Με μια μαζική συγκέντρωση το Σάββατο, στο Δουβλίνο, ο λαός της Ιρλανδίας διαδήλωσε την αγανάκτησή του για τις ανατροπές που φέρνει μαζί του το τετραετές πρόγραμμα αυστηρής λιτότητας και περικοπών, το οποίο ανακοίνωσε η κυβέρνηση την περασμένη βδομάδα, για λογαριασμό του μεγάλου κεφαλαίου.

Τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία μεταφέρουν δηλώσεις των συγκεντρωμένων, όπως «σώζουμε τις τράπεζες, όχι την Ιρλανδία. Οι τράπεζες είναι που πρέπει να υποφέρουν», «το εισόδημά μας έχει μειωθεί κατά αρκετές χιλιάδες ευρώ μέσα σε δύο χρόνια, δεν μπορούμε άλλο» και άλλα παρόμοια, που δείχνουν τη δίκαιη αγανάκτηση του λαού.

Εκτός όλων των άλλων, το αντιλαϊκό πρόγραμμα έρχεται να συμπληρώσει τις αιματηρές για το λαό περικοπές σε μισθούς και δικαιώματα τα τελευταία χρόνια, στο όνομα του να ανακάμψει η ιρλανδική καπιταλιστική οικονομία, η οποία, μετά από μια δεκαετία σχεδόν ταχύτατης ανάπτυξης και ύστερα από δύο περίπου χρόνια εφαρμογής μέτρων αντίστοιχων αυτών που σήμερα παίρνονται στην Ελλάδα, βρίσκεται τώρα στη δίνη της βαθύτατης συγχρονισμένης και παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης.

Το πρόγραμμα των περικοπών, συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων «μαχαίρι» σε 24.750 θέσεις στο Δημόσιο, νέο φόρο στην ακίνητη περιουσία, μείωση του κατώτατου μισθού και αύξηση του ΦΠΑ από το 2013. Η εκπόνησή του ήταν μια από τις βασικές προϋποθέσεις για να ενταχθεί η Ιρλανδία στο μηχανισμό δανειοδότησης της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Το ύψος και οι όροι του δανείου αποφασίστηκαν την Κυριακή σε έκτακτη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με την απόφαση, το δάνειο στη Ιρλανδία από την ΕΕ και το ΔΝΤ θα είναι ύψους 85 δισ. ευρώ, με μέσο επιτόκιο 5,8% ετησίως και χρόνο αποπληρωμής τα 11 χρόνια. Η Ιρλανδία θα συμβάλει με 17,5 δισ. ευρώ, τα οποία, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της, θα αντλήσει κυρίως από το ταμείο συντάξεων, από τα λεφτά δηλαδή των Ιρλανδών ασφαλισμένων, τους οποίους η κυβέρνηση ετοιμάζεται για μια ακόμη φορά να ρίξει στο καναβάτσο.

Σύμφωνα με διαρροές που έγιναν το Σάββατο, από το ποσό των 85 δισ. ευρώ που θα πάρει η Ιρλανδία, τα 35 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τη στήριξη των εγχώριων τραπεζών, ενώ τα υπόλοιπα 50 δισ. θα διατεθούν για την κάλυψη των δημοσιονομικών αναγκών της κυβέρνησης. Το ΔΝΤ θα συμβάλει με 22,5 δισ. ευρώ στο δάνειο. Πριν τη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Ρομπέι - Μπαρόζο - Γιούνκερ - Τρισέ - Σαρκοζί και Μέρκελ, σύμφωνα με γραπτή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Μπράιαν Κόουεν δέχεται ισχυρές αναταράξεις, καθώς η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της περιορίζεται στις 2 έδρες, μετά και τη νίκη ενός υποψηφίου του «Σιν Φέιν» σε επαναληπτική εκλογική αναμέτρηση στο Ντόνεγκαλ.

Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός αναμένεται να προχωρήσει σε εκλογές το Φλεβάρη και σε κάθε περίπτωση μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού και την αποδέσμευση της πρώτης δόσης του δανείου από την τρόικα, που αναμένεται να γίνει το Γενάρη.

Ωστόσο, η όποια κυβερνητική αλλαγή δεν πρόκειται να σηματοδοτήσει κάτι ριζικά διαφορετικό για το λαό της Ιρλανδίας, στο βαθμό που όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα της αντιπολίτευσης είτε στηρίζουν τη στρατηγική της κυβέρνησης στα βασικά της σημεία, είτε ασκούν διαχειριστική κριτική σε αυτή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Ιμον Γκίλμορ, ζήτησε την περασμένη βδομάδα να διεξαχθούν εκλογές, όχι βέβαια για να γλιτώσει ο λαός από τα νέα βάρβαρα μέτρα, αλλά για να υπάρξει «μια νέα κυβέρνηση, με σαφή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να μπορέσει να προετοιμάσει το τετραετές οικονομικό πρόγραμμα, να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και το ΔΝΤ και να σχεδιάσει έναν προϋπολογισμό για το 2011».

Στο ίδιο πνεύμα, ο μικρότερος εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού, το Πράσινο Κόμμα, ζήτησε να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές το Γενάρη, λέγοντας όμως ότι θα υποστηρίξει την κυβέρνηση μέχρι να περάσει ο προϋπολογισμός, στις 7 του Δεκέμβρη.

Το Σάββατο, εν μέσω φημών ότι το ύψος του επιτοκίου για το δάνειο της τρόικας διαμορφώνεται ανάμεσα στο 6% και 7%, το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης, «Fine Gael», που αυτοπροσδιορίζεται σαν κεντροδεξιό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, σε ανακοίνωσή του αρκέστηκε να σχολιάσει ότι «αν αυτό είναι το επιτόκιο, είναι πολύ υψηλό», δείχνοντας ότι το μόνο που ενδιαφέρει τις αστικές πολιτικές δυνάμεις της Ιρλανδίας είναι οι «λεπτομέρειες» της νέας σφαγής που ετοιμάζουν για το λαό και όχι βέβαια αυτή καθαυτή η σφαγή, την οποία, όπως όλα δείχνουν, τη θεωρούν όλοι αναγκαία για να διασωθεί το ντόπιο κεφάλαιο.

Στο μεταξύ, κραδαίνοντας την απειλή μιας πιθανής προσφυγής στο μηχανισμό δανειοδότησης ΕΕ - ΔΝΤ, η αστική τάξη της Πορτογαλίας και τα κόμματά της φόρτωσαν την Παρασκευή στις πλάτες του λαού έναν ακόμα προϋπολογισμό λιτότητας, με τον οποίο επιδιώκεται η μείωση του ελλείμματος από το 7,3% στο 4,6%.

Η υιοθέτησή του ήταν εξασφαλισμένη με δεδομένη την επίτευξη συμφωνίας στα μέσα Οκτώβρη μεταξύ της σοσιαλιστικής κυβέρνησης μειοψηφίας και της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης. Μεταξύ άλλων, ο προϋπολογισμός του 2011 προβλέπει μέτρα λιτότητας χωρίς προηγούμενο, όπως μείωση των μισθών στο δημόσιο τομέα, αύξηση κατά δύο μονάδες του ΦΠΑ, στο 23%, πάγωμα των συντάξεων και κατάργηση ή επιβολή ανώτατων ορίων σε κοινωνικές παροχές.

Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας και η Κομισιόν προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα αποδοχής των μέτρων, διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους ότι αυτά είναι αναγκαία για να αποφύγει η χώρα την προσφυγή στο μηχανισμό δανειοδότησης ΕΕ - ΔΝΤ. Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα «Bild am Sonntag», ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ράινερ Μπρούντερλε, διαβεβαίωσε ότι καμία άλλη χώρα, μετά την Ελλάδα και την Ιρλανδία, δε θα χρειαστεί να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης.

Η Πορτογαλία δε δέχεται πιέσεις από την Ευρώπη να προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης, δήλωσε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της χώρας, διαψεύδοντας σχετικό δημοσίευμα των «Financial Times Deutschland», ενώ στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν, Αμαντέου Αλταφάζ. Ο τελευταίος, μάλιστα, εξήρε για λογαριασμό του ευρωενωσιακού κεφαλαίου τον «φιλόδοξο προϋπολογισμό για το 2011, τον οποίο ενέκρινε η Πορτογαλία και περιλαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης».

Αλλες γερμανικές πηγές, ωστόσο, έλεγαν χτες με νόημα ότι «εάν η Πορτογαλία χρησιμοποιήσει το σχέδιο βοήθειας, αυτό θα είναι επωφελές για την Ισπανία», λόγω των μεγάλων επενδύσεων της τελευταίας στην Πορτογαλία.

Από την πλευρά του, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεζ Θαπατέρο, αποκλείει το ενδεχόμενο προσφυγής της χώρας του στο μηχανισμό δανειοδότησης. Διαβεβαίωσε πάντως το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο ότι ο ίδιος είναι έτοιμος να «επιταχύνει τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις» στη χώρα. «Αν είναι απαραίτητο να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις, θα το κάνουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά, μετά από συνάντηση που είχε το Σάββατο με 37 διευθύνοντες συμβούλους μεγάλων ισπανικών εταιρειών.

Μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση της Ισπανίας προωθεί αιματηρά προγράμματα λιτότητας στις δημόσιες δαπάνες και βάρβαρους νόμους για τις συντάξεις, την αγορά εργασίας και τον τομέα της ενέργειας, επιβεβαιώνοντας ότι οι συγκεκριμένες πολιτικές είναι ενιαίες σε όλη την ΕΕ και στόχο έχουν να μετατρέψουν την καπιταλιστική κρίση σε ευκαιρία για το κεφάλαιο να ξεμπερδεύει με κάθε εργατική κατάκτηση.