Eurokinissi

Η καθιερωμένη «οικογενειακή» φωτογραφία

Επιτάχυνση της επίθεσης κατά των λαών και των εργασιακών δικαιωμάτων αποφάσισαν οι 27 ηγέτες της ΕΕ, επιχειρώντας ταυτόχρονα να δώσουν ώθηση στην αντιδραστική θωράκιση του ευρωοικοδομήματος μέσω της επικύρωσης της συνθήκης της Λισαβόνας.

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ συνεχίζουν να μετακυλίουν τα βάρη αποκλειστικά στις πλάτες των λαών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την απρόσκοπτη κερδοφορία του κεφαλαίου, ενώ η στρατηγική εξόδου που επεξεργάζονται περιλαμβάνει ως κυρίαρχο ζήτημα τη μείωση του εργατικού κόστους, μέσω της κυριαρχίας των ελαστικών μορφών απασχόλησης.

«Αν και η δράση σε αυτόν τον τομέα (σ.σ. της αντιμετώπισης της ανεργίας) εναπόκειται πρωτίστως στα κράτη - μέλη, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην παροχή και τη βελτίωση του κοινού πλαισίου που απαιτείται ούτως ώστε τα μέτρα που λαμβάνονται να είναι συντονισμένα, αλληλοϋποστηριζόμενα και ευθυγραμμισμένα με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς», αναφέρουν χαρακτηριστικά στο κείμενο των συμπερασμάτων, δίνοντας το στίγμα της ενιαίας παρέμβασης και δέσμευσης στο ζήτημα της απασχόλησης. Στα συμπεράσματα δεν αναφέρονται συγκεκριμένα μέτρα, αλλά εκφράζεται η υποστήριξή τους και υιοθετούνται τόσο οι αποφάσεις της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Πράγας για την απασχόληση, όσο και η ανακοίνωση της Κομισιόν στις 3 του Ιούνη, όπου υπήρξαν σαφείς δεσμεύσεις για ενθάρρυνση και στήριξη των ελαστικών εργασιακών σχέσεων (εκ περιτροπής εργασία με ταυτόχρονη μείωση μισθού), πριμοδότηση της μερικής απασχόλησης και της ανασφάλιστης εργασίας, μείωση του μη μισθολογικού κόστους (εργοδοτικές εισφορές), νέες φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο, κ.ο.κ.

Προκειμένου να δώσουν νέα ώθηση οι «27» εξέφρασαν την ένθερμη υποστήριξή τους στην αρχή της «ευελφάλειας» ως «σημαντικού εργαλείου για τον εκσυγχρονισμό και την προώθηση της προσαρμοστικότητας των αγορών εργασίας», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν. Ταυτόχρονα, αποσαφηνίζουν το στρατηγικό στόχο της παρέμβασης στις αγορές εργασίας: «Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προετοιμασία των αγορών εργασίας για τη μελλοντική ανάκαμψη», αναφέρουν, και σπεύδουν να διευκρινίσουν τι εννοούν: «Δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, επένδυση σε ειδικευμένο, προσαρμόσιμο και με κίνητρα εργατικό προσωπικό και μετατροπή της Ευρώπης σε μια ανταγωνιστική (...) οικονομία».

Αναφορικά με την αντιμετώπιση των συνεπειών της χρηματοοικονομικής κρίσης οι «27» κινήθηκαν σε δύο επίπεδα: Από τη μια ζητούν επαγρύπνηση από τις κυβερνήσεις για νέα πακέτα στήριξης των τραπεζών και την ίδια στιγμή αξιώνουν να επικεντρωθούν στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών με στοχοπροσήλωση στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, πράγμα που απλά σημαίνει πάγωμα και μειώσεις μισθών και συντάξεων, ανατροπές στα ασφαλιστικά δικαιώματα, συρρίκνωση των δαπανών για την Παιδεία και την Υγεία, ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας, κ.ο.κ.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει εκ νέου την ισχυρή προσήλωσή του σε υγιή δημόσια οικονομικά και στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», είναι το σαφές μήνυμα των «27», που, παρότι διαπιστώνει πως «οι μελλοντικές εξελίξεις παραμένουν αβέβαιες», ωστόσο σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι δε δικαιολογεί τη διάθεση κρατικών κονδυλίων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης: «Δεν δικαιολογείται περαιτέρω δημοσιονομική ώθηση και η προσοχή πρέπει να στραφεί στην εξυγίανση, συμβαδίζοντας με την οικονομική ανάκαμψη», τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων που εγκρίθηκε.

Ο κανόνας αυτός δεν αφορά στις τράπεζες και στο χρηματοπιστωτικό τομέα γενικότερα: «Το περιβάλλον λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών οργανισμών παραμένει προβληματικό και οι χορηγήσεις πιστώσεων εξακολουθούν να είναι συγκρατημένες», διαπιστώνουν, και σπεύδουν να δώσουν την απάντηση: «Οι κυβερνήσεις οφείλουν επομένως να τελούν εν εγρηγόρσει ενόψει νέων μέτρων που ενδέχεται να χρειαστούν για την ανακεφαλαιοποίηση ή για την αποκάθαρση των ισολογισμών (σ.σ. των τραπεζών)». Αναθέτουν μάλιστα στην Κομισιόν να παράσχει «περισσότερη καθοδήγηση όσον αφορά την επαναφορά του τραπεζικού τομέα σε κατάσταση βιωσιμότητας».

Αναφορικά με τη δημιουργία μηχανισμού εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων οι «27» επικύρωσαν τη συγκρότηση των δύο υπερεθνικών συμβουλίων που πρότεινε η Κομισιόν προκειμένου να προλάβουν μελλοντικές κρίσεις. Στην πραγματικότητα βάζουν τους λύκους να φυλάνε τους άλλους λύκους, αναθέτουν δηλαδή στους τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επιβλέπουν τα εθνικά τραπεζικά συστήματα. Η εποπτεία πάντως θα είναι μάλλον εικονική, πράγμα που επέτρεψε στην κυβέρνηση της Βρετανίας να άρει τις ισχυρές αντιρρήσεις της.

Προέκταση της επίθεσης κατά των λαών της ΕΕ είναι η πολιτική κατά των μεταναστών, καθώς εντείνει το κυνήγι των θυμάτων των ιμπεριαλιστικών πολέμων και των μονοπωλίων εντός και εκτός της ΕΕ, ενώ «νομιμοποιεί» την άγρια εκμετάλλευσή τους.

Η ελληνική κυβέρνηση πειθαρχεί στην κοινή μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, επιζητώντας ως αντάλλαγμα περισσότερη και έμπρακτη αλληλεγγύη από τους εταίρους σε ό,τι αφορά στην προσφορά μέσων και πόρων για την αντιμετώπιση των μεταναστών. Εφαρμόζει με συνέπεια τη συμφωνία του Δουβλίνου, «εγκλωβίζοντας» εντός των συνόρων της χώρας τους μετανάστες που θέλουν να πάνε σε άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ την ίδια στιγμή εκλιπαρεί τους υπόλοιπους εταίρους να βοηθήσουν στα οικονομικά βάρη και στη φρούρηση των συνόρων.

«Η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης στα νότια θαλάσσια σύνορα της ΕΕ» απαιτεί «στιβαρή ευρωπαϊκή αντίδραση με οδηγό την αποφασιστικότητα, την αλληλεγγύη και την κατανομή ευθυνών», διαπιστώνουν οι «27», ζητώντας να εντατικοποιηθούν τα μέτρα για τον έλεγχο των συνόρων της ΕΕ, μέσω του FRONTEX, των κοινών περιπολιών και κοινών πτήσεων. Ταυτόχρονα, θα ενισχύσει τη συνεργασία της με τα καθεστώτα των χωρών καταγωγής και διέλευσης των μεταναστών και θα εφαρμοστούν αποτελεσματικότερα οι συμφωνίες επαναπροώθησης μεταναστών με τρίτες χώρες.

Οι διατυπώσεις του κειμένου των συμπερασμάτων για το θέμα αυτό, που βελτιώθηκαν σε σχέση με το αρχικό κείμενο, επέτρεψαν στον Κ. Καραμανλή να θριαμβολογήσει υποστηρίζοντας ότι πέρασαν στο κείμενο των συμπερασμάτων οι ελληνικές θέσεις. Οπως δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ζήτησε από τους ομολόγους του «έμπρακτη αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή βαρών», υποστηρίζοντας στη συνέχεια ότι ο στόχος αυτός επετεύχθη.

Μεταξύ των «ελληνικών» θέσεων που ελήφθησαν υπόψη στα συμπεράσματα, περιλαμβάνεται η «ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής της ΕΕ με τις κύριες χώρες προέλευσης και διέλευσης των λαθρομεταναστών», η οποία, όπως διευκρίνισε, αφορά την Τουρκία και τη Λιβύη. Επιπλέον, μέχρι να υπογραφούν οι συμφωνίες της ΕΕ με τις χώρες αυτές θα πρέπει να υπογραφούν οι διμερείς συμφωνίες που υπάρχουν για την επαναπροώθηση των μεταναστών, όπως αυτή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας του 2001. Παραδέχθηκε βέβαια ότι δεν υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά στη διάθεση κοινοτικών κονδυλίων και μέσων για τα σύνορα, παραπέμποντας στην επόμενη προεδρία της ΕΕ, καθώς η Κομισιόν ανέλαβε την υποχρέωση να φέρει συγκεκριμένες προτάσεις.

Βασική επιδίωξη της Συνόδου Κορυφής ήταν να δοθεί ώθηση στη διαδικασία επικύρωσης της αντιδραστικής συνθήκης της Λισαβόνας και να παρακαμφθεί το «όχι» του ιρλανδικού λαού. Για το σκοπό αυτό πρόσφεραν μια σειρά από εγγυήσεις στην ιρλανδική κυβέρνηση προκειμένου να ανατρέψει το «όχι» στο δεύτερο δημοψήφισμα που προγραμματίζεται να διεξαχθεί στα τέλη Σεπτέμβρη ή αρχές Οκτώβρη. Η νομική μορφή ωστόσο των εγγυήσεων αυτών, αν δηλαδή θα είναι μια δεσμευτική προσθήκη στη συνθήκη της Λισαβόνας ή θα είναι μια «ανώδυνη» δήλωση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, έγινε αντικείμενο συζήτησης. Οι 27 ηγέτες δεν είχαν πρόβλημα να ικανοποιήσουν τα αιτήματα της ιρλανδικής κυβέρνησης, όπως ότι η εφαρμογή της συνθήκης της Λισαβόνας δε θα επηρεάσει τη φορολογική πολιτική, τη στρατιωτική ουδετερότητα, τα δικαιώματα των εργαζομένων, κ.ά., ωστόσο δεν είχαν καμία διάθεση να ανοίξει εκ νέου διαδικασία επικύρωσης της «διορθωμένης» συνθήκης. Η φόρμουλα που επιλέχθηκε μετά από πολύωρες διαβουλεύσεις ήταν να δοθούν οι εγγυήσεις με απόφαση της Συνόδου Κορυφής και μια πανηγυρική δήλωση στο κείμενο των συμπερασμάτων. «Ελπίζουμε ότι οι αποφάσεις αυτές θα ικανοποιήσουν τον ιρλανδικό λαό ώστε να έχουμε θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα», είπε από την πλευρά του ο Ελληνας πρωθυπουργός.

Οπως αναμενόταν οι «27» εξέφρασαν την πολιτική υποστήριξή τους στην ανανέωση της θητείας του Ζ. Μπαρόζο για άλλα πέντε χρόνια στην προεδρία της Κομισιόν. Η απόφαση ήταν ομόφωνη προς δόξαν της μάχης που τάχα δίνουν οι ευρωσοσιαλιστές για τη μη εκλογή του. Ωστόσο, η εκλογή του Μπαρόζο πρέπει να επικυρωθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου, την οποία όμως δε διαθέτει το κεντροδεξιό ευρωπαϊκό κόμμα ΕΛΚ που τον υποστηρίζει.