2025 The Associated Press. All |
Απαντώντας στις δηλώσεις του Ιρανού ηγέτη, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος δήλωσε ότι το Ιράν νίκησε το Ισραήλ και τις ΗΠΑ στην πρόσφατη σύγκρουσή τους και αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των αμερικανικών βομβαρδισμών στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ σε ανάρτησή του έγραψε: «Τις τελευταίες μέρες εργαζόμουν για την πιθανή άρση των κυρώσεων και άλλα πράγματα που θα έδιναν μια πολύ καλύτερη ευκαιρία στο Ιράν για την πλήρη και γρήγορη ανάκαμψή του. Εξεπλάγην με μια ανακοίνωση (γεμάτη) οργή, μίσος και απέχθεια, και αμέσως σταμάτησα όλη τη δουλειά για την άρση των κυρώσεων».
Παράλληλα ο Τραμπ απείλησε με νέα στρατιωτική δράση, λέγοντας ότι «θα διέταζα και πάλι τον βομβαρδισμό του Ιράν, χωρίς καμία αμφιβολία», αν η Τεχεράνη συνεχίσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου. Απευθυνόμενος στον Χαμενεΐ, πρόσθεσε: «Πρέπει να λέτε την αλήθεια: Υποστήκατε συντριπτική ήττα. Και το Ισραήλ συνετρίβη επίσης - συνετρίβησαν και οι δύο».
Σε νεότερες παρεμβάσεις του ο Τραμπ επανέλαβε τον ισχυρισμό ότι οι ΗΠΑ «κατέστρεψαν ολοσχερώς» τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενώ διέψευσε τις πληροφορίες που μετέδωσαν ΜΜΕ και σύμφωνα με τις οποίες η Ουάσιγκτον έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε κεφάλαια ύψους έως και 30 δισ. δολαρίων, προκειμένου να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα για την παραγωγή Ενέργειας.
Επιπλέον ο Αμερικανός Πρόεδρος εμφανίστηκε να διαβεβαιώνει εκ νέου ότι τα ιρανικά αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου δεν μετακινήθηκαν πριν τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς. «Είναι πολύ δύσκολο πράγμα, και δεν τους προειδοποιήσαμε (...) Δεν μετακίνησαν τίποτα», ανέφερε σε συνέντευξη στο δίκτυο «Fox News».
Στο μεταξύ, την Παρασκευή η Γερουσία των ΗΠΑ, στην οποία πλειοψηφούν οι Ρεπουμπλικάνοι, απέρριψε - με 53 ψήφους κατά και 47 υπέρ - πρόταση των Δημοκρατικών να εμποδιστεί ο Τραμπ να διατάξει νέα χρήση στρατιωτικής ισχύος εναντίον του Ιράν χωρίς έγκριση του Κογκρέσου.
Σε γενικές γραμμές οι κομματικές γραμμές τηρήθηκαν στην ψηφοφορία, με μόνες διαφοροποιήσεις τον Δημοκρατικό γερουσιαστή Τζον Φέτερμαν, που ψήφισε κατά, και τον Ρεπουμπλικάνο Ραντ Πολ, που ψήφισε υπέρ.
Από την πλευρά του Ιράν, ο υφυπουργός Εξωτερικών Ματζίντ Ταχτ-Ραβανσί τόνισε ότι οι διπλωματικές συζητήσεις με την Ουάσιγκτον δεν μπορούν να ξαναρχίσουν αν οι ΗΠΑ δεν αποκλείσουν νέα πλήγματα στο Ιράν.
«Ακούμε ότι η Ουάσιγκτον θέλει να μας μιλήσει», δήλωσε μιλώντας στο BBC. «Δεν έχουμε συμφωνήσει σε ημερομηνία. Δεν έχουμε συμφωνήσει στις λεπτομέρειες», πρόσθεσε. «Επιδιώκουμε μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα: Θα δούμε την επανάληψη μιας επιθετικής ενέργειας ενώ είμαστε σε διάλογο;». Οι ΗΠΑ «δεν έχουν ακόμα ξεκαθαρίσει τη θέση τους».
Ο Ιρανός υφυπουργός δήλωσε επίσης ότι η Τεχεράνη ενημερώθηκε πως οι ΗΠΑ δεν θέλουν «να εμπλακούν σε μια αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν», στοχοποιώντας τον ανώτατο ηγέτη της χώρας, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Επέμεινε δε ο Ταχτ-Ραβανσί ότι είναι δικαίωμα του Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο για την παραγωγή Ενέργειας.
«Το επίπεδο μπορεί να συζητηθεί, η δυναμικότητα μπορεί να συζητηθεί, αλλά το να υποστηρίζει κάποιος ότι πρέπει να έχετε μηδενικό εμπλουτισμό, και ότι αν δεν συμφωνείτε θα σας βομβαρδίσουμε, αυτός είναι ο νόμος της ζούγκλας», είπε.
Παράλληλα η Τεχεράνη με επιστολή προς τον ΟΗΕ ζήτησε να χαρακτηριστούν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ υπεύθυνοι για τον πόλεμο.
«Διά της παρούσης ζητούμε επίσημα από το Συμβούλιο Ασφαλείας να αναγνωρίσει το ισραηλινό καθεστώς και τις ΗΠΑ ως αυτούς που άρχισαν την ενέργεια αυτής της επίθεσης και να αναγνωρίσει τις εξ αυτού απορρέουσες ευθύνες τους, συμπεριλαμβανομένης της καταβολής επανορθώσεων και αποζημιώσεων», ανέφερε ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί στην επιστολή που απηύθυνε στον γγ του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες.
Ο δε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, Αμπντ. Μουσαβί, σε συνομιλία του με τον υπουργό Αμυνας της Σαουδικής Αραβίας δήλωσε ότι «διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες για την τήρηση των δεσμεύσεων (σ.σ. του Ισραήλ), συμπεριλαμβανομένης της κατάπαυσης του πυρός, και είμαστε έτοιμοι για σθεναρή ανταπόδοση».
Στο μεταξύ, δορυφορικές εικόνες από τη «Maxar Technologies» δείχνουν οικοδομική δραστηριότητα στην πυρηνική εγκατάσταση του Φορντό στο Ιράν, η οποία βομβαρδίστηκε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Οι δε ιρανικές δικαστικές αρχές, σε νεότερο απολογισμό που έδωσαν χθες, ανακοίνωσαν ότι τουλάχιστον 935 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Ιράν κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων 132 γυναικών και 38 παιδιών.
Ανακοινώθηκε επίσης ότι η εγκληματική επιδρομή του Ισραήλ στην φυλακή Εβίν της Τεχεράνης στις 23 Ιούνη σκότωσε 71 ανθρώπους, μεταξύ τον οποίων διοικητικό προσωπικό, στρατιώτες, κρατούμενους, συγγενείς κρατουμένων και περίοικους.
Την ίδια ώρα, στο προσκήνιο βρίσκονται η απόφαση της Τεχεράνης να αναστείλει τη συνεργασία με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) και οι διάφορες παρεμβάσεις αναφορικά με την κατάσταση όπου βρίσκεται το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα μετά τις επιθέσεις από ΗΠΑ και Ισραήλ.
«Υπήρξαν μεγάλες αλλά όχι ολοσχερείς ζημιές» στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανέφερε ο επικεφαλής της ΙΑΕΑ, Ρ. Γκρόσι, σε συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS.
«Μπορεί να έχουν, ξέρετε, σε μερικούς μήνες θα έλεγα, συσκευές φυγοκέντρισης σε λειτουργία για την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου», πρόσθεσε.
Στο μεταξύ, σχολιάζοντας τον νόμο που θέσπισε η Τεχεράνη για διακοπή της συνεργασίας με την ΙΑΕΑ - το κείμενο μένει να επιδοθεί στην προεδρία για οριστική επικύρωση - ο Γκρόσι δήλωσε ότι «είναι δικός τους νόμος, του δικού του κοινοβουλίου, όμως εδώ έχουμε νομικές επιπλοκές. Μια διεθνής σύμβαση ασφαλώς μπορεί να έχει ανώτερη νομική ισχύ. Δεν μπορείς να επικαλείσαι εθνικό νόμο για να μην τηρείς διεθνή σύμβαση».
Απαντώντας δε στις κατηγορίες της Τεχεράνης ότι το ψήφισμα που ενέκρινε η ΙΑΕΑ στις 12 Ιούλη, κατηγορώντας το Ιράν ότι αθετεί υποχρεώσεις του ως προς το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, έδωσε τη «δικαιολογία» που χρησιμοποίησαν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ για να προχωρήσουν στις επιθέσεις τους, ο Γκρόσι αντέτεινε: «Ποιος μπορεί στ' αλήθεια να πιστέψει πως αυτή η ένοπλη σύρραξη είχε αιτία ένα ψήφισμα του ΔΟΑΕ; Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο στο ψήφισμα αυτό (...) ίσως είναι εύκολο να κατηγορείς έναν διεθνή οργανισμό, ή έναν γενικό διευθυντή, δεν ξέρω, αλλά δεν είναι λογικό».
Ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί, από την πλευρά του, πέρα από την παραπάνω κατηγορία, κατήγγειλε την Παρασκευή ότι «η επιμονή του Ραφαέλ Γκρόσι να γίνουν επισκέψεις στις βομβαρδισμένες εγκαταστάσεις (...) δεν έχει νόημα και είναι πιθανό να κρύβει ακόμα και κακόβουλες προθέσεις».
Κατηγόρησε επίσης ξανά τον επικεφαλής της ΙΑΕΑ ότι δεν καταδίκασε τους «παράνομους βομβαρδισμούς του Ισραήλ και των ΗΠΑ» στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Ο δε Ιρανός Πρόεδρος, Μ. Πεζεσκιάν, σε συνομιλία την Κυριακή με τον Γάλλο ομόλογό του δήλωσε ότι η Τεχεράνη διέκοψε τη συνεργασία της με την ΙΑΕΑ εξαιτίας της «αδικαιολόγητης, αντιπαραγωγικής και καταστροφικής συμπεριφοράς» του επικεφαλής της απέναντι στο Ιράν.
Από την πλευρά του ο Εμ. Μακρόν ανέφερε σε ανάρτησή του ότι ζήτησε από τον Πεζεσκιάν να απελευθερώσει δύο Γάλλους που κρατούνται στην Τεχεράνη, την προστασία των Γάλλων πολιτών και επιχειρήσεων στο Ιράν, την τήρηση της εκεχειρίας και την επιστροφή της Τεχεράνης στις διαπραγματεύσεις «για να διευθετηθούν τα ζητήματα των πυρηνικών και βαλλιστικών δραστηριοτήτων» του Ιράν. Ζήτησε επίσης να τηρήσει το Ιράν τη Συμφωνία Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων, αλλά και να ξαναρχίσουν «το συντομότερο δυνατόν» οι επιθεωρήσεις από την ΙΑΕΑ.
Στο μεταξύ η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία σε κοινή ανακοίνωσή τους καταδικάζουν «τις απειλές που διατυπώθηκαν από την Τεχεράνη κατά του γενικού διευθυντή της ΙΑΕΑ».
Αφορμή αποτέλεσε δημοσίευμα της ιρανικής «υπερσυντηρητικής» εφημερίδας «Καϊχάν» ότι για τον Γκρόσι «πρέπει να ειπωθεί επίσημα πως με την άφιξή του στο Ιράν θα δικαστεί και θα εκτελεστεί για κατασκοπεία για λογαριασμό της Μοσάντ, και διότι πήρε μέρος στις δολοφονίες του λαού μας».
Τις απειλές κατά του Γκρόσι καταδίκασε και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μ. Ρούμπιο.
Το Ιράν από την πλευρά του διαψεύδει ότι απείλησε τον επικεφαλής της ΙΑΕΑ. «Οχι, δεν υπάρχει απειλή» κατά των επιθεωρητών της IAEA ή κατά του γενικού διευθυντή, δήλωσε στο CBS ο πρέσβης του Ιράν στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, όταν ρωτήθηκε για το δημοσίευμα.
Από την πλευρά του, πάντως, ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν Νοέλ Μπαρό απείλησε ότι αν το Ιράν αρνηθεί να διαπραγματευτεί ένα αυστηρό και μακροπρόθεσμο πλαίσιο για το πυρηνικό του πρόγραμμα, τότε ενδέχεται να τεθούν εκ νέου σε ισχύ οι εις βάρος του κυρώσεις που ίσχυαν πριν από 10 χρόνια και οι οποίες αφορούσαν τομείς όπως η «άμυνα», η Ενέργεια και ο τραπεζικός τομέας.
Οπως ανέφερε, η Γαλλία - μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους της - μπορεί με μια επιστολή προς τον ΟΗΕ να επαναφέρει το παγκόσμιο εμπάργκο κατά του Ιράν.
Ο Μπαρό αναφέρεται σε ρήτρα που εντάχθηκε στη διεθνή Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και η οποία ουσιαστικά επιτρέπει σε καθένα από τα μόνιμα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να επαναφέρει όλες τις κυρώσεις κατά του Ιράν, χωρίς να μπορεί άλλο κράτος - μέλος να ασκήσει βέτο.
Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ έχουν αποχωρήσει μονομερώς από τη Συμφωνία ήδη από το 2018.