Τις επιπτώσεις της πλήρους απελευθέρωσης του εργάσιμου χρόνου περιγράφουν στον «Ριζοσπάστη» εργαζόμενοι του κλάδου
Η άρση των περιοριστικών μέτρων που ίσχυαν το προηγούμενο διάστημα στη λειτουργία του λιανεμπορίου (τα λεγόμενα click away και click inside) συνοδεύτηκε από ένα ακόμα χτύπημα στην κυριακάτικη αργία και το ωράριο των εργαζομένων του κλάδου. Συγκεκριμένα, η σχετική ΚΥΑ που εκδόθηκε πριν από μια βδομάδα, προβλέπει τη λειτουργία των επιχειρήσεων στο Εμπόριο τις Κυριακές 16 και 23 Μάη «κατ' εξαίρεση κάθε άλλης διάταξης», καθώς και προαιρετικό διευρυμένο ωράριο λειτουργίας από τις 7 π.μ. έως τις 9 μ.μ. για το λιανεμπόριο και από τις 7 π.μ. έως τις 10.30 μ.μ. για τα σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη σε αρκετές πόλεις αλλά και σε γεωγραφικά διαμερίσματα της Αθήνας και του Πειραιά, οι εμπορικές επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν τα καταστήματά τους όλες τις Κυριακές από το Μάη έως τον Οκτώβρη, με βάση τον νόμο που έχει ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Τη σκυτάλη πήρε στη συνέχεια η κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία, με αφορμή την πανδημία, όρισε τα φυσικά καταστήματα των εμπορικών επιχειρήσεων ως «κέντρα διανομής», που θα μπορούσαν να λειτουργούν και τις Κυριακές. Και σήμερα έρχεται το νέο αντεργατικό νομοσχέδιο - έκτρωμα, που «σφραγίζει» αυτήν την εξέλιξη, αφού περιλαμβάνει και τα «κέντρα διανομής» στους δεκάδες κλάδους όπου καταργείται η κυριακάτικη αργία.
«Εδώ και έναν περίπου χρόνο, δεν μπορούμε να κάνουμε τον παραμικρό προγραμματισμό στη ζωή μας», υπογραμμίζουν οι εργαζόμενοι. Το γεγονός ότι την περασμένη Παρασκευή ενημερώθηκαν ότι πρέπει να δουλέψουν και την Κυριακή, έγινε η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι της αποδιοργάνωσης της καθημερινότητάς τους. Οπως εξηγούν, το πρόβλημα δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με τη δουλειά τις Κυριακές. Συνολικά, το πρόγραμμα εργασίας υπόκειται σε συνεχείς αλλαγές, που γίνονται ακόμα και την τελευταία στιγμή, ενώ τα μέτρα της αναστολής των συμβάσεων και της μείωσης του ωραρίου μέσα από το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» έχουν τινάξει στον αέρα και τον πιο στοιχειώδη προγραμματισμό.
Ετσι, όπως οι εργαζόμενοι κλήθηκαν τελευταία στιγμή να δουλέψουν την Κυριακή, ενημερώνονται σε άλλες περιπτώσεις πως η εταιρεία ...δεν θα τους χρειαστεί την επόμενη μέρα. Συχνά, μάλιστα, τη μέρα κατά την οποία η παρουσία τους δεν είναι απαραίτητη για να βγει η δουλειά τους, χρεώνεται ακόμα και με ...το ζόρι μέρα κανονικής άδειας! Στο μεταξύ, οι εμποροϋπάλληλοι «μπαινοβγαίνουν» τον τελευταίο χρόνο στο καθεστώς της αναστολής των συμβάσεών τους. «Μας έχουν σε αναστολή αλλά την ίδια στιγμή θέλουν να μας καλούν στη δουλειά όποτε έχουν ανάγκη, ακόμα και για μια μέρα!», καταγγέλλουν. «Σου λένε "έλα αύριο για δουλειά", όταν υπάρχει αυξημένος φόρτος, όταν πρέπει να γίνουν παραλαβές ή επιστροφές και όταν ρωτάμε τι θα γίνει τις επόμενες μέρες, η απάντηση είναι "μετά βλέπουμε"», αναφέρουν.
Το ...κόψε - ράψε στις μέρες και τις ώρες εργασίας επιβάλλεται και μέσα από το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» καθώς η εκ περιτροπής εργασία παίρνει κάθε βδομάδα άλλη μορφή. «Τη μια βδομάδα δουλεύουμε 28 ώρες, την επόμενη 32 ώρες, τη μεθεπόμενη 30 ώρες», αναφέρουν οι εμποροϋπάλληλοι. Το αποτέλεσμα είναι να μην ξέρουν πότε και πόσο δουλεύουν, αλλά και να γίνεται αδύνατο να υπολογίσουν τι μισθό θα πληρωθούν. Το μόνο που έχουν μάθει πλέον για τα καλά είναι πως η αποζημίωση που αναλογεί στο κράτος καταβάλλεται στους λογαριασμούς τους πάντα με καθυστέρηση.
Στο μεταξύ, η δουλειά βγαίνει με το ελάχιστο δυνατό προσωπικό, η εντατικοποίηση αυξάνεται, οι εργαζόμενοι διαπιστώνουν στο τέλος της βάρδιάς τους πως όχι απλά δεν πρόλαβαν να κάνουν διάλειμμα αλλά δεν σταμάτησαν ούτε για να πάνε στην τουαλέτα ή να πιουν λίγο νερό. Η λειτουργία των ηλεκτρονικών καταστημάτων έχει πολλαπλασιάσει τον φόρτο της δουλειάς. «Δεν έχουμε μόνο το πόστο μας και την εξυπηρέτηση του πελάτη», όπως εξηγούν. Πρέπει παράλληλα να ετοιμάζουν ηλεκτρονικές παραγγελίες, να πηγαινοέρχονται στην αποθήκη, να ελέγχουν κρατήσεις και αποστολές προϊόντων.
Στο φόντο αυτό, η δουλειά και τις Κυριακές έχει γίνει εφιάλτης για τους εργαζόμενους, ειδικά στις επιχειρήσεις που έχουν το «πράσινο φως» να λειτουργούν όλες τις Κυριακές από το Μάη μέχρι το τέλος Οκτώβρη, όπως είναι τα καταστήματα στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας αλλά και τα εμπορικά κέντρα στα Σπάτα. Μάλιστα, η διαδεδομένη πρακτική της εργοδοσίας είναι να απασχολεί το προσωπικό την Κυριακή σε πεντάωρη βάρδια, ή να το δηλώνει ως τέτοιο, προκειμένου να μην υποχρεούται να του χορηγήσει επιπλέον μέρα ανάπαυσης.
Στο πολυκατάστημα «Attica», όπου βρέθηκε την περασμένη Κυριακή ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, η δουλειά την Κυριακή για ένα μέρος των εργαζομένων συνοδεύεται από εκ νέου ένταξη σε καθεστώς αναστολής και μείωση ωραρίου και μισθού (με το πρόγραμμα «Συν-Εργασία») για άλλους συναδέλφους τους. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν εταιρείες που έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή τη «διευθέτηση» επιβάλλοντας δεκάωρη δουλειά για τέσσερις μέρες τη βδομάδα, «ξεχρεώνοντας» τις υπερωρίες με ρεπό. Την πόρτα των εργαζομένων χτυπάνε και οι απολύσεις, καθώς εταιρείες αποφασίζουν να κλείσουν τα καταστήματα που λειτουργούν στον συγκεκριμένο χώρο αφήνοντας το προσωπικό στον «αέρα».
Στα εμπορικά κέντρα που λειτουργούν στην περιοχή των Σπάτων οι εργαζόμενοι γνωρίζουν πως θα περάσουν τις Κυριακές του καλοκαιριού στη δουλειά. Η εργοδοσία σε μια σειρά από καταστήματα ήδη επικαλείται το νομοσχέδιο για να γενικεύσει αυτό που ήδη έκανε: Να τσακίζει το 8ωρο, να επιβάλλει 10 και 11 ώρες δουλειάς και να «υπόσχεται» πως θα «πατσίσει» κάποια στιγμή τις υπερωρίες με ρεπό. Η «ευελιξία» στον συγκεκριμένο χώρο εκφράζεται και με το «σπαστό» ωράριο, που κρατά τους εμποροϋπαλλήλους από το πρωί μέχρι το βράδυ στο πόδι. Ετσι, ο εργαζόμενος πιάνει δουλειά στις 9.30 το πρωί και τελειώνει στις 9.30 το βράδυ, ενώ όλο και κάποια αγγαρεία καλείται να φέρει σε πέρας μέσα στο τρίωρο «διάλειμμα» που «σπάει» στα δύο την εργάσιμη μέρα του... «Αυτή η ζωή - λάστιχο, η διάλυση, η εξόντωση στην οποία υποβαλλόμαστε δεν μπορεί να ξεπληρωθεί με τίποτα από την εργοδοσία», είναι ένα χαρακτηριστικό σχόλιο των εργαζομένων.
«Μας θέλουν σύγχρονους δούλους, χωρίς κανένα δικαίωμα, διαθέσιμους στην εργοδοσία ανά πάσα ώρα και στιγμή. Να μην το επιτρέψουμε!», τονίζει στην ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας. Την περασμένη Κυριακή ο Σύλλογος οργάνωσε περιοδείες και παρεμβάσεις σε μεγάλα καταστήματα και εμπορικούς δρόμους της Αθήνας και άλλων συνοικιών. Χτες το απόγευμα, σε ανοιχτή συνεδρίαση του Διοικητικού του Συμβουλίου, συζήτησε για τις πρωτοβουλίες που θα πάρει και την ερχόμενη Κυριακή, συνεχίζοντας τη δράση του. Παράλληλα, στη συνεδρίαση αποφασίστηκε η οργάνωση Γενικής Συνέλευσης το επόμενο διάστημα, με θέμα την απάντηση των εργαζομένων στο Εμπόριο στο αντεργατικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης.
«Το παραμύθι περί 4 ημερών εργασίας, ελεύθερων επιλογών του εργαζόμενου στη διαμόρφωση του ωραρίου του και εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής που μας πλασάρει η κυβέρνηση της ΝΔ για να περάσει το αντεργατικό της τερατούργημα, καταρρέει», σημειώνει ο Σύλλογος. «Οι εμποροϋπάλληλοι δεν επιλέξαμε να εργαζόμαστε τις Κυριακές, τις αργίες, με ό,τι ωράριο και για όσο θέλει η εργοδοσία. Αυτά όλα μας τα επέβαλαν με το έτσι θέλω τόσο η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ όσο και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ. Μας τα επιβάλλει η εργοδοσία αξιοποιώντας το πλούσιο αντεργατικό οπλοστάσιο που έχει εξασφαλίσει από τις κυβερνήσεις της αλλά και μέσω των κατάπτυστων ατομικών συμβάσεων εργασίας και των κανονισμών εργασίας που μας αναγκάζει να υπογράψουμε και πάντα με την απειλή της απόλυσης», εξηγεί.
«Αυτήν την εργασιακή ζούγκλα που ζούμε έρχεται να επεκτείνει και να ενισχύσει η ΝΔ με το αντεργατικό νομοσχέδιο», καταγγέλλει το σωματείο και καλεί τους εργαζόμενους να βάλουν εμπόδια στα σχέδια κυβέρνησης και εργοδοσίας. «Με το σωματείο μας, το δυνάμωμα του συλλογικού μας αγώνα να μην επιτρέψουμε να περάσουν ο σχεδιασμός για την απελευθέρωση της Κυριακής αργίας, οι "ανατροπές του αιώνα"! Να μην περάσει το νομοσχέδιο - έκτρωμα που απελευθερώνει το ωράριο, καταργεί το 8ωρο, φέρνει τη 10ωρη εργασία και τις απλήρωτες υπερωρίες», υπογραμμίζει και θέτει στο επίκεντρο τα αιτήματα για νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας, σταθερό ωράριο εργασίας, κατάργηση των διακεκομμένων ωραρίων, εξασφάλιση των ρεπό και των αδειών των εργαζομένων, μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας στους χώρους δουλειάς.