ΣΙΔΝΕΪ - ΝΤΕΡΜΠΑΝ - ΟΣΛΟ - ΤΖΑΚΑΡΤΑ.-

Σε σοβαρότατο διπλωματικό επεισόδιο, αλλά και μείζον ηθικό και ανθρωπιστικό ζήτημα, στο οποίο ενεπλάκησαν τρεις χώρες, η Αυστραλία, η Νορβηγία και η Ινδονησία, διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις και ο ΟΗΕ, τείνει να εξελιχθεί η τύχη των εκατοντάδων προσφύγων που περισυνέλεξε από τα νερά του Ινδικού Ωκεανού ο Αρνε Ρίναν, πλοίαρχος του νορβηγικού φορτηγού «Tampa». Για τέταρτο εικοσιτετράωρο, οι 460, και πλέον, πρόσφυγες παρέμεναν δίπλα στα κοντέινερς του φορτηγού, υπό την επίβλεψη των ανδρών των ειδικών δυνάμεων της Αυστραλίας, που επιβιβάστηκαν στο πλοίο, την Τετάρτη, προκειμένου να καταστήσουν σίγουρο τον μη ελλιμενισμό του φορτηγού στο κοντινό λιμάνι της Νήσου των Χριστουγέννων.

Επιμένει στην άρνησή της να δεχτεί τους πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους Αφγανούς και κυρίως γυναίκες και παιδιά, η αυστραλιανή κυβέρνηση, επικαλούμενη τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Τζον Χάουαρντ δήλωνε, χτες, υπό τις ασφυκτικές πιέσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων και του ΟΗΕ, ότι «η Αυστραλία οφείλει να δώσει ένα σαφές μήνυμα στο δίκτυο των δουλεμπόρων ότι δεν πρόκειται να δεχτεί άλλους λαθρομετανάστες», ισχυριζόμενος πως η χώρα του έχει γίνει αποδέκτης μεγάλου κύματος προσφύγων, με αποτέλεσμα το οικονομικό κόστος της διαβίωσής τους να είναι δυσβάσταχτο. «Δε θα αποφασίσουν οι πρόσφυγες πού θα ελλιμενιστούν. Εμείς θα αποφασίσουμε με γνώμονα τα συμφέροντα της χώρας μας».

Ο Χάουαρντ είχε αλλεπάλληλες τηλεφωνικές επαφές με αξιωματούχους του ΟΗΕ, ανθρωπιστικών οργανώσεων και άλλων χωρών, ενώ, όπως τόνιζε, επρόκειτο να επικοινωνήσει και με την Ινδονήσια Πρόεδρο Μεγκαβάτι Σικαρνοπούτρι. Προς το παρόν, πάντως, φαίνεται ότι η επικοινωνία του με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, δεν απέφερε καρπούς. Τίποτε νεότερο δε φαίνεται να πέτυχε, τουλάχιστον μέχρι χτες βράδυ, και η παρέμβαση της επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, Μέρι Ρόμπινσον, η οποία κάλεσε την αυστραλιανή κυβέρνηση να «δώσει τουλάχιστον στους πρόσφυγες την ευκαιρία να υπερασπιστούν το θεμελιώδες δικαίωμά τους στην αίτηση χορήγησης ασύλου», ενώ χαρακτήρισε τη στάση της «εξαιρετικά ανησυχητική για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ο Αυστραλός πρωθυπουργός, αναμένοντας τις βουλευτικές εκλογές στα τέλη του χρόνου, προσπαθεί να «αναζωογονήσει» το συντηρητικό κόμμα του, που υπολείπεται κατά πολύ του Εργατικού στις δημοσκοπήσεις και ως ένας βασικός παράγοντας της λαϊκής δυσαρέσκειας φέρεται να είναι η ένταση των οικονομικών δυσχερειών. Πιο εύκολος στόχος, φυσικά, της δυσαρέσκειας οι μετανάστες. Αλλωστε, η Αυστραλία είχε βρεθεί προσφάτως στο στόχαστρο της κριτικής των ανθρωπιστικών οργανώσεων για τις συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών που εξασφαλίζουν, τελικά, πολιτικό άσυλο, αφού παραμένουν σε στρατόπεδα - γκέτο υπό άθλιες συνθήκες.

Η Ινδονησία, από την άλλη πλευρά, από όπου ξεκίνησαν το τραγικό ταξίδι τους οι πρόσφυγες, διαμήνυσε, διά στόματος εκπροσώπου του στρατού, ότι θα «αναλάβει στρατιωτική δράση σε περίπτωση που το νορβηγικό φορτηγό αποπειραθεί να αποβιβάσει τους πρόσφυγες στο έδαφός της». Η Νορβηγία, τέλος, της οποίας υπήκοος είναι ο πλοίαρχος που περισυνέλεξε τους πρόσφυγες, την Κυριακή, όταν το σαπιοκάραβο που τους μετέφερε βυθίστηκε, εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά της αυστραλιανής κυβέρνησης, τονίζοντας ότι καταπατά τη Συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες, που προβλέπει τον ελλιμενισμό προσφύγων στο κοντινότερο λιμάνι.

Η νορβηγική ηγεσία, εκτός από τις επαφές της με τον ΟΗΕ, βρίσκεται σε διαρκή συνεννόηση με το Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας και τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, ενώ προειδοποίησε ότι η ταλαιπωρία που υφίσταται ο πλοίαρχος της «Tampa» θα έχει ως αποτέλεσμα πολλοί συνάδελφοί του θα διστάσουν να διασώσουν πρόσφυγες σε ανάλογη περίπτωση.

Οσο συνεχίζεται ο διπλωματικός μαραθώνιος της ντροπής, εντείνεται το δράμα των προσφύγων. Οι συνθήκες διαβίωσής τους στο «Tampa» δυσχεραίνουν ώρα με την ώρα, καθώς οι δυνατότητες φιλοξενίας του φορτηγού δεν ξεπερνούν τα 50 άτομα, που είναι το πλήρωμά του. Οι πρόσφυγες αναζητούν λίγη σκιά κάτω από τα κοντέινερς στο κατάστρωμα, ενώ οι αρχές των Νήσων των Χριστουγέννων ετοιμάζονταν να αποστείλουν, σήμερα, ένα πρώτο φορτίο με τρόφιμα. Παράλληλα, μεγάλη έλλειψη υπήρχε σε πόσιμο νερό, ενώ σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες αρκετοί από αυτούς είχαν αρχίσει απεργία πείνας και άλλοι έχρηζαν άμεσης ιατρικής βοήθειας. Η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, Ελεν Κλαρκ, προσφέρθηκε να αναζητήσει η χώρα της προοπτικές ανακούφισης των προσφύγων και κάλεσε και άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο.