Με μαζική συμμετοχή έγινε την περασμένη βδομάδα στην Κοζάνη συνέλευση σωματείων και φορέων, με αιχμή τα οξυμένα προβλήματα των εργαζομένων της ΔΕΗ και τις επιπτώσεις στην περιοχή από τη δραστηριότητά της.

Τη συνέλευση οργάνωσαν το Σωματείο Εργατοϋπαλλήλων Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων - Κατασκευών & συναφών Επαγγελμάτων Νομού Κοζάνης, το Σωματείο Εργατοτεχνιτών και Εργαζομένων στην Ενέργεια (ΣΕΕΕΝ), ο Σύλλογος Περιβάλλοντος Ποντοκώμης, ο Σύλλογος Περιβάλλοντος Μαυροδενδρίου, ο Σύλλογος Ανέργων και Ανάπτυξης Αγίου Δημητρίου - Ρυακιού και η Ομάδα Γυναικών Ποντοκώμης της ΟΓΕ.

Το πλαίσιο των διεκδικήσεων διαπερνά το αίτημα για Ενέργεια κοινωνικό αγαθό, όχι εμπόρευμα, να μην προχωρήσει η πώληση του ΑΔΜΗΕ και της «μικρής ΔΕΗ». Φορείς και κάτοικοι της Κοζάνης που συμμετείχαν στη συνέλευση αποφάσισαν να προχωρήσουν συντονισμένα σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις και να διευρύνουν το μέτωπο με τους εργαζόμενους και τους κατοίκους της Φλώρινας. Τις μορφές αγώνα που θα ακολουθήσουν, θα τις προσδιορίσουν το επόμενο διάστημα τα ΔΣ των Σωματείων και φορέων που συσπειρώνονται σε αυτήν την πρωτοβουλία.

Στη συνέλευση αναδείχτηκαν τα προβλήματα τόσο των εργαζομένων στη ΔΕΗ (ΑΗΣ και ορυχεία) όσο και των κατοίκων της περιοχής, που βιώνουν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από τη δραστηριότητα της επιχείρησης και αναγκάζονται να μείνουν χωρίς στέγη και άκληροι.

Τα τελευταία χρόνια μειώνεται σταθερά το μόνιμο προσωπικό της ΔΕΗ και αυξάνονται οι εργαζόμενοι με 8μηνες συμβάσεις και όσοι απασχολούνται στους εργολάβους. Ενδεικτική είναι η εικόνα στα Ορυχεία: Το 1996 απασχολούνταν 5.604 μόνιμοι εργαζόμενοι. Το 2009 ο αριθμός του μόνιμου προσωπικού μειώθηκε στους 3.577 και το 2014 έφτασε στους 2.707. Την ίδια περίοδο, οι εργαζόμενοι με 8μηνες συμβάσεις αυξάνονται σταθερά και φέτος έφτασαν τους 996, ενώ οι εργαζόμενοι στους εργολάβους είναι πολλοί περισσότεροι. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι χάθηκαν θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα επεκτείνονται οι ελαστικές σχέσεις.

Χτυπήθηκαν τα δικαιώματα των εργαζομένων με μεγάλες μειώσεις μισθών (έως 40% στο μόνιμο προσωπικό, έως και 50% στους εργαζόμενους στα οκτάμηνα). Ολο και χαμηλότερα πληρώνεται η εργατοώρα στις εργολαβίες, λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των εργολάβων.

Εντατικοποιήθηκε η εργασία λόγω της έλλειψης προσωπικού και επιδεινώθηκαν οι όροι υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς, με αποτέλεσμα τα συχνά εργατικά ατυχήματα. Τουλάχιστον 10 σοβαρά εργατικά ατυχήματα σημειώθηκαν τον τελευταίο χρόνο στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας, με αποτέλεσμα το θάνατο ή το σοβαρό τραυματισμό εργατών. Πολλαπλάσια είναι τα ατυχήματα με μικροτραυματισμούς εργαζομένων που δε γίνονται γνωστά.

Την ίδια ώρα ο λαός πληρώνει ακριβά το ρεύμα, ενώ βλέπει το εισόδημά του συνεχώς να πέφτει από τη φορομπηχτική πολιτική της κυβέρνησης. Οι φτωχοί αγρότες βλέπουν το κόστος παραγωγής συνεχώς να μεγαλώνει λόγω ακριβής κιλοβατώρας, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται το ξεκλήρισμά τους. Παράλληλα, λόγω της υπερεκμετάλλευσης του περιβάλλοντος για μεγαλύτερα κέρδη, επιδεινώνονται συνεχώς οι όροι διαβίωσης για το λαό της περιοχής (ποιότητα νερού, καρκίνοι κ.ά.).

Επιπλέον, οι κάτοικοι που ζουν στα άμεσα πληττόμενα χωριά από την εξορυκτική δραστηριότητα της ΔΕΗ βιώνουν το διώξιμο από τη γη και τον τόπο τους, καθώς χρόνια περιμένουν, αλλά δε γίνεται η μετεγκατάσταση των οικισμών τους.

Συγκεκριμένα καθυστερούν για χρόνια οι μετεγκαταστάσεις των οικισμών Ποντοκώμης, Μαυροπηγής και Ακρινής στην Κοζάνη και Αγίων Αναργύρων στη Φλώρινα. Οι κάτοικοι εξωθούνται να εγκαταλείψουν τα χωριά τους, αδυνατώντας πλέον να περιμένουν πότε θα προσδιοριστούν οι τιμές απαλλοτρίωσης ή πότε θα ανεγερθούν οι νέοι οικισμοί, και αναζητούν κατοικία σε άλλες περιοχές. Οι καθυστερήσεις βολεύουν τη ΔΕΗ, καθώς, αν οι κάτοικοι εγκαταλείψουν τα χωριά τους, στο τέλος δε θα χρειάζεται να προχωρήσει στη δημιουργία νέου οικισμού για τη μετεγκατάστασή τους.

Το πλαίσιο πάλης που παρουσιάστηκε στη συνέλευση από τον πρόεδρο του Σωματείου Εργατοτεχνιτών και Εργαζομένων στην Ενέργεια (ΣΕΕΕΝ) Πέτρο Ταταρίδη υιοθετήθηκε ομόφωνα και αφορά τη διεκδίκηση:

-- Υπογραφής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για όλο το προσωπικό (μόνιμους, οκταμηνίτες - διμηνίτες, εργολαβικούς). Να επανέλθουν οι οικονομικές κατακτήσεις στο ύψος του 2009. Να συμπεριληφθούν οι εργαζόμενοι με ελαστικές σχέσεις εργασίας (οκτάμηνα, εργολαβίες) στη σύμβαση που θα υπογραφεί από τη ΓΕΝΟΠ στη λογική ίσης αμοιβής για ίση εργασία. Κανένας εργαζόμενος μέσα σε χώρο της ΔΕΗ ΑΕ κάτω από 851 μεικτά βασικό μισθό. Αναγνώριση όλων των τριετιών, κανένας ηλικιακός διαχωρισμός (όπως κάτω των 25 και άνω).

-- Αμεση προκήρυξη θέσεων μόνιμης και σταθερής εργασίας σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε χώρου δουλειάς. Δημιουργία 5ης φυλακής στα Ορυχεία. Να ακολουθείται η σωστή συντήρηση του εξοπλισμού, έτσι ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι ατυχημάτων και να ενισχυθεί η ασφάλεια των εργαζομένων. Αντικατάσταση παλιών μονάδων με νέες. Αμεση έναρξη της κατασκευής της μονάδας «Πτολεμαΐδα 5». Να μετράει στο όριο ηλικίας η προϋπηρεσία των εργαζομένων στη ΔΕΗ ΑΕ για τις προσλήψεις στο μόνιμο προσωπικό.

-- Λειτουργία Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας με αποφασιστικές αρμοδιότητες. Βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας, με γιατρούς εργασίας και όλο το απαραίτητο προσωπικό.

-- Αμεση μετεγκατάσταση των πληττόμενων οικισμών (Ποντοκώμης, Μαυροπηγής, Ακρινής, Αγ. Αναργύρων) με χρηματοδότηση από τη ΔΕΗ ΑΕ. Τήρηση όλων των περιβαλλοντικών όρων από τη ΔΕΗ ΑΕ και το κράτος. Χρηματοδότηση από τη ΔΕΗ για μελέτη βιωσιμότητας και επιδημιολογική μελέτη. Να τηρηθούν όλα τα επιστημονικά κριτήρια (προστασία υδροφόρου ορίζοντα, πανίδας και χλωρίδας), η ιδιαιτερότητα της περιοχής λόγω της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και να γίνει ολοκληρωμένη ενημέρωση του λαού και των φορέων της περιοχής για τη δημιουργία του Χώρου Διαχείρισης Βιομηχανικών Αποβλήτων στο Ορυχείο Καρδιάς.

-- Ενέργεια κοινωνικό αγαθό, όχι εμπόρευμα. Να μην προχωρήσει η πώληση του ΑΔΜΗΕ και της «μικρής ΔΕΗ». Να επεκταθεί το δίκτυο της τηλεθέρμανσης και σε άλλες περιοχές.

-- Αύξηση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης και αξιοποίησή του για το λόγο που υπάρχει και όχι για έργα βιτρίνας. Αποκατάσταση των εδαφών από τη ΔΕΗ ΑΕ και απόδοσή τους στην τοπική κοινωνία.