Πρεμιέρες και αναδρομικό αφιέρωμα | ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Πρεμιέρες και αναδρομικό αφιέρωμα

Οι πρεμιέρες της βδομάδας ισχνές κι ασήμαντες, εκτός της νορβηγικής «Στο σκοτάδι» (2014) του Εσκιλ Βογκτ. «Ενα γενναίο ψέμα» (2014), αμερικανική παραγωγή σε σκηνοθεσία του Καναδού σκηνοθέτη / σεναριογράφου Φιλίπ Φαλαρντό. Εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα, απόρροια του εμφυλίου στο Σουδάν στα τέλη του '80, ακολουθεί μια ομάδα παιδιών που επέζησαν της σφαγής στο χωριό τους κι έφτασαν στα προσφυγικά στρατόπεδα στην Κένυα, για να καταλήξουν στην αμερικανική Γη της Επαγγελίας, όπου κατορθώνουν - με τη βοήθεια μιας Αμερικανίδας - να επιβιώσουν καλώς ή κακώς. Τίποτα το σπουδαίο, η ταινία, με έλλειψη σε αποχρώσεις και λεπτότητα και όντας κατασκευασμένη γύρω από ένα συγκεκριμένο δραματικό σχέδιο, αποβάλλει κάθε αίσθηση αυθορμητισμού, έκπληξης κι εμπλοκής. Αμερικανική και η επόμενη πρεμιέρα, με πλήθος χολιγουντιανών αστέρων για δόλωμα. «Ο φύλακας της μνήμης» (2014) ο τίτλος της, σε σκηνοθεσία Φίλιπ Νόις. Η χιλιοστή saga που απευθύνεται σε νεανικό κοινό. Ενα σινεμά στα μέτρα των ανηλίκων / ενηλίκων, που εκμεταλλεύεται με τρόπο σχηματικά μπανάλ το σύνηθες αφήγημα ενός δυστοπικού μέλλοντος. Ολα γεννήθηκαν το '93 από την πένα της Λόις Λόουρι και το μυθιστόρημα «Ο Δωρητής», που ενέπνευσε το σύνολο του νεανικού δυστοπικού κλάδου. Επιστημονική φαντασία, άνθρωποι και μέλλον, ένα μέλλον απλοϊκό και απλουστευτικό, ένα μέλλον χωρίς αναμνήσεις, χωρίς παρελθόν. Ενας καινούργιος κόσμος για τον νεαρό Τζόνας, αλλά χωρίς αισθήματα... Τέλος, «Φίλοι ή κάτι παραπάνω;» (2013) τιτλοφορείται η ιρλανδοκαναδική αισθηματική κομεντί σε σκηνοθεσία Μάικλ Ντόουζ, με τον «Χάρι Πότερ» και την εγγονή του Ελία Καζάν, Ζόε, στους πρωταγωνιστικούς ρόλους...

Σημαντική επανέκδοση από τη New Star η «Χρυσή Αμαξα» (1952) του Ζαν Ρενουάρ, ενός Ρενουάρ όμως που δεν κρατά πια ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και τσιμπολογάει τυρί μπρι... Μια ταινία «αναχρονιστική», όπως την αποκάλεσαν, που, ως τέτοια, επιβεβαιώνει ένα μεταπολεμικό φαινόμενο κάποιων ειδώλων που πια ζουν και δουλεύουν στο Χόλιγουντ, όπως ο Βιντόρ, ο Παμπστ, ο Καρνέ και ο Ρενουάρ που, αντί να προσεγγίσει το κοινωνικό, το «καινούργιο» στον πολιτισμό που έφερε και καθιέρωσε ο ιταλικός ρεαλισμός, αντί να αναπτύξει τις προϋποθέσεις και τις κατακτήσεις αυτού του ρεύματος - ρεύμα που και ο ίδιος ασπάστηκε την περίοδο του '30 - αρνούμενος τις δεσμεύσεις αυτής της προβληματικής, ο Ρενουάρ επέλεξε να συνεχίσει σε δρόμο μάλλον αδιέξοδο.

Χωρίς άλλο, το σπουδαίο κινηματογραφικό γεγονός μιας άγονης βδομάδας, σε ό,τι έχει να κάνει με τις αγγλόφωνες πρεμιέρες, είναι το μεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στον Ηλία Καζάν, που εγκαινιάζεται απόψε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στον Κεραμεικό (Ιερά Οδός 48 και Μεγ. Αλεξάνδρου 134 - 136) και θα διαρκέσει έως τις 19 του τρέχοντος μήνα. «Αναφορά στον Ηλία Καζάν» ο τίτλος του αφιερώματος, που περιλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη φιλμογραφία του σπουδαίου σκηνοθέτη. Την αυλαία απόψε ανοίγει η ασπρόμαυρη βιογραφία «Βίβα Ζαπάτα» (1952), που γυρίστηκε την εποχή που ο Καζάν έγινε «καταδότης» στην Επιτροπή Αντι-αμερικανικών Υποθέσεων (HUAC). Η ταινία λέγεται ότι λειτουργεί ως απολογία του σκηνοθέτη, ως προσπάθεια επιστροφής στις ρίζες του, στο ριζοσπαστικό θέατρο και την αριστερή ιδεολογία... Το σενάριο που έγραψε ο συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ διακρίνεται από επαναστατικό ιδεαλισμό και στοχεύει περισσότερο στην κριτική της διαβρωτικής δύναμης της εξουσίας και λιγότερο στην καταγραφή των περιπλοκών του μεξικανικού εμφύλιου πολέμου. Η ταινία στα αρχικά της βήματα συνάντησε το δισταγμό των στούντιο μήπως εκληφθεί ως φιλοκομμουνιστική από τους μακαρθιστές... Η είσοδος, απόψε, αποκλειστικά με προσκλήσεις.

Δεκαέξι συνολικά ταινίες θα προβληθούν στο αφιέρωμα, δεκατέσσερις εξ αυτών σε αποκατεστημένα φορμά, ενώ η 16η είναι το ντοκιμαντέρ των Μάρτιν Σκορσέζε και Κεντ Τζόουνς «A letter to Elia». Ιδού οι ταινίες του αφιερώματος:

1. Ενα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν (1945).

2. Συμφωνία κυριών (1947).

3. Μπούμερανγκ! (Το μεγάλο κατηγορώ) (1947).

4. Πανικός στους δρόμους (1950).

5. Λεωφορείον ο πόθος (1951).

6. Βίβα Ζαπάτα (1952).

7. Ανθρωπος σε τεντωμένο σκοινί (1953).

8. Το λιμάνι της αγωνίας (1954).

9. Ανατολικά της Εδέμ (1955).

10. Μια μορφή μέσα στο πλήθος (1957).

11. Λάσπη στ' αστέρια (1960).

12. Πυρετός στο αίμα (1961).