Περίπου 40 χιλιάδες εργαζόμενοι απασχολούνται αυτή τη στιγμή στους ΟΤΑ μέσω των λεγόμενων προγραμμάτων «κοινωφελούς εργασίας». Η κυβέρνηση έχει ήδη εξαγγείλει ότι θα προσληφθούν ακόμα 90 χιλιάδες μέσω αυτών των προγραμμάτων την περίοδο 2014-2015.

Με δεδομένο ότι οι μόνιμοι υπάλληλοι στους ΟΤΑ αριθμούν περί τους 65 χιλιάδες, είναι φανερό ότι οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου δεν δημιουργούν απλά μια ακόμα σχέση εργασίας, αλλά και μια τεράστια στρατιά πολύ φθηνού, ευέλικτου και χωρίς κανένα δικαίωμα εργατικού δυναμικού, που μέσα στ' άλλα αξιοποιείται για τη γενίκευση των ελαστικών μορφών απασχόλησης και το ολοκληρωτικό χτύπημα της μόνιμης και σταθερής δουλειάς.

Μια απλή ανάγνωση των όρων απασχόλησης στα προγράμματα «κοινωφελούς εργασίας» δείχνει το βάθος των ανατροπών που επιχειρούνται συνολικά στην αγορά εργασίας: Απασχολούνται μόνο για πέντε μήνες και πληρώνονται μέχρι 490 ευρώ καθαρά το μήνα, αν είναι 25 ετών και άνω, και μέχρι 425 ευρώ το μήνα έως 25 ετών. Λέμε «μέχρι», επειδή οι εργαζόμενοι αυτοί πληρώνονται - τουλάχιστον έως τώρα - με βάση το μεροκάματο και όχι με μισθό. Δηλαδή, δεν πληρώνονται για τις αργίες ή αν χρειαστεί να λείψουν για κάποιον άλλο λόγο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εργαζόμενοι στο Δήμο Πετρούπολης σε αυτά τα προγράμματα, οι οποίοι πληρώθηκαν από τον ΟΑΕΔ για το μήνα Δεκέμβρη από 350 έως 355 ευρώ, λόγω των πολλών αργιών! Να σημειωθεί ότι ακόμα και γι' αυτά τα λεφτά, χρειάστηκε να παρέμβει το Συνδικάτο στον ΟΑΕΔ, καθώς δούλευαν πάνω από 40 μέρες χωρίς να έχουν πληρωθεί ούτε ένα ευρώ.

Επίσης, σε ενημερωτικό έγγραφό της, η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού της Περιφέρειας Αττικής, στα μέσα Γενάρη, αναφέρει πως «ο δικαιούχος φορέας δεν υποχρεούται να καταβάλλει οποιαδήποτε άλλη παροχή ή ενίσχυση στους ωφελούμενους (ενδεικτικά αναφέρεται: άδεια, ασθένεια, επίσημη αργία), ενώ μέχρι τη λήξη του προγράμματος - διάρκειας πέντε μηνών - απολύονται αυτοδικαίως, χωρίς καμιά αποζημίωση και χωρίς να απαιτείται η έκδοση διαπιστωτικής πράξης». Δηλαδή, δεν έχουν το δικαίωμα ούτε να αρρωστήσουν!

Η Περιφέρεια Αττικής προσπάθησε επίσης να «παραχωρήσει» ορισμένους εργαζόμενους στο «Αττικό» Νοσοκομείο, ανοίγοντας το δρόμο ακόμα και στην «ενοικίαση» των εργαζομένων σε τέτοια προγράμματα. Πρόκειται για εργαζόμενους που κλήθηκαν να δουλέψουν σε ανθυγιεινές εργασίες, με πλήρες ωράριο και σε βάρδιες, χωρίς καν η ασφάλισή τους να αντιστοιχεί σε αυτές τις συνθήκες.

Ακόμα χειρότερα, οι εργαζόμενοι δεν θεωρούνται εργαζόμενοι αλλά «ωφελούμενοι» (!) και στη βάση αυτή δεν μπορούν ούτε να απεργήσουν, όπως ενημερώθηκαν όσοι δήλωσαν συμμετοχή σε στάση εργασίας που είχε κάνει ο κλάδος των ΟΤΑ στις 10 Γενάρη.

Την κατάσταση που βιώνουν μετέφεραν και περιέγραψαν εργαζόμενοι στα «πεντάμηνα» της «κοινωφελούς εργασίας», σε σύσκεψη που οργάνωσε πριν από λίγο καιρό το Συνδικάτο ΟΤΑ Αττικής (τα στοιχεία όσων εργαζομένων αναφέρονται πιο κάτω είναι στη διάθεση της εφημερίδας).

Η Ε.Κ. επισήμανε ότι όταν πρωτοπήγαν να πιάσουν δουλειά, «μας αντιμετώπιζαν σαν τους φουκαριάρηδες που βρήκανε επιτέλους μια θεσούλα». Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιοι από τους δήμους θεώρησαν ότι δεν έχουν δικαιώματα και «για να πάρουμε μέσα ατομικής προστασίας, ο Σύλλογος σήκωσε ολόκληρη υπόθεση».

Ανάλογη κατάσταση περιγράφει και η εργαζόμενη Α.Κ. Λέει χαρακτηριστικά: «Μας είπανε ότι θα χρειαστούμε στην καθαριότητα, αν και προσληφθήκαμε ως "γενικών καθηκόντων". Οι περισσότερες κοπέλες κάνουν καθαριότητα στο δρόμο και μια μέρα τη βδομάδα βγαίνουμε στο παζάρι. Συνθήκες μες στο κρύο και τη βρωμιά. Με τα παπούτσια μας και τα ρούχα μας, απλά μας έχουν ένα γιλέκο και ένα ζευγάρι γάντια και καθαρίζουμε μια τεράστια έκταση. Ούτε μέτρα υγιεινής, ούτε καν το γάλα».

Η ίδια εργαζόμενη αποκαλύπτει πως επιχειρούν να τους χρησιμοποιήσουν για να χτυπήσουν τα δικαιώματα και των άλλων εργαζομένων: «Οταν κάποια στιγμή απεργούσαν καθαρίστριες στα σχολεία, είχανε τη φαεινή ιδέα να μας στείλουν να καθαρίσουμε. Δηλαδή να σπάσουμε την απεργία, κάτι που δεν έγινε».

Μια ακόμα εργαζόμενη - νοσηλεύτρια - η Δ.Μ., περιγράφει την περιπλάνησή της από υπηρεσία σε υπηρεσία. «Δεν ξέρανε πού να μας τοποθετήσουν. Κυρίως ειδικότητες νοσηλεύτριες, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι. Ξεκίνησα από το κολυμβητήριο του δήμου, με πήγανε σε παιδικό σταθμό όπου έκανα τη βρεφοκόμο, όπως κι άλλες νοσηλεύτριες που συνέχισαν στους παιδικούς. Αντέδρασα γιατί το θεώρησα ότι ήταν εκτός αντικειμένου, αλλά και επικίνδυνο για τα παιδιά, επειδή έπρεπε να ασκήσουμε παιδαγωγικό έργο που εμείς δεν έχουμε εκπαιδευθεί για κάτι τέτοιο. Υπάρχουν βρεφοκόμες που τις έχουν βάλει σε ΚΑΠΗ. Μετά από δύο παιδικούς σταθμούς με πήγανε σε ΚΑΠΗ, τώρα δουλεύω στο κολυμβητήριο. Αυτό ισχύει για πολλές ειδικότητες.

Για το θέμα του ωραρίου: Ενώ η σύμβασή μας λέει 7.30 π.μ. - 3.30 μ.μ., μπορεί να δουλεύουμε απόγευμα. Εμείς στο κολυμβητήριο δουλεύουμε και Σάββατο και Κυριακή. Με κυλιόμενο ωράριο, πρωί, μεσημέρι ή απόγευμα».

Και οι τρεις εργαζόμενες επισημαίνουν πως όταν αντιδρούν, οι δημοτικές αρχές προχωρούν σε απειλές πως θα διακόψουν τα προγράμματα και άρα θα χάσουν τη δουλειά τους. «Αρχισε μια αντιμετώπιση από τον αντιδήμαρχο ότι "προσέξτε γιατί μπορεί να σας απολύσω". Δηλαδή μια αντιμετώπιση εκφοβιστική. Ευτυχώς εκεί ήταν δίπλα μας ο Σύλλογος ο οποίος μας βοηθούσε και αισθανθήκαμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας», είπε η εργαζόμενη Ε.Κ.

Η Δ.Μ. πρόσθεσε πως οι δημοτικές αρχές «προσπαθούν να δείξουν ότι είναι κοντά μας, αλλά όταν βλέπουν μια ουσιαστική αντίδραση, δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο, ότι είναι απέναντί μας». Ανάλογα, η εργαζόμενη Α.Κ. επισήμανε: «Κάθε φορά που υπάρχει αντίδραση, υπάρχει πανικός. Μας λένε "θα σας κόψουμε το πρόγραμμα, θα φύγετε"».

Πολύ χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του εργαζόμενου Α.Ι. Μεταξύ άλλων σημείωσε στην τοποθέτησή του στη σύσκεψη: «Την πρώτη φορά με έστειλαν στην καθαριότητα. Τη δεύτερη μέρα ασφαλτόστρωση. Οταν ζήτησα γάντια, μου είπαν "δεν έχουμε". Ο νέος χρόνος μας έφερε γάντια κηπουρικής που πρέπει να τα χρησιμοποιώ και στην άσφαλτο και στην καθαριότητα σκουπιδιών. Υφασμάτινα γάντια, που μόλις βάζεις τα χέρια σε μια βρεγμένη σακούλα, τα βρώμικα υγρά έχουν μπει μέσα. Αν προηγουμένως έχω πληγωθεί από τα εργαλεία της ασφαλτόστρωσης, θα μολυνθώ ή όχι;».

Τα παραπάνω αποκαλύπτουν τι ακριβώς εννοούσε ο πρωθυπουργός, όταν πριν από λίγες μέρες υποσχόταν καταπολέμηση της ανεργίας με τη δημιουργία 440 χιλιάδων «ευκαιριών απασχόλησης» για τη διετία 2014-2015. Η ανεργία, σύμφυτη με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, είναι η δικαιολογητική βάση πάνω στην οποία οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου σαρώνουν κάθε εργασιακό δικαίωμα και εφοδιάζουν τους εργοδότες και το κράτος τους με πάμφθηνο εργατικό δυναμικό, συμπιέζοντας συνολικά την τιμή της εργατικής δύναμης.