Το μέλλον της «πολιτιστικής εξαίρεσης», με επίκεντρο τον οπτικοακουστικό τομέα, στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων ΕΕ - ΗΠΑ, απασχόλησε τη χτεσινή, δεύτερη και τελευταία μέρα του Συμβουλίου Παιδείας, Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης (16-17/5).

«Θα επηρεάσει η προτεινόμενη διατλαντική εμπορική και επενδυτική εταιρική σχέση ΕΕ - ΗΠΑ τη δέσμευση της ΕΕ για την πολιτιστική πολυμορφία;»... «αναρωτιέται» η ΕΕ, με μάλλον ρητορικό τρόπο. Διότι, ουσιαστικά, η εξαίρεση του πολιτιστικού τομέα από τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου έχει πραγματωθεί, ήδη, στην πράξη με την αντιμετώπιση, από την ΕΕ, του πολιτισμού ως πεδίου κερδοφορίας των μονοπωλίων.

Η πολιτιστική εξαίρεση είναι το αποτέλεσμα εκατέρωθεν συμβιβασμών και εξασφαλίζει, μεταξύ άλλων, την απαλλαγή των πολιτιστικών «προϊόντων» από τους «κανόνες ελεύθερων συναλλαγών» του ΠΟΕ. Η απαλλαγή αυτή επιτρέπει στις χώρες - μέλη του ΠΟΕ να θέτουν περιορισμούς στις εισαγωγές πολιτιστικών «προϊόντων», όπως οι κινηματογραφικές ταινίες, στο «πνεύμα» της Σύμβασης της ΟΥΝΕΣΚΟ για την «προστασία» της πολιτιστικής πολυμορφίας και έκφρασης (2005), που δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται - στον καπιταλισμό (!) - ως «εμπορεύματα», όπως όλα τα άλλα.

Φυσικά, πρόκειται για κοροϊδία, που προσπαθεί να καλύψει το γεγονός ότι η «πολιτιστική εξαίρεση» δεν είναι παρά προσπάθεια, κυρίως εκ μέρους της ΕΕ, να προστατεύσει τα μονοπώλιά της από τον ανταγωνισμό. Και από τη στιγμή που αυτός ο ανταγωνισμός αγριεύει, τα «πολιτιστικά» προσχήματα καταρρίπτονται. Ετσι, στις 13 του περασμένου Μάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το «πράσινο φως» για τη δυνατότητα ένταξης και του οπτικοακουστικού τομέα στις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - ΕΕ στο πλαίσιο του ΠΟΕ, που θα γίνουν το ερχόμενο καλοκαίρι. Απόφαση που προκάλεσε την αντίδραση σημαντικών κινηματογραφιστών και από τις δύο όχθες του Ατλαντικού, οι οποίοι, όμως, στην κοινή τους επιστολή προς τον Επίτροπο Εμπορίου της ΕΕ, αναπαράγουν τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες για τη δυνατότητα μη εμπορευματικής αντιμετώπισης του πολιτισμού... από την ΕΕ των μονοπωλίων.