Ισχύει η ανάλυση του Κ. Μαρξ, πως: «Οσο πιο παραγωγική είναι μια χώρα σε σύγκριση με μια άλλη στην παγκόσμια αγορά, τόσο πιο ψηλοί είναι οι μισθοί εργασίας σε αυτήν, συγκρινόμενοι με τους μισθούς των άλλων χωρών. Στην Αγγλία είναι υψηλότερος όχι μόνο ο ονομαστικός, αλλά και ο πραγματικός μισθός εργασίας απ' ό,τι στην ηπειρωτική Ευρώπη. Ο εργάτης τρώει περισσότερο κρέας, ικανοποιεί περισσότερες ανάγκες... Ομως, ο μισθός εργασίας στην Αγγλία είναι υψηλότερος όχι στον ίδιο βαθμό, στον οποίο η παραγωγικότητα των Αγγλων εργατών ξεπερνάει την παραγωγικότητα των εργατών των άλλων χωρών»⁵⁶.

Αν λοιπόν οι κομμουνιστικές δυνάμεις παραιτηθούν από το σύνθημα της προλεταριακής διεθνιστικής αλληλεγγύης και προσχωρήσουν στην ιδέα του διαχωρισμού του κόσμου σε «Βορρά-Νότο» ή του «χρυσού δισεκατομμυρίου», θα πέσουν εύκολα στην παγίδα της «ενότητας» με το λεγόμενο «εθνικά προσανατολισμένο κεφάλαιο», δηλαδή με την αστική τάξη της χώρας τους (ή με τμήμα της), που αποζητά μια καλύτερη θέση στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα για τον εαυτό της. Τότε, ως κομμουνιστές, θα έχουν συνειδητά ή ασυνείδητα αναθεωρήσει τη βασική λενινιστική θέση για τον «ιμπεριαλισμό, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», που αφορά ολόκληρη την αντιδραστική εποχή του καπιταλισμού, επομένως και κάθε καπιταλιστική κοινωνία, με περισσότερη ή λιγότερη δύναμη στην παγκόσμια αγορά. Να γιατί η στάση της Κίνας και στο συγκεκριμένο θέμα, όπου επιδιώκει να εμφανιστεί ως «ηγέτης» των «αναπτυσσόμενων» χωρών, συμβάλλει στον αποπροσανατολισμό και στη διαμόρφωση συγχύσεων στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, αφού επικεφαλής αυτής της προσπάθειας εμφανίζεται μια μεγάλη χώρα όπου κυβερνά ένα κόμμα που φέρει τον τίτλο «κομμουνιστικό».

Από το ΚΚΚ, αλλά και από άλλες δυνάμεις, η σταδιακή ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων προβλήθηκε ως συμμετοχή στην παγκοσμιοποίηση: «Στον όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιημένο κόσμο σήμερα, η Κίνα δεν μπορεί να αναπτυχθεί απομονωμένη από τον κόσμο και, αφ' ετέρου, ο κόσμος δεν μπορεί να αγνοήσει την Κίνα στη διαδικασία επίτευξης ευημερίας»⁵⁷. Αλλά η «παγκόσμια αγορά» δεν είναι ουδέτερη, μια αγορά στην οποία αμοιβαία ανταλλάσσονται προϊόντα της καπιταλιστικής με εκείνα της σοσιαλιστικής παραγωγής. Το φαινόμενο της λεγόμενης «παγκοσμιοποίησης», στο όνομα της οποίας δέχεται επίθεση το σημερινό επίπεδο μισθών στον αναπτυγμένο καπιταλισμό, δεν είναι καινούριο. Ηδη στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» γίνεται αναφορά στην «παγκόσμια αγορά»: «Με την εκμετάλλευση της παγκόσμιας αγοράς, η αστική τάξη διαμορφώνει κοσμοπολιτικά την παραγωγή και την κατανάλωση όλων των χωρών. Προς μεγάλη λύπη των αντιδραστικών, αφαίρεσε το εθνικό έδαφος κάτω από τα πόδια της βιομηχανίας. Εκμηδενίστηκαν κι εξακολουθούν καθημερινά να εκμηδενίζονται οι παμπάλαιες εθνικές βιομηχανίες. Εκτοπίζονται από νέες βιομηχανίες που η εισαγωγή τους γίνεται ζωτικό ζήτημα για όλα τα πολιτισμένα έθνη, από βιομηχανίες που δεν επεξεργάζονται πια ντόπιες πρώτες ύλες που βρίσκονται στις πιο απομακρυσμένες ζώνες και που τα προϊόντα τους δεν καταναλώνονται μονάχα στην ίδια τη χώρα, αλλά ταυτόχρονα σε όλα τα μέρη του κόσμου. Στη θέση των παλιών αναγκών, που ικανοποιούνταν από τα εθνικά προϊόντα, μπαίνουν καινούριες ανάγκες, που για να ικανοποιηθούν απαιτούν προϊόντα των πιο απομακρυσμένων χωρών και κλιμάτων. Στη θέση της παλιάς τοπικής και εθνικής αυτάρκειας και αποκλειστικότητας, μπαίνει μια ολόπλευρη συναλλαγή, μια ολόπλευρη αλληλεξάρτηση των εθνών. Κι αυτό που γίνεται στην υλική παραγωγή γίνεται και στην πνευματική παραγωγή. Τα πνευματικά προϊόντα των ξεχωριστών εθνών γίνονται κοινό χτήμα. Η εθνική μονομέρεια και ο εθνικός περιορισμός γίνονται όλο και πιο αδύνατα και από τις πολλές εθνικές και τοπικές φιλολογίες διαμορφώνεται μια παγκόσμια φιλολογία»⁵⁸.

Μπορεί η «συμμετοχή της Κίνας» στη διεθνή αγορά να θεωρηθεί ως μια αναγκαστική ανταλλαγή εμπορευμάτων διαφορετικών οικονομιών που επιβάλλεται από το διεθνή συσχετισμό; Οχι, γιατί πάνω απ' όλα πρόκειται για εξαγωγή κεφαλαίου, συσσωρευμένου στην Κίνα με καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Γι' αυτό δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με τις εμπορικές συναλλαγές της ΕΣΣΔ με καπιταλιστικές οικονομίες.

Είναι γνωστό πως η σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ στηρίχτηκε πρώτα απ' όλα στην κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, στον κεντρικό σχεδιασμό και σε ανάλογα μέτρα οικονομικής φύσης στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, όπως ήταν το κρατικό μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου, που καθιερώθηκε τον Απρίλη του 1918. Ακόμη και στις συνθήκες της ΝΕΠ (τις οποίες κάποιοι αρέσκονται να επικαλούνται όταν αναφέρονται στη σημερινή Κίνα) το κρατικό μονοπώλιο απέκτησε μια ακόμη μεγαλύτερη σημασία ως ανάχωμα απέναντι στις αυξανόμενες καπιταλιστικές τάσεις. Ο Λένιν, στην αντιπαράθεσή του με τον Μπουχάριν, υπερασπίστηκε τη σημασία του μονοπωλίου στο εξωτερικό εμπόριο. Και ο Στάλιν στην πορεία σημείωνε την ανάγκη «να σχεδιασθεί η οικονομία έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η αυτοτέλεια της λαϊκής οικονομίας, ώστε η οικονομία μας να μην μετατραπεί σε εξάρτημα των καπιταλιστικών χωρών. Είναι στο χέρι μας, να μη γίνουμε εξάρτημα της καπιταλιστικής οικονομίας»⁵⁹.

Ο Στάλιν, στο κλείσιμό του στην 7η Ολομέλεια της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς στις 13 Δεκέμβρη του 1926, καταρρίπτει το μύθο πως η ΕΣΣΔ είναι «εξαρτημένη» από την παγκόσμια καπιταλιστική αγορά επειδή έχει οικονομικές σχέσεις με καπιταλιστικές χώρες. Σημειώνει την αλληλεξάρτηση που υπάρχει σ' αυτές τις σχέσεις και τονίζει πως είναι άλλο πράγμα αυτού του είδους η αλληλεξάρτηση κι άλλο η ενσωμάτωση (διασύνδεση) της οικονομίας της χώρας στα πλαίσια της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας.⁶⁰ Δηλαδή η μη ενσωμάτωση προϋπέθετε τον κεντρικό σχεδιασμό, το κρατικό μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο και το τραπεζικό σύστημα και την κοινωνικοποίηση των βιομηχανιών. Η πραγματικότητα της Κίνας είναι τελείως διαφορετική εκείνης της ΕΣΣΔ επί ΝΕΠ. Στην Κίνα:

α) Δεν υπάρχει μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο. Χιλιάδες ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των κινεζικών εξαγωγών, που βέβαια εξαρτώνται από τους δικούς τους σχεδιασμούς, στη βάση της κερδοφορίας τους κι όχι βέβαια από μια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία.

β) Δρουν 440 ξένες ιδιωτικές τράπεζες, οι οποίες κι έχουν αποκτήσει τουλάχιστον ένα 10% των μετοχών των κρατικών κινεζικών τραπεζών και από το 2005 αναπτύσσονται και οι ντόπιες ιδιωτικές τράπεζες.⁶¹

γ) Σημαντικό κομμάτι της βιομηχανίας είναι ιδιωτικό και αποκρατικοποιημένο (μετοχικές εταιρείες), ενώ υπολογίζεται ότι ο ιδιωτικός τομέας παράγει το 70% του ΑΕΠ⁶².

δ) Η ντόπια νομοθεσία, ιδιαίτερα στον οικονομικό κι εμπορικό τομέα, είναι πλήρως εναρμονισμένη, χάρη και στα εργαλεία του ΠΟΕ, στις νόρμες της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας.

Συνοψίζοντας, η κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων στην Κίνα, που είναι σήμερα γεγονός, αργά ή γρήγορα θα επιφέρει μεγαλύτερη εναρμόνιση και στο πολιτικό της σύστημα, στην κυρίαρχη ιδεολογία, στο σύνολο των στοιχείων του εποικοδομήματος, που ο καπιταλιστικός τους χαρακτήρας θα εκφραστεί και στους συμβολισμούς τους. Η όξυνση των ταξικών αντιθέσεων θα ωριμάσει και την ανάγκη να εκφραστεί το επαναστατικό εργατικό κίνημα με το δικό του κόμμα ενάντια στην καπιταλιστική εξουσία.

Σημειώσεις:

56. Κ. Μαρξ: «Θεωρίες για την υπεραξία», μέρος 2ο, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 13.

57. Ιστοσελίδα της κινεζικής πρεσβείας στην Αθήνα, http://gr.china-embassy.org/eng/ xwdt/t261536.htm.

58. Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς: «Κομμουνιστικό Μανιφέστο», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 29-30.

59. Από το άρθρο του Ι. Β. Στάλιν «Η συζήτηση για το εγχειρίδιο Πολιτικής Οικονομίας» (Γενάρης 1941), στο Ρίτσαρντ Κοσολάποφ: «Ο λόγος στο σ. Στάλιν», «Συζήτηση για το εγχειρίδιο Πολιτικής Οικονομίας», 29 Γενάρη 1941, εκδ. «Παλέια», Μόσχα, 1995, σελ. 161-168.

60. Ι. Β. Στάλιν: «Κλείσιμό του στην 7η Ολομέλεια της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς», «Απαντα», τ. 9, σελ. 132-136.

61. «Η χρηματιστική αγορά της Κίνας», http://www.globfin.ru/articles/finsyst/china. htm.

62. «Η χρηματιστική αγορά της Κίνας», http://www.globfin.ru/articles/finsyst/china.htm.