Η νέα ρύθμιση προωθείται ενώ τόσο οι παροχές Υγείας όσο και οι παροχές σύνταξης, όχι μόνο των ασφαλισμένων του ΙΚΑ αλλά και των υπόλοιπων Ταμείων, μειώνονται εδώ και χρόνια, ως αποτέλεσμα της πολιτικής που θέλει τον κρατικό κορβανά να διαθέτει ό,τι έχει για τη στήριξη του μεγάλου κεφαλαίου (με δάνεια, επιδοτήσεις κτλ.) και γι' αυτό το νοικοκύρεμα των ελλειμμάτων και των δημόσιων οικονομικών να γίνεται πάντα σε βάρος των εργατικών και λαϊκών αναγκών. Σ' αυτή την κατεύθυνση, όπως έγινε πέρυσι με τη ψήφιση του αντιασφαλιστικού νόμου 3655/2008 έτσι και φέτος, με τον προωθούμενο διαχωρισμό των κλάδων Υγείας και σύνταξης του ΙΚΑ (που δείχνει το δρόμο και για τα άλλα ταμεία αφού «το ΙΚΑ είναι η ναυαρχίδα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης» όπως δήλωσε η υπουργός) επιχειρείται η ενιαιοποίηση των κανονισμών παροχών με στόχο βέβαια το πετσόκομμα των σημερινών παροχών που ούτως ή άλλως είναι πίσω από τις ανάγκες της εργατικής - λαϊκής οικογένειας.

Τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ» αποτυπώνουν ακριβώς την πείρα των εργαζομένων, επιβεβαιώνουν ότι η σταδιακή μείωση των κρατικών δαπανών, η δραστική οικονομική επιβάρυνση των ασφαλισμένων, η επιχειρηματική δραστηριότητα στους χρυσοφόρους τομείς Υγεία-Πρόνοια-Ασφάλιση όχι μόνο αποτελούν πραγματικότητα, αλλά επιταχύνονται πυρετωδώς.

Για να γίνει κατανοητή άλλωστε η πρεμούρα του μεγάλου κεφαλαίου να προχωρήσει σ' αυτή την κατεύθυνση, αρκεί να ανατρέξει κανείς στις αποφάσεις του Συμβουλίου των υπουργών Απασχόλησης των κρατών - μελών της ΕΕ που έγινε 8 κι 9 Ιούνη στο Στρασβούργο. Εκεί όπου, μεταξύ άλλων, καταλήχθηκε ένα ντοκουμέντο «σχετικά με τις κοινωνικές υπηρεσίες σαν εργαλείο για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής σε συνθήκες οικονομικής κρίσης». Στο κείμενο περιέχονταν «συστάσεις» προς τα κράτη - μέλη να πάρουν όλα εκείνα τα μέτρα που είναι αναγκαία, ώστε το «δημόσιο» σύστημα της Πρόνοιας, σε συνεργασία με τις λεγόμενες «άτυπες» δομές (ΜΚΟ, εθελοντικές οργανώσεις, μη κερδοσκοπικές εταιρείες, φορείς της ΤΑ, ιδιώτες - επιχειρηματίες) να φτιάξουν ένα δίχτυ προστασίας που θα εμποδίσει την απόλυτη εξαθλίωση όσων πληγούν από την οικονομική κρίση με τον πιο έντονο τρόπο. Δηλαδή: Το κεφάλαιο ανησυχεί για τη διόγκωση της αγανάκτησης που προκαλούν στους εργαζόμενους τα αντεργατικά μέτρα που προωθεί και ανησυχεί μήπως αυτή η αγανάκτηση πυροδοτήσει «ρήγματα» στη λεγόμενη «κοινωνική συνοχή». Ταυτόχρονα, γνωρίζει πολύ καλά ότι τα μέτρα που παίρνει θα εντείνουν τη φτώχεια, την ανεργία κτλ. και γι' αυτό προωθεί μέτρα για την εξασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου υπηρεσιών που θα επιτρέπουν στους εργάτες να μπορούν να επιβιώνουν αφού χωρίς αυτούς δε μπορεί να αυξήσει τα κέρδη του. Βέβαια, τα μέτρα που παίρνει υποτάσσονται όχι στη διασφάλιση υπηρεσιών με ενιαίο, ισότιμο, δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα για όλους ανεξαίρετα, αλλά στην ακόμα ταχύτερη παράδοσή τους στους ιδιώτες, στη διαφήμιση και καθαγίαση της «κοινωνικής οικονομίας».

Το πετσόκομμα των κατακτήσεων και η ακόμη μεγαλύτερη εισβολή των καπιταλιστών είναι οι επιδιώξεις του κεφαλαίου και όσον αφορά το κομμάτι της σύνταξης. Η εφαρμογή των τριών πυλώνων στην Ασφάλιση που έχει αποφασίσει εδώ και χρόνια η ΕΕ, στην Ελλάδα έχει καθυστερήσει. Ωστε σύντομα, η «δημόσια» ασφάλιση (πρώτος πυλώνας) να καθηλωθεί στο επίπεδο εξαθλίωσης και να αναλάβουν δράση τα (δεύτερος πυλώνας) «επαγγελματικά ταμεία» (όπου θα προβλέπονται συγκεκριμένες εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, αλλά οι παροχές θα καθορίζονται από το ύψος των εισφορών και τις «αποδόσεις» που θα έχουν, μέσα από επενδύσεις των αποθεματικών, τζογάρισμα κτλ.) και οι μεγάλες ιδιωτικές (τρίτος πυλώνας) ασφαλιστικές εταιρείες.

Στο Δημόσιο επιβλήθηκε κράτηση 6,67% στην κύρια σύνταξη και 2,55% για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Στο ΙΚΑ η κρατική χρηματοδότηση, από 1,47% του ΑΕΠ το 1990, μειώθηκε στο 1% το 2008. Τα έσοδα του ΙΚΑ το 1990 προέρχονταν κατά 72% από τις εισφορές εργαζομένων - εργοδοτών, δηλαδή από τους εργαζόμενους. Το 2008 ανέβηκαν στο 85%.

Στον ΟΑΕΕ με τους νόμους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ από το 1993 καταργήθηκε η κρατική επιχορήγηση για τους παλαιούς ασφαλισμένους (προ του 1992), η οποία προηγούμενα έφτανε στο ύψος του 40%. Για μια πενταετία (1995 - 2000) δε δόθηκε, στο όνομα της ΟΝΕ, η νομοθετημένη επιχορήγηση ούτε για τους νέους ασφαλισμένους.

Την ίδια στιγμή, οι αλλαγές στον υπολογισμό των συντάξεων επιβάλλουν μειώσεις.

• Στο Δημόσιο προώθησαν δυο μέτρα στην κύρια σύνταξη και ένα στην επικουρική. Μείωσαν τη σύνταξη από το 80% στο 70% του μισθού. Το 70% υπολογίζεται πλέον με το μέσο όρο των μισθών της τελευταίας πενταετίας, αντί του τελευταίου μισθού. Στην επικουρική μειώθηκε περίπου στο μισό. Από 37% που ήταν πριν, μπήκε όριο το 20%.
• Στο ΙΚΑ η σύνταξη υπολογίζεται στην τελευταία πενταετία, από τη διετία που ήταν πριν. Και εδώ μπήκε όριο το 20% στην επικουρική σύνταξη, με αντίστοιχη μείωση, όπως στο Δημόσιο.

Κι όλα αυτά, όταν σήμερα:

• Η μέση γενική κύρια σύνταξη όλων των Ταμείων, εκτός Δημοσίου και ΟΓΑ, ήταν στα 655 ευρώ.
• Για όλα τα Ταμεία αρμοδιότητας του υπουργείου Απασχόλησης πλην ΟΓΑ ήταν: Μέχρι 450 ευρώ για το 31,4% του συνόλου των συντάξεων. Από 450 μέχρι 600 ευρώ για το 29,3%.
• Για τους 850.000 συνταξιούχους του ΟΓΑ, η μέση σύνταξη (βασική - πρόσθετη - κύρια) ήταν 413 ευρώ. Μέχρι 400 ευρώ για το 59,6% του συνόλου των συντάξεων. Από 400 μέχρι 500 ευρώ για το 28,3%.

Παράλληλα, κάτω από 500 ευρώ σύνταξη παίρνουν:

• Το 85% των συνταξιούχων του ΤΣΑ. Το 42% των συνταξιούχων του ΤΕΒΕ. Το 39% των συνταξιούχων του Ταμείου Εμπόρων. Τα Ταμεία αυτά αποτελούν τον ΟΑΕΕ. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ασφαλισμένοι που αδυνατούν να πληρώσουν την εισφορά τους - και είναι μεγάλο αυτό το τμήμα - στερούνται της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μαζί με τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.
• Στο ΙΚΑ παίρνει το 48%.

Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, αλλά και εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, θεσπίζονται μέτρα που παρατείνουν τον εργάσιμο βίο και, ταυτόχρονα, μειώνουν τις συντάξεις. Τα μέτρα αυτά είναι σε δυο κατευθύνσεις: Κίνητρα για παραμονή στην εργασία και, ταυτόχρονα, αντικίνητρα για «πρόωρη» συνταξιοδότηση. Για να πάρει κάποιος μια αξιοπρεπή σύνταξη, θα πρέπει να εργάζεται έως 70 ετών ή και παραπάνω.

Χώρες που εφάρμοσαν αυτά τα μέτρα είναι: Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Βρετανία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Τσεχία, Φινλανδία. Π.χ., αυξήθηκαν οι μειώσεις λόγω «πρόωρων» συνταξιοδοτήσεων σε Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία και ΗΠΑ.

Η μείωση των συντάξεων προωθείται με την αλλαγή και του τρόπου υπολογισμού, που έχει επεκταθεί μέχρι το 1990. Π.χ.: Στη Γαλλία υπολόγιζαν τις αποδοχές των 10 καλύτερων χρόνων, τώρα ισχύουν τα 25 χρόνια. Στην Αυστρία, αντίστοιχα, επεκτείνεται από τα 15 καλύτερα χρόνια στα 30. Σε Φινλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σουηδία, προωθούν τη σταδιακή συνεκτίμηση των αποδοχών όλου του εργάσιμου βίου.

Μέσα σε 10 μήνες (Γενάρης του 2008 - Οκτώβρης του 2008) στα 30 μέλη του ΟΟΣΑ που ακολούθησαν το «κεφαλοποιητικό» σύστημα, μειώθηκαν κατά 20% τα περιουσιακά στοιχεία των ιδιωτικών ασφαλιστικών ταμείων, λόγω του χρηματιστηρίου.

Ιδιαίτερα χτυπήθηκαν τα επαγγελματικά ταμεία. Π.χ., στις ΗΠΑ τα 500 μεγαλύτερα επαγγελματικά ταμεία το 2007 διέθεταν πλεόνασμα 95 δισ. δολάρια και τώρα έχουν έλλειμμα 115 δισ. δολάρια. Απώλεια, δηλαδή, 205 δισ. δολαρίων. Πρώτα κάλυπταν κατά 108% τις υποχρεώσεις και τώρα κατά 91%. Στην Ευρώπη, οι απώλειες των συνταξιοδοτικών ταμείων των επιχειρήσεων προσεγγίζουν τα 82 δισ. ευρώ.

Μέσα στη 15ετία 1992 - 2007, η συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού στη δημόσια δαπάνη υπηρεσιών Υγείας - Πρόνοιας, μειώθηκε από 41,4% που ήταν το 1992 σε 27% το 2007. Αντίθετα, η συμμετοχή της Κοινωνικής Ασφάλισης στον κλάδο Υγείας - Πρόνοιας, αυξήθηκε από 58,6% που ήταν το 1992 σε 73% το 2007.

Το 1999 τα έσοδα των δημόσιων νοσοκομείων προέρχονταν κατά 75,98% από τα νοσήλια και 8,19% από το κρατικό προϋπολογισμό. Το 2006 τα έσοδα των δημόσιων νοσοκομείων προέρχονταν κατά 82,13% από τα νοσήλια, και 3,5% από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τη δεκαετία του 1990 με αποφάσεις των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αυξήθηκαν τα νοσήλια σε ποσοστό συνολικά 806%.

Το ΠΑΣΟΚ στις 3/2/1998, καθιέρωσε το ενοποιημένο κλειστό νοσήλιο, που οδήγησε σε αυξήσεις από 29% - 64% ανάλογα με τη θέση νοσηλείας. Δηλαδή εξαιρέθηκαν από το νοσήλιο μια σειρά ιατρικών, εργαστηριακών πράξεων και φαρμάκων, τα οποία χρεώνονται ξεχωριστά και πληρώνονται από τα Ταμεία. Π.χ.

-- Σε ένα νοσηλευόμενο που θα χρειαστεί στεφανιογραφία, λιθοτριψία, μαγνητική - αξονική τομογραφία, αυτά χρεώνονται στα ασφαλιστικά ταμεία ξεχωριστά.

-- Η δαπάνη της ημερήσιας φαρμακευτικής δόσης που ξεπερνά το 70% της τιμής του νοσηλίου, πληρώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία ξεχωριστά.

-- Εξαιρέθηκαν πλήρως από το νοσήλιο φάρμακα όπως: Κυτταροστατικά, ανοσοκατασταλτικά, ορμόνες, σκιαγραφικά για διαγνωστικές εξετάσεις, μοσχεύματα, ειδικά φίλτρα κ.ά.

Με το νόμο 2889/01 άρθρο 6, το ΠΑΣΟΚ θεσμοθέτησε τη μετατροπή του 20% των κρεβατιών των δημόσιων νοσοκομείων σε Α' και Β' θέση, για να εισπράττουν ακριβότερα νοσήλια. Η κυβέρνηση της ΝΔ διατήρησε τις διατάξεις αυτές.

Η ΝΔ το 2007 αύξησε τα νοσήλια κατά 300% (από 50 ευρώ σε 150 ευρώ) στα προνοιακά ιδρύματα χρονίως πασχόντων και στα ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης.

Στις ψυχιατρικές κλινικές το 2008 αυξήθηκαν τα νοσήλια κατά 21%.

Στα ταμεία μετακυλίστηκε και το κόστος των εμβολίων. Το 2008 με εγκύκλιό του το υπουργείο απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας υποχρεώνει τα ασφαλιστικά ταμεία να καλύπτουν το κόστος των εμβολίων για πνευμονιόκοκκο και μηνιγγιτιδόκοκκο.

Για τους μετανάστες τα αδιέξοδα μεγαλώνουν: Οσοι είναι ανασφάλιστοι μετανάστες υποχρεώνονται να καταβάλλουν κατά κανόνα το συνολικό κόστος και σε περίπτωση νοσηλείας προκαταβάλλουν το 50% της δαπάνης. Αν είναι «παράνομοι», τους παρέχονται σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού οι πρώτες βοήθειες και μέχρι της σταθεροποίησης της υγείας τους.

Οι εν ενεργεία αγρότες πληρώνουν εισφορά για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη 0,14% επί της ασφαλιστικής κλάσης. Οι εισφορές επιβλήθηκαν με το νόμο 2458/1997. Ακόμα και στους συνταξιούχους αγρότες γίνεται κράτηση 4% στην ήδη πενιχρή τους σύνταξη για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ακόμα:

• Στους συνταξιούχους του ΙΚΑ επίσης υπάρχει εισφορά 4% στον κλάδο Υγείας.
• Στους ξενοδοχοϋπάλληλους η συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη από 1% αυξήθηκε στο 20% με το νόμο Σιούφα.
• Με τον ίδιο νόμο επιβλήθηκε στους δημόσιους υπαλλήλους 2,5% εισφορά στον κλάδο Υγείας και 25% συμμετοχή στα φάρμακα.

Το 2008 αποφασίστηκε η σταδιακή αύξηση των ενσήμων, από 50 σε 100 σε μία πενταετία, για το δικαίωμα σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στους οικοδόμους πήγε αντίστοιχα από 40 σε 80 ένσημα. Για παροχές σε χρήμα στους οικοδόμους απαιτούνται πλέον 100 ένσημα από 80.

Για παροχές σε χρήμα στους υπόλοιπους εργαζόμενους (π.χ. πληρωμένη αναρρωτική άδεια, επίδομα τοκετού στις νέες μητέρες) απαιτούνται πλέον 120 ένσημα από 100 που ήταν πριν.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αναστασία ΜΟΣΧΟΒΟΥ