Εφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος σκηνοθέτης Πίτερ Γουότκινς
Τρίτη 4 Νοέμβρη 2025

Από την «Κομμούνα»
«Αυτό που επιδιώκω είναι ένας τρόπος να κάνω το κοινό να πιστέψει ότι δεν βλέπει μια ταινία ή μια "ιστορία", αλλά ότι με κάποιον τρόπο αυτό που βλέπει στην οθόνη συμβαίνει στην πραγματικότητα εκείνη τη στιγμή».

Στις 31 Οκτώβρη έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ντοκιμαντερίστας Πίτερ Γουότκινς.

Γεννήθηκε το 1935 στο Σάρει της Αγγλίας, σπούδασε υποκριτική στη Βασιλική Ακαδημία και εργάστηκε ως βοηθός παραγωγού σε μικρού μήκους τηλεοπτικές ταινίες και διαφημιστικά.

Τη δεκαετία του '60, μετά από αρκετές ταινίες μικρού μήκους σκηνοθέτησε δύο ταινίες μεγάλου μήκους για το BBC. Το 1962 του ζητήθηκε να γυρίσει μια ταινία για τη Μάχη του Κάλοντεν. Η ταινία μεταδόθηκε το 1964, ήταν πρωτοποριακή στην αμεσότητα και την αίσθηση ρεαλισμού της, χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές ειδήσεων και μη επαγγελματίες ηθοποιούς. Η δεύτερη από αυτές ήταν το «War Game», που σκιαγραφούσε τον εφιάλτη ενός πυρηνικού πολέμου. Η τηλεοπτική προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε, αλλά προβλήθηκε στις αίθουσες και κέρδισε το «Οσκαρ» καλύτερου ντοκιμαντέρ (1966). Εκτοτε τα πράγματα έγιναν δύσκολα γι' αυτόν. Δυσκολευόταν να βρει δουλειά, χρηματοδότηση και οι ταινίες του δέχονταν επιθέσεις.

Παρά τις συνεχείς αντιξοότητες, στη διάρκεια της καριέρας του κατάφερε να παράξει ένα εξαιρετικά πρωτότυπο, ανατρεπτικό και στρατευμένο έργο ενάντια στον καπιταλισμό. Με το «Παιχνίδι του Πολέμου», ο Γουότκινς εφηύρε αυτό που είναι γνωστό σήμερα ως mockumentary (ψευδοντοκιμαντέρ, ένα είδος ντοκιμαντέρ με δραματοποιημένες σκηνές). Χρησιμοποιώντας μορφή ντοκιμαντέρ για να γυρίσει τις δραματικές σκηνές, επέτρεψε στα δυο είδη να διαπλέκονται αδιαχώριστα μεταξύ τους.


Το 1967 σκηνοθέτησε την ταινία «Privilege», ένα άλλο ψευδοντοκιμαντέρ με ριζοσπαστική χροιά, για έναν ποπ σταρ ο οποίος χρησιμοποιείται από το σύστημα για να κατευθύνει τους νέους. Ακολούθησαν και άλλες ταινίες, ενώ το 1971 σκηνοθέτησε το «Punishment Park», εμπνευσμένο από τον μοιραίο πυροβολισμό φοιτητών διαδηλωτών κατά του πολέμου στο Πανεπιστήμιο Kent State στο Οχάιο. Εδώ, παίρνοντας σαν αφορμή τη δίκη του Σικάγου, στήνει μια «δική» του δίκη. Οι διαδηλωτές μπορούν να επιλέξουν είτε να πάνε στη φυλακή, είτε να αφεθούν ελεύθεροι στην έρημο χωρίς φαγητό ή νερό, όπου κυνηγιούνται από ένοπλη αστυνομία και την Εθνοφρουρά των ΗΠΑ.

Το 1994, ύστερα από απουσία αρκετών ετών, κατά τη διάρκεια των οποίων είχε δηλώσει ότι αποσύρεται από τον κινηματογράφο, γυρίζει το «The Freethinker», το πορτρέτο του θεατρικού συγγραφέα Αυγούστου Στρίντμπεργκ και το 2000 την «Κομμούνα». «Η Κομμούνα» είναι η τελευταία ταινία του Πίτερ Γουότκινς και μιλάει για τις 72 μέρες και έργα της ένδοξης Παρισινής Κομμούνας την άνοιξη του 1871. Είναι γυρισμένη σε φιλμ 16mm, ασπρόμαυρη και διαρκεί 345 λεπτά! Μέσα σε μια γιγαντιαία αποθήκη στα εργατικά προάστια του Παρισιού, ο Γουότκινς και η ομάδα του θα προσπαθήσουν να ανασυνθέσουν τα γεγονότα εκείνης της άνοιξης που σημάδεψαν τη γέννηση και τον θάνατο της θρυλικής Κομμούνας του Παρισιού. Πήραν μέρος 210 ερασιτέχνες ηθοποιοί κι ανάμεσά τους πολλοί άνθρωποι «χωρίς χαρτιά» από Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο...

Οπως έλεγε ο ίδιος ο Π. Γουότκινς: «Σ' έναν κόσμο σαν κι αυτόν, τα γεγονότα του 1871 στο Παρίσι αντιπροσωπεύουν ακόμα την ιδέα της αφοσίωσης σ' έναν αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, την ανάγκη για μια κάποια μορφή συλλογικής Ουτοπίας - κάτι που ΕΜΕΙΣ χρειαζόμαστε απελπισμένα όπως ο ημιθανής χρειάζεται αίμα. Ετσι γεννήθηκε η σκέψη για ένα φιλμ που θα έδειχνε αυτή την αφοσίωση».

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οχι τίποτα το σπουδαίο... (2024-04-18 00:00:00.0)
Οι πρεμιέρες της εβδομάδας (2011-04-28 00:00:00.0)
Ζαν Λικ Γκοντάρ (2005-07-01 00:00:00.0)
Πανόραμα ανεξάρτητων ταινιών (2003-09-25 00:00:00.0)
«Μικροπροοπτική» στον «902» (2002-03-10 00:00:00.0)
Αρωγός στις μικρού μήκους ταινίες (1999-02-04 00:00:00.0)