Οι παραπάνω ενθουσιώδεις ατάκες του Γερμανού καγκελάριου με τις οποίες υποδέχθηκε τον Κυρ. Μητσοτάκη την περασμένη βδομάδα αποτέλεσαν τα εύσημα για το έργο των κυβερνήσεων στη χώρα μας στο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου. Αλλωστε, όπως σημειώνει και η Eurostat, στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι δουλεύουν κατά μ.ο. 39,8 ώρες τη βδομάδα, περισσότερο από τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Είναι στοιχεία που δείχνουν πόσο «χρυσάφι» είναι ο εργάσιμος χρόνος για την εργοδοσία, αφού μέσα από το διαρκές τέντωμά του μεγαλώνει και η απλήρωτη δουλειά, που μεταφράζεται σε κέρδη για τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Ετσι εξηγείται η μανία της ΕΕ και των κυβερνήσεων διαχρονικά μέσα από Οδηγίες, νόμους, εγκυκλίους και κάθε λογής ρυθμίσεις να ξεχειλώνουν τον εργάσιμο χρόνο, καταργώντας ουσιαστικά το 8ωρο, την κυριακάτικη αργία, θολώνοντας τα «όρια» μεταξύ δουλειάς και «σκόλης».

Το Νο1 εργαλείο που αξιοποιείται από τις κυβερνήσεις για λογαριασμό της εργοδοσίας είναι η ευρωπαϊκή Οδηγία 88/2003, όπου παρουσιάζεται ως «κανονικότητα» η δουλειά μέχρι και 13 ώρες τη μέρα, δηλαδή 78 ώρες τη βδομάδα.

Σε αυτή την κατεύθυνση πρωτοπορεί η χώρα μας, με τις κυβερνήσεις να έχουν διαμορφώσει ένα ναρκοπέδιο για τον σταθερό ημερήσιο και εβδομαδιαίο εργάσιμο χρόνο. Ειδικά από το 2010 και μετά, με τα τρία μνημόνια των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τον εμπλουτισμό των αντεργατικών μέτρων από την κυβέρνηση της ΝΔ από το 2019, έχει τιναχτεί στον αέρα όχι μόνο το 8ωρο αλλά κάθε έννοια σταθερότητας.

Νόμος - σταθμός για το ξήλωμα του 8ώρου ήταν ο νόμος Χατζηδάκη που ψηφίστηκε το 2021 από την κυβέρνηση της ΝΔ, με το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζουν τουλάχιστον τα μισά του άρθρα. Το έκτρωμα αυτό προέβλεπε καταρχήν την εισαγωγή της «ατομικής συμφωνίας» για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, ώστε να παρακάμπτονται τα σωματεία. Πρόκειται για ρύθμιση που είχε ψηφιστεί από το ΠΑΣΟΚ το 2011, και η ΝΔ την επανέφερε «τελειοποιημένη», εισάγοντας τη 10ωρη δουλειά χωρίς πρόσθετη αμοιβή.

Με τον ίδιο νόμο, μεταξύ άλλων:

- Αυξήθηκε ο αριθμός των υπερωριών στις 150 ετησίως, μειώνοντας ταυτόχρονα την προσαύξηση στο ωρομίσθιο της υπερωρίας στο 40%. Δηλαδή, και περισσότερες υπερωρίες και πιο φθηνές για την εργοδοσία.

- Επεκτάθηκε η εργασία τις Κυριακές και σε νέους κλάδους (logistics, data centers κ.λπ.). Οπότε, μετά το Εμπόριο και τον επισιτισμό, όπου πρακτικά δεν υπάρχει κυριακάτικη αργία, σταδιακά αυτή γίνεται «εξαίρεση» για την εργατική τάξη.

- Επέκταση της χρήσης υπερωριών στους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης, που εξαναγκάζονται σε διακεκομμένα ωράρια, αφού συμφέρει περισσότερο την εργοδοσία να προσλαμβάνει 4ωρίτες και να τους φορτώνει υπερωρίες κατά το δοκούν, παρά να έχει εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης.

- Η ελαστικοποίηση εντάθηκε κι άλλο με την εφαρμογή και της «ψηφιακής κάρτας», για την οποία ερίζουν μάλιστα η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΓΣΕΕ, ενώ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και, τι έφερε η ψηφιακή κάρτα; Περισσότερη απλήρωτη δουλειά, μέσα π.χ. από τη «δίωρη ευέλικτη προσέλευση», ενώ αποτελεί και βασικό εργαλείο για τον διαχωρισμό του εργάσιμου χρόνου σε «ενεργό» και «ανενεργό».

Το γεγονός ότι τα παραπάνω άνοιξαν την όρεξη στην εργοδοσία επιβεβαιώθηκε με το επόμενο νομοσχέδιο - έκτρωμα, που ήρθε δύο χρόνια μετά, το 2023 (νόμος Γεωργιάδη): Με το νέο χτύπημα επιβλήθηκε η 6ήμερη εργασία ειδικά στη βιομηχανία.

Επιπλέον καθιερώθηκαν και νέες μορφές ευελιξίας, ώστε να προσεγγίζεται όλο και περισσότερο ο εφιάλτης της ευρωπαϊκής Οδηγίας που περιγράψαμε παραπάνω. Συγκεκριμένα, καθιερώθηκε η παράλληλη απασχόληση σε δύο εργοδότες, φτάνοντας μέχρι και 13 ώρες δουλειά την ημέρα, μαζί με την υπερωρία: 8 στον πρώτο εργοδότη + 1 υπερωρία + 4 ώρες στον δεύτερο εργοδότη. Και σαν «κερασάκι» ήρθαν οι συμβάσεις «ελάχιστης προβλεψιμότητας», ώστε η εργοδοσία να ξεμπερδεύει από κάθε υποχρέωση απέναντι στους εργαζόμενους.

Ο εφιάλτης αυτός, που πλέον έγινε νόμος, εφαρμόζεται ήδη σε μεγάλους κλάδους με πανίσχυρους επιχειρηματικούς ομίλους, που θεωρούνται μάλιστα «ατμομηχανή της οικονομίας», όπως:

Στις Κατασκευές, ειδικά στα μεγάλα έργα που η δουλειά το Σάββατο και τα 10ωρα γίνονται κανονικότητα, ενώ υπάρχουν «εμβληματικές επενδύσεις», όπως στο Ελληνικό που οι εργολάβοι βάζουν σαν όρο ακόμα και δουλειές κάποιες από τις Κυριακές.

Στη Βιομηχανία, όπου εφαρμόζεται η 6ήμερη δουλειά σε μεγάλους κλάδους, ειδικά στα Τρόφιμα - Ποτά, που αποτελεί τον πιο μαζικό κλάδο με πάνω από 120 χιλιάδες εργαζόμενους. Στον κλάδο αυτόν και συγκεκριμένα στην ΕΒΓΑ πέθανε ο εργάτης πριν από 2 χρόνια, ύστερα από απανωτά 12ωρα δουλειάς, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του ότι δεν άντεχε άλλο. Υπενθυμίζεται μάλιστα ότι με τον «αέρα» αυτών των αντεργατικών νόμων, η εργοδοσία στην «Ελληνικός Χρυσός» είχε επιχειρήσει πέρσι να επιβάλει 12ωρη δουλειά στις στοές των εξορύξεων, σχεδιασμός που ύστερα από τις μεγάλες κινητοποιήσεις των εργαζομένων ακυρώθηκε.

Στον Επισιτισμό - Τουρισμό και τα Ξενοδοχεία με πάνω από 300 χιλιάδες εργαζόμενους, που αποτελεί «βαριά βιομηχανία», όπου είναι κανόνας ειδικά τη σεζόν η 7ήμερη δουλειά ήλιο με ήλιο. Ηδη μάλιστα από την αρχή της σεζόν, τρεις εργάτες έχουν πέσει νεκροί στον κλάδο της απίστευτης εντατικοποίησης και της καθημερινής εξόντωσης.

Μέτρα όπως τα παραπάνω πάνε «πακέτο» με τη μείωση των μισθών (βλ. θέμα παρακάτω) και αποδεικνύουν ότι οι βαθιές αντεργατικές ανατροπές αποτελούν βασικό όρο για τη θωράκιση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας, ότι η ένταση της εκμετάλλευσης φέρνει κέρδη πάνω στα κέρδη. Γι' αυτό και η επίθεση αυτή δεν γνωρίζει «διαλείμματα», συνεχίζεται και με μνημόνια και χωρίς μνημόνια, και στην κρίση και στην ανάπτυξη.

Δεν υπάρχει λοιπόν άλλος δρόμος για τους εργαζόμενους από την ενίσχυση της πάλης σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και τη στρατηγική του, την πολιτική της ΕΕ, των κυβερνήσεων και των κομμάτων τους, διεκδικώντας σύγχρονους όρους δουλειάς και αμοιβής, σταθερό ημερήσιο και εβδομαδιαίο χρόνο δουλειάς.

Μέσα από τα σωματεία, στις μεγάλες και μικρές ταξικές αναμετρήσεις, στον δρόμο που χαράζουν εργαζόμενοι σε μια σειρά χώρους που ορθώνουν εμπόδια στην εργοδοσία, μπορεί να ενισχύεται η γραμμή της αντεπίθεσης για την ανατροπή της βαρβαρότητας και της εξουσίας του κεφαλαίου, για να πάρουν οι εργαζόμενοι την εξουσία στα δικά τους χέρια.