Εκδήλωση της ΚΟ Εύβοιας του ΚΚΕ στις 4 Μάρτη, αφιερωμένη στον κομμουνιστή ζωγράφο και χαράκτη, στον τόπο της καταγωγής του
Θα ακολουθήσει μουσικό αφιέρωμα εμπνευσμένο από το έργο και τη ζωή του Γιώργη Βαρλάμου, με την Ελένη Καρτελιά (φωνή), Ιρίνα Βαλεντίνοβα (πιάνο) και την Αρετή Κοκκίνου (κιθάρα), ενώ στον χώρο θα εκτίθενται έργα του.
Δέκα σχεδόν χρόνια από τον θάνατό του, το αποτύπωμα του εικαστικού, του ανθρώπου, αλλά και του κομμουνιστή Γιώργη Βαρλάμου παραμένει έντονο και ευδιάκριτο στα χωριά της Κύμης. «Ζωντανό», με την ίδια ζωντάνια που το άνθισμα της φύσης, η νέα ζωή, αντανακλά στα έργα του. Σαν εκπλήρωση ενός χρέους σε μία αμφίδρομη σχέση με τον τόπο που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, το ησυχαστήριό του.
Με αφορμή την επικείμενη εκδήλωση ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε στα χωριά της Κύμης, μπήκε στο πατρικό σπίτι και το εργαστήρι του Γιώργη Βαρλάμου στους Ανδρονιάνους, ανέβηκε στο «μετέωρο ερημητήριο», συνομίλησε με ανθρώπους που τον έζησαν από κοντά, έγινε κοινωνός αυτού του έντονου αποτυπώματος που άφησε στο πέρασμά του.
Στο εργαστήρι του στους Ανδρονιάνους |
Πρώτος σταθμός η ταβέρνα του «Μάμουκα» στους Ανδρονιάνους. Εκεί μας περιμένει ο Γιώργος, ο οποίος γνώριζε τον Γιώργη Βαρλάμο από παιδί και είχε την τύχη να πάρει από αυτόν τα πρώτα μαθήματα σκίτσου και ζωγραφικής.
Το βλέμμα πέφτει κατευθείαν στο λεύκωμα «Τα αγριολούλουδα του Βαρλάμου» που δεσπόζει στον πάγκο της ταβέρνας, ανάμεσα στις αποξηραμένες πιπεριές, σε μία κολοκύθα και λίγα πορτοκάλια, λες και είναι σάρκα από τη σάρκα αυτού του τόπου.
Ο Γιώργος μάς δείχνει φωτογραφίες με τον Βαρλάμο στην ταβέρνα. «Ηταν απλός άνθρωπος, μετρημένος και σοβαρός. Συνήθιζε να πηγαίνει με φίλους του για κρασάκι στις ταβέρνες των χωριών της περιοχής», μας λέει και συνεχίζει:
«Εγώ τον γνώρισα παιδί ακόμη. Με είδε που έκανα σκίτσα σε χαρτάκια και θέλησε να με βοηθήσει. Θυμάμαι ότι επειδή δεν είχα εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, έστειλε σκίτσα μου, χωρίς να το ξέρω, στο "Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών - adc", και όταν μου απάντησαν, μου είπε ότι αυτό είναι η απόδειξη ότι έχω δυνατότητες.
Το ερημητήριο του Γ. Βαρλάμου χτισμένο στην άκρη ενός βράχου στους Ανδρονιάνους |
Με τον Γιώργο μέσα από τα στενά σοκάκια των Ανδρονιάνων ανηφορίζουμε προς το πατρικό σπίτι του Βαρλάμου. Εκεί μας περιμένει ο ανιψιός του, Θύμιος Βαρλάμος. Μπαίνουμε στο εσωτερικό του σπιτιού, το οποίο διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα.
Μας δείχνει τη φωτογραφία της μητέρας και του αδερφού του, Τάκη Βαρλάμου, γνωστού χορευτή. Το έπιπλο με το ξυλόγλυπτο που φιλοτέχνησε ο ίδιος, ημερολόγια που εξέδωσαν τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι με έργα του, προσωπικά του αντικείμενα. Ανεβαίνουμε στο εργαστήρι που διατηρούσε στο χωριό, κατεβαίνουμε στο κατώι με τα εργαλεία του, καθόμαστε και κουβεντιάζουμε στην αυλή, αγναντεύουμε τη φύση που απλώνεται μπροστά μας.
«Παλιά, όσο ζούσαν οι γονείς του ερχόταν πολύ συχνά στο χωριό, αργότερα έρχονταν μαζί με την αδερφή του κάθε 15 μέρες και τα καλοκαίρια. Του άρεσε να πηγαίνει περιπάτους, να κλείνεται στο εργαστήριο και να δουλεύει, αλλά και να βοηθάει τους γείτονες, τους συλλόγους της περιοχής, σε καθετί που μπορούσε. Αγαπούσε τον τόπο και τους ανθρώπους του. Κυρίως τα έργα του απεικονίζουν λουλούδια και τοπία από την περιοχή. Δεν τα ζωγράφιζε εδώ, τα αποτύπωνε στο μυαλό και ύστερα στο χαρτί. Αυτά ήταν η έμπνευσή του. Αγαπούσε τη φύση, τα δέντρα, τα λουλούδια και αυτό φαίνεται στο έργο του», μας λέει ο Θύμιος.
Η ξενάγηση στο χωριό του Βαρλάμου συνεχίζεται. Με τον Γιώργο ανεβαίνουμε στο κεφαλάρι του χωριού και μετά από λίγα χιλιόμετρα χωματόδρομο σταματάμε. Συνεχίζουμε με τα πόδια σε ένα μονοπάτι ώσπου φτάνουμε στο ερημητήριο του Γιώργου Βαρλάμου. Ενα μικρό σπιτάκι χτισμένο πάνω στον βράχο.
Αφήνουμε τους Ανδρονιάνους και κατηφορίζουμε προς την παραλία της Κύμης. Εκεί συναντάμε τον γνωστό ποιητή και στιχουργό, Κώστα Καρτελιά, με καταγωγή από το χωριό Πύργος.
«Ο Γιώργος Βαρλάμος ήταν φίλος με τον πατέρα μου και έκαναν συχνά παρέα. Εγώ "κολλούσα" δίπλα στον πατέρα μου και πήγαινα μαζί τους. Καταλάβαινα ότι ο άνθρωπος αυτός είχε κύρος, το έβλεπα από τον σεβασμό που τον αντιμετώπιζαν, αλλά και από τα λόγια του», μας λέει ο Κώστας Καρτελιάς, που πολλά χρόνια αργότερα συνέβαλε στο να συνδεθεί ο Γιώργος Βαρλάμος με πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής, να συμβάλει και να προσφέρει αφιλοκερδώς στη δράση τους και το έργο τους.
«Θυμάμαι ότι τον έφερα σε επαφή με τον επίσης αείμνηστο Ιωάννη Αδαμόπουλο, επί σειρά ετών πρόεδρο του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Κύμης. Αυτό ήταν η αφετηρία για να αναπτύξουν μεταξύ τους μία στενή σχέση φιλίας και συνεργασίας, που είχε αποτέλεσμα να κατασκευαστεί το θεατράκι στην Κύμη, να εκδοθούν μία σειρά ημερολόγια με έργα του, να επανεκδοθούν βιβλία.
Έργο μεγάλο διαστάσεων του Γιώργη Βαρλάμου που εκτίθεται στο ξενοδοχείο «Kymi Palace» |
«Ο Γιώργος Βαρλάμος δεν ήταν μόνο καλλιτέχνης, αλλά και κομμουνιστής, πράγμα που δεν μπορείς να το αφαιρέσεις. Αυτό συνέβαλε και στο αποτύπωμα που άφησε πίσω του τόσο στην περιοχή όσο και συνολικότερα».
Η συνεισφορά και το δέσιμο του Γιώργη Βαρλάμου με την περιοχή της Κύμης και τους ανθρώπους της είναι δύσκολο να τα αποτυπώσει κανείς. Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής τον έβλεπαν ως δικό τους άνθρωπο. Σε ταβερνάκια μπορεί κανείς να συναντήσει έργα του που ιδιοκτήτες τα επιδεικνύουν με περηφάνια, φίλοι του κρατούν καλά φυλαγμένες προσωπογραφίες τους φιλοτεχνημένες από το χέρι του, γείτονές του και συγχωριανοί έχουν να διηγηθούν ότι ο Βαρλάμος «έβαλε το χέρι του» ακόμη και στο πώς θα πρέπει να τοποθετηθεί μία πέτρα στον μαντρότοιχο ή στην αυλή του!
Ιδιαίτερης καλλιτεχνικής και αισθητικής αξίας είναι και ο πίνακας μεγάλων διαστάσεων που απεικονίζει ανθισμένα κυκλάμινα και κοσμεί το σαλόνι του ξενοδοχείου «Kymi Palace», σε αίθουσα του οποίου θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση. Με τη διεύθυνση του ξενοδοχείου να προσφέρει αφιλοκερδώς κάθε δυνατή στήριξη για την υλοποίηση της εκδήλωσης.