Με τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 140/20-1-2021) με τίτλο: «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο», το υπουργείο Παιδείας επιδιώκει να επιβάλει τη λεγόμενη αξιολόγηση, μια διαδικασία που όπου έχει εφαρμοστεί έχει φέρει αρνητικές συνέπειες για τα σχολεία, τη μόρφωση των παιδιών και τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών.

Η ΔΟΕ και η ΟΛΜΕ αποφάσισαν ομόφωνα απεργία - αποχή από όλες τις διαδικασίες της «αξιολόγησης» (ομάδες δράσης, σχέδια δράσης, «εκθέσεις αξιολόγησης», «εξωτερική αξιολόγηση»). Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί έχουν δείξει και στο παρελθόν ότι με αποφασιστικότητα μπορούν να αφήνουν στα χαρτιά και να καθιστούν ανενεργές αντιδραστικές διατάξεις (π.χ. κάμερες στις τάξεις, ηλεκτρονικές εκλογές κ.ά).

Με αναλυτική ανακοίνωσή της, η «Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών» εξηγεί γιατί οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν μαζικά στην απεργία - αποχή από την «αξιολόγηση» και αποδομεί την όλη διαδικασία, δείχνοντας τους πραγματικούς της στόχους. Ανάμεσα σε άλλα σημειώνει:

«Η κυβέρνηση της ΝΔ ισχυρίζεται ότι η "εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση" στην εκπαίδευση έχει ως στόχο "τη βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου", "της παιδαγωγικής και μαθησιακής λειτουργίας", "της διοικητικής λειτουργίας" καθώς και την "επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών".

Μας κοροϊδεύουν, κυριολεκτικά, μπροστά στα μάτια μας!

Εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές γνωρίζουμε από "πρώτο χέρι" τα "έργα και τις ημέρες" κυβέρνησης και υπουργείου Παιδείας. Αν πρόθεσή τους ήταν να στηρίξουν τη λειτουργία των σχολείων θα είχαν ικανοποιήσει τις δίκαιες διεκδικήσεις μας, θα είχαν πάρει μέτρα για τη λειτουργία των σχολείων με ασφάλεια και υγιεινή όλο αυτό το διάστημα της πανδημίας.

• Το 30% των σχολικών κτιρίων είναι 50ετίας.
• 70% είναι η περικοπή των κρατικών κονδυλίων για τη Σχολική Στέγη.
• Γυμναστήριο έχει το 6% των Δημοτικών και το 22% των Γυμνασίων - Λυκείων.
• Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων έχει το 27% των Δημοτικών.
• Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών έχει το 5% των Δημοτικών και το 26% των Γυμνασίων - Λυκείων.
• Βιβλιοθήκη έχει το 12% των Δημοτικών και το 38% των Γυμνασίων - Λυκείων.
• Οι δαπάνες για την Παιδεία μειώνονται 1,8 δισ. κάθε χρόνο για 11 συνεχόμενα χρόνια.
• Οι γονείς δίνουν από την τσέπη τους 1,2 δισ. ευρώ τον χρόνο στην ιδιωτική εκπαίδευση.
• Στη Δευτεροβάθμια πάνω από 60 ετών είναι το 14,7% των εκπαιδευτικών, πάνω από 50 ετών το 72,7%.
• 700.000 μαθητές και μαθήτριες φοιτούν σε τμήματα από 21 έως 30 μαθητών.
• Από το 2010 έως σήμερα 40.000 εκπαιδευτικοί συνταξιοδοτήθηκαν και έγιναν μόλις 3.459 μόνιμοι διορισμοί μόνο στην Ειδική Αγωγή.
• Το 25% των μαθητών δεν μπόρεσε να πάρει μέρος στην τηλεκπαίδευση.
• 5.000 προσφυγόπουλα εξαφανίστηκαν από την Εκπαίδευση μέσα στην πανδημία.

Οι εκπαιδευτικοί ζούμε και αναπνέουμε καθημερινά μέσα στα σχολεία, βιώνουμε τα άγχη και τις αγωνίες των γονιών για το μέλλον και την πρόοδο των παιδιών τους.

Μας απασχολεί το φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας. Μας προβληματίζει γιατί οι μαθητές μας δυσκολεύονται στη γλωσσική έκφραση και τη χρήση σύνθετων εννοιών, γιατί πολλά παιδιά δεν τα καταφέρνουν στα μαθηματικά. Μας προβληματίζει η όξυνση των μαθησιακών προβλημάτων και διαταραχών.

Καθημερινά εξετάζουμε κριτικά και αυτοκριτικά τη δουλειά μας, τον τρόπο που κάνουμε το μάθημα και προσπαθούμε, με πενιχρά μέσα και χωρίς καμία επιμόρφωση, να δώσουμε ό,τι καλύτερο στους μαθητές μας.

Οι Σύλλογοι Διδασκόντων και οι εκπαιδευτικοί σχεδιάζουμε, κρίνουμε, αναπροσαρμόζουμε την καθημερινή διδακτική πράξη.

Τους μήνες της υποχρεωτικής αναστολής λειτουργίας των σχολείων, χωρίς καμία στήριξη, χωρίς τεχνολογικά μέσα και επιστημονική καθοδήγηση, κρατήσαμε ανοιχτή την εκπαιδευτική διαδικασία και την παιδαγωγική σχέση με τους μαθητές μας.

Οι διαδικασίες της ΥΑ δεν έρχονται να λύσουν τα ουσιαστικά προβλήματα της διδακτικής πράξης. Κυβέρνηση και υπουργείο δεν θα "ακούσουν" τη γνώμη μας!

• Σε ένα υποχρηματοδούμενο σχολείο θα αξιολογείται η "ικανότητα διαχείρισης των οικονομικών πόρων". Δηλαδή πώς θα γίνεται περιορισμός δαπανών, πώς θα βάζουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη οι γονείς, πώς θα "στρατοπεδεύσουν" κανονικά οι χορηγοί.
• Σε ένα υποστελεχωμένο σχολείο, με 50.000 συμβασιούχους, θα αξιολογείται η "αποτελεσματική αξιοποίηση του προσωπικού". Δηλαδή το πώς θα καλύπτονται τα κενά εκ των ενόντων, πώς θα γίνεται ο εκπαιδευτικός λάστιχο, πώς θα μπαλώνονται τρύπες, με εκπαιδευτικούς να διδάσκουν άσχετα με την ειδικότητά τους μαθήματα με ό,τι αυτό σημαίνει για τη μόρφωση των μαθητών.
• Σε ένα σχολείο με ακατάλληλες υποδομές, με αίθουσες κλουβιά και χιλιάδες μαθητές σε κοντέινερς, θα αξιολογείται "η αξιοποίηση των σχολικών υποδομών", ο εμπλουτισμός και εκσυγχρονισμός τους. Και επειδή μάλλον ο Σύλλογος Διδασκόντων είναι λίγο δύσκολο να αποφασίσει την ανέγερση νέων κτιρίων, αυτό που θα αξιολογείται θα είναι το άνοιγμα της πόρτας στους χορηγούς και τις κάθε λογής επιχειρήσεις για να κάνουν τις μπίζνες τους.
• Σε μια εποχή που η ανάγκη για στέρεη γνώση και ολόπλευρη μόρφωση είναι αδήριτη, θα αξιολογείται η "καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές". Δηλαδή το πόσο γρήγορα γίνεται η στροφή της εκπαίδευσης στη λογική της εκγύμνασης εφήμερων δεξιοτήτων εις βάρος των μορφωτικών αναγκών των μαθητών και κατά πόσο ανοίγει η πόρτα για την εμπλοκή στην εκπαιδευτική διαδικασία φορέων άσχετων με την εκπαίδευση, από ΜΚΟ μέχρι και επιχειρήσεις. Η λογική των "δεξιοτήτων" που διαπερνά τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά εγχειρίδια εδώ και 15 χρόνια (π.χ. διδασκαλία της γλώσσας μέσω συνταγών μαγειρικής) δεν έχει αφήσει αρνητικά αποτυπώματα στη μόρφωση των μαθητών;
• Ο προγραμματισμός των σχολικών μονάδων, οι εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης των σχολείων, οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Εργου καθώς και οι αξιολογικές εκθέσεις των ΠΕΚΕΣ θα δημοσιοποιούνται σε ειδική πλατφόρμα του ΙΕΠ. Τι σχέση έχει η βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με τη σύγκριση, τη δημοσίευση και την ποσοτικοποίηση των δράσεων του σχολείου;
• Ο Σύλλογος Διδασκόντων θα βαθμολογεί με τετράβαθμη κλίμακα (μη επαρκής, επαρκής, καλή, εξαιρετική) τον κάθε θεματικό άξονα, ενώ ο Συντονιστής Εκπαιδευτικού Εργου με δεκάβαθμη κλίμακα το κάθε σχολείο. Ολα αυτά δεν οξύνουν τις υπαρκτές ανισότητες, δεν χωρίζουν τα σχολεία σε "καλά" και "κακά", σε ανταγωνιζόμενα σχολεία που θέτουν ως στόχο "το καλύτερο σκορ" σε μια εκπαιδευτική ζούγκλα;
• Ο διευθυντής του σχολείου αναλαμβάνει "οργανωτής" αυτής της διαδικασίας, υποσκελίζοντας τον ρόλο του Συλλόγου Διδασκόντων.

Μήπως, τελικά, "καλώς" αξιολογούμενα σχολεία είναι αυτά που λειτουργούν ως "αυτόνομες οικονομικές μονάδες", με λογική "κόστους - οφέλους", με όρους περικοπής δαπανών και "πόρων" και "κακώς" αξιολογούμενα σχολεία όλα τα υπόλοιπα που διεκδικούν την κάλυψη όλων των αναγκών με ευθύνη του κράτους;

• Για την υποβάθμιση, την κατηγοριοποίηση και βαθύτερη ταξική διαφοροποίηση των σχολείων.
• Δείχνει με το δάχτυλο ως υπεύθυνους για όλα τα "στραβά" του σχολείου τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους ίδιους τους μαθητές και τις οικογένειές τους. Ακόμα και αν μέσα από αυτά τα συντρίμμια αναδυθούν και ορισμένα, λίγα, σχολεία της "αριστείας" και της "ποιότητας" αυτά θα είναι για πολύ λίγους που και σήμερα έχουν τον "τρόπο" τους.
• Οδηγεί στην "ατομική αξιολόγηση" των εκπαιδευτικών που είναι βαθιά τιμωρητική και άμεσα συνδεδεμένη με τη μισθολογική εξέλιξη και τις απολύσεις.

Η διεθνής πείρα δείχνει ότι και στα "αξιολογημένα" σχολεία του εξωτερικού, οι ταξικοί φραγμοί, οι ανισότητες και η μορφωτική υποβάθμιση "ζουν και βασιλεύουν"!

Ακόμα και σε όσα κράτη έχουν εφαρμοστεί αντίστοιχες διαδικασίες, με πανομοιότυπους στόχους, εργαλεία, δείκτες και σχετικά αντίστοιχους φορείς υπάρχουν αποτελέσματα που έχουν οδηγήσει:

1. Στη λεγόμενη αυτονομία της σχολικής μονάδας στο διαφοροποιημένο αναλυτικό πρόγραμμα, σε διαφορετικό περιεχόμενο των μαθημάτων. Στη Γερμανία με τους τρεις διαφορετικούς τύπους σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που από τα 11 μόλις χρόνια ο μαθητής καλείται να ακολουθήσει. Στη Γαλλία με τη γενίκευση των ζωνών εκπαιδευτικής προτεραιότητας και την "ευελιξία" στο αναλυτικό πρόγραμμα (έως 25% μείωση της διδακτέας ύλης). Στην Αγγλία τα σχολεία των φτωχών διαλέγουν συγγράμματα και φύλλα αξιολόγησης, χαμηλότερου επιπέδου.

2. Στην ταξική διαφοροποίηση των σχολείων με βάση την κοινωνική προέλευση των μαθητών, η οποία έχει άμεση σχέση με τις επιδόσεις τους είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο. Δημιουργούνται σχολεία πολλών ταχυτήτων με αντίστοιχες απαιτήσεις, κριτήρια αξιολόγησης, επίπεδο σπουδών, οξύνοντας με αυτόν τον τρόπο τους ταξικούς φραγμούς. Η Γαλλία (PISA 2012) είναι η χώρα της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη συνάφεια επίδοσης μαθητή - κοινωνικοταξικής προέλευσης. Στην Αγγλία αντίστοιχα τα παιδιά που προέρχονται από την εργατική τάξη έχουν περίπου 2,5 φορές μικρότερη πιθανότητα να παρακολουθήσουν με επιτυχία το πρόγραμμα SEM A level, που οδηγεί στις ιατρικές, πολυτεχνικές και σχολές φυσικών επιστημών.

3. Στη γενίκευση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων ακόμα και σε απολύσεις. Στα σχολεία της Αγγλίας, των φτωχών περιοχών, αξιολογούν "κακώς" και απολύουν τους πιο υψηλά αμειβόμενους, παλιούς εκπαιδευτικούς και προσλαμβάνονται διαρκώς νέοι ή εκπαιδευόμενοι εκ των οποίων αρκετοί είναι και μετανάστες από τη νότια Ευρώπη. Στη Γαλλία, οι νέοι συνάδελφοι βρίσκονται υπό το καθεστώς του γυρολόγου που κάθε πρωί μαθαίνει σε ποιο σχολείο θα πάει να καλύψει πιθανό κενό. Στη Γερμανία, μόνιμοι κρατικοί υπάλληλοι στα περισσότερα κρατίδια είναι μόνο τα στελέχη εκπαίδευσης.

4. Στην απαξίωση των κακώς αξιολογούμενων σχολείων που πολλές φορές οδηγεί μέχρι και στο κλείσιμο. Για παράδειγμα στην πολυδιαφημιζόμενη Φινλανδία, τα τελευταία χρόνια έχουν κλείσει 2.500 σχολικές μονάδες.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ, η ΕΕ, ο ΟΟΣΑ και ο ΣΕΒ, μέσα από το 3ο μνημόνιο, τις εκθέσεις της Κομισιόν, τους διάφορους "κοινωνικούς" διαλόγους και την έκθεση Πισσαρίδη για την Παιδεία, τώρα τελευταία, έχουν διαμορφώσει κοινή στρατηγική στην Εκπαίδευση. Τα αποτελέσματά της είναι ήδη εδώ!

• Αύξηση του αριθμού μαθητών στις τάξεις και νέες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων.
• Μείωση των κρατικών δαπανών για την Παιδεία, απόπειρα μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην Τοπική Διοίκηση και μετακύλιση του κόστους στη λαϊκή οικογένεια.
• Αυτονομία (δηλαδή μεγαλύτερη εξάρτηση από την υποχρηματοδότηση και τις ελλείψεις) του σχολείου στην οικονομική διαχείριση, τη διαμόρφωση του προγράμματος και τη διαχείριση του προσωπικού με ακόμα πιο άμεση εμπλοκή επιχειρήσεων.
• Υποβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, πρόωρη επαγγελματική κατάρτιση, ανήλικη εργασία από τα 15 έτη.
• Κατάργηση της μόνιμης και σταθερής εργασίας, γενίκευση ελαστικών σχέσεων εργασίας, προτάσεις για προσλήψεις εκπαιδευτικών από τις Περιφέρειες, τις Διευθύνσεις ακόμα και το ίδιο το σχολείο.
• Προγράμματα που κινούνται στη λογική της εκγύμνασης εφήμερων δεξιοτήτων σε αντίθεση με την ανάγκη για ολόπλευρη γενική παιδεία».

Η ΑΣΕ τονίζει ακόμα ότι «μπορούμε να τους χαλάσουμε τα σχέδια, για μια ακόμα φορά, με το νου μας στις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των μαθητών μας (...) Εχουμε τη δύναμη να τα καταφέρουμε για άλλη μια φορά!».