Στον Περσικό πλέει εδώ και λίγες μέρες η βρετανική φρεγάτα «HMS Kent», καθώς η νέα κυβέρνηση στο Λονδίνο φαίνεται να στοιχίζει τα συμφέροντά της στο πλευρό των ΗΠΑ |
Οι προσπάθειες των ΗΠΑ να μεγιστοποιήσουν την τακτική «υπέρτατης πίεσης» σε βάρος του Ιράν μέσω πολυεθνικής ναυτικής δύναμης - που είχε μεταξύ άλλων αποδέκτη και την ελληνική κυβέρνηση, η οποία εξέφρασε την πρόθεσή της να συμμετάσχει - εντείνονται. Επί του παρόντος φαίνεται πως παραμένουν στο στάδιο προετοιμασίας, με εξαίρεση τη Βρετανία, που ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες τη στρατιωτική συνοδεία εμπορικών πλοίων με σημαία Ηνωμένου Βασιλείου, και το Ισραήλ, που ισχυρίζεται πως συμμετέχει ήδη προσφέροντας «υπηρεσίες πληροφοριών». Παράλληλα με τα σχέδια των ΗΠΑ για την επιχείρηση «Sentinel» (Φρουρός) σε Περσικό, Στενά του Ορμούζ και Κόλπο του Ομάν, ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ επεξεργάζονται τα δικά τους σχέδια για «ναυτική αποστολή», κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές μετά το πρόσφατο γερμανικό «όχι» στο αίτημα των ΗΠΑ για συμμετοχή στην αμερικανική πρωτοβουλία και την «απειλή» του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει από τη Γερμανία δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες...
Στο φόντο των διατλαντικών αντιθέσεων, στις 13 Αυγούστου δημοσιεύτηκε ενδιαφέρον άρθρο του Μάρκο Καρνέλο, Ιταλού διπλωμάτη, πρώην πρέσβη της Ιταλίας στο Ιράκ, στο διαδικτυακό περιοδικό για θέματα Μέσης Ανατολής «Al Monitor», με τον εύγλωττο τίτλο «Γιατί χρειαζόμαστε μία αρχιτεκτονική ασφαλείας στη Μέση Ανατολή». Ο Καρνέλο ξεκινά «θυμίζοντας» πως μία παρόμοια «δυναμική κλιμάκωσης έφερε την Ευρώπη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο». Διαπιστώνει μεταξύ άλλων πως το Ιράν δεν είναι η μόνη δύναμη που ευθύνεται για την ένταση στην περιοχή, επισημαίνοντας τις εκεί δραστηριότητες σημαντικών εταίρων των ΗΠΑ, με πρώτη τη Σαουδική Αραβία. Ο Ιταλός διπλωμάτης θυμίζει «τον καταστροφικό πόλεμο της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη», το μπλόκο που επέβαλε η ίδια χώρα στο Κατάρ, τις προσπάθειες της σαουδαραβικής μοναρχίας να εκβιάσει πέρυσι την παραίτηση του Λιβανέζου πρωθυπουργού Σ. Χαρίρι και τη σφαγή του Σαουδάραβα αρθρογράφου Κασόγκι. Θυμίζει επίσης ότι το Ισραήλ «διαλαλεί πως σκοτώνει Ιρανούς στη Συρία τα τελευταία δύο χρόνια». Από την άλλη, εκτιμά πως οι Ιρανοί έχουν επιδείξει «στρατηγική υπομονή που αρχίζει να εξαντλείται», έχοντας «ποντάρει σε λάθος άλογο: Στην Ευρώπη», την οποία χαρακτηρίζει «δυσκίνητη δύναμη, που παράγει πολύ λίγα, πολύ αργά»...
«Παρούσα» στις εξελίξεις δηλώνει μέσω του πρεσβευτή της στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Νι Τζιαν, και η Κίνα, ενώ η Νότια Κορέα προωθεί και εκείνη με δικά της μέσα την αποστολή δύναμης στην περιοχή, προσπαθώντας να εξασφαλίσει τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό της σε Ενέργεια.
Οι διατλαντικές «τριβές» και αντιθέσεις συμφερόντων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το Ιράν, είναι ιδιαίτερα εμφανείς μετά την επιλογή των ΗΠΑ να αποχωρήσουν μονομερώς τον περσινό Μάη από τη διεθνή Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Από ό,τι φαίνεται θα συνεχιστούν για αρκετό καιρό, καθώς οι συγκρούσεις είναι πολυεπίπεδες, με ανοιχτά εμπορικά μέτωπα μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ και ιδιαίτερα συμφέροντα μονοπωλιακών ομίλων (από Γερμανία, Γαλλία κ.α.) που έχουν μπίζνες στο Ιράν. Από την άλλη, η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων διαφαίνεται να ενισχύει τα επιχειρήματα του Ιράν, που αντιδρά έντονα στις προσπάθειες των ΗΠΑ να το αποκλείσουν.
Ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ροχανί επανέλαβε μεσοβδόμαδα σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου πως οι χώρες του Περσικού Κόλπου «μπορούν από μόνες τους να προστατεύσουν την περιοχή και να εξασφαλίσουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα μέσω συνεργασίας και αλληλεγγύης». Ενας νέος συνασπισμός υπό τις ΗΠΑ «δεν θα είναι βιώσιμος, ακόμα δε κι αν συγκροτηθεί δεν θα συμβάλει στην ασφάλεια της περιοχής», τόνισε χαρακτηριστικά, διαμηνύοντας ότι το Ιράν είναι αποφασισμένο και έτοιμο να θωρακίσει την ασφάλειά του σε συνεργασία με χώρες της περιοχής «μέσω ενότητας, αλληλεγγύης και διαλόγου, όπως έκανε εδώ και αιώνες».
Δεν πέρασε απαρατήρητη επίσης η προειδοποίηση του Ιρανού αρχηγού του Πολεμικού Ναυτικού και των «Φρουρών της Επανάστασης», ναυάρχου Αλιρεζά Τανγκσίρι, πως το Ιράν μπορεί, εφόσον εκτιμήσει πως συντρέχουν λόγοι, να καταλάβει οποιοδήποτε ξένο σκάφος «ανά πάσα στιγμή», ακόμα κι αν ακολουθείται από αμερικανικό, βρετανικό ή άλλο στρατιωτικό σκάφος...
Τις τελευταίες μέρες οι ιρανικές προσπάθειες στην περιοχή φάνηκε να πιάνουν τόπο. Τη Δευτέρα, ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Αλ Χακίμ δήλωσε με τη σειρά του ότι το Ιράκ και οι χώρες του Κόλπου δεν χρειάζονται ξένες δυνάμεις για να εξασφαλίσουν τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή και ότι η παρουσία και μόνο των τελευταίων «αυξάνει τις περιφερειακές εντάσεις».
Ακολούθησε άλλος ένας στενός σύμμαχος των ΗΠΑ στον Περσικό, το Κατάρ, που «φιλοξενεί» στο έδαφός του τη μεγάλη αμερικανική αεροπορική βάση Al Udeid. Ο Καταριανός εμίρης Ταμίμ Αλ Θάνι, μετά τη συνάντησή του στις αρχές της βδομάδας με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ και έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ιρανό Πρόεδρο Χασάν Ροχανί, διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θα σταματήσει τις προσπάθειες για την αποκλιμάκωση της έντασης. Τόνισε ακόμα ότι το Κατάρ είναι έτοιμο «να διατηρήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή».
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις στην περιοχή μυρίζουν μπαρούτι, σε ένα ρευστό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, με δεδομένες τις ανησυχίες για νέα παγκόσμια συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση.