Το πρώτο κομμάτι της έκθεσης περιλαμβάνει πρωτότυπο αρχειακό υλικό, που αφορά την Ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος και κυρίως της Νεολαίας του, από την ηρωική ΟΚΝΕ στη θρυλική ΕΠΟΝ και στη Δημοκρατική Νεολαία του ΔΣΕ, μέχρι και την ΚΝΕ, που σαν ώριμο τέκνο της ανάγκης και της οργής ιδρύθηκε το 1968, μετά από απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Στις προθήκες, στην καθεμία ξεχωριστά, «φυλάσσονται» στιγμές της Ιστορίας μας. Και θυμίζουν τα λόγια του ποιητή Γιάννη Ρίτσου: «Τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα δεν είναι μονάχα στα μητρώα των φυλακών, φυλάγονται στα αρχεία της Ιστορίας, τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα είναι οι πυκνές σιδηροδρομικές γραμμές που διασχίζουν το μέλλον».

Παράνομες χειρόγραφες εφημερίδες. Εφημερίδες που τυπώνονταν στα ξερονήσια και τις φυλακές, γιατί ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές η εφημερίδα πάντα έπαιζε το ρόλο του συλλογικού καθοδηγητή κι οργανωτή. Χαρακτηριστικά, εκτίθεται πρωτοσέλιδο από την εφημερίδα «Εξόρμηση», όργανο των Αντιφασιστών Νέων που βρίσκονταν εξόριστοι στην Ανάφη (ημερομηνία 26 Ιούνη 1940), αλλά και πρωτοσέλιδο της εφημερίδας της ΟΚΝΕ «Η Νεολαία», αφιερωμένο στα 10 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Δίπλα, ντοκουμέντα από φυλακισμένους κομμουνιστές. Η αλληλογραφία που είχαν με τους δικούς τους. Η χαρακτηριστική μπλε σφραγίδα που συνόδευε τα γράμματα κι έγραφε: «Ελογοκρίθη. Εγκληματικαί Φυλακαί Γυάρου. Απαντάτε εν συντομία ευαναγνώστως και μόνο δι' οικογενειακά ζητήματα».

Εκτίθενται και κάρτες που φιλοτεχνούσαν οι ίδιοι οι εξόριστοι και οι φυλακισμένοι. Ο τόπος απ' όπου αποστέλλονταν; Φυλακές Τρικάλων, Τρίπολης, Αμφισσας...

Σε άλλη προθήκη παρουσιάζονται οι όμορφες και καλαίσθητες εκδόσεις των πολιτικών προσφύγων που φιλοξενούνταν στις σοσιαλιστικές χώρες.

Πλούσιες οι εκδόσεις, πολιτικές, λογοτεχνικές, αλλά και παιδικές. Το εκδοτικό τους η «Νέα Ελλάδα». Αλλωστε, η αυτομόρφωση, αλλά και γενικότερα η μελέτη είναι μέλημα για τους κομμουνιστές σε όλες τις συνθήκες. Βλέπουμε μέσα στην έκθεση και βιβλία που τα γνωρίζουν και τα έχουν αγαπήσει και οι σημερινοί ΚΝίτες. «Ο δρομάκος με την πιπεριά» του Δ. Ραβάνη - Ρεντή. «Αγρύπνια» του Γιάννη Ρίτσου. «Ενα παιδί μετράει τ' άστρα», του Μ. Λουντέμη. «Και ούτω καθεξής» της Ελλης Αλεξίου. Παιδαγωγικές εκδόσεις, όπως το Αναγνωστικό για την Ε' και ΣΤ' τάξη του Μιχάλη Παπαμαύρου και άλλα Αναγνωστικά.

Στην έκθεση υπάρχει πλούσιο αφιέρωμα στην κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης της χώρας μας, την ένοπλη ταξική σύγκρουση. Ντοκουμέντα από το ΔΣΕ, αλλά και τη νεολαία του, τη Δημοκρατική Νεολαία, που εμπνέουν τους νέους κομμουνιστές. Εκτίθενται χειρόγραφοι χάρτες για την πορεία των αόπλων, για τη μάχη του Μετσόβου, τον Οκτώβρη του 1948, αλλά και εγχειρίδιο του ΔΣΕ, με τίτλο «Να μάθουμε να πολεμάμε. Μικρά στρατιωτικά άρθρα».

Εντύπωση προκαλούν οι διαφορετικοί τίτλοι εφημερίδων. Οπως λέει στο «Ριζοσπάστη» ο Π. Μαυραντώνης που έχει την ευθύνη για τη συντήρηση και την αποκατάσταση του Αρχείου του Κόμματος: «Κάθε περιοχή εξέδιδε και τη δική της εφημερίδα. Δεν υπήρχε περιοχή που να μην είχε τη δική της εφημερίδα». Διαβάζουμε προκήρυξη που καλεί τους νέους και τις νέες της Κομοτηνής: «Σκεφτείτε για ποιον και γιατί πολεμάτε».

Στη συνέχεια, φτάνουμε στην εποχή της Χούντας. Τρικάκια της ΚΝΕ και προκηρύξεις ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία. Παράνομος «Ριζοσπάστης» αφιερωμένος στα 51 χρόνια του Κόμματος. Εκτίθεται ένας από τους πολυγράφους που χρησιμοποιήθηκε την περίοδο 1968 - 1974. Είναι ακόμα ορατά τα μελάνια από τις χιλιάδες προκηρύξεις που έχει τυπώσει, που διαφώτιζαν, εμψύχωναν το λαό και τη νεολαία.

Ξεχωριστή στιγμή της έκθεσης: Τα γάντια και η πιστολοθήκη του Νίκου Μπελογιάννη, αλλά και μία από τις τσάντες του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη. Οπως και ένας ασύρματος πομποδέκτης από τα χρόνια της παρανομίας.

Στο δεύτερο κομμάτι της έκθεσης εκτίθενται έργα του χαράκτη και ζωγράφου Γιώργη Βαρλάμου. Μετά από το θάνατό του πριν 1,5 χρόνο, άφησε στο Κόμμα του, το ΚΚΕ, παρακαταθήκη το έργο του, γιατί, όπως έγραψε:

«Ετσι θεωρώ ότι ολοκληρώνω κι εγώ την προσφορά μου στο μεγάλο και δίκαιο αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού από τα δεσμά της ταξικής σκλαβιάς, αγώνα που με διήγειρε και με συνεπήρε από τα νεανικά μου χρόνια και εξακολουθεί να φλογίζει την καρδιά μου μέχρι και σήμερα».

Τα έργα που επιλέχτηκαν είναι χαρακτικά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένας πίνακας με τα περίφημα αγριολούλουδα. Χαλκογραφίες με προσωπογραφίες των Λόρκα, Μακρυγιάννη, Χαλεπά και Καρυωτάκη. Και μέσα από αυτά τα έργα του αναδεικνύεται ο βαθύς κομμουνιστικός ανθρωπισμός του και η πάντα νεανική και διεισδυτική ματιά του.