Η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε την εγκατάλειψη του σχεδίου για τον αγωγό αερίου «Νότιο Ρεύμα» («South Stream») μετά την κωλυσιεργία της βουλγαρικής κυβέρνησης και της ΕΕ στο να προχωρήσουν οι εργασίες. Ταυτόχρονα, η πρόταση του Ρώσου Πρόεδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, για νέο αγωγό στα σύνορα Τουρκίας και Ελλάδας διαφοροποιεί σημαντικά τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα ενεργειακά μονοπώλια στην περιοχή.

Αμεση ήταν η αντίδραση της σερβικής κυβέρνησης, με τον πρωθυπουργό της χώρας, Αλεξάνταρ Bούτσιτς, να δηλώνει χαρακτηριστικά: «Η Σερβία με κανέναν τρόπο δεν συνέβαλε στη λήψη αυτής της απόφασης. Ημασταν συνεπείς σε όλες τις υποχρεώσεις, σχεδόν εφτά χρόνια επενδύσαμε μόχθο και εργασία για την υλοποίηση του έργου, δεν το απαρνηθήκαμε ακόμη και κάτω από συνθήκες αφόρητων πιέσεων, αλλά δυστυχώς πληρώνουμε το τίμημα της σύγκρουσης των ισχυρών του πλανήτη».

Το Δεκέμβρη του 2007, όταν η Σερβία διαπραγματευόταν με τη Ρωσία τους όρους για τη συμμετοχή της στο έργο, η Μόσχα είχε ζητήσει ως αντάλλαγμα να αποκτήσει χωρίς διαγωνισμό η «Gazprom Njeft» τη σερβική πετρελαϊκή εταιρεία NIS και τις υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου Banski Dvor.

Η σερβική κυβέρνηση ικανοποίησε το αίτημα αυτό και μάλιστα το αντίτιμο για τη NIS ήταν χαμηλότερο κατά το ήμισυ από την εκτίμηση διεθνών οίκων αξιολόγησης. Για τη Σερβία, ο αγωγός «South Stream» είχε στρατηγική σημασία, αφού την καθιστούσε ενεργειακό παράγοντα στην Ευρώπη, θα έλυνε μια για πάντα τα δικά της ενεργειακά προβλήματα, ενώ βραχυπρόθεσμα θα αποτελούσε ένεση ζωής για τον κατασκευαστικό τομέα που βρίσκεται σε σοβαρή κρίση.

Επίσης, η βουλγαρική κυβέρνηση την οποία κατηγόρησε ο Πρόεδρος Πούτιν για να εξηγήσει την εγκατάλειψη του προγράμματος του «South Stream», απέρριψε οποιαδήποτε ευθύνη για το θέμα. Ο Βούλγαρος Πρόεδρος, Ρόσεν Πλεβνέλιεφ, είπε χαρακτηριστικά: «Είναι σαφές σε όλους ότι ο "South Stream" δεν είναι ένα ειδικά ρωσοβουλγαρικό σχέδιο, αλλά ένα σχέδιο ανάμεσα στη Ρωσία και την ΕΕ (...). Οι αποφάσεις βρίσκονται πλήρως στα χέρια της Ρωσίας και της ΕΕ». Και πρόσθεσε με νόημα πως «κανένας στην ΕΕ δεν θα πει "όχι" στον αγωγό "South Stream" αν η Ρωσία ευθυγραμμισθεί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Είναι ένα σχέδιο που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στην ΕΕ παρά μόνο αν γίνει σεβαστή η ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά στο στάδιο αυτό η Ρωσία δεν έχει δείξει ότι θέλει να σεβαστεί την ευρωπαϊκή νομοθεσία». Ο Βούλγαρος υπουργός Οικονομίας, Μπόζινταρ Λουκάρσκι, πάντως ισχυρίστηκε ότι «το σχέδιο δεν έχει τελειώσει όσο δεν έχουμε την επίσημη απόφαση της Ρωσίας και την κοινοποίησή της στη βουλγαρική κυβέρνηση». Ενώ ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας του βουλγαρικού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Ντιμιτρόφ, θεωρεί την κίνηση Πούτιν ως «μπλόφα».

Αμεση ήταν και η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που κάνει λόγο, με αφορμή την απόφαση της Ρωσίας, για «ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών των ενεργειακών της προμηθειών». «Αυτή η νέα εξέλιξη θα πρέπει να συζητηθεί. Η συνεχής εξέλιξη του ενεργειακού τοπίου είναι ένας λόγος για να δημιουργήσει η ΕΕ μια Ενωση της Ενέργειας, μία από τις προτεραιότητες της οποίας θα είναι η ασφάλεια των προμηθειών», ανέφερε από την πλευρά του σε ανακοίνωσή του ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την Ενέργεια, Μάρος Σέφκοβιτς.

Ο «South Stream», σχέδιο των ενεργειακών κολοσσών «Gazprom» της Ρωσίας και ENI της Ιταλίας, κόστους 16 δισ. ευρώ, ξεκίνησε επίσημα το Δεκέμβρη του 2012 και σχεδιαζόταν να έχει μήκος 3.600 χιλιομέτρων, περνώντας από τη Μαύρη Θάλασσα στη Βουλγαρία, στη Σερβία, στην Ελλάδα, στην Ιταλία και με κλάδους σε Ουγγαρία, Αυστρία, Κροατία και Σλοβενία, με ετήσια δυνατότητα μεταφοράς 63 δισ. κυβικών μέτρων. Η ποσότητα αυτή είναι παραπλήσια με αυτή που μπορεί να διέρχεται από τους αγωγούς της Ουκρανίας.

Ολη αυτή η εξέλιξη δείχνει για άλλη μια φορά ότι η Ενέργεια που είναι στα χέρια των μονοπωλίων γίνεται πεδίο ανταγωνισμού, με τους λαούς να πληρώνουν το τίμημα, ενίοτε και με το αίμα τους.