Για το χαρακτήρα των μέτρων σε βάρος των αυτοαπασχολούμενων φαρμακοποιών, που περιλήφθηκαν στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης, αλλά και για τον προσανατολισμό που πρέπει να αποκτήσουν οι αγώνες στον κλάδο, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Γιάννη Καβαλάρη, εκλεγμένο με τη ΔΗΠΑΚ στο ΔΣ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου.

-- Ποιος είναι ο χαρακτήρας των αλλαγών που γίνονται στον κλάδο σας; Ποιους θα πλήξουν αυτές οι αλλαγές;

-- Οι αλλαγές - ανατροπές που προωθούνται είναι σε πλήρη αντιστοιχία με τη στρατηγική της ΕΕ. Περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων που υπηρετούν την ανταγωνιστικότητα, την επιχειρηματική δράση και την κερδοφορία στο χώρο του λιανικού εμπορίου των φαρμάκων. Είναι μέτρα που θα διευκολύνουν την επένδυση αδιάθετων κεφαλαίων και τη συγκέντρωση του λιανικού εμπορίου σε λιγότερους και ισχυρότερους επιχειρηματικούς ομίλους.

Αλλωστε, η κυβέρνηση αυτήν τη στρατηγική επικαλέστηκε για την προώθηση των μέτρων, δεν το έκρυψε. Και μπορούμε να πούμε ότι όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και όσοι υποστηρίζουν ή συμβιβάζονται με την ανάπτυξη που στηρίζεται στην επιχειρηματική δράση, με το φάρμακο να είναι εμπόρευμα και μέσον πλουτισμού, δε θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την τάση του κεφαλαίου να διεκδικήσει τη «μερίδα του λέοντος» και σ' αυτήν την αγορά.

Μ' αυτό που είπε η κυβέρνηση, ότι «επιτέλους πρέπει να γίνουμε κανονική χώρα, σαν τις υπόλοιπες στην ΕΕ», εννοούσε να φύγουν από τη μέση όλα αυτά που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας προς όφελος του κεφαλαίου και σε βάρος των ασθενών και των μικρών αυτοαπασχολούμενων φαρμακοποιών.

Το «σπάσιμο» της σταθερής λιανικής τιμής των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), η πλήρης απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των φαρμακείων, το δικαίωμα που δίνεται στον φαρμακοποιό - για την ώρα - να είναι ιδιοκτήτης μεγάλου αριθμού φαρμακείων (αλυσίδες), η συστέγαση φαρμακείων μέσα σε σούπερ μάρκετ ή σε άλλα πολυκαταστήματα («shop in a shop») αποτελούν ένα πακέτο μέτρων που δημιουργούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, τα εργαλεία, προκειμένου να συγκεντρωθεί η αγορά σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους στο χώρο της λιανικής του φαρμάκου.

Οι προηγούμενοι όροι λειτουργίας των φαρμακείων και των φαρμακοποιών παρείχαν ένα επίπεδο «προστατευτισμού», γιατί εξυπηρετούσαν την ανάπτυξη του δικτύου των ατομικών φαρμακείων, μέσω των οποίων η βιομηχανία παραγωγής φαρμάκων προωθούσε το εμπόρευμά της. Σήμερα, αυτοί οι όροι αποτελούν εμπόδιο και αναχρονισμό στην αντικειμενική τάση για συγκέντρωση όλων των κρίκων στην αλυσίδα της έρευνας - παραγωγής - διακίνησης του φαρμάκου σε ισχυρότερους ομίλους.

Το κίνητρο, λοιπόν, είναι πώς θα λειτουργήσει καλύτερα η αγορά, πώς θα επιτευχθεί η υψηλή κερδοφορία και ποιος θα την καρπωθεί. Απ' αυτόν τον αγώνα, στο γήπεδο του ανταγωνισμού, οι αυτοαπασχολούμενοι φαρμακοποιοί και τα λαϊκά στρώματα ούτε «ισοπαλία» δεν μπορούν να προσμένουν. Παράδειγμα γι' αυτό είναι οι άλλοι κλάδοι στην Ελλάδα και στα άλλα κράτη που προηγήθηκαν στην εφαρμογή αυτών των μέτρων.

Οι αυτοαπασχολούμενοι φαρμακοποιοί δε θα έχουν ούτε τα κεφάλαια, ούτε και τη βιολογική δυνατότητα να ανταγωνιστούν τις μεγάλες επιχειρηματικές αλυσίδες που θα δημιουργηθούν. Παρόλο που θα υπάρχει διαφορετικός βαθμός επιπτώσεων στο σημερινό «ατομικό φαρμακείο», είναι βέβαιο ότι η γενική τάση θα είναι η επιδείνωση των όρων δουλειάς και ζωής των αυτοαπασχολούμενων φαρμακοποιών, με ορατό το ενδεχόμενο ένα τμήμα τους να εκτοπιστεί.

-- Από τη συνδικαλιστική πλειοψηφία των φαρμακοποιών ακούγεται ότι τα συγκεκριμένα μέτρα τα επιβάλλουν ο ΟΟΣΑ και η τρόικα. Είναι έτσι;

-- Η τρόικα και ο ΟΟΣΑ δεν κάνουν τίποτα λιγότερο από το να εκφράζουν τις ανάγκες του κεφαλαίου και τα κατάλληλα μέτρα που υπηρετούν την καπιταλιστική ανάπτυξη. Αλλωστε, της ίδιας κατεύθυνσης μέτρα στο χώρο των φαρμακείων, στο Ασφαλιστικό, στην παροχή υπηρεσιών Υγείας, στο εισόδημα, στις εργασιακές σχέσεις κ.λπ., έχουν εφαρμοστεί σε όλα τα κράτη στην ΕΕ - και όχι μόνο - ανεξάρτητα από το αν υπάρχει μνημόνιο, κρατικό χρέος ή τρόικα.

Οι εκπρόσωποι όλων των άλλων παρατάξεων στα συνδικαλιστικά όργανα των φαρμακοποιών υπερασπίζονται την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματική δράση, δηλαδή τις κύριες αιτίες που επιδεινώνουν τη θέση των αυτοαπασχολούμενων φαρμακοποιών, αλλά και την ανάγκη των ασθενών να εξασφαλίζουν τη φαρμακευτική τους περίθαλψη. Γι' αυτό παρουσιάζουν τα προβλήματα ως αποτέλεσμα «κακής» πολιτικής διαχείρισης.

Σπέρνουν αυταπάτες, όπως ότι τα μέτρα απελευθέρωσης είναι αντίθετα με το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», όταν η πολιτική απελευθέρωσης είναι στον πυρήνα της στρατηγικής της ΕΕ. 'Η ότι η απάντηση στην πίεση της φαρμακοβιομηχανίας και του ανταγωνισμού είναι η δημιουργία των συνεταιρισμών των φαρμακοποιών, όταν το κεφάλαιο ευνοείται, αφού θα «αγοράζει» πιο εύκολα την ομάδα των φαρμακείων και όχι το καθένα χωριστά.

-- Γιατί πρέπει ο ασθενής και ο ασφαλισμένος να νοιαστεί για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν σχέση με τα φαρμακεία; Τι λόγους έχει να συμπαρασταθεί στον αγώνα σας;

-- Τα λαϊκά στρώματα, οι λαϊκές οικογένειες πλήττονται, όπως και οι μικροί αυτοαπασχολούμενοι φαρμακοποιοί, από την πολιτική της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικής δράσης και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Πλήττονται από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις, που πίνουν νερό στο όνομα της ανάπτυξης, με ατμομηχανή τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Στο όνομα αυτής της ανάπτυξης, ο λαός χτυπιέται από την πολιτική των περικοπών στους μισθούς και στις συντάξεις, από την κατάργηση του σταθερού εργάσιμου χρόνου, τις απολύσεις, τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, από τα χαράτσια, από τις περικοπές των κρατικών παροχών στις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, από την αύξηση και τις πολλαπλές πληρωμές για ιατρικές εξετάσεις, νοσηλεία, φάρμακα κ.λπ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ 2009 και 2013, ενώ η κρατική - ασφαλιστική δαπάνη στα φάρμακα μειώθηκε κατά 50%, η συνολική μεσοσταθμική συμμετοχή των ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 300% περίπου, από 9% σε 27% και ήδη έχει ξεπεράσει το 30%. Αποδεικνύεται, δηλαδή, τι σήμαινε η προπαγάνδα της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα, όταν μιλούσε για μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης. Δεν εννοούσε πόσο λιγότερα θα πληρώνει ο λαός, αλλά πόσο λιγότερα θα πληρώνουν το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία για τη φαρμακευτική περίθαλψη του λαού.

Ετσι και τώρα, λέει ότι με τα μέτρα της απελευθέρωσης των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), αυτά θα φθηνύνουν, λόγω του ανταγωνισμού. Ακόμα και αυτό να γίνει, πάλι οι ασθενείς θα δυσκολεύονται ή δε θα μπορούν να τα αγοράζουν, με αιτία το άγρια συρρικνωμένο εισόδημά τους.

Ολα αυτά τα μέτρα αποτελούν εξειδίκευση της πολιτικής της ΕΕ, προκειμένου να διαμορφωθούν πιο φτηνοί εργαζόμενοι για τις ανάγκες της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων, όλων των κλάδων και της φαρμακοβιομηχανίας. Είναι δηλαδή η ίδια αιτία που πλήττονται και οι αυτοαπασχολούμενοι φαρμακοποιοί.

Επομένως, δεν είναι απλά ζήτημα «συμπαράστασης», αλλά ενότητας και κοινωνικής συμμαχίας απέναντι στα μονοπώλια, απέναντι συνολικά σε αυτόν τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Να εμποδιστεί η εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων, να διεκδικηθούν βαθύτερες αλλαγές σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Γιατί μόνο έτσι μπορούν οι τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα να αξιοποιηθούν προς όφελος του λαού.

-- Ποια είναι η διέξοδος που προτείνετε στους φαρμακοποιούς;

-- Το γεγονός ότι το φάρμακο σήμερα είναι εμπόρευμα και ιδιοκτησία της καπιταλιστικής φαρμακοβιομηχανίας αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα που επιδεινώνει τους όρους πρόσβασης των ασθενών στη θεραπεία που έχουν ανάγκη, αλλά επιδεινώνει και τη θέση των αυτοαπασχολούμενων φαρμακοποιών.

Η αγωνιστική συσπείρωση των φαρμακοποιών και η συμμαχία με τους εργατοϋπαλλήλους, που θα θέτει ως προοπτική τη μετατροπή των μονοπωλίων σε λαϊκή περιουσία, είναι η μόνη που μπορεί να πολλαπλασιάσει την αποτελεσματικότητα των αγώνων σήμερα. Από αυτήν τη σκοπιά, είναι σημαντικό στις 9 Απρίλη περισσότεροι φαρμακοποιοί να δώσουν με επιτυχία την απεργιακή μάχη, μαζί με την Επιτροπή Αγώνα των Αυτοαπασχολούμενων Υγειονομικών, μαζί με το συνεπές ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, δίπλα στο ΠΑΜΕ.

Δε φτάνει γενικά η ανάπτυξη των αγώνων, αλλά έχει τεράστια σημασία το περιεχόμενο, οι στόχοι πάλης, ο σωστός προσανατολισμός, η εξασφάλιση κοινωνικών συμμαχιών, που όλα μαζί θα δυναμώνουν την αντοχή και τη συνέχεια, θα αντιστοιχούν στο μέγεθος της επίθεσης, θα δημιουργούνται όροι χειραφέτησης από τη σημερινή κυρίαρχη αντίληψη στο χώρο των φαρμακοποιών για την αναζήτηση λύσης στο πλαίσιο του ανταγωνισμού.

Σήμερα, είναι ζήτημα αιχμής η διεκδίκηση της παροχής σε όλους δωρεάν φάρμακου, χωρίς καμιά συμμετοχή στις πληρωμές από τον ασθενή, η κατάργηση των εισφορών στον κλάδο Υγείας και η κατάργηση όλων των λιστών, που σημαίνει αποζημίωση από το κράτος όλων των φαρμάκων.

Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η λύση δε βρίσκεται στην επιστροφή στο παρελθόν, ούτε στην «καλύτερη» διαχείριση της σημερινής κατάστασης, με αυταπάτες ότι μπορούν να εφαρμοστούν μέτρα που θα ωφελούν τους μικρούς αυτοαπασχολούμενους φαρμακοποιούς, τους εργαζόμενους, τους ασθενείς και ταυτόχρονα τους μεγαλοεπιχειρηματίες φαρμακοποιούς, τους φαρμακέμπορους, τους φαρμακοβιομήχανους.

Φιλολαϊκές λύσεις προς όφελος και των φαρμακοποιών και των ασθενών θα υπάρξουν μόνο όταν η πάλη κατευθύνεται ενάντια στα συμφέροντα των μονοπωλίων, με στόχο την κοινωνικοποίησή τους. Για την ανάπτυξη ενός αποκλειστικά κρατικού συστήματος Τγείας, την ανάπτυξη κρατικής βιομηχανίας στην έρευνα, παραγωγή και δωρεάν διάθεση των φαρμάκων από τα κρατικά νοσοκομεία, τα Κέντρα Υγείας και από το κρατικό δίκτυο φαρμακείων στις γειτονιές και στους δήμους.

Μόνο σ' αυτές τις συνθήκες το φάρμακο γίνεται κοινωνικό αγαθό, παρέχεται δωρεάν σε όλους όσοι το χρειάζονται και διασφαλίζονται τα επιστημονικά, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, οι σύγχρονες ανάγκες των φαρμακοποιών.