Με δύο νέους νόμους θωρακίστηκε ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός και παράλληλα ενισχύθηκε το τραπεζικό κεφάλαιο. Οι νέοι νόμοι μπαίνουν σε εφαρμογή σε λίγες μέρες, από το Γενάρη του 2014. Ανεξάρτητα από τους επικοινωνιακούς ελιγμούς της κυβέρνησης, με τις αλλεπάλληλες «προσθαφαιρέσεις» και «βελτιώσεις», η αντιλαϊκή ουσία των νόμων για τον ενιαίο φόρο ακινήτων και τη σταδιακή άρση της παρεχόμενης προστασίας για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες παραμένει στο ακέραιο. Στην πραγματικότητα, οι δύο νόμοι, μαζί και με τα εξοντωτικά πρόστιμα που προβλέπουν για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λαϊκών στρωμάτων προς το Δημόσιο, λειτουργούν συμπληρωματικά, με κεντρική κατεύθυνση τη διαμόρφωση των όρων και των προϋποθέσεων για τη συγκέντρωση γης και μικρής περιουσίας σε ολοένα και λιγότερα χέρια. Σε αυτό το πλαίσιο οι μικροϊδιοκτήτες συνθλίβονται ανάμεσα στις μυλόπετρες του αστικού κράτους και του τραπεζικού κεφαλαίου. Για να αμβλύνει τις εντυπώσεις η κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες δύο πρόσθετες ρυθμίσεις για τα χρέη προς την εφορία.

Σύμφωνα με τις τελικές διατάξεις των αντιλαϊκών νομοσχεδίων που πέρασαν από τη Βουλή:

-- Σε περίπτωση καθυστέρησης 6 μηνών της οφειλής προς την Εφορία επιβάλλεται πρόστιμο 10% πάνω στο αρχικό ποσό και 0,7% ανά μήνα με τη μορφή τόκου υπερημερίας. Ετσι, για το 6μηνο της «καθυστέρησης» οι προσαυξήσεις φτάνουν στο 14,2%.

-- Για 12μηνη καθυστέρηση, το πρόστιμο υπολογίζεται με 20% ενώ επίσης ισχύει και τόκος 0,7% ανά μήνα. Σε αυτή την περίπτωση η πρόσθετη επιβάρυνση για το 12μηνο φτάνει σε 28,5%.

-- Μετά την παρέλευση 2 ετών το πρόστιμο φτάνει στο 30% επί του αρχικού ποσού, ενώ ταυτόχρονα τρέχουν και οι τόκοι (0,7% ανά μήνα). Ετσι, για 24μηνη καθυστέρηση, η προσαύξηση φτάνει στο 46,8%.

Οι πρόσφατοι αντιλαϊκοί νόμοι προβλέπουν νέα μέτρα θωράκισης της αντιλαϊκής πολιτικής, όπως:

-- Ρητές εξαιρέσεις για την «προστασία» από πλειστηριασμούς ακινήτων προβλέπονται για τους οφειλέτες του Δημοσίου, συγκεκριμένα από «διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους ΟΤΑ, τέλη προς ΝΠΔΔ και εισφορές προς Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης». Είναι δηλαδή ολοφάνερο το γεγονός ότι πλέον υπάρχει η δυνατότητα κατάσχεσης στέγης και περιουσίας για χρέη προς το Δημόσιο.

-- Προϋπόθεση για τη μεταβίβαση (κληρονομιά, δωρεά, πώληση) οποιουδήποτε ακινήτου είναι η πληρωμή του «ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων».

-- Το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να προχωρά σε κατασχέσεις για τα ληξιπρόθεσμα χρέη είτε «ηλεκτρονικά» είτε με «συστημένη επιστολή» στην τελευταία δηλωθείσα ταχυδρομική διεύθυνση κατοικίας ή επαγγελματικής στέγης.

-- Σε περίπτωση μη υποβολής φορολογικής δήλωσης ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός μπορεί να προσδιορίσει το φόρο με βάση «κάθε στοιχείο και πληροφορία».

-- Σε «επείγουσες περιπτώσεις» και προκειμένου να αποτραπεί μελλοντικός κίνδυνος φοροδιαφυγής προβλέπεται η δυνατότητα κατάσχεσης.

Η σταδιακή έναρξη των πλειστηριασμών έχει να κάνει με τη διασφάλιση του συλλογικού συμφέροντος, την προστασία των τραπεζικών ομίλων, καθώς το ενδεχόμενο μαζικών πλειστηριασμών σε σύντομο χρονικό διάστημα θα οδηγούσε σε ραγδαία πτώση των εμπορικών τιμών των ακινήτων και σε παραπέρα απογείωση των επισφαλειών που προκύπτουν από τα δανειακά χαρτοφυλάκιά τους.

Σύμφωνα με τις διατάξεις:

-- Κατά τη διάρκεια αναστολής του πλειστηριασμού οι δανειολήπτες υποχρεώνονται να καταβάλλουν ελάχιστη μηνιαία δόση στο 10% του καθαρού μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος, εφόσον το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι 15.000 ευρώ. Για το επιπλέον εισόδημα η ελάχιστη δόση φτάνει στο 20%. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους εμπόρους η ελάχιστη καταβολή θα υπολογίζεται τουλάχιστον στο 20% της τελευταίας ενήμερης δόσης.

-- Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας για να είναι ακατάσχετη πρέπει να είναι μέχρι 200.000 ευρώ. Μέχρι και φέτος ακατάσχετη ήταν η κύρια κατοικία με αντικειμενική αξία στα 300.000 ευρώ για τους άγαμους, στα 375.000 ευρώ για τους έγγαμους και στα 450.000 ευρώ για 4μελή νοικοκυριά.

-- Η προστασία (αποκλειστικά και μόνο για την πρώτη κατοικία) παρέχεται σε δανειολήπτες με καθαρό οικογενειακό εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ το χρόνο. Μέχρι φέτος δεν υπήρχε εισοδηματικό κριτήριο.

-- Η συνολική ακίνητη και κινητή περιουσία να είναι μέχρι 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό οι καταθέσεις δεν μπορούν να ξεπερνούν τις 15.000 ευρώ.

-- Δεν υπάρχει απολύτως καμία πρόβλεψη για την προστασία δεύτερης, εξοχικής κατοικίας, επαγγελματικής στέγης κ.ά., γεγονός που σημαίνει ότι καταργείται πλήρως η όποια προστασία από το 2014. Η ισχύουσα ρύθμιση (λήγει στις 31/12) προέβλεπε την προστασία από πλειστηριασμούς για συνολικά χρέη στις τράπεζες μέχρι 200.000 ευρώ.

-- Με βάση και το προηγούμενο, από το 2014 καταργείται η προστασία για χρέη στις τράπεζες από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες.

Το μαζικό, γενικευμένο και μόνιμο χαρακτήρα που αποκτούν τα ασήκωτα χαράτσια πάνω στη λαϊκή στέγη και την επέκτασή τους στα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και σε κάθε σπιθαμή γης επιβεβαίωσε και ο νόμος για τον «ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων», που θα εφαρμόζεται από το 2014. Δεν υπάρχει κανένα αφορολόγητο όριο, ούτε για την αξία της λαϊκής κατοικίας, ούτε και για τα τετραγωνικά μέτρα. Συγκεκριμένα:

-- Καθιερώνεται ο «βασικός φόρος», που ξεκινά από 2 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (μέχρι 13 ευρώ) και κλιμακώνεται σε 12 συντελεστές, ανάλογα με την τιμή ζώνης που ισχύει σε κάθε περιοχή.

-- Προσαυξήσεις του βασικού φόρου προβλέπονται ανάλογα με τον όροφο, τις προσόψεις και την παλαιότητα των ακινήτων.

-- Αγροτεμάχια και εκτός σχεδίου. Για πρώτη φορά επιβάλλονται χαράτσια που ξεκινούν από 1 ευρώ ανά στρέμμα, με προσαυξήσεις ανάλογα με την καλλιέργεια, την άρδευση, τη θέση κ.ά. Τα παραπάνω χαράτσια πενταπλασιάζονται για τα τετραγωνικά της κατοικίας, που μπορεί να υπάρχει στην εδαφική έκταση. Ο συντελεστής (2) για τις μονοετείς καλλιέργειες (βαμβάκι, σιτηρά, καπνά κ.ά.) και τις δενδροκαλλιέργειες, διπλασιάζει ο αρχικό χαράτσι. Καθιερώνονται τρανταχτές ελαφρύνσεις για τις μεγάλες συγκεντρωμένες εκτάσεις γεωργικής γης.

Την αύξηση του «ακατάσχετου» μισθών και συντάξεων για ποσά μέχρι 1.500 ευρώ το μήνα (από 1.000) ανακοίνωσε χτες η κυβέρνηση μετά από σύσκεψη του πρωθυπουργού, Αντ. Σαμαρά, με το οικονομικό επιτελείο. Να σημειωθεί ότι ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός ήδη έχει βάλει στο χέρι και ποσά κάτω από το προβλεπόμενο ακατάσχετο όριο. Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, οι κατασχέσεις δε θα διενεργούνται για οφειλές μέχρι 500 ευρώ (από 300 ευρώ σήμερα). Η συνολική οφειλή περιλαμβάνει τα πρόστιμα και τους τόκους για τυχόν καθυστερήσεις.