Η εκτόξευση στις 5 Νοέμβρη της «Αποστολής Δορυφόρος του Αρη» (Mangalyaan) είναι δείγμα της προσεκτικής πορείας βήμα βήμα της Ινδίας στο εγγύς και τώρα στο διαπλανητικό Διάστημα, που είχε ως προηγούμενο ορόσημο τη μη επανδρωμένη αποστολή σε σεληνιακή τροχιά το 2008. Κι αν η Κίνα είναι μερικά βήματα μπροστά καθώς έχει πραγματοποιήσει και επανδρωμένες αποστολές, η Ινδία ελπίζει ότι θα γίνει η τέταρτη χώρα (μετά την ΕΣΣΔ, τις ΗΠΑ και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος), που θα τα καταφέρει να θέσει διαστημοσυσκευή σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη, καθώς η κινεζική και η ιαπωνική αποστολή στον Αρη είχαν αποτύχει. Συνολικά τα δύο τρίτα όλων των αποστολών στον Αρη δεν έχουν στεφθεί από επιτυχία.

Το «Μανγκαλιγιάν» ανύψωσε σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη ένας ινδικός πύραυλος PSLV-XL. Επειδή ο πύραυλος δεν ήταν αρκετά ισχυρός ώστε να στείλει απευθείας το σκάφος στον Αρη, αλλά και για να μειωθεί το κόστος της αποστολής που είναι μόλις 70 εκατομμύρια δολάρια (το ένα δέκατο ανάλογων αποστολών των ΗΠΑ), το «Μανγκαλιγιάν» για να κερδίσει ταχύτητα χρησιμοποιεί τη διαδικασία, που αξιοποιεί τη γήινη βαρύτητα ως χέρι που γυρίζει σφεντόνα. Σε κάθε περιφορά γύρω από τη Γη πυροδοτεί για λίγο τους κινητήρες του όταν φτάνει στο περίγειο, αυξάνοντας το ύψος του. Στην έβδομη περιφορά θα έχει αποκτήσει ταχύτητα διαφυγής από τη γήινη βαρύτητα, ώστε να κατευθυνθεί προς τον Αρη, όπου αναμένεται να φτάσει το Σεπτέμβρη του 2014.

Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας παρουσιάστηκε πρόβλημα κατά την τέταρτη περιφορά, όταν η πυροδότηση των κινητήρων διακόπηκε πρόωρα. Σύμφωνα με τον Ινδικό Οργανισμό Διαστημικών Ερευνών (ISRO) το πρόβλημα διορθώθηκε στην επόμενη τροχιά και η αποστολή βρίσκεται και πάλι σε τροχιά επιτυχίας. Ωστόσο, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές είχε εμφανιστεί ένα κενό ενημέρωσης σε σχέση με την εξέλιξη της αποστολής.

Ο PSLV-XL είναι πύραυλος τεσσάρων σταδίων με μια ινδική πρωτοτυπία: Το πρώτο και το τρίτο στάδιο χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα, ενώ το δεύτερο και το τέταρτο υγρά. Η χρήση αποκλειστικά στερεών καυσίμων σε ένα στάδιο θεωρείται επικίνδυνη και επίφοβη για αποτυχία του πυραύλου και γι' αυτό αποφεύγεται από όλες τις άλλες διαστημικές δυνάμεις, που συνήθως χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα μόνο στους βοηθητικούς πυραύλους του πρώτου σταδίου. Ο PSLV-XL έχει ανυψωτική ικανότητα 1.750 κιλών σε ηλιοσύγχρονη πολική τροχιά (600 χλμ.) ή 1.425 κιλών σε υπογεωσύγχρονη τροχιά μεταφοράς (έλλειψη με περίγειο 284 χλμ. και απόγειο 21.000 χλμ.) - όπως αυτή που έθεσε το «Μανγκαλιγιάν» - και χρησιμοποιεί 6 βοηθητικούς πυραύλους. Με αυτόν τον φορέα έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις προηγούμενες ινδικές αποστολές, μεταξύ των οποίων και του «Τσαντραγιαάν-1» σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη το 2008.

Η ινδική αποστολή στη Σελήνη ήταν απόλυτα πετυχημένη κάνοντας την Ινδία τέταρτη χώρα που τοποθέτησε τη σημαία της στο φυσικό δορυφόρο της Γης. Περιλάμβανε και σκόπιμη συντριβή διαστημοσυσκευής που αποκολλήθηκε από το βασικό σκάφος και χτύπησε σε περιοχή του νότιου πόλου του φεγγαριού, κοντά στον κρατήρα Σάκλετον, ώστε να μελετηθεί η σκόνη που σηκώθηκε για ύπαρξη νερού. Η όλη αποστολή είχε στοιχίσει 59 εκατομμύρια δολάρια, κλάσμα του κόστους ανάλογων αποστολών άλλων κρατών.

Το «Μανγκαλιγιάν», χρησιμοποιώντας πέντε επιστημονικά όργανα ινδικής κατασκευής, θα αναζητήσει ίχνη μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Αρη, ως πιθανή ένδειξη μικροβιακής ζωής στο υπέδαφος, θα ανιχνεύσει για νερό μετρώντας την αναλογία ισοτόπων υδρογόνου και θα κάνει φωτογράφιση υψηλής ευκρίνειας της επιφάνειας του εδάφους και χαρτογράφηση των ορυκτών.

Ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικών Ερευνών (ISRO), έχοντας λιγοστούς πόρους στη διάθεσή του, κατάφερε να οδηγήσει την Ινδία, μέσα σε μερικές δεκαετίες, στην ομάδα των χωρών που διαθέτουν εκτεταμένη αυτόνομη διαστημική ικανότητα. Αντίθετα με τους σκοπούς εκείνων που το επέβαλαν, σ' αυτό το αποτέλεσμα βοήθησε και το αμερικανικό εμπάργκο προηγμένης πυραυλικής τεχνολογίας, που ανάγκασε τους Ινδούς να βρουν μόνοι τους λύσεις σε πολλά προβλήματα και να κατασκευάσουν δικές τους τεχνολογίες εκεί που το εμπάργκο έβαζε περιορισμούς. Οι βάσεις του ινδικού διαστημικού προγράμματος τέθηκαν με τη συνεργασία και τη βοήθεια της Σοβιετικής Ενωσης. Τα διαστημικά κέντρα της Ινδίας είναι δομημένα με βάση την αρχή της σοβιετικής διαστημικής τεχνολογίας, που προέβλεπε την ανάπτυξη όλων των απαραίτητων τεχνολογιών σε μεγάλα συγκροτήματα και όχι το κομμάτιασμα της όλης δουλειάς σε απομακρυσμένα μεταξύ τους ερευνητικά κέντρα και βιομηχανίες, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Οι κρυογονικοί κινητήρες, οι αντλίες και οι δεξαμενές του δεύτερου σταδίου των πρώτων ινδικών πυραύλων είναι σοβιετικής σχεδίασης, αλλά τα τελευταία χρόνια σχεδιάζονται και εξολοκλήρου ινδικοί φορείς εκτόξευσης.

Η Ινδία έχει αυτή τη στιγμή σε τροχιά γύρω από τη Γη 6 δορυφόρους δικής της κατασκευής, που χρησιμοποιούνται στις τηλεπικοινωνίες, στη μετεωρολογία (με έμφαση στην έγκαιρη προειδοποίηση για το σχηματισμό και την πορεία τυφώνων), για ερευνητικούς και στρατιωτικούς σκοπούς. Συνολικά έχει εκτοξεύσει 63 δορυφόρους, 28 ινδικούς και 35 ξένων συμφερόντων.

Η εκτόξευση της αποστολής στον Αρη έγινε αντικείμενο εκτεταμένων συζητήσεων τόσο διεθνώς, όσο και μέσα στην Ινδία, σχετικά με τη σκοπιμότητά της, όταν στη χώρα περισσότερα από τα μισά σπίτια δεν διαθέτουν τουαλέτα και γενικότερα εκατοντάδες εκατομμύρια διαβιούν σε συνθήκες εξαθλίωσης. Οι ηθικολογίες αυτές είναι υποκριτικές, αφού θέτουν το ζήτημα λες και η Ινδία είναι σοσιαλιστική χώρα και ο λαός της πρέπει να επιλέξει αν στη δεδομένη φάση ανάπτυξης είναι προτιμότερο να επενδύσει τα 70 εκατομμύρια δολάρια για να καλύψει κάποιες ανάγκες του ή για να πραγματοποιήσει εξερεύνηση του Διαστήματος. Η Ινδία των BRICS, όμως, δεν κυβερνιέται από το λαό της αλλά από το κεφάλαιο, είναι καπιταλιστική χώρα και μάλιστα με τεράστιες ανισότητες ανάμεσα στην αστική τάξη και τους πάμπτωχους εργάτες και αγρότες. Δραστηριοποιείται στο Διάστημα για τους ίδιους λόγους που το κάνουν και οι άλλες καπιταλιστικές χώρες: Καλύτερη τοποθέτηση στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς από πλευράς κύρους αλλά και ουσίας (στρατιωτικά πλεονεκτήματα της τοποθέτησης δορυφόρων σε τροχιά, εξασφάλιση επικοινωνιών κ.τ.λ.), οικονομικό έσοδο από την παροχή εμπορικών υπηρεσιών (εκτόξευση δορυφόρων για τρίτους κ.τ.λ.), ανάπτυξη τεχνολογίας με επιβάρυνση του κρατικού κορβανά που θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια από τα μονοπώλια για παραγωγή καινοτόμων προϊόντων.

Αύριο, 18 Νοέμβρη, προβλέπεται να γίνει η εκτόξευση μιας νέας αμερικανικής μη επανδρωμένης αποστολής προς τον Αρη, με όνομα MAVEN και κόστος 671 εκατομμύρια δολάρια. Η αμερικανική και η ινδική αποστολή αναμένεται να συνεργαστούν, όταν οι διαστημοσυσκευές τους μπουν σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη.