Οι θέσεις της ΚΕ για το 19ο Συνέδριο δεν έρχονται να εμπλουτίσουν το Πρόγραμμα του Κόμματος και να το εξειδικεύσουν στο σήμερα. Αντίθετα, έρχονται να ανασκευάσουν βασικές αρχές της προγραμματικής μας αντίληψης και να αναθεωρήσουν θεμελιώδεις όρους της λενινιστικής παράδοσης. Κυρίως, όμως, έρχονται να επισφραγίσουν μια επιζήμια γραμμή πάλης, η οποία μας απομακρύνει από τον ίδιο το στρατηγικό μας στόχο.

Η γραμμή πάλης, ως θεμέλιος λίθος της πορείας προς το σοσιαλισμό, εδραιώνεται στο καίριο ερώτημα: με ποιους συμμαχώ, σε ποια βάση γίνεται αυτή η συμμαχία και για ποιο στόχο. Απαντώντας σε αυτό το ερώτημα, το προγραμματικό 15ο Συνέδριο επεξεργάστηκε τη γραμμή που πρέπει να ακολουθήσει το εργατικό-λαϊκό κίνημα, προκειμένου να πραγματωθεί ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, και πρόταξε το καθήκον οικοδόμησης του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μέτωπο (ΑΑΔΜ).

Στο ισχύον Πρόγραμμα διαβάζουμε: το Μέτωπο «εκφράζει αντικειμενικά μια ευρύτερη κοινωνική βάση, τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, που δέχεται τις συνέπειες από τη δράση των πολυεθνικών και από τη συμμετοχή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς» (σελ. 28). «Στο Μέτωπο... εντάσσονται δυνάμεις ανομοιογενείς, από άποψη κοινωνικής θέσης και ιδεολογικοπολιτικής στάσης» (σελ. 38). Η συμμαχία αυτή, εν ολίγοις, «αγκαλιάζει» όλες τις κοινωνικές αντιιμπεριαλιστικές αντιμονοπωλιακές δυνάμεις που μπορεί να μην έχουν πειστεί για την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, αλλά μπορούν να συσπειρωθούν γύρω από ΑΑΔ μέτωπα πάλης.

Βάση συμφωνίας για το ΑΑΔΜ είναι αιτήματα που έρχονται σε ρήξη με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό, «εναντιώνονται και συγκρούονται με τις βασικές επιλογές του μονοπωλιακού κεφαλαίου» (σελ. 31). Αυτή η γραμμή πάλης εξειδικεύτηκε σε 11 προγραμματικούς στόχους, που συνιστούν και τη συγκροτητική βάση της κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας.

Στόχος του Μετώπου είναι η ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων και της πολιτικής συνείδησης των λαϊκών μαζών για το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Το ΑΑΔΜ, μέσα από τους αγώνες και την ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση των κομμουνιστών, θα αποκτά επαναστατικά χαρακτηριστικά και θα ανοίγει το δρόμο για την ανατροπή του καπιταλισμού: «το ΚΚΕ κατευθύνει τη δράση του, ώστε η ΑΑ πάλη να αναπτύσσεται και να βαθαίνει η αντικαπιταλιστική συνείδηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων» (σελ.38).

Αυτή η προγραμματική αντίληψη καθοδήγησε τη δράση του Κόμματος για χρόνια, κατοχυρώνοντάς το στη συνείδηση του λαού ως πρωτεργάτη των αγώνων ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, και μάλιστα σε μια εποχή που το όραμα του σοσιαλισμού είχε γίνει στάχτη. Αυτή, λοιπόν, η αντίληψη παραβιάζεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, με την εγκατάλειψη των μετώπων πάλης και με την υιοθέτηση της λεγόμενης «αντικαπιταλιστικής γραμμής», η οποία χαρακτηρίζει τη δράση των αριστερίστικων δυνάμεων και αποτέλεσε σημείο αιχμής στην ιδεολογικοπολιτική επίθεσή τους προς το Κόμμα.

Η Λαϊκή Συμμαχία, όπως περιγράφεται στις θέσεις, θέτοντας ως γραμμή συσπείρωσης το «Αντικαπιταλιστικό Μέτωπο», όχι μόνο ακυρώνει τις προγραμματικές επεξεργασίες για το ΑΑΔΜ, αλλά μεταβάλλει ριζικά το περιεχόμενο της πολιτικής συμμαχιών που εδραιώθηκε στο 15ο Συνέδριο, και άρα και τον τρόπο προσέγγισης του στρατηγικού μας στόχου, το σοσιαλισμό.

Αναφέρεται η συσπείρωση αντικαπιταλιστικών δυνάμεων (θ.62). Αντικαπιταλιστική δύναμη είναι, όμως, από θέση μόνον η εργατική τάξη, τουλάχιστον κατά τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία. Εφόσον άλλες αντικαπιταλιστικές δυνάμεις δεν υπάρχουν, αναρωτιέται κανείς ποιες είναι οι κοινωνικές δυνάμεις, με τις οποίες καλείται να συμμαχήσει η εργατική τάξη, και τι είδους συμμαχία τελικά προβλέπεται. Κι εφόσον τα άλλα λαϊκά στρώματα δεν είναι λόγω θέσης αντικαπιταλιστικές δυνάμεις, αναρωτιέται πάλι κανείς πώς η Λ.Σ. θα συσπειρώσει αυτές τις ανομοιογενείς δυνάμεις σε αντικαπιταλιστική βάση. Αυτόματα η Λ.Σ. περιορίζει την κοινωνική βάση συσπείρωσης, αναιρώντας έτσι την ίδια έννοια της συμμαχίας.

Η εγκατάλειψη της πάλης για συσπείρωση στη βάση ΑΑΔ αιτημάτων μεταστρέφει τους ίδιους τους όρους της Συμμαχίας: Προϋπόθεση συσπείρωσης γίνεται πλέον η αποδοχή της ίδιας της σοσιαλιστικής προοπτικής από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Το αίτημα της σοσιαλιστικής αλλαγής γίνεται παράλληλα στρατηγικός και τακτικός στόχος, μετατρέποντας σε μεταφυσικό φαινόμενο την πολιτικοποίηση των αγώνων. Με μια τέτοια αντίληψη, κάθε αγώνας παύει να μπορεί να απευθυνθεί χωρίς προαπαιτούμενα στις λαϊκές μάζες, εφόσον apriori αυτές θα πρέπει να συνδέουν τους αγώνες τους με αντικαπιταλιστικά αιτήματα. Κάθε αγώνας σε επίπεδο οικονομικής πάλης ματαιώνεται εξ αρχής, εφόσον ακόμα και οι αγώνες σε κλαδικό επίπεδο, δεν έχουν νόημα αν δε θέτουν ζήτημα πολιτικής εξουσίας (Θ. 28).

Αυτή η γραμμή πάλης εφαρμόζεται κατά παράβαση των προγραμματικών και καταστατικών μας αρχών, και, εδώ και τέσσερα τουλάχιστον χρόνια, τη βλέπουμε να ζυμώνεται και να δοκιμάζεται μέσα στο κίνημα, διαποτίζοντας το σύνολο της πολιτικής μας παρέμβασης. Τα καταστροφικά της αποτελέσματα είναι πλέον ορατά. Ολα αυτά, τα οποία μέσα στις θέσεις, με ένα μεταφυσικό τρόπο, αναγορεύονται σε παρακαταθήκη για το μέλλον, είναι όσα άφησαν το Κόμμα έκθετο στον κίνδυνο της απομόνωσης και της περιθωριοποίησης, φτάνοντας τώρα να απειλούν μέχρι και την ίδια του την ύπαρξη. Η πραγματικότητα και τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους. Η επιρροή μας συρρικνώνεται μέσα στο κίνημα: συνδικάτα, σωματεία, φοιτητικό και μαθητικό κίνημα. Η ικανότητα συσπείρωσης ευρύτερων μαζών έχει ατονήσει έως και εξανεμιστεί, ενώ το Κόμμα αδυνατεί να απορροφήσει τους κλυδωνισμούς της κοινωνίας, που εκφράστηκαν τα τελευταία χρόνια ποικιλοτρόπως. Και με δική μας ευθύνη, οι εργατικοί-λαϊκοί αγώνες δεν παρουσιάζουν ποτέ συνέχεια, κλιμάκωση, ένταση, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε αναλώσιμες τυπικές δράσεις. Η κυκλοφορία των κομματικών μέσων προπαγάνδισης βρίσκεται σε οριακό σημείο. Η κομματική οικοδόμηση έχει καθηλωθεί. Η οργανωτική κατάσταση της ΚΝΕ είναι δραματική. Και η πλέον εκκωφαντική συνέπεια αυτής της γραμμής, είναι η καταβαράθρωσή μας στις τελευταίες εκλογές.

Ενα είναι πια το ερώτημα: αυτή η γραμμή επικαιροποιεί την προοπτική της επαναστατικής αλλαγής ή την περιστέλλει; Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αλλαγή της φυσιογνωμίας του Κόμματος. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μπροστά σε μια πραγματικότητα, που μας χτυπάει τα καμπανάκια της επαγρύπνησης. Καθήκον του Κόμματος είναι να προωθεί την υπόθεση του σοσιαλισμού. Υπάρχει από τη μία η σημερινή πραγματικότητα, υπάρχει από την άλλη η παρακαταθήκη της κομματικής μας ιστορίας και του κομμουνιστικού κινήματος. Ας αποφασίσουμε τι θέλουμε: ένα Κόμμα με επαναστατικά χαρακτηριστικά, μπροστάρη και καθοδηγητή των αγώνων του λαού, μέχρι αυτοί να κλονίσουν τα θεμέλια του συστήματος, ή ένα Κόμμα συρρικνωμένο και περιθωριοποιημένο, που θα αφήνει τον κόσμο, στο όνομα της ανωριμότητάς του, εγκλωβισμένο στα αδιέξοδα του; Αν αυτές οι θέσεις επικυρωθούν, υποθηκεύεται το ιστορικό καθήκον του ΚΚΕ. Η ιστορία έχει ήδη αρχίσει να μας κρίνει. Ο καθένας ας αναλάβει την ευθύνη του.