Εξαιρετικής σημασίας για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα είναι η Ανατολική Ασία και ο Ειρηνικός, με την περιοχή να βρίσκεται στο επίκεντρο των ανταγωνισμών, καθώς ιμπεριαλιστικά κέντρα διεκδικούν τον έλεγχό της. Το ζήτημα αναδείχθηκε στη Σύνοδο της Ενωσης των Χωρών της Ανατολικής Ασίας (ASEAN), που πραγματοποιήθηκε στην Πνομ Πενχ στις 18-20 του Νοέμβρη, στην οποία συμμετείχαν η «οικοδέσποινα» Καμπότζη, το Βιετνάμ, η Ταϊλάνδη, το Λάος, η Μιανμάρ, η Ινδονησία, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη, το Μπρουνέι, οι Φιλιππίνες, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Ρωσία, η Νότια Κορέα, η Ινδία και οι ΗΠΑ. Παρών στις συζητήσεις, δίνοντας και το στίγμα του συνεχώς αυξανόμενου ενδιαφέροντος των ΗΠΑ, ήταν και ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος ολοκλήρωσε έτσι την περιοδεία του στην Ασία. Πρώτο θέμα στην ατζέντα των συνομιλιών ήταν η ένταση που κυριαρχεί στη Νότια και στην Ανατολική Κινεζική Θάλασσα και τα συμφέροντα που διακυβεύονται εκεί.

Η Νότια Κινεζική Θάλασσα αποτελεί μία περιοχή στρατηγικής σημασίας για τους ναυτιλιακούς δρόμους. Το ζήτημα μπήκε επιτακτικά και στη Σύνοδο της ASEAN και αποτελεί την αιχμή οξύτατων εντάσεων μεταξύ των Φιλιππίνων και της Κίνας, που έφτασαν σε οριακό σημείο το περασμένο καλοκαίρι, με απειλές ακόμα και για ένοπλη αναμέτρηση, με το θέμα να παραμένει σε εκκρεμότητα. Διεκδικήσεις προβάλλουν επίσης το Βιετνάμ, το Μπρουνέι, η Μαλαισία και η Ταϊβάν. Οι ανταγωνισμοί που εκφράζονται και εντός του ASEAN δεν επέτρεψαν το συμβιβασμό ώστε να υπάρξει απόφαση για την περιοχή, κάτι που ικανοποίησε την Κίνα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Πεκίνου, η Νότια Κινεζική Θάλασσα διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, με τα επιβεβαιωμένα μεγέθη να φτάνουν τα 1,2 κυβικά χιλιόμετρα, που αντιστοιχούν σε 7,7 δισεκατομμύρια βαρέλια, ενώ συνολικά το μέγεθος των κοιτασμάτων ξεπερνά τα 28 δισεκατομμύρια βαρέλια. Πολύ σημαντικός είναι και ο αλιευτικός πλούτος.

Η Κίνα έχει συγκρουστεί και με το Βιετνάμ τόσο το 1974 όσο και το 1988 για τη συγκεκριμένη περιοχή με αιχμή το αρχιπέλαγος Σπάρτλι. Το Βιετνάμ συμμετέχει επίσης ενεργά στις διεκδικήσεις, καθώς η βιετναμέζικη κρατική εταιρεία «Petro Vietnam», τον περασμένο Απρίλη, υπέγραψε συμφωνία για την κοινή εκμετάλλευση των δύο κοιτασμάτων πετρελαίου στη Νότια Κινεζική Θάλασσα με τη ρωσική «Gazprom», εκτός των διαφιλονικούμενων περιοχών, ρίχνοντας ωστόσο «λάδι στη φωτιά» και προκαλώντας αντίδραση της Κίνας και προς τη Ρωσία, με το Πεκίνο να ζητά να μη δίνονται λάθος μηνύματα εκ μέρους της Μόσχας. Ο ανταγωνισμός Πεκίνου - Ανόι αποτέλεσε την αφορμή για νέο γύρο ανταλλαγής κατηγοριών, όταν οι αρχές του Βιετνάμ δήλωσαν την άρνησή τους να σφραγίσουν τα νέα κινεζικά διαβατήρια τα οποία απεικονίζουν χάρτη της Κίνας, ο οποίος περιλαμβάνει τη Νότια Κινεζική Θάλασσα. Στάση την οποία υιοθέτησαν και οι Φιλιππίνες.

Σημαντικό ρόλο στην υποκίνηση της έντασης και στην αξιοποίηση της διαμάχης έχουν οι ΗΠΑ, που θέλουν να εξασφαλίσουν τον έλεγχο των ναυτικών περασμάτων, κάτι το οποίο διεκδικεί και η Κίνα για τα δικά της συμφέροντα, αναφέροντας ότι το σύνολο της περιοχής της ανήκει και αποτελεί μέρος της επικράτειάς της. Οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα προχωρήσει σε ναυτικά γυμνάσια στην περιοχή με τις Φιλιππίνες το 2012 και με το Βιετνάμ το 2011, προκαλώντας την οξύτατη αντίδραση της Κίνας.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος κατά την επίσκεψή του στην Καμπότζη, στο πλαίσιο της ασιατικής περιοδείας του, είχε συνάντηση και με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Γιοσιχίκο Νόντα, δηλώνοντας ότι η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί κλιμάκωση της κρίσης Ιαπωνίας - Κίνας, καθώς θα απειλήσει τα διεθνή συμφέροντα και θα «αποσταθεροποιήσει την περιοχή». Οι ΗΠΑ διατηρούν βάσεις στην Ιαπωνία, ενώ το Σεπτέμβρη κατά την επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Αμυνας, Λίον Πανέτα, στην Ιαπωνία συμφώνησαν στην εγκατάσταση και δεύτερου ραντάρ εντοπισμού πυραύλων στο ιαπωνικό έδαφος. Ο ρόλος τους στην κρίση με την Κίνα δραστηριοποιείται στο παρασκήνιο, καθώς οι ΗΠΑ επιχειρούν να «περικυκλώσουν» το μεγάλο ανταγωνιστή τους στην περιοχή, δημιουργώντας έναν ασφυκτικό κλοιό συμμάχων, που θα εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος πραγματοποίησε, επίσης, μία, όπως χαρακτηρίστηκε, «ιστορική επίσκεψη» στη Μιανμάρ, όντας ο πρώτος Πρόεδρος των ΗΠΑ που φτάνει στη χώρα, στην οποία δρομολογούνται εξελίξεις ώστε η εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της και των φυσικών της πόρων να περιέλθει στην επιρροή των δυτικών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, με την προετοιμασία της δανειοδότησής της από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Η Μιανμάρ, μετά την εγκαθίδρυση του νέου καθεστώτος, πιο φιλικού στις ΗΠΑ, που διαδέχθηκε την πολυετή δικτατορία, η οποία ήταν προσκολλημένη στην Κίνα, με προνομιακές οικονομικές σχέσεις υπέρ του Πεκίνου, λαμβάνει τα εύσημα από την Ουάσιγκτον και την ΕΕ, που αίρουν σταδιακά τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς επιδιώκοντας διείσδυση στη χώρα, καθώς και τη δημιουργία προγεφυρωμάτων για τον έλεγχο της Ανατολικής Ασίας.

Την ίδια στιγμή η Κίνα δε μένει θεατής απέναντι στις κινήσεις των ΗΠΑ στον Ειρηνικό. Εχει ήδη ξεκινήσει να οικοδομεί μία ισχυρή «εθνική άμυνα». Το ζήτημα βρέθηκε και στο επίκεντρο του 18ου Συνεδρίου του ΚΚ Κίνας, με το Πεκίνο να προχωρά στον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων με εξοπλισμό νέας υψηλής τεχνολογίας, που θα δώσει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις «απαιτήσεις των καιρών». Στόχος, όπως περιγράφηκε εκτενώς από τον απερχόμενο Πρόεδρο και ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Χου Ζιντάο, είναι η «ανάγκη» να εξασφαλισθούν η εδαφική ακεραιότητα και η εθνική κυριαρχία της Κίνας, χωρίς να υποκύπτει σε πιέσεις, χαρακτηρίζοντας την άμυνα στρατηγικής σημασίας και σε καιρό ειρήνης και προβάλλοντας την ενίσχυση των ναυτικών δυνάμεων της χώρας. Αυτό ήδη προωθείται, με ναυτικές ασκήσεις, ανανέωση του στόλου του πολεμικού ναυτικού με νέα αεροπλανοφόρα και συνεχείς δοκιμές, που κάνουν τα μηνύματα του Πεκίνου πιο ηχηρά...

Είναι φανερό ότι η Ανατολική Ασία και ο Ειρηνικός, ως ένας από τους επόμενους στόχους στους ενεργειακούς σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, μπαίνουν σε μια διαδικασία μεγαλύτερης στρατιωτικοποίησης, συνέπεια του ανταγωνισμού των μονοπωλιακών ομίλων που οξύνεται.