Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και η αντανάκλασή τους στο ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα της Ευρωζώνης και της ΕΕ κυριάρχησε και χτες στις συζητήσεις και τις συναντήσεις «κορυφής» που έγιναν στο περιθώριο της συνεδρίασης της G20 στις Κάννες. Σύμφωνα εξάλλου με ανταποκρίσεις, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αρνήθηκε να σχολιάσει τις φήμες για πιθανή παραίτηση του Γ. Παπανδρέου, επιμένοντας στην άποψή του πως «πρέπει να αρθεί η αβεβαιότητα στη χώρα προτού ο Οργανισμός λάβει απόφαση αποδέσμευσης περαιτέρω χρηματοδότησης».

Στο ίδιο πνεύμα, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε χτες ότι «όποιο κράτος εγκαταλείψει την Ευρωζώνη θα πρέπει να εξέλθει και από την Ευρωπαϊκή Ενωση», καθώς «η συνθήκη δεν προβλέπει έξοδο από τη ζώνη του ευρώ χωρίς έξοδο από την ΕΕ». Ενισχυτικά στα παραπάνω, ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Ζ. Κ. Γιούγκερ, ομολόγησε χτες στη γερμανική τηλεόραση ότι η Ευρωζώνη «εξετάζει τρόπους ώστε να διασφαλίσει ότι τα μέλη της δεν θα ζημιωθούν στην περίπτωση που η Ελλάδα εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση». Ο ίδιος σημείωσε ότι επιθυμεί την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, «αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί με οποιοδήποτε κόστος». Ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ είπε ακόμα από τις Κάννες ότι «πριν από μια εβδομάδα, 17 από εμάς λάβαμε αποφάσεις από κοινού και δεν θα δεχτούμε να υπαναχωρήσει κάποιος από τις συγκεκριμένες αποφάσεις».

Στο μεταξύ, σε δηλώσεις που έκανε χτες, στη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου από τη Φραγκφούρτη, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι επισήμανε ότι «αυτό που παρατηρούμε σήμερα είναι αργή ανάπτυξη που οδεύει προς μια ήπια ύφεση στα τέλη του έτους», ενώ πρόσθεσε ότι «μία σημαντική αναθεώρηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ το 2012 είναι πολύ πιθανή».

Υπό τις συνθήκες αυτές, η διοίκηση της ΕΚΤ ανακοίνωσε τη μείωση του βασικού παρεμβατικού της επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης, στο 1,25% από 1,50%, με στόχο να ενισχυθεί η ρευστότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Οπως όμως αποδείχθηκε και από την οικονομική κρίση του 2008, η «ευελιξία» της νομισματικής πολιτικής και η προσαρμογή της στις ανάγκες του μονοπωλιακού κεφαλαίου ελάχιστα αποτελέσματα έχει επιφέρει, δεδομένου ότι οι αιτίες της κρίσης εντοπίζονται στην παραγωγική και όχι στη νομισματική σφαίρα. Παράλληλα ανακοινώθηκε από την ΕΚΤ και νέο πρόγραμμα αγοράς ιταλικών και ισπανικών ομολόγων, σε μία προσπάθεια κατάσβεσης της φωτιάς που απειλεί τις δυο αυτές μεσογειακές χώρες, οι οποίες βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο Μ. Ντράγκι εξέφρασε την πλήρη συμφωνία του με τις δηλώσεις Μέρκελ - Σαρκοζί, οι οποίες έγιναν αμέσως μετά τη συνάντηση που είχαν με τον Ελληνα πρωθυπουργό, ενώ αρνητικός εμφανίστηκε στην προοπτική της διενέργειας δημοψηφίσματος για την επικύρωση της νέας δανειακής σύμβασης, ισχυριζόμενος ότι δεν πρέπει να τεθεί ένα πολύπλοκο ερώτημα στους Ελληνες.

Σύμφωνα με το πρακτορείο «Dow Jones Newswires», οι εξελίξεις στην Ευρωζώνη βρέθηκαν στο επίκεντρο και της συνεδρίασης της G20, όπου συζητήθηκαν όλα τα σενάρια, με δεδομένο ότι «εάν η κυβέρνηση καταρρεύσει και υπάρχει μια συνεχιζόμενη κρίση και δεν μπορούν να υλοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους, πρέπει να είμαστε έτοιμοι», όπως δήλωσε αξιωματούχος που συμμετείχε στις εργασίες της Συνόδου.

Εξίσου «ψηλά» βρέθηκαν και οι εξελίξεις στην Ιταλία, όπου η βαθιά κρίση σε συνδυασμό με το μεγάλο χρέος κάνουν εκρηκτική την κατάσταση σε ό,τι αφορά τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της αστικής τάξης στις χώρες της Ευρωζώνης. Στο περιθώριο της G20, έγινε χτες «μίνι Σύνοδος» με τη συμμετοχή των προέδρων της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, χωρίς να γίνουν δηλώσεις. Σύμφωνα με τα ειδησιογραφικά πρακτορεία, η Ιταλία κλήθηκε να εφαρμόσει άμεσα τη δέσμη των αντιλαϊκών μέτρων που έχει ήδη αποφασίσει και συζητήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτώβρη.

Από την πλευρά του, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι δήλωσε ότι σκοπεύει να συνδέσει με ψήφο εμπιστοσύνης την έγκριση των μέτρων που ετοιμάζεται να φορτώσει στο λαό. Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες θα έχουν καθοριστεί λεπτομερώς τα συγκεκριμένα μέτρα, υπό τη μορφή νομοθετικού διατάγματος και τροπολογιών. Ο ίδιος προανήγγειλε «κοινωνικό διάλογο» με τα συνδικάτα «για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας - διευκόλυνση απολύσεων - και την αύξηση της συντάξιμης ηλικίας», επιβεβαιώνοντας ότι οι ανατροπές δεν έχουν τέλος για το λαό σε όλες τις χώρες της καπιταλιστικής ΕΕ.

Σύμφωνα, εξάλλου, με σχέδιο απόφασης της Συνόδου που διέρρευσε χτες, η G20 πρόκειται να καλέσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να δημιουργήσει και να θέσει σε ετοιμότητα νέους μηχανισμούς δανεισμού που θα μπορούσαν να συνδράμουν χώρες της ευρωζώνης όπως η Ιταλία. Σύμφωνα με το σχέδιο, οι πιστώσεις θα καθίστανται διαθέσιμες «κατά περίπτωση» σε «χώρες με ισχυρές πολιτικές και ισχυρά θεμελιώδη (δημοσιονομικά δεδομένα) που αντιμετωπίζουν εξωγενή, ανάμεσά τους και συστημικά, σοκ».

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Βρετανίας δηλώνει έτοιμη να εξετάσει την αύξηση της συμβολής της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τη διαχείριση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον. Ο ίδιος επανέλαβε ότι η Βρετανία δε θα συνεισφέρει στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, προσθέτοντας ότι «ο ρόλος μου είναι να προασπίσω τη βρετανική οικονομία».

Στο πλαίσιο της G20, έγινε χτες συνάντηση και μεταξύ των προέδρων της Γαλλίας και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση ο Μπ. Ομπάμα,«η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει κάνει κάποια σημαντικά βήματα προς μια ολοκληρωμένη λύση, θα πρέπει να καταλήξουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς το σχέδιο θα υλοποιηθεί πλήρως και με αποφασιστικότητα». Από την πλευρά του, ο Ν. Σαρκοζί εξέφρασε την εκτίμησή του για «την κατανόηση του προέδρου Ομπάμα» σε ό,τι αφορά θέματα όπως «η φορολόγηση των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, για τα οποία οι απόψεις μας είναι αντίθετες». «Εχουμε ανάγκη την ηγεσία του προέδρου Ομπάμα, την αλληλεγγύη των Ηνωμένων Πολιτειών και μια κοινή ανάλυση για μια στρατηγική ανάπτυξης και σταθερότητας», πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο Μπ. Ομπάμα είχε επίσης συνάντηση με την καγκελάριο της Γερμανίας Α. Μέρκελ, μετά την οποία εξήρε την «πρακτική κοινή λογική» της και την «ηγεσία» της στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. «Χωρίς την ηγεσία της Α. Μέρκελ δεν θα βλέπαμε την πρόοδο που είδαμε», είπε ο Μπ. Ομπάμα και πρόσθεσε ότι «προσβλέπουμε στη συνεργασία μας ώστε όχι μόνο η Ευρωζώνη να είναι σταθερή, αλλά και το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα να είναι επίσης σταθερό».

Πρόκειται για φιλοφρονήσεις που γίνονται για λαϊκή κατανάλωση, αφού πίσω από τους πρόσκαιρους και εύθραυστους συμβιβασμούς κρύβονται ασίγαστοι ανταγωνισμοί και αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και επομένως ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Οπως άλλωστε τόνισε ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Μπ. Μπερνάνκι,«η κρίση χρέους στην Ευρώπη επηρεάζει την αμερικανική οικονομία» και εξέφρασε την ελπίδα, οι Ευρωπαίοι να βρουν μια δέσμη λύσεων που θα ηρεμήσουν τις αγορές και θα απομακρύνουν τις αρνητικές επιρροές στην αμερικανική οικονομία.

«Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Αυτοί που αποφασίζουν στην Ευρώπη είναι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και όσοι έχουν εξουσιοδότηση, εκεί, για λήψη αποφάσεων», πρόσθεσε με νόημα ο επικεφαλής της Fed, λέγοντας ότι τόσο ο ίδιος, όσο και ο υπουργός Οικονομικών, Τ. Γκάιτνερ, και άλλοι αξιωματούχοι επί οικονομικών θεμάτων στις ΗΠΑ «παρέχουμε την γνώμη μας, ορισμένες φορές την ακούνε, άλλες φορές δεν την λαμβάνουν υπόψιν, αλλά αυτοί είναι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων».

Ενδεικτικό εξάλλου των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που κορυφώνονται παγκόσμια και των πρόσκαιρων συμβιβασμών που επιδιώκουν οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις, είναι το απόσπασμα από το σχέδιο απόφασης της Συνόδου της G20 που αφορά στον εξαγωγικό προσανατολισμό οικονομιών όπως η γερμανική και η κινέζικη. Σύμφωνα με το σχέδιο, «η Κίνα, η Γερμανία και άλλες οικονομίες προσανατολισμένες στις εξαγωγές θα πρέπει να κάνουν βήματα στην κατεύθυνση της αύξησης της εσωτερικής ζήτησης στην περίπτωση που καταγραφεί μια επιδείνωση της προοπτικής της διεθνούς οικονομίας».

Η Γερμανία και η Κίνα, από κοινού με την Αυστραλία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, τη Νότια Κορέα και την Ινδονησία αναφέρονται ως κράτη «με συγκριτικά ισχυρά δημόσια οικονομικά», κάτι που επιτρέπει στις κυβερνήσεις τους «να υιοθετούν οικονομικά μέτρα αναπτυξιακού χαρακτήρα». Στο κείμενο του σχεδίου απόφασης, προτείνεται «να επιτραπεί να τεθούν σε εφαρμογή μέτρα αυτόματης δημοσιονομικής σταθεροποίησης». Δηλαδή, όπως σημειώνεται στο κείμενο, «εφόσον επιδεινωθούν οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία, συμφωνείται από τους "20" οι κυβερνήσεις να λαμβάνουν στο εσωτερικό μέτρα της επιλογής τους για την τόνωση της ζήτησης, με διατήρηση πάντως σε ισχύ των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων».

Από την πλευρά του, ο Κινέζος Πρόεδρος Χου Τζιντάο τόνισε στο Γάλλο ομόλογό του πως είναι «μόνο θέμα της Ευρώπης να διευθετήσει το χρέος της», αποφεύγοντας να αναλάβει μεγαλύτερο μερτικό από τις συνέπειες που συνεπάγεται η καταστροφή κεφαλαίου από τη χρεοκοπία χωρών της ΕΕ. Ο ίδιος είπε ακόμα πως η G20 «πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα για την ανάγκη διατήρησης της ανάπτυξης και της σταθερότητας για τη διεθνή κοινότητα».