Η Κασπία θάλασσα με τη μεγάλη γεωστρατηγική της θέση είναι το σύνορο για πέντε χώρες (Ρωσία, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν) και βρίσκεται στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών

Η πρώτη γραμμή του αγωγού «South Stream» θα πρέπει να ξεκινήσει εντός του 2015 και η χωρητικότητά της θα είναι 15,750 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Ο πρόεδρος της «Gazprom» Αλεξέι Μίλερ διαβεβαίωσε πως το έργο θα προχωρήσει απολύτως σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.

Ωστόσο, σύμφωνα με το ρωσικό Τύπο, την παραμονή της υπογραφής της συγκεκριμένης συμφωνίας οι αρχές της ΕΕ ξεκίνησαν πρωτοφανείς πιέσεις στους μετέχοντες στο ρωσικό σχέδιο προς όφελος του ανταγωνιστικού αγωγού φυσικού αερίου «Nabucco».

Ταυτόχρονα η ΕΕ πήρε πρωτοβουλία για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού της Κασπίας, που θα επιτρέψει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν προς την Ευρώπη, παρά τις αντιδράσεις της Ρωσίας.

Ετσι, σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Ενέργεια Γκίντερ Ετινγκερ την περασμένη εβδομάδα στην Κολωνία, ο αγωγός «South Stream» είναι μια προσπάθεια των Ρώσων να αποτρέψουν την υλοποίηση του σχεδίου «Νότιος Διάδρομος», δηλαδή να αποτρέψουν την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω μιας διαδρομής που θα παρακάμπτει τη Ρωσία, από το Τουρκμενιστάν, μέσω Κασπίας θάλασσας στο Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη, καθώς να αποτρέψει την προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου «Nabucco». Ο Γκίντερ Ετινγκερ υπογράμμισε πως η Ευρώπη θα είναι έτοιμη να αυξήσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μόνο σε περίπτωση που το μερίδιο της «Gazprom» στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, και επομένως, η εξάρτηση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια, μειωθεί. Δίχως την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού της Κασπίας, αυτό είναι αδύνατον να συμβεί.

Την Τρίτη ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, Σεργκέι Σματκό, δήλωσε ότι το νομικό καθεστώς της Κασπίας θάλασσας θα καθοριστεί προνομιακά και αποκλειστικά μόνον από τα κράτη της Κασπίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία σχέση με την Κασπία. Οπως δήλωσε ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ρωσίας στην ΕΕ, Βλαντίμιρ Τσιζόφ, θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα σχετικά με τα σχέδια κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ ΕΕ - Τουρκμενιστάν - Αζερμπαϊτζάν, επειδή η Κασπία θάλασσα ανήκει και στα πέντε παράκτια κράτη (Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν), που εδώ και πολλά χρόνια κάνουν διαβουλεύσεις σχετικά με το νομικό καθεστώς της Κασπίας. Επίσης σημείωσε πως τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα προκαλέσουν οικολογικό πρόβλημα, επειδή η Κασπία είναι κλειστό οικοσύστημα και βρίσκεται σε περιοχή μεγάλης σεισμικότητας. Ωστόσο, πέρα από αυτήν την πλευρά του ζητήματος είναι φανερό ότι αυτό που δεσπόζει είναι η προσπάθεια των ρωσικών μονοπωλίων να έχουν αυτά τον πρώτο ρόλο στη διαπάλη που γίνεται στην ενέργεια και τους δρόμους μεταφοράς της.