Το σχέδιο της κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ) για το 2011, με το οποίο διαπραγματεύεται η Ομοσπονδία Εργαζομένων Φαρμάκου και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας (ΟΕΦΣΕΕ), έχει ήδη αρχίσει να διακινείται στις φαρμακοβιομηχανίες, τις φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία της χώρας μαζί με ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο ζητείται η γνώμη τους. Πρόκειται για ένα σχέδιο ΣΣΕ το οποίο καταρτίστηκε σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες των εργαζομένων του κλάδου, με όρους όπως κατώτερο ημερομίσθιο από 1/1/2010 στα 56 ευρώ (από 37 ευρώ που είναι σήμερα) και κατώτερο μισθό στα 1.400 ευρώ (από 840 ευρώ σήμερα). Επιπλέον, στο σχέδιο της ΣΣΕ βρίσκεται το διεκδικητικό πλαίσιο του ΠΑΜΕ για μισθούς, εργάσιμο χρόνο, Κοινωνική Ασφάλιση, Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, για τους μετανάστες, για τον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό.

«Το θέτουμε για συζήτηση στους εργαζόμενους, να κατανοηθεί τι θα μπορούσαν να έχουν σήμερα και τι τους κλέβει το καπιταλιστικό σύστημα», λέει στον «Ρ» η Γιώτα Ταβουλάρη, πρόεδρος της ΟΕΦΣΕΕ. «Είναι πολύ σημαντική για μας αυτή η μάχη σε μια περίοδο που υπονομεύεται η συλλογική διαπραγμάτευση και προωθείται η ατομική».

Ξεχωριστή σημασία έχει η διεκδίκηση, η Σύμβαση να «περιλαμβάνει όλες τις ειδικότητες εργαζομένων του κλάδου, μεταξύ αυτών και ιατρικούς επισκέπτες, οδηγούς, λογιστές», καθώς εδώ και χρόνια μεθοδεύεται η πολυδιάσπαση του κλάδου. Οι εργοδότες πατάνε πάνω στις διαφορετικές ειδικότητες και τους προσλαμβάνουν με όποια τους βολεύει. Πατάνε ακόμα στη διασπαστική Ομοσπονδία των Ιατρικών Επισκεπτών (σ.σ. πλειοψηφεί η ΠΑΣΚΕ), που υπάρχει από το '92 και έσπευσε να υπογράψει 3ετή ΣΣΕ. «Για να διαχωρίζουν τους εργαζόμενους του κλάδου και να απαξιώσουν τη συλλογική διαπραγμάτευση, οι εργοδότες δεν έχουν πρόβλημα να δώσουν επιλεκτικά και συγκυριακά μισθούς λίγο πάνω από τη ΣΣΕ. Τώρα αυτό επικαλούνται και κόβουν μισθούς με ατομική διαπραγμάτευση. Παίζουν το "χαρτί" αυτό όπως τους βολεύει...», αναφέρει η Γ. Ταβουλάρη. Επιπλέον, οι εργοδότες αξιοποιούν τη θέση της κυβέρνησης, ότι καμία κλαδική σύμβαση που ξεπερνά την Εθνική Συλλογική της ΓΣΕΕ δε θα ισχύει, για να βγάλουν μάταιη την οποιαδήποτε αύξηση.

Μέχρι σήμερα η Ομοσπονδία και τα ταξικά Συνδικάτα του κλάδου έχουν κάνει έξι συναντήσεις με τους εργοδότες μέσα στο 2010 και μία για το 2011. Οι ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ - «Αυτόνομη Παρέμβαση» (ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ) ήταν απόντες από τις διαπραγματεύσεις, με επιχειρήματα τα «προβλήματα των επιχειρήσεων». Οι φαρμακοβιομήχανοι αρνούνται να υπογράψουν την οποιαδήποτε αύξηση στους μισθούς, με δικαιολογία την «κρίση», τη «μείωση της κερδοφορίας τους», «τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας».

Ερευνα της Stat Βank, που έγινε στις 198 μεγαλύτερες (βάσει πωλήσεων) φαρμακευτικές επιχειρήσεις της χώρας, αναφέρει ότι «ο κλάδος των φαρμακευτικών επιχειρήσεων κατά το 2009 ήταν ένας από τους ελάχιστους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας που άντεξε τις συνέπειες της οικονομικής δυσπραγίας»:

• Οι συνολικές πωλήσεις των 198 επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 9,25%, ενώ τα συνολικά τους κέρδη κατά 5,7%.
• Οι 116 μεγαλύτερες παραγωγικές και εμπορικές επιχειρήσεις αύξησαν τα συνολικά τους κέρδη κατά 2,1% φτάνοντας τα 517 εκατ. ευρώ. Οι εν λόγω επιχειρήσεις διαχειρίστηκαν κατά το 2009 συνολικό τζίρο 6,9 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 6,8% σε σχέση με το 2008.
• Οι 73 μεγαλύτερες φαρμακαποθήκες της χώρας αύξησαν τα κέρδη τους κατά 58% για να προσεγγίσουν τα 45 εκατ. ευρώ.
• Ο τομέας λειτούργησε με μέσο περιθώριο κέρδους 5,2%, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό για περίοδο κρίσης.
• Από τις 198 εταιρείες του δείγματος, οι 123 βελτίωσαν τις επιδόσεις τους ενώ 75 εμφάνισαν επιδείνωση. Πρακτικά, ο κλάδος πήγε καλύτερα από το 2008.
• Κυριάρχησαν οι κερδοφόρες επιχειρήσεις αφού από το σύνολο των εταιρειών του δείγματος οι 174 εμφάνισαν κέρδη και οι 24 ζημιές.
• Στον κλάδο φαρμάκου εξακολουθεί να επικρατεί υπερσυγκέντρωση δυνάμεων καθώς οι 20 μεγαλύτερες παραγωγικές και εισαγωγικές εταιρείες φαρμάκου αποσπούν περίπου το 67% των συνολικών κερδών του δείγματος.
• Στο δείγμα εμπεριέχονται επιπλέον 9 επιχειρήσεις οι οποίες αύξησαν την κερδοφορία τους κατά 306,5% για να προσεγγίσουν τα 5 εκατ. ευρώ.
• H ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει γίνει σαφέστατα πολύ πιο εξωστρεφής τα τελευταία χρόνια. Ελληνικές εταιρείες εξάγουν σε πάνω από 60 χώρες και όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ.

Η τεράστια κερδοφορία και η μεγάλη ανταγωνιστικότητα των φαρμακευτικών εταιρειών συνοδεύτηκαν από εκατοντάδες απολύσεις, περικοπές μισθών, εφαρμογή εκ περιτροπής εργασίας. Ας δούμε μερικά παραδείγματα: Η πολυεθνική «Sanofi Aventis» απέλυσε το περασμένο καλοκαίρι πάνω από 100 εργαζόμενους. Αυτό ήταν - ανάμεσα σε άλλα - το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουν οι εργαζόμενοι για να βρεθεί η εταιρεία στη 2η καλύτερη θέση από άποψη κερδοφορίας και να φτάσει τα 63,9 εκατ. ευρώ το 2009 - 2010. Το περιθώριο κέρδους της ανήλθε στο 16%.

Η επιχείρηση ΚΛΕΒΑ είναι «μία από τις 8 ελληνικές επιχειρήσεις που διεύρυναν τη θέση τους τόσο στην εγχώρια, όσο και στις ξένες αγορές. Αυτό σημαίνει έντονη ερευνητική δραστηριότητα, συνεχείς επενδύσεις, οι οποίες απαιτούν διαρκή αύξηση του απασχολούμενου ανθρώπινου δυναμικού». Αυτή η ...διεύρυνση έγινε φυσικά στις πλάτες των εργαζομένων: Τον Απρίλη του 2010 η ΚΛΕΒΑ αξιοποίησε την κυβερνητική νομοθεσία και επέβαλε εκ περιτροπής, 4ήμερη εργασία. Λίγες μέρες πριν προχώρησε σε δύο απολύσεις προκειμένου να τρομοκρατήσει τους εργαζόμενους. Μετά από εννιά μήνες εφαρμογής της εκ περιτροπής εργασίας η εταιρεία επέβαλε την υπογραφή ατομικής σύμβασης με μείωση μισθών. Στο μεταξύ, ανέβηκε η εντατικοποίηση της δουλειάς των εργαζομένων αφού έγινε μια μικρή μείωση του προσωπικού.

Αντίστοιχα, η «Roche» έκανε πάνω από 80 απολύσεις προς το τέλος του 2010 με κέρδη 23 εκατ. ευρώ επειδή θεωρήθηκε ότι το 2009 έχει ζημία κατά 6,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους στόχους που είχε θέσει.

«Η ΟΕΦΣΕΕ δεν μπαίνει στη λογική της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας, όπως ο εργοδοτικός και κυβερνητικός συνδικαλισμός, που έχει ξεπουλήσει τα πάντα στο όνομά τους. Είναι αδιέξοδη λογική, που υποβιβάζει μέρα με τη μέρα τους εργαζόμενους. Κριτήριο για μας είναι αποκλειστικά οι εργατικές και κοινωνικές ανάγκες. Είναι ενδεικτικό πως και οι ίδιοι οι εργοδότες γελάνε με το "επιχείρημα" της ΓΣΕΕ ότι το 3ετές πάγωμα των μισθών θα παγώσει τις απολύσεις...», τονίζει η Γ. Ταβουλάρη.

Οι φαρμακοβιομήχανοι προτάσσουν σαν επιχείρημα μη υπογραφής ΣΣΕ την πολιτική της κυβέρνησης για τα φάρμακα, όπως είναι η λίστα, η μείωση τιμών και ότι δεν τους πληρώνουν τα νοσοκομεία και τα Ταμεία. Ωστόσο, είναι οι ίδιοι που συνδιαμορφώνουν αυτή την πολιτική και δεν το αρνούνται.

1. Καταρχήν η κυβερνητική πολιτική ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και τη μονοπώληση του κλάδου, που αυτό είναι το ζητούμενο γι' αυτούς. Στα πλαίσια της ανταγωνιστικότητας κάποιοι ωφελούνται περισσότερο, κάποιοι λιγότερο, κάποιοι δεν αντέχουν. Γιατί αυτό αποτελεί πρόβλημα, που πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι εργαζόμενοι;

2. Για παράδειγμα, τα μεγαλύτερα μονοπώλια του κλάδου συμφωνούν με την ύπαρξη της λίστας φαρμάκων. Είναι ένας τρόπος για να πάρουν προβάδισμα ανταγωνισμού κάποιες φαρμακευτικές επιχειρήσεις έναντι κάποιων άλλων. Τώρα οι φαρμακοβιομήχανοι την επικαλούνται ως πολιτική που τους «έβλαψε» στις διαπραγματεύσεις για ΣΣΕ. Στην πραγματικότητα έβλαψε τα λαϊκά στρώματα που πρέπει να πληρώνουν αδρά για φάρμακα που έχουν ανάγκη.

3. Οι φαρμακοβιομηχανίες «σφάζονται» κυριολεκτικά για το ποια θα μπει στα νοσοκομεία, στα Ταμεία, στις δημόσιες υπηρεσίες. Αυτό τους εξασφαλίζει μεγάλη και σίγουρη κερδοφορία και κυκλοφορία των σκευασμάτων τους. Οταν ζητούν αυξήσεις και άλλες παροχές οι εργαζόμενοι, οι φαρμακοβιομήχανοι προτάσσουν τα χρέη του δημοσίου προς αυτές!