Πέμπτη 10 Μάρτη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΦΡΙΤΣ ΛΑΝΓΚ
The complete Metropolis

Είναι πασίγνωστο ότι η γερμανική επανάσταση του 1918 απέτυχε να επαναστατικοποιήσει τη Γερμανία. Είναι πασίγνωστο ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της εποχής αποδείχθηκε πανίσχυρο μόνο ως προς την αιματηρή καταστολή των επαναστατικών δυνάμεων και τη δολοφονία των ηγετών τους, Ρόζα Λούξενμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ. Βέβαια, εξυπακούεται ότι αποδείχθηκε παντελώς ανίσχυρο να διαλύσει το στρατό, τους μεγαλοϊδιοκτήτες γης και την πλουτοκρατίας. Και είναι πασίγνωστο ότι αυτές οι παραδοσιακές δυνάμεις συνέχισαν να κυβερνούν στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και «παρέδωσαν» την εξουσία στους ναζί.

Ο Φριτς Λανγκ στην κορυφαία «Metropolis» παρουσιάζει μιαν απλουστευτική αν όχι τρομακτική δυστροπία μιας ολοκληρωτικής κοινωνίας του μέλλοντος, όπου ο παράδεισος των λίγων, των αστών, είναι η κόλαση των πολλών, των εργατών. Η εικόνα της πόλης αυτής, με τη φουτουριστική αρχιτεκτονική της και τεχνολογία, είναι εμπνευσμένη από τους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης και συγκεκριμενοποιείται από τα ειδικά εφέ που σύστησαν τον κανόνα και καταπλήσσουν ακόμα και σήμερα. Η ταινία εντυπωσίασε το γερμανικό κοινό, οι Αμερικανοί βρήκαν απόλαυση στην τεχνική της αρτιότητα, οι Βρετανοί παρέμειναν αμέτοχοι και οι Γάλλοι αντίκριζαν μια ταινία που στα μάτια τους έμοιαζε μείγμα από Βάγκνερ και Κρουπ. Στην ολότητα του ενιαίου έργου διέκριναν μια νύξη για συναγερμό απέναντι στη γερμανική «ζωτικότητα».


Η «Metropolis» έλεγε τα πράγματα πολύ πιο καθαρά από τις άλλες ταινίες της εποχής της. Με την εμφάνισή της, το 1927, χαρακτηρίστηκε ορόσημο του γερμανικού εξπρεσιονισμού για τη μορφή της, αλλά και για το ευφυές θέμα της: Τα πλήθη των εργατών επαναστατούν ενάντια σε μια κοινωνία απόλυτης εκμετάλλευσης όπου κυριαρχούν οι άψυχες μηχανές και οι νέες τεχνολογίες. Η ταινία είναι και λειτουργεί ως κάτι παραπάνω από μεταφορά, ιδιότητα που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην σεναριογράφο Τέα φον Χάρμπου και στον ευτυχή συνδυασμό δεκτικότητας και σύνθεσης που διέθετε. Η Τέα φον Χάρμπου (συζύγος του σκηνοθέτη, παρέμεινε στη ναζιστική Γερμανία όταν ο Λανγκ έφυγε αυτοεξόριστος στην Αμερική) δεν ήταν μόνον ευαίσθητη στα υπόγεια ρεύματα της εποχής, αλλά και ιδιαίτερα παρατηρητική σε ό,τι συνέβαινε και ερέθιζε τη φαντασία της. Η «Metropolis» γυριζόταν στα περίφημα γερμανικά στούντιο της UFA επί δύο χρόνια, απασχόλησε 30.000 κομπάρσους και στοίχισε το αστρονομικό για την εποχή ποσό των 5 εκατομμυρίων μάρκων. Σε αυτό το φιλμ, που προβάλλεται για πρώτη φορά σε πλήρη μορφή, «το πλούσιο σε υπόγειο περιεχόμενο, που, λαθραία, πέρασε τα σύνορα της συνείδησης χωρίς να αμφισβητείται, η παραλυμένη συλλογική μνήμη μοιάζει να παραμιλάει στον ύπνο της με ασυνήθιστη καθαρότητα», αναφέρει ο θεωρητικός Ζιγκφριντ Κράκαουερ στο βιβλίο του «Από τον Καλιγκάρι στον Χίτλερ».

Σκηνοθεσία: Φριτς Λανγκ. Παίζουν: Γκούσταφ Φρέλιχ, Μπριγκίτε Χελμ, Αλφρεντ Αμπελ, Ρούντολφ Κλάιν - Ρόγκε, κ.ά.

Παραγωγή: Γερμανία (1927).


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ