Το 1998 τού απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ. Με αλληγορικό τρόπο παρουσιάζει σε κάποια από τα μυθιστορήματα του μια ανθρωπότητα, που δε βλέπει την πραγματικότητα και ομολογεί ότι έχει εμπνευστεί από το μύθο της σπηλιάς του Πλάτωνα. Σε μια συνέντευξή του του 1998 θα πει: «Φανταστείτε, τι θα έγραφε σήμερα ο Πλάτωνας αν έβλεπε ότι βλέπουμε όλο και λιγότερο την πραγματικότητα και αφοσιωνόμαστε περισσότερο στις εικόνες της πραγματικότητας ή, ακόμα χειρότερα, σε αυτό που σήμερα αποκαλείται εικονική πραγματικότητα. Σήμερα, μάλιστα, βρισκόμαστε σε μια σπηλιά. Ο Πλάτωνας έλεγε ότι πρέπει να βγούμε από τη σπηλιά και να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα».
Στη μελέτη του Νίκου Ζαχαριάδη «Ο Αληθινός Παλαμάς», που γράφτηκε από τον φυλακισμένο στην Κέρκυρα Γενικό Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ από το Γενάρη ως τον Αύγουστο του 1937 και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε παράνομη έκδοση το 1941, θα είναι αφιερωμένη η εκπομπή «Ποιητική Αδεία», που επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργος Μηλιώνης, την Κυριακή 1-3 μ.μ. στον «902 ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΑ FM», με αφορμή τη συμπλήρωση 68 χρόνων από το θάνατο του Κωστή Παλαμά.
Ο Νίκος Ζαχαριάδης ασχολείται στη μελέτη του αυτή με το πιο ολοκληρωμένο και φιλοσοφημένο έργο του μεγάλου μας ποιητή, τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου», ενώ ταυτόχρονα εξετάζει, από τη σκοπιά του προλεταριάτου, ολόκληρη τη διαδρομή της νεοελληνικής διανόησης, καθώς και τα καθήκοντα που η εποχή έθετε μπροστά σε αυτήν.
Αναλύοντας το σύνολο του Παλαμικού έργου, ο Νίκος Ζαχαριάδης υπογραμμίζει πως ο Παλαμάς του «Δωδεκάλογου» θα παραμείνει αναφαίρετο χτήμα του εργαζόμενου έθνους και ολοκληρώνει τη μελέτη του γράφοντας ότι «στη χώρα μας έχουν ωριμάσει οι αντικειμενικές συνθήκες για αποφασιστικές μεταβολές, που, συντρίβοντας κάθε αντίδραση, θα δημιουργήσουν μια λαϊκή Ελλάδα, πλούσια, δυνατή, πολιτισμένη και ευτυχισμένη. Στο έργο αυτό και η νεοελληνική διανόηση θα πρέπει να κάνει το καθήκον της, ακολουθώντας το δρόμο που ο Παλαμάς της έδειξε από τον "Δωδεκάλογο του Γύφτου"».