Το νέο νομοσχέδιο για τη λειτουργία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) συζήτησε χτες το υπουργικό συμβούλιο. Ο αναπληρωτής υπουργός Εργασίας, Γ. Κουτρουμάνης, παρουσιάζοντας τις βασικές αρχές και τους στόχους του υπό εξέταση νόμου υποστήριξε ότι κεντρικός στόχος είναι η μετατροπή του ΣΕΠΕ «σε μια υπηρεσία σύγχρονη και αποτελεσματική... που να αποτελεί για τον εργαζόμενο παράγοντα ασφάλειας και σημείο αναφοράς για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του...». Δε δίστασε μάλιστα να ισχυριστεί πως «η μεγάλη απορρύθμιση στην αγορά εργασίας σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στους ελλιπείς ελέγχους και τις αδυναμίες του ΣΕΠΕ...».

Πολύ βολική ερμηνεία για τα κακώς κείμενα στην αγορά εργασίας. Βρήκαν στο ΣΕΠΕ τον «αποδιοπομπαίο τράγο» για να φορτώσουν τις ευθύνες και να αποκρύψουν τον βαθιά αντεργατικό χαρακτήρα της πολιτικής τους. Πράγματι, το ΣΕΠΕ είναι και «γραφειοκρατικό» και «δυσκίνητο» και «υποστελεχωμένο», και για όλα αυτά οι πρώτες ευθύνες ανήκουν στην κυβέρνηση, όπως και στις προηγούμενες. Είναι δικό τους «παιδί», δικό τους δημιούργημα.

Το κύριο όμως πρόβλημα για την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας δεν είναι η λειτουργία του ΣΕΠΕ, αλλά η αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης, που με τις νομοθετικές παρεμβάσεις την έχει μετατρέψει σε ζούγκλα. Είναι η πολιτική που έχει αναδείξει ως Ευαγγέλιο το κέρδος και τα συμφέροντα των μονοπωλίων.

Ετσι και ο καλύτερος ελεγκτικός μηχανισμός ελάχιστα πράγματα θα μπορούσε να κάνει - που δεν είναι προσανατολισμένος να κάνει - όταν κάθε μέρα το νομοθετικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας γίνεται όλο και πιο αντιδραστικό. Οταν η καπιταλιστική κρίση και ο οξύς ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων ξεσπούν σαν θύελλα πάνω στα εργατικά δικαιώματα. Οταν στο κυνήγι για το κέρδος και την άλωση της αγοράς ο εργάτης είναι η αναλώσιμη ύλη. Και είναι τουλάχιστον πρόκληση το νομοσχέδιο αυτό να παρουσιάζεται και ως πρόοδος λίγες μόλις μέρες μετά τον τραγικό θάνατο του Αιγύπτιου εργάτη Ασίζ Εμάντ, ο οποίος εργαζόταν σε κτίριο όπου στεγάζονταν υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας!

Γιατί και αυτό το θανατηφόρο εργατικό ατύχημα δεν επιβεβαιώνει μόνο την απύθμενη υποκρισία κυβέρνησης και αρμόδιων παραγόντων. Τα κούφια λόγια περί «ελέγχων», «τήρησης της νομιμότητας», «ευθυνών» που δήθεν θα αποδοθούν κλπ. Δεν αποδεικνύεται μόνο ότι αυτοί που από το «νόμο» έχουν ταχθεί να προστατεύουν και να φροντίζουν για την ασφάλεια των εργαζομένων δεν μπορούν να «ελέγξουν» το τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι τους. Εδώ υπάρχει κάτι βαθύτερο που όζει. Το πρόβλημα βρίσκεται στην ίδια τη «νομιμότητα». Και ποια είναι αυτή η νομιμότητα; Οτι τον Ασίζ Εμάντ ο νόμος επιτρέπει στον εργοδότη να τον ενοικιάζει και να τον απασχολεί μέσα σε δημόσια υπηρεσία. Οτι το ίδιο το κράτος για δικές του λειτουργίες αντί για κανονικούς εργαζόμενους, για εργαζόμενους με αξιοπρεπείς μισθούς και δικαιώματα, προτιμά να έχει εργολάβους οι οποίοι με το νόμο δικαιούνται να ενοικιάζουν εργάτες. Και πώς δικαιολογούν αυτό το όνειδος; Με το δήθεν μικρότερο κόστος για το δημόσιο, με την «ανάγκη» για δημοσιονομική πειθαρχία, για «εξορθολογισμό των δαπανών» και όλα αυτά που ακούμε. Μετά το θάνατο του εργάτη, όλοι εκφράζουν τη θλίψη τους. Παριστάνουν τις μωρές παρθένες. Δεν ξέρουν όμως τι σημαίνει εργολάβος; Εντατικοποίηση της εργασίας, έλλειψη μέτρων ασφάλειας, χαμηλά μεροκάματα, ανασφάλιστη εργασία. Μήπως από εκεί δε βγάζουν κυρίως το κέρδος τους οι εργολάβοι, που η κρατική υπηρεσία παρουσιάζει ως «εξοικονόμηση» και «καταπολέμηση της σπατάλης»; Το γνωρίζουν.

Αλλωστε, μόλις προχτές, η κυβέρνηση ψήφισε το νόμο για τα εργασιακά με τον οποίο μεταξύ άλλων αύξησε το χρονικό όριο ενοικίασης εργαζομένων από τους 12 συν 6 μήνες στους 36 μήνες. Γι' αυτό, όσα ΣΕΠΕ και να φτιάξει η κυβέρνηση, όσο και να επικαλείται την τήρηση της νομιμότητας και τους ελέγχους, η θέση των εργαζομένων θα χειροτερεύει. Γιατί η βασική αιτία βρίσκεται σε αυτή την ίδια τη «νομιμότητα» της σκληρής εκμετάλλευσης, της εξασφάλισης κέρδους με κάθε τίμημα. Και καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι μέσα σε αυτό το νέο ρόλο που επιφυλάσσει για το ΣΕΠΕ η κυβέρνηση - όπως δήλωσε ο αρμόδιος υπουργός - είναι «να συμβάλει στη διατήρηση της εργασιακής ειρήνης» και στην «εδραίωση της πεποίθησης για την εφαρμογή κανόνων δικαίου για όλους»! Περίεργη, πράγματι, αντίληψη περί «δικαίου». Πώς δηλαδή ένα δίκαιο μπορεί να υπηρετεί τα συμφέροντα του εργολάβου και ταυτόχρονα να υπηρετεί και τα συμφέροντα του εργάτη Ασίζ Εμάντ..;