Από την συνάντηση στη Γενεύη, Ιρανού αξιωματούχου με εκπροσώπους των «έξι»

Με μία πρώτη συνάντηση που διήρκεσε περισσότερο από δυόμισι ώρες, χτες το πρωί, και επρόκειτο να επαναληφθεί και αργά το απόγευμα, άρχισε ο νέος γύρος διήμερων επαφών, μετά από μήνες διακοπής, ανάμεσα στην Τεχεράνη και στην ομάδα των «6» (δηλαδή των χωρών μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ - ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα, Ρωσία - και Γερμανίας) με επίκεντρο το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η πρώτη αυτή συνάντηση πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στην Κάθριν Αστον, εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, και τον Ιρανό διαπραγματευτή, Σαγιάντ Τζαλίλι.

Διαρροές, εκατέρωθεν, χαρακτήριζαν «εποικοδομητική και σε καλό κλίμα» την πρώτη αυτή συνάντηση, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δε θίχτηκε συγκεκριμένα το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Ο Ιρανός διαπραγματευτής φέρεται να άρχισε την τοποθέτησή του με τις επιθέσεις κατά πυρηνικών επιστημόνων στο Ιράν (ένας δολοφονήθηκε την περασμένη βδομάδα και ένας δεύτερος τραυματίστηκε σοβαρά), επαναλαμβάνοντας την επίσημη θέση της Τεχεράνης ότι σε αυτές τις ενέργειες εμπλέκονται μυστικές υπηρεσίες και ότι ευθύνη έχουν και οι αποφάσεις του ΟΗΕ, που αναφέρουν συγκεκριμένα ονόματα καθιστώντας τα στόχους.

Λίγες ώρες πριν την έναρξη των επαφών στη Γενεύη, ο επικεφαλής του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, είχε προχωρήσει στην ανακοίνωση ότι η Τεχεράνη έχει πλέον τη δυνατότητα να παράγει μόνη της «yellow cake», δηλαδή να επεξεργάζεται σε πρώτο επίπεδο ακατέργαστο ουράνιο που εξορύσσει κοντά στην πόλη Μπαντάρ Αμπάς. Εφόσον πλέον έχει τη δυνατότητα αυτή, δε χρειάζεται να κάνει εισαγωγές ουρανίου προκειμένου να προχωρήσει σε εμπλουτισμό, όπως γινόταν ως τώρα.

Οι προσδοκίες από τη συγκεκριμένη συνάντηση είναι μάλλον περιορισμένες. Οπως άφηναν να διαρρεύσει διπλωματικές πηγές εκατέρωθεν, οι διήμερες επαφές στη Γενεύη θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν επιτυχημένες και μόνο αν κατέληγαν σε μια συναίνεση για πραγματοποίηση νέας συνάντησης.

Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε, χτες, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος βρίσκεται στη χώρα για διήμερη επίσκεψη. Ο Μανουσέρ Μοτακί, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, επανέλαβε την πάγια θέση της Τεχεράνης ότι είναι δικαίωμα όλων των χωρών που έχουν υπογράψει τη συνθήκη για την Μη Διάδοση των Πυρηνικών να έχουν ειρηνικά πυρηνικά προγράμματα. Απέφυγε να μιλήσει για την ακριβή ατζέντα των επαφών με την ομάδα των «6» στη Γενεύη, επιμένοντας ότι «αν υπάρχει θετική προσέγγιση με σεβασμό από την άλλη πλευρά, πάντα μπορεί να βρεθεί λύση». Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις ως προς τη στάση του Ιράν απέναντι στα γειτονικά Ιράκ και Αφγανιστάν επανέλαβε την, επίσης, πάγια θέση της Τεχεράνης ότι στόχος της «είναι η σταθερότητα, η ασφάλεια και η ειρήνη» και έχει καταθέσει και σχετικές προτάσεις. Υποστήριξε ότι μέχρι στιγμής ο Πρόεδρος Ομπάμα δεν έχει κάνει τίποτε καινούριο ως προς την αλλαγή της πολιτικής Μπους στο Αφγανιστάν, ενώ χαρακτήρισε «σημαντικό βήμα» τις εκλογές στο Ιράκ και την τρέχουσα διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.

Ο Μανουσέρ Μοτακί, στο αρχικό του σχόλιο, υπογράμμισε τις παραδοσιακά καλές σχέσεις Ιράν - Ελλάδας, τονίζοντας ότι και οι δύο χώρες, το Ιράν στην Κεντρική Ασία και η Ελλάδα στην νοτιοανατολική Ευρώπη, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο λόγω της γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής θέσης. Εκτίμησε ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και κατέληξε ότι μπορεί επίσης να συμμετάσχει στο σχεδιασμό ενός περσικού αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ιράν προς την Ευρώπη, με εναλλακτική διαδρομή να φτάνει στη Συρία, διά μέσου Ιράκ. Τέλος, εξέφρασε, επίσης, το ενδιαφέρον ιρανικών επιχειρήσεων να συνεργαστούν με ελληνικές τόσο εντός Ελλάδας όσο και σε τρίτες χώρες, ενώ απέφυγε οποιοδήποτε σχόλιο για την περαιτέρω σύσφιγξη των ελληνο-ισραηλινών σχέσεων το τελευταίο διάστημα.

Νωρίτερα ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μανουσέρ Μοτακί, είχε συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια και με τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Στην πρώτη συνάντηση υπογραμμίστηκαν οι δεσμοί φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών ενώ στη δεύτερη συζητήθηκαν διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, καθώς και ζητήματα που αφορούν τη διμερή οικονομική συνεργασία. Ο ιρανός ΥΠΕΞ τόνισε ότι «η Ελλάδα μπορεί να γίνει ένας σημαντικός ενεργειακός κόμβος για τη μεταφορά ενέργειας προς την Ευρώπη», ενώ ο Ελληνας ομόλογός του σχετικά με το ζήτημα των συνομιλιών στην Γενεύη, υποστήριξε ότι «στηρίζει πλήρως τη διαδικασία του διαλόγου και απορρίπτει κάθε άλλη λύση».