Πριν μια δεκαετία, όταν το οικολογικό κίνημα ήταν ακμαίο και τουλάχιστο μια πτέρυγά του ριζοσπαστική, που συνέδεε την καταστροφή του περιβάλλοντος με το ακολουθούμενο οικονομικό μοντέλο που ήθελε τα πάντα θυσία στο κέρδος,επικρατούσε ένα σύνθημα: "Το μικρό είναι όμορφο",υπονοώντας ότι τα μεγάλα έργα, οι εξοπλισμοί, οι πόλεμοι, οι επενδύσεις σε άχρηστα καταναλωτικά προϊόντα, οι τεράστιες πληθυσμιακές αλλαγές στα αστικά κέντρα είχαν ένα και μοναδικό αποτέλεσμα. Την οικολογική κρίση και την παράλληλη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής της πλειοψηφίας των πολιτών. Τα χρόνια πέρασαν, το οικολογικό κίνημα υποχώρησε ή ενσωματώθηκε στα αστικά κόμματα (οι εξαιρέσεις φυσικά υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν το κανόνα) και μια σειρά οικολόγων που παλιότερα ηγήθηκαν στο συγκεκριμένο χώρο, σήμερα όπως όλα δείχνουν "άλλαξαν οπτική". Σύνθημά τους "το μεγάλο είναι όμορφο",αν κρίνουμε το εγχείρημα ενός τ. διευθυντή της "Γκρίνπις" στην Αγγλία. Πιο συγκεκριμένα: Στα εγκαταλειμμένα ορυχεία του Γιορκσάιρ - εξαιτίας της μονεταριστικής πολιτικής της Θάτσερ και των επιγόνων της - θα δαπανηθούν 120 εκατομ. λίρες για ένα οικολογικό (;) πάρκο (;). Με χρηματοδότηση από την επιτροπή χιλιετηρίδας και σειρά από σπόνσορες, που η σχέση τους με την οικολογία είναι τόση, όση η ιδεολογία του Μέιτζορ με το σοσιαλισμό, επιχειρούν να φτιάξουν κάτι το... μεγαλειώδες (σ.σ. εμείς θα το λέγαμε υπερφίαλο) που θα ονομαστεί "Κέντρο της Γης".Ενα μέρος του πάρκου θα είναι πράσινο, ένα άλλο κέντρο ερευνών και τέλος θα δημιουργηθούν τρία τεράστια κτίρια (περίπτερα χιλιετηρίδας θα ονομαστούν). Σ' αυτά θα υπάρχει μια κιβωτός αξίας 26 εκατομ. λιρών σε σχήμα πεταλούδας που τη θέλουν (σ.σ. ο J. Smales και οι συνεργάτες του) σαν την κατασκευή του μέλλοντος.Θα θερμαίνεται με ηλιακή ενέργεια το πρωί. Παράλληλα θα υπάρχει ξενοδοχείο 100 κλινών, εστιατόριο για 200 πελάτες και συνεδριακό κέντρο κοντά στο ποταμό Ντον.

Τα σχέδια όμως δε σταματούν εκεί. Τεχνητές λίμνες με ψάρια, ιχθυοτροφεία, φάρμες και χρησιμοποίηση των κοπράνων για καύσιμη ύλη. Σ' αυτό το σκηνικό θα υπάρξει λένε συνάντηση οικολογίας και πολιτών.Μήπως όμως πρόκειται για συνάντηση καταναλωτών και οικο- μπίζνεσμαν;Το έργο σχεδιάστηκε και ξεκίνησε. Ηδη δόθηκαν τα πρώτα 50 εκατομ. λίρες για τα κτιριακά συγκροτήματα και 140 στρέμματα γης. Η "πράσινη" βιομηχανία έχει ξεκινήσει. Με εισιτήριο 2,5 λίρες μπορεί κάποιος να περιηγηθεί στο χώρο. Μέχρι καμπαρτίνες από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια και βουτιές σε διάφανα νερά προσφέρονται σε πρώτη δόση. Πολλές εφημερίδες ονόμασαν το κέντρο"πράσινη Ντίσνεϊλαντ" και δεν έχουν καθόλου άδικο, όσο κι αν ο Smales το θεωρεί σαν το επίτευγμα του 21ου αιώνα.Το 2000 θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία κι αν σύμφωνα με το σχεδιασμό προσελκύσει 2,5 εκατ. επισκέπτες, τότε θα δημιουργηθεί κυκλοφοριακή συμφόρηση, γι' αυτό και υπάρχουν πολλές αντιδράσεις. Το επιχείρημα της ιδιοκτησίας, ότι δήθεν αν δεν ταξιδέψουν οι επισκέπτες εκεί θα πάνε κάπου αλλού, άρα το συνολικό αποτέλεσμα από περιβαλλοντική άποψη είναι το ίδιο, κάθε άλλο παρά πειστικό είναι. Γιατί και στους πλέον αδαείς γίνεται κατανοητό, ότι άλλο η συγκέντρωση ρύπων σε μια περιοχή κι άλλο η διάχυσή της σε πολλά διαφορετικά σημεία.

Πάνω από 1 εκατομ. λίρες έχουν ξοδευτεί μέχρι σήμερα για διαφημιστικούς λόγους από εξειδικευμένους συμβούλους μάρκετιγκ. Τα "πράσινα γεύματα" περιλαμβάνουν χοιρινό δικής τους εκτροφής και προσεχώς θα εμπλουτιστούν με κουνέλια. Ετσι η χορτοφαγία παίρνει άλλη διάσταση και θα καλύψει τους επισκέπτες που δεν πείθονται μόνο με τα χορταρικά, αλλά έχουν εθιστεί στο κρέας. Ο Smales συχνά επαναλαμβάνει, ότι δε θα προσελκύσει επισκέπτες με παραδοσιακούς τρόπους. Μέσα στα πλαίσια αυτά θα υπάρξουν και περιβαλλοντικές έρευνες, όπως η προσπάθεια καθαρισμού των υδάτων με υποβρύχια φυτά, πρόγραμμα που έχει αναλάβει η αναλύτρια οικολογικών συστημάτων Mc Glade. Τα πρακτικά προγράμματα είναι ο στόχος και η φιλοσοφία της. Σύντομα θα φιλοξενηθούν και θα στελεχώσουν το κέντρο 20-30 νέοι επιστήμονες που θα πάρουν μέρος στην όλη προσπάθεια, που η "φιλοδοξία" των διευθυντών φτάνει μέχρι τη δημιουργία Οικολογικού Ινστιτούτου.

Τελικά όλη αυτή η προσπάθεια πόση σχέση έχει με την οικολογία, την έρευνα, τη μόρφωση και μ' ένα διαφορετικό μοντέλο ζωής; Από ελάχιστη, έως καθόλου αν κρίνουμε από τα μεγέθη και τους πραγματικούς στόχους που δεν είναι άλλοι από το στήσιμο μιας καλοστημένης επιχείρησης με οικολογικό περιτύλιγμα. Οι "οικολογικές προϋπηρεσίες" κάποιων δεν αποτελούν σε καμιά περίπτωση άλλοθι για το όσα γίνονται στα εγκαταλειμμένα ορυχεία του Γιορκσάιρ. Πιο πολύ με πράσινο τσίρκο μοιάζουν όλα αυτά, παρά με "κέντρο της Γης". Το μόνο που μένει είναι να δούμε αν το τσίρκο αυτό θα είναι κερδοφόρο ή όχι. Υπομονή μέχρι το 2000...

ΠΗΓΗ

"New Scientist"