Μια έκπληξη περίμενε τον πρωθυπουργό την περασμένη βδομάδα. Μια συνάντηση με έναν παλιό γνωστό, έναν πανεπιστημιακό καθηγητή, από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ, ένα πρόσωπο που πολλοί θεωρούν πνευματικό ανάδοχο της "Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη". Είπαν πολλά οι δυο τους, εξάλλου είχαν να συναντηθούν, όπως ακούσαμε, πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Από τη συζήτησή τους, σας μεταφέρουμε εκείνο το κομμάτι που αφορά τις θέσεις για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Καθηγητής: Για το ΠΑΣΟΚ, η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ ήταν το λογικό επακόλουθο της εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής που ακολούθησαν οι μεταπολεμικές συντηρητικές κυβερνήσεις, πολιτικής, η οποία βασίζεται στη στενή σύνδεση του τόπου με τις αναπτυγμένες βιομηχανικές καπιταλιστικές χώρες. Το ΠΑΣΟΚ θεωρεί την πολιτική αυτή λανθασμένη.

Πρωθυπουργός: Το ερώτημα, για μας, είναι πώς μέσα στη σημερινή διαμόρφωση του διεθνούς περίγυρου, όπου, τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο και η συμμετοχή μας στις εξελίξεις της αποτελούν μια μη αναστρέψιμη πορεία, μπορούμε να αυξήσουμε τη διαπραγματευτική μας δύναμη σε βαθμό τέτοιο, ώστε να επηρεάζουμε τις εξελίξεις προς όφελός μας.

Καθ.: Με την ένταξη, η χώρα μας προσδέθηκε ολοκληρωτικά στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Το σύστημα τούτο δουλεύει με τρόπο, ώστε μια περιοχή που είναι πολιτικά και οικονομικά εξαρτώμενη να περιέρχεται σε ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση.

Πρωθ.: Η διατήρηση και η μελλοντική βελτίωση της θέσης της χώρας, των προοπτικών ανάπτυξης, των προοπτικών ατομικής και κοινωνικής ευημερίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τη δυνατότητα της χώρας να συμμετάσχει στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Θέλουμε την προώθηση της συνοχής και της πραγματικής σύγκλισης.

Καθ.: Οι οικονομολόγοι, που έχουν μελετήσει την εξέλιξη της Κοινότητος, διαπιστώνουν ότι το οικονομικό σύστημά της κινεί ανθρώπους, προϊόντα και χρήματα, δημιουργεί κέντρα και περιφέρειες, με σκοπό να πλουταίνει τα πρώτα και να φτωχαίνει τις δευτέρες.

Πρωθ.: Θέλουμε την εμβάθυνση και θεσμική ανάπτυξη της Ενωσης προς ένα πρότυπο, που θα στηρίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, της ισότιμης συμμετοχής και της αλληλεγγύης. Μια Ενωση, με ισχυρούς υπερεθνικούς θεσμούς, δημοκρατικά νομιμοποιημένους. Χωρίς διακρίσεις που θα επέβαλαν διαφορετικές ταχύτητες στην ανάπτυξή της.

Καθ.: Η ΕΟΚ είναι μηχανισμός για να επεκταθεί και να στερεωθεί το οικονομικοπολιτικό σύστημα των αναπτυγμένων βιομηχανικών καπιταλιστικών χωρών στις χώρες της περιφέρειας. Η ΕΟΚ είναι πολιτικοοικονομικός συνασπισμός που εκπροσωπεί συγκεκριμένα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.Το ΠΑΣΟΚ έχει τονίσει ότι η χώρα δε χρειάζεται ολοκληρωτική σύνδεση με το διεθνές καπιταλιστικό σύστημα, για να ισχύουν ακόμη πιο αμείλικτοι οι νόμοι της αγοράς,αλλά προγραμματισμό και έλεγχο των διεθνών σχέσεών της για να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη οικονομική δομή. Χρειάζεται, αντί για την ένταξη, διαμόρφωση μιας ειδικής σχέσης απέναντι στην ΕΟΚ.

Πρωθ.: Η στάση της απόσυρσης, της μη συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι αντίθετη με το στενό οικονομικό, αλλά και το ευρύτερο εθνικό μας συμφέρον. Η πολιτική μας είναι μια πολιτική ενεργού συμμετοχής και επηρεασμού των εξελίξεων. Τους μήνες που πέρασαν διαμορφώσαμε έτσι ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για τα εθνικά μας θέματα, όπως συνεχίσαμε σταθερά τη συνεργασία για την αντιμετώπιση προβλημάτων στην εφαρμογή των κοινών πολιτικών.

Καθ.: Οι οπαδοί της ένταξης προσπαθούν συχνά να δικαιολογήσουν τη θέση τους, υπερβάλλοντας τις θέσεις της άλλης πλευράς. Οσοι αντιτίθενται στην ένταξη ούτε αρνούνται την ευρωπαϊκή πνευματική παράδοση, ούτε αρνούνται την ανάγκη σχέσης με την Ευρώπη. Η ΕΟΚ είναι, όμως, ένα τμήμα της Ευρώπης και όχι ολόκληρη η Ευρώπη. Το να ταυτίζουμε ΕΟΚ και Ευρώπη αποτελεί λάθος και οδηγεί σε παραπλάνηση και αποδοχή της ιδεολογικής σύγχυσης, που εσκεμμένα καλλιέργησαν και καλλιεργούν εκείνοι που θέλουν την ιδέα της συνεργασίας των λαών υπηρέτη των κερδοσκοπικών τους συμφερόντων.

Για τη σωστή μεταφορά: Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Υ.Γ. 1 Η συνάντηση αυτή βεβαίως δεν έγινε, τουλάχιστον στην τυπική μορφή. Ωστόσο, τα όσα λέχθηκαν είναι απολύτως ακριβή. Τα όσα διαβάσατε παραπάνω είναι απόψεις, που εκφράζονται από το ίδιο και το αυτό πρόσωπο (!), τον πρωθυπουργό, καθηγητή Κώστα Σημίτη.Τα όσα λέει ο πρωθυπουργός σαν καθηγητής περιλαμβάνονται σε άρθρο του με τίτλο: "Γιατί είμαστε εναντίον",στο περιοδικό "Πολιτικά Θέματα",τεύχος 235/236 (2 Ιανουαρίου 1981). Τα όσα λέει ο καθηγητής σαν πρωθυπουργός περιλαμβάνονται στην ομιλία του στη Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 1996.

Υ.Γ. 2 Τι απ' τα δύο συνέβη σ' αυτά τα δεκαπέντε χρόνια, άλλαξε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και η θέση της Ελλάδας μέσα σ' αυτήν, ή μήπως άλλαξε ο κ. Σημίτης; Μπορεί να συνέβησαν και τα δύο, μόνο που η Ευρωπαϊκή Κοινότητα εξελίχθηκε, όπως περίπου το προέβλεπε ο κ. καθηγητής, ενώ ο κ. καθηγητής εξελίχθηκε, όπως θα το ήθελε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Οσο για τη θέση της χώρας και την κατάσταση των εργαζομένων μέσα σ' αυτά τα δεκαπέντε χρόνια, εξελίχθηκαν όπως τα προέβλεπε τότε ο κ. καθηγητής, όπως τα ήθελε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και όπως σήμερα τα "κανονίζει" ο κ. πρωθυπουργός.