Σημαντικές αλλαγές επέρχονται στο νόμο περί ευθύνης υπουργών, με κυριότερες την κατάργηση των βουλευτών - κατηγόρων, την καθιέρωση του Ειδικού Δικαστικού Συμβουλίου, την παραπομπή μαζί με τον υπουργό και όσων άλλων προσώπων εμπλέκονται στην ίδια υπόθεση, καθώς και τη συμμετοχή στη σύνθεση του Ειδικού Δικαστηρίου και δικαστών από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών είχε ενεργοποιηθεί το διάστημα 1989-1990, όταν είχαν παραπεμφθεί υπουργοί της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ (Μ. Κουτσόγιωργας, Δ. Τσοβόλας, ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου και Ν. Αθανασόπουλος). Ο τρεις πρώτοι είχαν παραπεμφθεί για το «σκάνδαλο Κοσκωτά», ενώ ο τελευταίος είχε κατηγορηθεί για την υπόθεση του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού». Να σημειωθεί ότι ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (802/71) αντικαταστάθηκε το 1997 με τον 2509/97, ενώ τώρα τροποποιείται προς υλοποίηση των διατάξεων του πρόσφατα αναθεωρημένου Συντάγματος.

Με το νέο νομοσχέδιο που έδωσε χτες στη δημοσιότητα ο υπουργός Δικαιοσύνης Φ. Πετσάλνικος προβλέπονται τα εξής:

- Συστήνεται Ειδικό Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από τρία μέλη του Αρείου Πάγου και δύο του ΣτΕ. Το Δικαστικό Συμβούλιο διορίζει ανακριτή, ο οποίος διενεργεί την κύρια ανάκριση. Μετά το πέρας της ανάκρισης εκδίδεται από το Δικαστικό Συμβούλιο απαλλακτικό ή παραπεμπτικό βούλευμα, το οποίο δεν υπόκειται πλέον σε κανένα ένδικο μέσο. Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι και μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου.

- Καθιερώνεται η συμμετοχή και έξι συμβούλων της Επικρατείας στη σύνθεση του 13μελούς Ειδικού Δικαστηρίου. Η κλήρωση των μελών του Ειδικού Δικαστηρίου γίνεται μετά από την έκδοση του τυχόν παραπεμπτικού βουλεύματος. Μέχρι τώρα το Ειδικό Δικαστήριο συγκροτούνταν από δώδεκα δικαστές, οι οποίοι κληρώνονταν από τον πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση μεταξύ όλων των διορισμένων πριν από την κατηγορία αρεοπαγιτών, αμέσως μετά την απόφαση της Βουλής περί άσκησης ποινικής δίωξης.

- Συμπαραπέμπονται υποχρεωτικά στο Ειδικό Δικαστήριο και οι τυχόν συμμέτοχοι. Σε περίπτωση που αποφασιστεί η μη άσκηση ποινικής δίωξης κατά του υπουργού, οι τυχόν συμμέτοχοι κρίνονται από την κοινή ποινική διαδικασία. Παλαιότερα το ζήτημα αυτό είχε διχάσει τα ελληνικά δικαστήρια.

- Αυξάνεται ο χρόνος παραγραφής που φτάνει υπό προϋποθέσεις μέχρι τα δέκα χρόνια. Ειδικότερα, ορίζεται 5ετής παραγραφή η οποία όμως αναστέλλεται: α) όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας τελέστηκε η πράξη, β)όσο διαρκεί η κύρια διαδικασία και γ)όσο ισχύει η τυχόν απόφαση της Βουλής για αναστολή της δίωξης, της προδικασίας ή της κύριας διαδικασίας. Μέχρι σήμερα η παραγραφή ήταν πενταετής, αλλά προβλεπόταν μόνο μια περίπτωση αναστολής της παραγραφής (το χρονικό διάστημα της βουλευτικής περιόδου κατά την οποία τελέστηκε η πράξη). Σε κάθε περίπτωση η παραγραφή με το νέο νόμο επέρχεται με τη συμπλήρωση δέκα ετών από την τέλεση της πράξης.

- Η απόφαση για την άσκηση ποινικής δίωξης λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Η διαδικασία της ποινικής δίωξης κινείται αφού το ζητήσουν εγγράφως 30 βουλευτές από το Προεδρείο της Βουλής. Στη συνέχεια η Βουλή συγκροτεί δωδεκαμελή ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά η πρόταση απορρίπτεται ως αβάσιμη.

- Σε περίπτωση που η Βουλή απορρίψει πρόταση για άσκηση ποινικής δίωξης ως προδήλως αβάσιμη και χωρίς τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής και συζήτηση του πορίσματός της, δεν είναι δυνατή η υποβολή νέας πρότασης σε καμιά περίπτωση.

- Καταργείται ο θεσμός των βουλευτών - κατηγόρων και στο εξής χρέη εισαγγελέα θα ασκεί μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που θα κληρώνεται προς το σκοπό αυτό.

- Πρόεδρος του Ειδικού Δικαστηρίου δε θα είναι κατ' ανάγκη ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου, αλλά ο ανώτερος σε βαθμό από τους κληρωθέντες αρεοπαγίτες και μεταξύ ομοιόβαθμων ο αρχαιότερος.