Ο «Ρ» είχε πρόσφατα την ευκαιρία να συζητήσει με τον πρόεδρο του Συμβουλίου της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων-ΚΚΣΕ, Ολεγκ Σένιν. Εξελίχτηκε μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξη τόσο για το αποτέλεσμα των εκλογών όσο και για το μέλλον του κομμουνιστικού κινήματος στη Ρωσία.

- Τους τελευταίους τρεις-τέσσερις μήνες στο πολιτικό πεδίο της Ρωσίας συντελέστηκαν σημαντικές αλλαγές - οι δεξιοί απώθησαν αισθητά τους αριστερούς και στις βουλευτικές εκλογές και ακόμα περισσότερο στις προεδρικές εκλογές. Πώς το εξηγείτε αυτό το γεγονός;

- Οι ισχυρισμοί ότι οι δεξιές δυνάμεις ενίσχυσαν τις θέσεις τους, μάλλον δεν είναι σωστές. Ναι, στην Κρατική Δούμα σημειώθηκε μια αισθητή στροφή προς τα δεξιά και οι φιλοκαθεστωτικές ομάδες μπορούν, ασφαλώς, να πάρουν (και παίρνουν) οποιεσδήποτε αποφάσεις παρά τις διαμαρτυρίες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΡΟ και των Αγροτιστών. Αν όμως αναλύσουμε τα αποτελέσματα των εκλογών, βλέπουμε ότι γι' αυτά τα δεξιά κόμματα και κινήματα ψήφισε η απόλυτη μειοψηφία του πληθυσμού. Σε μας, δυστυχώς, ορισμένοι κομμουνιστές ηγέτες, πριν απ' όλα του ΚΚΡΟ, εξηγούν συχνά τις αποτυχίες και τις αστοχίες τους ότι τάχα ο λαός δεν καταλαβαίνει όλα τα πράγματα.

Την κύρια δύναμη - την εργατική τάξη - από καιρό την έχουν βγάλει από το λογαριασμό και την εργαζόμενη αγροτιά την παραχώρησαν δεν καταλαβαίνεις σε ποιον... Η πραγματική αιτία των αποτυχιών έγκειται στην απουσία μιας ισχυρής, μαχητικής, πραγματικής μαρξιστικολενινιστικής οργάνωσης. Αν υπήρχε ένα τέτοιο κόμμα, θα μπορούσε κανείς όχι μόνο να εξηγήσει στους ανθρώπους τι συμβαίνει τώρα και τι τους περιμένει στο μέλλον, αλλά και να κινητοποιηθούν σε πραγματική διαμαρτυρία ενάντια στο λεγόμενο εκδημοκρατισμό και στην καπιταλιστικοποίηση της χώρας.

Στην εισήγηση στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της ΕΚΚ-ΚΚΣΕ στις 29 Γενάρη αναφερόταν ότι πρέπει να στρέψουμε όλες τις προσπάθειες στην εξωκοινοβουλευτική δραστηριότητα, υποτάσσοντας σ' αυτή την κοινοβουλευτική. Δυστυχώς, η προσδοκία των εκλογών και το μόνιμο παιχνίδι με τους κανόνες, που επιβάλλει το καθεστώς, μας απομακρύνουν όλο και περισσότερο από τη νίκη του λαού, από τη σοβιετική εξουσία, ενισχύουν όλο και περισσότερο τη θέση του κεφαλαίου και των καπιταλιστών στο κράτος. Μα και τι καπιταλιστές είναι αυτοί, είναι άλλο ζήτημα, πώς «ιδιωτικοποίησαν» τα πάντα και πόσα λήστεψαν είναι επίσης άλλο πρόβλημα, αλλά, παρ' όλα αυτά, η επιρροή τους στην κοινωνία αυξάνεται, ενώ η επιρροή μας, παρόλο που οι διαθέσεις στην κοινωνία αριστεροποιούνται, όλο και μειώνεται. Αν αναλύσουμε το συνολικό αριθμό των ψηφοφόρων, ο αριθμός των ψηφισάντων και μη ψηφισάντων γενικά, προκύπτει ότι οι δεξιοί δεν απόκτησαν καμιά εμπιστοσύνη στην κοινωνία και είναι ζήτημα αν την αποκτήσουν ποτέ.

Δυστυχώς, όμως, η χωρίς ταλέντο διεξαχθείσα από το ΚΚΡΟ προεκλογική εκστρατεία και για τις βουλευτικές εκλογές, και τις προεδρικές, οδήγησε ακριβώς σ' αυτό το αποτέλεσμα. Πάρα πολύς κόσμος έχασε την πίστη στους κομμουνιστές βουλευτές και στους κοινοβουλευτικούς οργανισμούς και δεν ελπίζει πια ότι με τη βοήθεια των εκλογών μπορεί κάτι να αλλάξει. Και έχει σε πολλά δίκιο. Στα υλικά του, στις αποφάσεις των Συνεδρίων και των Ολομελειών η ΕΚΚ-ΚΚΣΕ υπογράμμισε επανειλημμένα ότι η συμμετοχή στις εκλογές είναι απλώς ένα μικρό, και μάλιστα όχι το κύριο, μέρος της τεράστιας οργανωτικής και πολιτικής δουλιάς που πρέπει να κάνει ένα Κομμουνιστικό Κόμμα.

- Στο 31ο Συνέδριο της ΕΚΚ-ΚΚΣΕ ομόφωνα όλα τα ΚΚ της Ρωσίας ψήφισαν να συμμετάσχουν σε ενιαίο συνασπισμό στις εκλογές. Αλλά ούτε στις προεδρικές, ούτε στις βουλευτικές στάθηκε δυνατό να συγκροτηθεί ένας ισχυρός συνασπισμός των αριστερών και πατριωτικών δυνάμεων, που θα εξασφάλιζε τη νίκη και την αριστερή-πατριωτική πλειοψηφία στη Δούμα. Ποια η αιτία της ασυνεννοησίας στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης;

- Η εντελώς αβάσιμη έπαρση των ηγετών του ΚΚΡΟ, η απόλυτη μη αποδοχή απ' αυτούς εκείνων των αριστερών κομμάτων, που είναι μικρότερα αριθμητικά από το ΚΚΡΟ, αλλά που είναι πιο συνεπείς φορείς των μαρξιστικολενινιστικών ιδεών, η ένταξή τους στην κατηγορία κάποιων εξτρεμιστικών δυνάμεων, η έλλειψη συντροφικών επαφών της ηγεσίας του ΚΚΡΟ με όλες τις άλλες αριστερές οργανώσεις οδήγησαν τελικά να μη συγκροτηθεί ο ενιαίος συνασπισμός. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε, γιατί το ΚΚΡΟ κάνει επαφές με τέτοια κινήματα, όπως η «Πατρίδα - Ολη η Ρωσία» και «Ενότητα», στο όνομα κάποιων συμφερόντων, και ταυτόχρονα δε βρίσκει τη δυνατότητα και, το κύριο, την επιθυμία, να συνεννοηθεί με κείνους που πρέπει να είναι οι πιο κοντά στην κοσμοθεωρία, στους σκοπούς και τα καθήκοντα.

Το 31ο Συνέδριο της ΕΚΚ-ΚΚΣΕ, μαζί και οι αντιπρόσωποι του ΚΚΡΟ, ομόφωνα ψήφισε να πάμε σ' ένα μπλοκ στις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Και ξαφνικά η ηγεσία του ΚΚΡΟ δήλωσε: Για να διευρυνθεί η κοινωνική βάση, έχοντας υπόψη και τη μυθική «μεσαία τάξη», πρέπει να πάμε με «μερικές φάλαγγες».

- Δηλαδή εξαρχής ακριβώς το ΚΚΡΟ παραβίασε την απόφαση του 31ου Συνεδρίου;

- Φυσικά. Ακριβώς το ΚΚΡΟ υποχώρησε από τις αποφάσεις του 31ου Συνεδρίου. Τυχαία ή υπό την επίδραση κάποιων αυτό έγινε, ή, ίσως, κάποιας «σοφής» καθοδήγησης από δίπλα, είναι δύσκολο να το πούμε, αλλά ήταν σαφές ότι ξεχωριστά θα χάσουμε. Και όμως, η ΕΚΚ-ΚΚΣΕ εξακολουθούσε να συγκεντρώνει τους ηγέτες των κομμάτων, έγιναν διαβουλεύσεις, αλλά οι συζητήσεις έμειναν συζητήσεις.

- Ποιος φταίει;

- Νομίζω ότι φταίει η μεγαλύτερη οργάνωση, το ΚΚΡΟ, το οποίο θα έπρεπε να παίξει το ρόλο του ενοποιητή και να συσπειρώσει όλες τις δυνάμεις. Για το συνασπισμό δεν έγινε πρώτη φορά συζήτηση. Το 1995 στη Συνδιάσκεψη του ΚΚΡΟ μίλησα για το πώς πρέπει να διαμορφωθεί η κεντρική λίστα, πώς πρέπει να είναι το μπλοκ και ότι χωρίς συνασπισμό δε θα κερδίσουμε τίποτα. Και στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές κατορθώσαμε να προσελκύσουμε κόμματα και κινήματα, που δεν έχουν καμιά σχέση με την ΕΚΚ-ΚΚΣΕ, και τα πείσαμε να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του Ζιουγκάνοφ. Από τη μεριά μας κάναμε το παν για να υπάρχει πλήρης υποστήριξη. Το αποτέλεσμα όμως δεν ήταν ικανοποιητικό. Γι' αυτό πρέπει να βγάλουμε σωστά συμπεράσματα.

Πού ξανακούστηκε σ' ένα κόμμα που έχασε η ηγεσία του να μένει στη θέση της; Αφού το 1996 ο υποψήφιος των λαϊκοπατριωτικών δυνάμεων έχασε τις προεδρικές εκλογές, έπρεπε από τότε να σκεφτούμε και ποιον να προτείνουμε υποψήφιο για το αξίωμα του προέδρου το 2000 και να ετοιμάσουμε τέτοιους ανθρώπους. Η ηγεσία του ΚΚΡΟ και ορισμένοι οπαδοί του θεωρούν ότι υπάρχει μόνο ένας ηγέτης. Κάτι περισσότερο, όλοι οι άλλοι ανταγωνιστές από τις γραμμές της αντιπολίτευσης απωθούνταν έντεχνα σε δεύτερο πλάνο. Ετσι συνέβη, για παράδειγμα, με τους Πιότρ Ρομάνοφ, Σεργκέι Μπαμπούριν, τον μακαρίτη Λεβ Ρόχλιν. Κι έτσι πάντα μόλις εμφανίζεται από τ' αριστερά ένας «μικρός φάρος», αμέσως αρχίζουν εναντίον του οι επιθέσεις. Απομακρύνουν όλους τους εν δυνάμει ανταγωνιστές.

Στις 26 Μάρτη ο Ζιουγκάνοφ έλαβε 22.000.000 ψήφους, ενώ το 1996 είχε λάβει 30.000.000 ψήφους. Να πόσα χάσαμε μέσα σε 4 χρόνια. Να πει κανείς ότι φταίει τάχα σε όλα το καθεστώς, που έκανε μια ξαφνική κίνηση (ο Πρόεδρος Γιέλτσιν αποχώρησε στις 31 Δεκέμβρη, προτείνοντας ως διάδοχό του τον Πούτιν και δεν έδωσε χρόνο για τη διεξαγωγή της προεδρικής εκστρατείας), δεν είναι σοβαρό για έναν δυναμικό πολιτικό. Ηταν γνωστό ότι για μια τέτοια εκδοχή γινόταν λόγος από καιρό πως μια τέτοια απόφαση μπορεί να ληφθεί και στις 19 Σεπτέμβρη, και στις 19 Οκτώβρη. Ολα ήταν σαφή ότι έπρεπε να προετοιμαστούμε γι' αυτό. Κάθε άλλο.

Λένε συνέχεια: «Αν γίνουν τίμιες εκλογές, αν δε γίνουν νοθείες...». Αυτό όμως είναι ουτοπία με αστικό Σύνταγμα! Αυτό όμως υιοθετήθηκε όχι χωρίς τη συμμετοχή του ΚΚΡΟ. Το δημοψήφισμα για το Σύνταγμα το Δεκέμβρη του 1993 έγινε ταυτόχρονα με τις βουλευτικές εκλογές και όλοι γνώριζαν ότι έγινε μαζική νοθεία. Αντί όμως να θέσει το ζήτημα της ακύρωσης του δημοψηφίσματος, η ηγεσία του ΚΚΡΟ, φοβούμενη ότι μπορεί να ακυρωθούν και οι εκλογές για την Κρατική Δούμα, ακολούθησε το δρόμο του συμβιβασμού και προσποιήθηκε ότι το γιελτσινικό Σύνταγμα ψηφίστηκε. Και τώρα θέλουν με αυτό το Σύνταγμα, σε συνθήκες που, στην ουσία, το εγκληματικό κεφάλαιο έχει ήδη πάρει στα χέρια του την εξουσία και ελέγχει όλες τις εξελίξεις στη Ρωσία, να ήταν τα πάντα έντιμα, πολιτισμένα, χωρίς νοθείες. Κάτι τέτοιο δεν υπήρξε, δεν υπάρχει κι ούτε θα υπάρξει!

- Υπήρξε μια είδηση στον Τύπο ότι ο Σένιν είναι αντιφρονών του ΚΚΡΟ, ότι η θέση σας διαφέρει από τις θέσεις της ηγεσίας του ΚΚΡΟ στα κύρια, κεφαλαιώδη στρατηγικά ζητήματα. Γνωρίζω ότι το 1990 ταχθήκατε ενάντια στη δημιουργία του ΚΚ της ΣΟΣΔ Ρωσίας, δηλαδή στην απόσπαση από το ΚΚΣΕ του μεγαλύτερου τμήματος των κομμουνιστών, που αποτελούσε τη βάση και το στήριγμα όλου του κόμματος. Θεωρείτε, άραγε, έχοντας υπόψη την εμπειρία των 10 χρόνων που πέρασαν, ότι είχατε τότε δίκιο;

- Είμαι απόλυτα βέβαιος και μπορώ να το πω ακόμα μια φορά ότι αυτό ήταν η μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση που μπορούσε να συμβεί. Η δημιουργία του ΚΚ της ΣΟΣΔ Ρωσίας διέλυσε πρακτικά το ΚΚΣΕ ως ενιαίο σύνολο, χώρισε τους κομμουνιστές κατά εθνικά διαμερίσματα. Από τα πρώτα βήματα η συμπεριφορά του ΚΚ της ΣΟΣΔ Ρωσίας έδειχνε φανερά ότι το κόμμα αρχίζει κάποια δική του, διαφορετική απ' όλο το ΚΚΣΕ, αυτοτελή ζωή. Υστερα απ' αυτό κήρυξαν την «ανεξαρτησία» τους και οι άλλες ΚΕ των κομμάτων των Ενωσιακών Δημοκρατιών.

- Τότε όμως έβαζαν στη συνείδηση των μαζών την ιδέα ότι το ΚΚ της ΣΟΣΔ Ρωσίας βρίσκεται στην αντιπολίτευση προς τον Γκορμπατσόφ.

- Αυτό μόνο στα λόγια. Στην ΚΕ του ΚΚ της ΣΟΣΔ Ρωσίας αμέσως άρχισε η αλαζονεία, η ξιπασιά: «Είμαστε το μεγαλύτερο, το ισχυρότερο κόμμα». Είμαι πεπεισμένος ότι ήταν το μεγαλύτερο λάθος.

- Ποιοι ακριβώς συμμετείχαν;

- Σχεδόν όλο το παλιό Πολιτικό Γραφείο, που υπήρχε ως το 28ο Συνέδριο. Αυτό έλαβε τέτοιες αποφάσεις. Γνωρίζω μάλιστα ότι στην αρχή, όταν προέκυπταν τέτοιες προτάσεις, η ηγεσία του ΚΚΣΕ θεωρούσε πως δεν πρέπει να δημιουργηθεί ΚΚ Ρωσίας, ότι είναι βλαβερή ιδέα. Υστερα όμως σχεδόν όλοι ξαφνικά συμφώνησαν ομόφωνα και άρχισαν να εργάζονται με ζήλο για την ίδρυση αυτού του κόμματος. Σε ό,τι αφορά την τακτική και την πολιτική γραμμή, θεωρώ ότι το κόμμα μπορεί να δημιουργήσει έναν ευρύτερο συνασπισμό, μια ευρύτερη συμμαχία, αλλά χωρίς να χάσει το πρόσωπό του, πρέπει να μείνει στις μαρξιστικολενινιστικές θέσεις. Συζητήσεις για κάποιον νέο μαρξισμό ή νέο λενινισμό κάνουν κυρίως άνθρωποι που οι πεποιθήσεις τους από καιρό πλέον δεν είναι κομμουνιστικές. Εχουν προσβληθεί από τον οπορτουνισμό, τον αναθεωρητισμό και άλλους ιούς.

Πάνω στα σημαντικά ζητήματα, αρχίζοντας με το πρόβλημα της ιδιοκτησίας και της εξουσίας, οι ηγέτες του ΚΚΡΟ κάνουν δηλώσεις που, μιλώντας ήπια, απέχουν πολύ από το μαρξισμό-λενινισμό, κάνουν τέτοιες «ανακαλύψεις» που είναι μόνο να απορεί κανείς. Μπορούμε να πειστούμε γι' αυτό, παρακολουθώντας την εξέλιξη των αντιλήψεών τους. Για παράδειγμα, η γνωστή θέση τους ότι εξαντλήθηκε στη Ρωσία το όριο της επανάστασης. Ποιος όμως μπορεί να καθορίσει το όριο της επανάστασης; Ποιος είπε ότι μπορεί να βρεθεί άλλη μορφή, εκτός από το σοσιαλισμό, ακριβέστερα, εκτός από τον κομμουνισμό (αφού ο σοσιαλισμός είναι η μεταβατική μορφή ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό), όπου θα μπορούσαν να εξαλειφθούν οι αντιθέσεις ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο; Αν έχουν κάτι το νέο, ας το φανερώσουν σε όλο τον κόσμο, ας το εξηγήσουν. Αυτό όμως δεν υπάρχει και απλώς δεν μπορεί να υπάρχει.

`Η το ζήτημα, τι είναι η λαϊκή εξουσία; Εγώ την καταλαβαίνω έτσι: Η σοβιετική εξουσία είναι η εξουσία του λαού. Το κυρίαρχο καθεστώς από το 1991 έχει τον τυπικό λόγο να ισχυριστεί ότι στη Ρωσία υπάρχει απόλυτη λαϊκή εξουσία. Διότι υπήρχαν τόσες εκλογές, τόσα δημοψηφίσματα. Οι πάντες - από τους βουλευτές των τοπικών νομοθετικών οργάνων και τους επικεφαλής των διοικήσεων μέχρι τους βουλευτές του Κοινοβουλίου και τον Πρόεδρο - εκλέγονται. Τα πάντα, σε εναλλακτική βάση, πλήρη ελευθερία δράσης, τα πάντα αποφασίζει ο λαός! Αυτή όμως είναι εντελώς άλλη «λαϊκή εξουσία». Υπολογίστε, πόσοι εργάτες και αγρότες υπάρχουν στη Δούμα; Είναι εντελώς άλλο σύστημα, άλλη δημοκρατία-μέσο να θολώνουν τα μυαλά των ανθρώπων. Επαναλαμβάνω ότι πρέπει να γίνει λόγος για τη σοβιετική εξουσία. Σε όλα τα συνθήματα του ΚΚΡΟ αναφέρεται η «Λαϊκή εξουσία», ούτε λέξη για τη σοβιετική εξουσία.

Πολλή, απολύτως αβάσιμη, καυχησιολογία που πρακτικά δεν έχει τίποτα πίσω της. Για παράδειγμα, γίνονται στην αρχή πομπώδεις δηλώσεις: «Αυτό το αντιλαϊκό καθεστώς, ο προϋπολογισμός είναι κακός, ποτέ δε θα τον δεχτούμε». Και μετά τον δέχονται ήρεμα. `Η «τον τάδε πρωθυπουργό δε θα τον επικυρώσουμε!». Ερχεται όμως η στιγμή της ψηφοφορίας και τον επικυρώνουν. «Αν πειραχτεί η κυβέρνηση Πριμακόφ-Μασλιουκόφ, θα βγάλουμε το λαό στους δρόμους». «Αν δε μας υποστηρίξουν στην αποπομπή, θα βγάλουμε τους ανθρώπους στους δρόμους". »αι πού είναι αυτός ο λαός, πού είναι αυτοί οι άνθρωποι; «Αν οι εκλογές δε θα είναι τίμιες, θα κάνουμε το παν να ξεσηκώσουμε το λαό, δε θα φύγουμε από τα τμήματα, έως ότου δεν πάρουμε όλα τα αποτελέσματα». Και πού είναι αυτά τα τμήματα; Γιατί ασχολούνται γενικά με την κούφια φλυαρία αντί με τη δουλιά; Βαρέθηκαν όλοι από καιρό να βλέπουν και να ακούνε αυτά.

Και τι δηλώσεις είναι αυτές της ηγεσίας του κόμματος 3-4 μέρες πριν από τις εκλογές για την Κρατική Δούμα: «Θα έχουμε 301 βουλευτές και θα λύνουμε όλα τα ζητήματα;». Στις 26 Μάρτη, όταν ως τη λήξη της ψηφοφορίας είχαν μείνει 3-4 ώρες και τα ποσοστά του Πούτιν αυξάνονταν συνεχώς και τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν σαφή, κάνει τη δήλωση ότι θα υπάρξει οπωσδήποτε και δεύτερος γύρος. Τι είναι αυτό; Πρέπει να κατανοηθεί ότι δεν πρόκειται απλώς για τη θέση του ΚΚΡΟ ή ακόμα όλων των κομμουνιστών στη ρωσική κοινωνία, αλλά για την τύχη του λαού, της χώρας, το μέλλον της. Τέτοιες ανεύθυνες ενέργειες δεν επιτρέπονται σε πολιτικούς παράγοντες. Αυτό δεν έχει τίποτα το κοινό με την πολιτική.

- Πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 1995 ασκήσατε στη Συνδιάσκεψη του ΚΚΡΟ κριτική αρχών στη γραμμή της ηγεσίας του κόμματος. Ηταν μια επαναστατική, στην ουσία, ομιλία, αλλά στο ΚΚΡΟ απλώς την αποσιώπησαν, δεν είχε συνέπειες. Γιατί συνέβη ακριβώς έτσι;

- Ναι, θυμάμαι ότι είχα πει τότε πως «δε θεωρώ διορατική τη θέση εκείνων των αντιπολιτευόμενων, οι οποίοι δίνουν στρατηγική έμφαση στη νίκη των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στη μια ή την άλλη εκλογική μάχη. Πρόκειται για εκλογές σε μη νόμιμο όργανο, που αντικατέστησε τα Σοβιέτ, πρόκειται για την αναγνώριση των κανόνων του παιχνιδιού που καθορίστηκαν με το βομβαρδισμό στο "Λευκό Οίκο" τον Οκτώβρη του 1993». Είπα ότι η στρατηγική έμφαση στις εκλογές είναι στην προοπτική λαθεμένη. Από το βήμα της Συνδιάσκεψης είχα θέσει 7 ακανθώδη ζητήματα, μεταξύ τους τα εξής: «Πού πήγε η ιδέα της πλατιάς υπερκομματικής συμμαχίας που θα αποτελούσε ένα πραγματικό πολιτικό επίτευγμα της ηγεσίας του ΚΚΡΟ;», «Γιατί στο κόμμα αρχίζουν να χρησιμοποιούνται δυο μέτρα και δυο σταθμά, σύμφωνα με τα οποία τα απλά μέλη του κόμματος μπαίνουν σε αυστηρά πειθαρχημένα πλαίσια, ενώ η ηγεσία μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της ό,τι θέλει;», «Υπάρχουμε άραγε για τον κοινό σκοπό, το σκοπό της πάλης με την πανρωσική δυστυχία, ή θα ευνοήσουμε τα συντεχνιακά οφέλη;». «Υπάρχει το σύμπτωμα της σοσιαλδημοκρατικοποίησης του ρωσικού ΚΚ; Σε ορισμένες συνθήκες ένα τέτοιο κόμμα μπορεί να παλέψει για την αντικατάστασή του με το περιβόητο "κόμμα του Ρίμπκιν"; Θέλουμε μια τέτοια τύχη για το ΚΚΡΟ;».

- Μήπως όμως όλο το κακό βρίσκεται στην έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας, που ως αποτέλεσμα οι απλοί κομμουνιστές δεν έχουν τη δυνατότητα να διατυπώσουν ελεύθερα την άποψή τους;

- Προφανώς, έχουν το δικαίωμα να διατυπώσουν την άποψή τους στις κομματικές οργανώσεις βάσης ή στις συνδιασκέψεις των περιοχών, περιφερειών. Σε ό,τι αφορά την ΚΕ, είναι σε μεγάλο βαθμό η Κοινοβουλευτική Ομάδα, η οποία συνεδριάζει στο Κοινοβούλιο και αυτό είναι όλο. Πώς μπορούν να δουλεύουν με τις μάζες, αν οι μισοί γραμματείς περιοχών, επαρχιών, αυτόνομων Δημοκρατιών αποτελούν την Κοινοβουλευτική Ομάδα στην Κρατική Δούμα; Δεν μπορώ να καταλάβω τι δουλιά μπορούν να κάνουν στην περιοχή, στην περιφέρεια, όταν τον περισσότερο καιρό βρίσκονται στη Μόσχα.

- Μήπως όμως υπάρχει εδώ μια στρατηγική κίνηση; Θυμάμαι ότι ο Γκορμπατσόφ μαζί με τον Γιάκοβλεφ και άλλοι ομοϊδεάτες τους είχαν θέσει ως σκοπό να μετατρέψουν το ΚΚΣΕ από πρωτοπόρο κόμμα σε κοινοβουλευτικό. Ο Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, αρχίζοντας από το 1996, δήλωσε πολλές φορές ότι σε μας έχει διαμορφωθεί δικομματικό σύστημα: Από τη μια μεριά το «κόμμα της εξουσίας» και από την άλλη η λαϊκοπατριωτική αντιπολίτευση μ' επικεφαλής το ΚΚΡΟ. Δεν αποκλείεται ότι η έμφαση στην κοινοβουλευτική δραστηριότητα σημαίνει ακριβώς την υλοποίηση εκείνου του σχεδίου Γκορμπατσόφ-Γιάκοβλεφ;

- Αν το κόμμα μετατρέπεται σε σοσιαλδημοκρατικό, τότε πράγματι πρόκειται για την υλοποίηση σχεδίου. Αν όμως το κόμμα αυτό ονομάζεται κομμουνιστικό, τότε η συζήτηση για δια-ή τρικομματικό σύστημα, είναι είτε συνειδητή εκμετάλλευση της πολύτιμης για παρά πολλούς λέξης «κομμουνισμός», ή για απίθανες βλακείες. Τι δηλαδή, τέσσερα χρόνια θα οικοδομούμε τον καπιταλισμό και τα επόμενα τέσσερα, σε περίπτωση νίκης στις εκλογές, το σοσιαλισμό; Αυτό ανήκει πλέον στον τομέα της παθολογίας, αν όχι κάτι χειρότερο.

- Τι πρέπει όμως να γίνει για να υπερνικηθεί η κομμουνιστική πολυκομματικότητα;

- Αυτός ο συνδυασμός λέξεων ακούγεται εξωφρενικά, αλλά, δυστυχώς, η πολυκομματικότητα στο κομμουνιστικό κίνημα υπάρχει και υπάρχουν γι' αυτό υποκειμενικές αιτίες. Αυτές συνδέονται βασικά με την κοσμοθεωρία των ηγετών και των καθοδηγητικών οργάνων των Κομμουνιστικών Κομμάτων, με τις προσπάθειες ορισμένων απ' αυτούς να αναθεωρήσουν το μαρξισμό-λενινισμό. Κι αν μιλήσουμε για το τι πρέπει να κάνουμε, πιστεύω ότι πρέπει να περάσουμε στη δημιουργία ενωμένου ενωσιακού κομμουνιστικού κόμματος. Η βάση γι' αυτό υπάρχει: Είναι το Σύμφωνο για τη δημιουργία της Ενωσης Ρωσίας-Λευκορωσίας. Δεν πρέπει όμως να περιοριστεί η διαδικασία αυτή μόνο στα δυο κράτη. Η δημιουργία αυτού του κόμματος θα δώσει τη δυνατότητα να ενταχθούν και άλλα κομμουνιστικά κόμματα από τις πρώην Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενωσης. Δεχόμαστε ορισμένες προτάσεις απ' αυτά. Υπάρχουν ηγέτες κομμουνιστικών κόμματων, κομμουνιστές που λένε ότι πρέπει να δημιουργηθεί το ενιαίο κόμμα. Ξεκινήσαμε ήδη αυτή τη δουλιά. Δεν είναι όλοι ενθουσιασμένοι μ' αυτό, υπάρχουν εμπόδια, και θα υπάρχουν πολλά ακόμα, αλλά είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι θα έχουμε αρκετή πολιτική βούληση, ώστε στο πρώτο εξάμηνο να διοργανώσουμε το ιδρυτικό Συνέδριο του ενωμένου ενωσιακού κομμουνιστικού μαρξιστικολενινιστικού κόμματος. Αν είμαστε πραγματικά κομμουνιστές και θέλουμε η ιδέα μας να είναι ζωντανή, να υπάρχει η μαρξιστικολενινιστική διδασκαλία όχι μόνο για τις συζητήσεις σε επιστημονικά συμπόσια, αλλά να εφαρμοστεί τελικά στην πράξη, έχουμε απλώς χρέος να δημιουργήσουμε μια τέτοια οργάνωση. Διαφορετικά το κομμουνιστικό κίνημα στο έδαφος της Ρωσίας και όλης της πρώην ΕΣΣΔ θα ενταφιαστεί για πολλές δεκαετίες. Γι' αυτό, ανεξάρτητα από κάθε είδους εμπόδια και κωλύματα, αυτή η οργάνωση θα δημιουργηθεί, οπωσδήποτε, αυτό το χρόνο.