ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ετος Γρηγορίου Ξενόπουλου

Σκίτσο -προσωπογραφία του Γρ. Ξενόπουλου

Το Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο σε συνεργασία με το Δήμο Ζακυνθίων, ξεκινά, το γιορτασμό του «Ετους Γρηγορίου Ξενόπουλου», αύριο, ημέρα θανάτου του και θα διαρκέσει μέχρι την επόμενη άνοιξη. Η αρχή γίνεται με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Γρηγορίου Ξενόπουλου από τον δήμαρχο Αθηναίων, στο χώρο μπροστά από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50), στις 11 το πρωί. Η προτομή είναι έργο της Μαίρης Παπακωνσταντίνου και έγινε με χορηγία του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, του Συλλόγου των Αθηναίων και των εκδόσεων «Αδελφών Βλάσση». Για το έργο του κορυφαίου δημιουργού των Γραμμάτων και του θεάτρου μας θα μιλήσουν ο δήμαρχος, ο ακαδημαϊκός Τάσος Αθανασιάδης, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ουράνη και ο πρόεδρος του Θεατρικού Μουσείου Κώστας Ασημακόπουλος.

Πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και ακαδημαϊκός, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (Κωνσταντινούπολη 1867 - Αθήνα 1951) συνέβαλε αποφασιστικά στην ανανέωση της νεοελληνικής λογοτεχνίας και του θεάτρου στις αρχές του 20ού αιώνα. Εζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στη Ζάκυνθο. Το περιβάλλον του νησιού και η γενικότερη επτανησιακή παράδοση και παιδεία σφράγισαν τη μελλοντική συγγραφική του δημιουργία. Στην Αθήνα ήρθε το 1883 και φοίτησε στη Φυσικομαθηματική Σχολή, ενώ παρακολουθούσε και μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή. Η πρώτη του εμφάνιση σε θεατρική σκηνή πραγματοποιήθηκε με δύο έργα που ανέβασε ο θίασος του Νικολάου Λεκατσά το 1895, την κωμωδία «Ο ψυχοπατέρας» και το ψυχολογικό δράμα «Ο Τρίτος ». Το 1922 του απονεμήθηκε το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και το 1931 εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

«Σταχτοπούτα» στη Λυρική

Ενα από τα ωραιότερα έργα κωμικής όπερας και από τα πιο αγαπημένα παραμύθια των παιδιών, ετοιμάζει η Εθνική Λυρική Σκηνή. Πρόκειται για την «Σταχτοπούτα» του Ροσίνι, που αποτελεί νέα παραγωγή όπερας της ΕΛΣ και απευθύνεται στους μικρούς μας φίλους. Θέμα του έργου, το οποίο ανεβαίνει την Κυριακή (11πμ) και θα παίζεται κάθε Κυριακή έως τις 23 του Απρίλη, είναι το γνωστό παραμύθι, αλλά με κάποιες διαφορές. Δεν υπάρχει η κακιά μητριά, αλλά ο Δον Μανίφικο, ένας ξεπεσμένος αριστοκράτης που ζει με τις δύο κόρες του και την προγονή του, την Αντζελίνα, της οποίας την καλοσύνη εκμεταλλεύονται και οι τρεις.

Η «Σταχτοπούτα» πρωτοπαίχτηκε το 1817, όταν ο Ροσίνι ήταν 25 χρόνων. Ο ίδιος τη χαρακτήρισε «ευτυχισμένη» όπερα. Το έργο έχει μια ανάλαφρη μουσική φρεσκάδα και είναι γεμάτο από θαυμάσιες μελωδίες, που σκοπό έχουν, πάνω απ' όλα, να αιχμαλωτίσουν και να ευχαριστήσουν την ακοή. Η Κάρμεν Ρουγγέρη, που σκηνοθετεί την παράσταση της Λυρικής, προσπάθησε να παρουσιάσει ένα έργο που θα γοητεύσει τους μικρούς θεατές και θα τους κάνει να αγαπήσουν την όπερα. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου: «Δημιουργήσαμε ένα μουσικό παραμύθι, μια όπερα για παιδιά, με 16 επιλεγμένες άριες και σύνολα από την όπερα, που συνδέονται μεταξύ τους με θεατρικούς διαλόγους και πρόζα, βασισμένους στο λιμπρέτο του Τζ. Φερέτι».

Η Βίκυ Στυλιανού έχει κάνει την προσαρμογή για μικρό μουσικό σύνολο, ο Ανδρέας Κουλουμπής έχει γράψει τους στίχους των τραγουδιών και η Χριστίνα Κουλουμπή υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια. Τη μουσική διεύθυνση ανέλαβαν οι: Δημήτρης Κατσίμπας, Γιώργος Αραβίδης, τη διεύθυνση χορωδίας ο Κωστής Κωνσταντάρας και τις χορογραφίες ο Ισίδωρος Σιδέρης. Τους ρόλους ερμηνεύουν εκ περιτροπής οι: Μαρίνα Φιδέλη, Κάτια Πάσχου (Σταχτοπούτα), Νίκος Στεφάνου, Μιχάλης Δημητρακάκος (Ραμίρο), Κωστής Κωνσταντάρας, Μιχάλης Κατσούλης (Νταντίνι), Δημήτρης Κάσσαρης, Κώστας Ντότσικας (Δον Μανίφικο) κ.ά.

Αφιέρωμα στον Γκ. Μιζογκούτσι

Γκ. Μιζογκούτσι: «Σταυρομένοι εραστές» (1954)

Αφιέρωμα στο έργο του Κέντζι Μιζογκούτσι, ενός από τους σημαντικότερους δημιουργούς από καταβολής κινηματογράφου, διοργανώνει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ και με την υποστήριξη της Επιτροπής Εορταστικών Εκδηλώσεων για την Εκατονταετηρίδα Φιλικών Σχέσεων Ελλάδας - Ιαπωνίας. Την επιμέλεια του αφιερώματος, που ξεκινάει αύριο, στον κινηματογράφο «Παύλος Ζάννας» στη Θεσσαλονίκη, έχει ο διευθυντής του Φεστιβάλ Μιχάλης Δημόπουλος.

Ο Κέντζι Μιζογκούτσι γεννήθηκε το 1898, στο Τόκιο και πέθανε το 1956 από λευχαιμία. Γιος ξυλουργού, μεγάλωσε με οικονομικές στερήσεις και μπόρεσε να ολοκληρώσει το σχολείο χάρη στην υποστήριξη της αδελφής του, που ασκούσε το επάγγελμα της γκέισας. Το γεγονός αυτό διευρύνει την κοινωνική ευαισθησία του και επηρεάζει σημαντικά τη θεματογραφία του. Αρχικά ήθελε να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, στις αρχές όμως της δεκαετίας του '20, με τη μεσολάβηση ενός φίλου του ηθοποιού, προσλαμβάνεται ως ο άνθρωπος για όλες τις δουλιές σε ένα κινηματογραφικό στούντιο. Το 1922 ξεκινά τη σκηνοθετική του καριέρα γυρίζοντας δεκάδες ταινίες ετησίως. Δυστυχώς η δουλειά του αυτή έχει καταστραφεί. Αρκετές από τις ταινίες του φανερώνουν την επιρροή του σκηνοθέτη από τις αριστερές ιδέες της εποχής και γι' αυτό λογοκρίθηκαν από τις αρχές. Στη Δύση έγινε γνωστός μετά τη βράβευσή του με τον Αργυρό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1952 για την ταινία «Η ζωή της Οχάρου».

Το αφιέρωμα θα ξεκινήσει, στις 5 το απόγευμα με την προβολή της ταινίας «Ο ξεπεσμός της Οσέν» (βουβό, 1934), ενώ θα προβληθούν περίπου 30 ταινίες συνολικά μέχρι και τις 20 του μήνα. Οι περισσότερες από αυτές θα προβληθούν και στην Αθήνα, στο «Παλλάς» από τις 22 μέχρι και τις 28 Γενάρη.

«Διαδρομές» στην περιφέρεια

Την πρόσφατη δημιουργία του παρουσιάζει στην αίθουσα τέχνης του Μύλου στη Θεσσαλονίκη, ο ζωγράφος - χαράκτης Μανόλης Γιανναδάκης. Το έργο του, με γενικό τίτλο «Διαδρομή», στηρίζεται μορφολογικά στην αλληλοεπίδραση των τεχνικών του σχεδίου, της χαρακτικής και της ζωγραφικής. Το έργο του υποδηλώνει έναν αυτοπροσδιορισμό, μια αυτοβιογραφική διαδρομή του καλλιτέχνη. Η υποχρεωτική διαδρομή μέσα από μία κατασκευή τριών διαστάσεων, που το εικαστικό της αποτέλεσμα συμπληρώνεται από μία προβολή ηλεκτρονικά επεξεργασμένων εικόνων και μουσικής, παραπέμπει στην κεντρική ιδέα του καλλιτέχνη, που είναι ο κατακερματισμός και η ανασύνθεση του χώρου.

Ο Μ. Γιανναδάκης ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Εχει στο ενεργητικό του 7 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πάνω από 100 συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις, εκπροσωπώντας τη χώρα μας σε πολλές διεθνείς εκθέσεις στο εξωτερικό. Είναι επίκουρος καθηγητής χαρακτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η έκθεση έργων του στο Μύλο θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Ιανουαρίου.

Ατομική έκθεση ζωγραφικής και επίτοιχων κατασκευών της Παρασκευής Γαρδέλη, εγκαινιάζεται στις 19 Ιανουαρίου στο χώρο «Αμυμώνη» στα Ιωάννινα. Οπως σημειώνει στον κατάλογο η Αθηνά Σχινά «Η Π. Γαρδέλη, χρησιμοποιώντας μεικτά υλικά (φύλλα μεταξιού, αλουμινίου, χρυσού, αργύρου) κι επεξεργασίες (πυρογραφία, προσθήκες χρώματος, σινική μελάνη), διαμορφώνει τα προσωπικά της "τοπία" περίσκεψης και στοχασμού. Με λιτότητα και αυστηρότητα στη διατύπωση, τα έργα της μεταγγίζουν στο θεατή την ασκητική τους αισθαντικότητα και το βαθύτερό τους λυρισμό. Δομή και επιφάνεια, όραση και αφή ταυτίζονται στους πίνακές της, αλληλεπενεργώντας η μια παράμετρος στην άλλη, όπως το παρελθόν στο παρόν, η μνήμη στην εντύπωση, η ιδέα στη διεργασιακή πράξη του αποτελέσματος».

Για τον Ντίνο Ηλιόπουλο

Εκδήλωση αφιερωμένη στον Ντίνο Ηλιόπουλο διοργανώνουν, στις 17 του Γενάρη, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στις 7.30 μμ, ο Δήμος Πειραιά, η ΔΕΠΑΠ, οι εκδόσεις «Αγκυρα» και τα βιβλιοπωλεία «Τσαμαντάκη». Στην εκδήλωση θα παρουσιαστεί και η αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ενας Ηλιόπουλος ονόματι Ντίνος». Για τον Ντίνο Ηλιόπουλο και το βιβλίο του θα μιλήσει η πρόεδρος του ΣΕΗ Αννα Φόνσου. Η Μάρθα Καραγιάννη, η Τζένη Ρουσέα και η Γκέλυ Μαυροπούλου θα καταθέσουν αναμνήσεις τους από τις συνεργασίες τους με τον Ντ. Ηλιόπουλο. Αποσπάσματα από το βιβλίο του θα διαβάσει η Νόρα Βαλσάμη, ενώ θα γίνει και προβολή σκηνών από ταινίες του. Η εκδήλωση θα κλείσει με την απονομή τιμητικής πλακέτας από το δήμαρχο Πειραιά και την παιδική χορωδία του Σπύρου Λάμπρου.

Διάλεξη με θέμα «Διαχρονική σπουδή πολιτισμικών κρίσεων» διοργανώνει η «Δελφική Εταιρία», σήμερα (7 μ.μ.), στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (Β. Κωνσταντίνου 48). Ομιλητής θα είναι ο Ι. Νίκολης, καθηγητής της θεωρίας Πληροφοριών και της Κυβερνητικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Από την 1η Γενάρη οι εκδόσεις «Anubis» ενισχύουν την παρουσία τους στο διαδίκτυο με μία νέα ιστοσελίδα, στην οποία θα υπάρχουν πληροφορίες για τους τίτλους που εκδίδουν και θα υπάρχει η δυνατότητα παραγγελιών. Η ηλεκτρονική διεύθυνση θα είναι www.anubis.gr.

Το νέο τους ψηφιακό δίσκο θα παρουσιάσουν οι «Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος», σε εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο (7μμ), στην αίθουσα εκδηλώσεων της Εστίας Ν. Σμύρνης (πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης), σε συνεργασία με την Ενωση Ζακυνθίων Αθήνας. Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο δικηγόρος - λογοτέχνης Νίκιας Λούντζης.

Διάλεξη με τίτλο «Αποκάλυψη αρχαίου θεάτρου Λάρισας» οργανώνει η «Ελληνοαμερικανική Ενωση» και ο «Σύνδεσμος Λαρισαίων Αθηνών» τη Δευτέρα 24 του Γενάρη, στις 8 μμ, με ομιλητή τον Αθανάσιο Τζιαφάλια, προϊστάμενο της ΙΕ' Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Η διάλεξη θα γίνει στην «Ελληνοαμερικανική Ενωση», Μασσαλίας 22, Κολωνάκι.