Την έναρξη ενός νέου σκληρού παζαριού μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά και των περιφερειακών σηματοδοτεί η ομόφωνη (με εξαίρεση το αντιπολιτευόμενο Εθνικό Συριακό Συμβούλιο, που πρόσκειται στους ισλαμιστές «Αδελφούς Μουσουλμάνους» και ζητά επίμονα στρατιωτική επέμβαση) αποδοχή του σχεδίου αποκλιμάκωσης που πρότεινε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Κόφι Ανάν. Σύμφωνα με αυτό, προβλέπεται άμεση κατάπαυση πυρός, ελεύθερες δίοδοι παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, έναρξη πολιτικού διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, έναρξη πολιτικού διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, διασφάλιση απρόσκοπτης πρόσβασης παντού δημοσιογράφων και δυνατότητα ελεύθερης πραγματοποίησης ειρηνικών διαμαρτυριών.

Το σχέδιο αποτελεί, ουσιαστικά, συμβιβασμό των απόψεων των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου Ρωσία - Κίνα είχαν μπλοκάρει με βέτο δύο φορές προτάσεις των ΗΠΑ - Γαλλίας - Βρετανίας. Από την επίσημη, τουλάχιστον, διατύπωσή του απουσιάζουν οι υψηλοί τόνοι καταγγελιών σε βάρος της συριακής ηγεσίας που κυριαρχούσαν στις προηγούμενες προτάσεις που είχαν κατατεθεί. Επίσης, δεν αναφέρεται πουθενά ο όρος της αποχώρησης από την εξουσία του Σύρου Προέδρου, τον οποίο είχε υιοθετήσει, στα τέλη Γενάρη, ο Αραβικός Σύνδεσμος υπό την ασφυκτική πίεση των χωρών - μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.

Της επίτευξης αυτής της πρόσκαιρης ενδο-ιμπεριαλιστικής «σύμπνοιας» προηγήθηκε ένας διπλωματικός μαραθώνιος με αλλεπάλληλες επαφές τόσο στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας όσο και στις διάφορες πρωτεύουσες. Ρωσία και Κίνα δήλωσαν ανοιχτά ότι δεν πρόκειται να αποδεχτούν καμία απόφαση που με τον οποιονδήποτε άμεσο ή έμμεσο τρόπο θ' άνοιγε το δρόμο σε στρατιωτικού τύπου ιμπεριαλιστική επέμβαση κατά της Συρίας, αλά Λιβύη, η οποία θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας μιας σύγκρουσης στην εξαιρετικά πολύτιμη, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, περιοχή της λεγόμενης ευρείας Μέσης Ανατολής και θα θίξει τα συμφέροντά τους εκεί.

Παρ' όλα αυτά, οι ρωσο-κινεζικές αντιρρήσεις δεν ήταν ο μοναδικός παράγοντας που κατέστησε αναγκαίο τον (έστω και ευκαιριακό και χρονικά περιορισμένο) ενδο-ιμπεριαλιστικό συμβιβασμό που αποτυπώνεται στο σχέδιο Ανάν. Σημαντικό ρόλο παίζει η, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεδηλωμένη απροθυμία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που συμμετείχαν ενεργά στη στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, να επαναλάβουν το εγχείρημά τους στο πολύ πιο πολύπλοκο εθνοτικό και θρησκευτικό μωσαϊκό της Συρίας και μάλιστα στη γεωγραφική καρδιά της ευαίσθητης Μέσης Ανατολής. Πόσο μάλλον, που, παρά τις εντονότατες πιέσεις, δεν έχει γίνει εφικτή η συσπείρωση της συριακής αντιπολίτευσης υπό μία οργάνωση ομπρέλα, όπως έγινε στη Λιβύη με το εκεί Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, η οποία θα μπορούσε ν' αναδειχτεί σε κύριο συνομιλητή, αλλά και σε ενωμένη στρατιωτική και πολιτική εμπροσθοφυλακή των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

Η έλλειψη «ενότητας» στους κόλπους της συριακής αντιπολίτευσης ήταν το βασικό ζήτημα που οδήγησε σε πρόωρη λήξη, χωρίς ανακοίνωση συγκεκριμένων αποφάσεων, την πρώτη σύνοδο της ομάδας των «Φίλων της Συρίας», που σχηματίστηκε κατά τα πρότυπα της ανάλογης ομάδας για τη Λιβύη με την ενεργότατη ανάμειξη της αμερικανικής διπλωματίας. Το διάστημα που μεσολάβησε από τη σύνοδο της Τύνιδας μέχρι τη σημερινή δεύτερη σύνοδο των «Φίλων της Συρίας», στην Κωνσταντινούπολη, δεν έφερε, παρά τις εντατικές ιμπεριαλιστικές προσπάθειες και παρά τη διαρκή τουρκική παρέμβαση (καθώς η Αγκυρα έχει θέσει υπό την αιγίδα της τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» και στη Συρία, με προφανή στόχο την περαιτέρω αναβάθμιση του περιφερειακού της ρόλου), καμία ριζική αλλαγή.

Αντίθετα, ακόμη και η ύστατη απόπειρα, στα μέσα της περασμένης βδομάδας, να επιτευχθεί έστω και μια επιφανειακή «συγκόλληση» των τμημάτων της συριακής αντιπολίτευσης οδήγησε στις έντονες αντιδράσεις αρκετών από αυτά, όπως οι κουρδικές δυνάμεις ή η Επιτροπή Εθνικού Συντονισμού για την Εθνική Δημοκρατική Αλλαγή (όπου συσπειρώνονται κουρδικά, αραβικά, κοσμικά κόμματα), που κατήγγειλαν προσπάθεια «καπελώματος» από τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους», ενώ κατηγόρησαν «δυνάμεις εκτός Συρίας» ότι προσπαθούν να επιβάλουν ως αντιπολίτευση οργανώσεις των οποίων η κυρία δύναμη βρίσκεται εκτός Συρίας. Γι' αυτό και οι προσδοκίες των, φίλα προσκείμενων στη συριακή αντιπολίτευση, ιμπεριαλιστικών και περιφερειακών δυνάμεων από τη σημερινή σύνοδο στην Τουρκία δεν είναι διόλου υψηλές.

Οι εξελίξεις στη Συρία έχουν φέρει στο προσκήνιο με έντονο τρόπο και τις αντιθέσεις των χωρών - μελών του Αραβικού Συνδέσμου, οι οποίες ολοένα και περισσότερο μοιάζουν να διχάζονται σύμφωνα με το με ποια ιμπεριαλιστική δύναμη συντάσσονται προκειμένου να διασφαλίσουν ή ακόμη και να προωθήσουν τις περιφερειακές τους βλέψεις. Η εικόνα της (ιστορικής λόγω της πραγματοποίησής της μετά από 20 χρόνια στο Ιράκ) συνόδου του Συνδέσμου, στα μέσα της βδομάδας, είναι ενδεικτική. Και εδώ επιτεύχθηκε συμβιβασμός μέσα από την υιοθέτηση του σχεδίου Ανάν στην τελική διακήρυξη.

Ομως, η απουσία σημαινόντων αραβικών ηγεσιών, μεταξύ των οποίων όλων των χωρών - μελών (πλην Κουβέιτ λόγω του διμερούς παρελθόντος με τη Βαγδάτη) του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου - που έχει αναλάβει ρόλο αιχμής για την προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδίων, κυρίως των ΗΠΑ, στην περιοχή - ήταν ενδεικτική του κλίματος. Ενός κλίματος διχασμού που έχει διαμορφωθεί, το οποίο επενδύεται και με θρησκευτικό μανδύα (σουνίτες - σιίτες) από ορισμένα κέντρα που επιδιώκουν να καλλιεργούν, πάντα, πρόσφορο έδαφος για διακοινοτικές συγκρούσεις που αξιοποιούνται για την ευόδωση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

Είναι προφανές ότι το «μέτωπο» που έχει ανοίξει στη Συρία απέχει πολύ από το να κλείσει, ασχέτως αν η συριακή ηγεσία δηλώνει και αυτή με τη σειρά της «έτοιμη να υλοποιήσει το σχέδιο Ανάν». Πριν καν ολοκληρωθούν οι δηλώσεις στήριξης στο σχέδιο, άρχισαν οι «ερμηνείες» για τον τρόπο εφαρμογής της εκεχειρίας, με τον Ανάν να ζητά από τις κυβερνητικές δυνάμεις «να κάνουν το πρώτο βήμα» και τη Δαμασκό να ζητά από τον Ανάν «να πετύχει τον τερματισμό των τρομοκρατικών δράσεων εντός Συρίας».

Ταυτόχρονα, ΗΠΑ - Βρετανία - Γαλλία, ασχέτως αν έχουν χαμηλώσει τους τόνους, δεν υπαναχωρούν από τη δεδηλωμένη άποψή τους για αλλαγή ηγεσίας στη Συρία, ενώ Σ. Αραβία και Κατάρ επιμένουν ανοιχτά στην αναγκαιότητα εξοπλισμού της συριακής αντιπολίτευσης, διατυπώνοντας ακόμη και την ιδέα της δημιουργίας «ζωνών ασφαλείας». Από την άλλη, Ρωσία και Κίνα, αλλά και άλλες αναδυόμενες δυνάμεις των οποίων ο λόγος δεν είναι αμελητέος, όπως η Ινδία, είναι ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται αμαχητί να επιτρέψουν καμία περαιτέρω κλιμάκωση, γνωρίζοντας, εκτός των άλλων, ότι η Συρία είναι «κερκόπορτα» για περαιτέρω περικύκλωση του Ιράν, ενός σημαντικού οικονομικού, γεωστρατηγικού και ενεργειακού τους εταίρου.

Υπό την έννοια αυτή, το σχέδιο Ανάν αποτελεί μάλλον εναρκτήριο λάκτισμα ενός νέου γύρου σκληρών διαξιφισμών και παζαριών με το συριακό λαό και τους λαούς όλης της περιοχής να βρίσκονται στο στόχαστρο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.