Φρούδες ελπίδες περί αναβάθμισης των ιδρυμάτων επιχειρεί η κυβέρνηση να δημιουργήσει στους σπουδαστές των ΤΕΙ, την ίδια στιγμή που θα υποβαθμιστούν πτυχία και δικαιώματα των αποφοίτων από τη βαθύτερη πρόσδεση των ιδρυμάτων στο κεφάλαιο

Τα ΤΕΙ όχι μόνο δεν αναβαθμίζονται, αλλά αντίθετα υποβαθμίζονται καθώς η θέση τους σε αυτή την «αγορά» είναι υποδεέστερη, όπως υποδεέστερη είναι και η θέση πολλών πανεπιστημίων ή πανεπιστημιακών τμημάτων έναντι ορισμένων - λίγων πανεπιστημίων ελίτ.

Κεντρικό στοιχείο του νομοσχεδίου είναι ότι έρχεται να δώσει νέα ώθηση στην εφαρμογή της Διαδικασίας της Μπολόνια, δηλαδή στην ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ και στην αποδοτικότερη για το κεφάλαιο σύμφυσή τους με τις επιχειρήσεις. Γι' αυτό άλλωστε και είναι διάχυτη στο νομοσχέδιο η αντίληψη της δεδομένης εφαρμογής του νόμου - πλαισίου και ιδιαίτερα των τετραετών αναπτυξιακών προγραμμάτων (business plan), της «αξιολόγησης» - κατηγοριοποίησης των ιδρυμάτων, των πιστωτικών μονάδων κλπ. Ετσι, εντείνεται η κατηγοριοποίηση των σχολών, η δημιουργία ιδρυμάτων και σχολών πολλών ταχυτήτων και η αντίστοιχη διαβάθμιση των πτυχίων. Με άλλα λόγια, όχι μόνο δεν προωθείται η «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ, αλλά αντίθετα προωθείται η υποβάθμιση όλων των σπουδών και των πτυχίων, με την κατηγοριοποίηση πτυχίων και πτυχιούχων, ώστε να είναι πλήρως προσαρμοσμένη η Ανώτατη Εκπαίδευση στο εργασιακό μοντέλο των πολλών και διαφοροποιημένων σχέσεων εργασίας, των ευέλικτων μορφών εργασίας, της εναλλαγής από τη δουλειά στην ανεργία και της διαρκούς επανακατάρτισης σε ληξιπρόθεσμες δεξιότητες.

Αλλωστε, μέσα από το νομοσχέδιο δεν προωθείται κανενός είδους αναβάθμιση του διδακτικού προσωπικού - σημειωτέων ότι σήμερα περίπου το 80% των εκπαιδευτικών στα ΤΕΙ είναι έκτακτοι - των υποδομών, του εξοπλισμού, του επιπέδου των προπτυχιακών προγραμμάτων, των κριτηρίων ώστε να ανταποκρίνονται τα προπτυχιακά προγράμματα σε πραγματικό επιστημονικό αντικείμενο. Αντίθετα, χωρίς να υπάρχει κανενός είδους ενίσχυση των υποδομών και της επιστημονικής δραστηριότητας των ΤΕΙ, το νομοσχέδιο αναφέρεται στα εργαστήρια των ΤΕΙ, ουσιαστικά για να κατοχυρώσει νομοθετικά την επιχειρηματική τους λειτουργία. Ετσι, τα εργαστήρια των ΤΕΙ θα αντλούν τους πόρους τους από τις παραγγελίες ερευνητικών προγραμμάτων, την εμπορία των προϊόντων της έρευνας, καθώς και κληρονομιές, δωρεές κλπ. Με άλλα λόγια, τα ΤΕΙ ωθούνται στην αναζήτηση ιδιωτικών πόρων, στην πιο βαθιά εμπορευματική - επιχειρηματική τους λειτουργία, ενώ αξιοποιούνται για τη διευκόλυνση της ουσιαστικότερης σύνδεσης της επιστημονικής έρευνας με το κεφάλαιο. Στο ίδιο πλαίσιο, ρυθμίζεται η χρηματοδότηση των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων (τα οποία αποτελούν ΝΠΙΔ, είναι δηλαδή «μαγαζιά» μέσα στα Πανεπιστήμια που λειτουργούν μακριά από τον έλεγχο της πανεπιστημιακής κοινότητας) και ορίζεται ότι μπορούν να χρηματοδοτούνται «από οποιονδήποτε φορέα του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα».

Στο πλαίσιο ακριβώς της ιδιωτικοποίησης των ιδρυμάτων και της ουσιαστικής εφαρμογής της Διαδικασίας της Μπολόνια, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται ρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα στους πρυτάνεις ή τους προέδρους ΤΕΙ αν «διαπιστώσουν» αδυναμία λήψης απόφασης στη Σύγκλητο ή τη Συνέλευση του ΤΕΙ για το ίδιο θέμα επί δυο συνεχόμενες φορές, να μπορούν να προωθούν το σχετικό θέμα για απόφαση από το Πρυτανικό Συμβούλιο ή το Συμβούλιο του ΤΕΙ. Με αυτόν τον τρόπο θωρακίζεται η επιχειρηματική λειτουργία των ιδρυμάτων, καθώς σε καμία επιχείρηση δεν υπάρχουν δημοκρατικές και συλλογικές διαδικασίες...

Ως μέτρο δήθεν εξομοίωσης των ΤΕΙ με τα Πανεπιστήμια προβάλλεται η διάρκεια του εξαμήνου των ΤΕΙ, που πλέον γίνεται 13 εβδομάδες όπως ισχύει και για τα Πανεπιστήμια. Ωστόσο, στην πραγματικότητα πρόκειται για τρόπο επιβολής των πιστωτικών μονάδων, καθώς ορίζεται ρητά στο νομοσχέδιο ότι αυτές οι 13 εβδομάδες αντιστοιχούν σε συγκεκριμένο αριθμό πιστωτικών μονάδων. Η παγίωση του συστήματος των πιστωτικών μονάδων όχι μόνο δε διασφαλίζει εξίσωση Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, αλλά εξυπηρετεί τη διάσπαση των σπουδών σε κύκλους (μπάτσελορ - μάστερ) και τη «μέτρηση» των πτυχίων με βάση ένα άθροισμα πιστωτικών μονάδων από μαθήματα και προγράμματα ασύνδετα μεταξύ τους, που δεν εντάσσονται σε ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών σε επιστημονικό αντικείμενο, αλλά αποτελούν αποσπασματικές καταρτίσεις σε μια σειρά δεξιότητες.

Το νομοσχέδιο για τα ΤΕΙ μόνο κατ' όνομα μπορεί να φέρει την όποια αναβάθμιση των ιδρυμάτων, γιατί εντάσσεται στην κεντρική κατεύθυνση της πολιτικής των μονοπωλίων και της ΕΕ, για διαμόρφωση μιας κοινής αγοράς ανώτατων ιδρυμάτων, που θα «αξιολογούνται» και θα ταξινομούνται με όρους ανταγωνιστικότητας. Στόχος της πολιτικής της ΕΕ είναι το κάθε ίδρυμα - ακόμα και Τμήματα στο πλαίσιο ενός ιδρύματος - να έχουν καθορισμένη θέση στην αγορά. Eτσι θα διαμορφώνονται Τμήματα ελίτ και Τμήματα «δεύτερης κατηγορίας» για την πλειοψηφία των νέων, οι οποίοι απλά θα «μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν» και θα εναλλάσσονται διαρκώς από την απασχόληση στην ανεργία με πρόσχημα πάντα την ανεπαρκή «κατάρτιση». Σε αυτή τη «σούπα» μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα πτυχία δε θα έχουν κανένα αντίκρισμα στην παραγωγή (αφού προοπτικά θα απονέμονται ως άθροισμα πιστωτικών μονάδων και δε θα αποτελούν απόδειξη σπουδών σε συνεκτικό επιστημονικό αντικείμενο). Ετσι, το πτυχίο δεν αποτελεί απόδειξη ικανότητας άσκησης επαγγέλματος και η «πιστοποίηση» των γνώσεων του αποφοίτου μετριέται σε επίπεδο «επαγγελματικών προσόντων» από επαγγελματικούς φορείς και σε τελική ανάλυση από τους ίδιους τους εργοδότες...

Ακόμα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι μετά από απόφαση της Συνέλευσης του ΤΕΙ και με απλή Υπουργική Απόφαση «μπορεί να αλλάζουν γνωστικό αντικείμενο, να μετονομάζονται ή να συγχωνεύονται Παραρτήματα, Σχολές ή Τμήματα του ΤΕΙ». Ενώ «με την ίδια διαδικασία μπορεί Τμήματα των ΤΕΙ, στα οποία ο αριθμός των κατ' έτος εγγεγραμμένων σπουδαστών είναι μικρότερος του 10% του αριθμού των εισακτέων στο Τμήμα για πέντε συνεχόμενα ακαδημαϊκά έτη, να αλλάζουν γνωστικό αντικείμενο, να μετονομάζονται ή να συγχωνεύονται υποχρεωτικά με άλλο Τμήμα συναφούς γνωστικού αντικειμένου που λειτουργεί στο ίδιο ΤΕΙ». Είναι υπαρκτό και σοβαρό το πρόβλημα Τμημάτων ΤΕΙ, ιδίως στην επαρχία, που υπολειτουργούν ή ακόμα και τμημάτων - σφραγίδα χωρίς σπουδαστές, εκπαιδευτικό προσωπικό και υποδομές. Ομως το πρόβλημα δε δημιουργήθηκε από παρθενογένεση. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που ίδρυαν «Πανεπιστήμιο σε κάθε πόλη και ΤΕΙ σε κάθε χωριό» για να εξυπηρετήσουν κυρίως πελατειακές σχέσεις. Με αυτή τη ρύθμιση, τα ΤΕΙ αποκτούν με τη «βούλα» πρόσκαιρο και εφήμερο αντικείμενο, που θα αλλάζει ανάλογα με τις παραγγελίες της αγοράς, προκειμένου να προσελκύει σπουδαστές - πελάτες και να τους καταρτίζει με συγκεκριμένες δεξιότητες που έχει ανάγκη κάθε φορά το κεφάλαιο.

Η λύση για τα ΤΕΙ δε βρίσκεται στις ψευδεπίγραφες «ανωτατοποιήσεις», που προωθούν τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να «βάλουν στο χέρι» τους σπουδαστές, να αποσπάσουν την υποστήριξή τους στην προώθηση των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων και να ολοκληρώσουν την πορεία ιδιωτικοποίησης Πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Αντίθετα, μόνη λύση για τους σπουδαστές και τους εκπαιδευτικούς των ΤΕΙ είναι η διεκδίκηση μιας Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν, χωρίς διαχωρισμούς και κατηγοριοποιήσεις ιδρυμάτων και τμημάτων, στην υπηρεσία των σύγχρονων λαϊκών αναγκών που να εξασφαλίζει υψηλού επιπέδου επιστημονική ειδίκευση για όλους τους φοιτητές.

Μόνο η ανασύνταξη του φοιτητικού και λαϊκού κινήματος, με στόχους πάλης ενάντια στην πολιτική των μονοπωλίων και της ΕΕ, μπορεί να φέρει στο προσκήνιο το αίτημα για κατάργηση του αναχρονιστικού ταξικού διαχωρισμού επιστημονικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, για αποσαφήνιση των επιστημονικών αντικειμένων και αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών ώστε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της επιστημονικής και κοινωνικής προόδου. Παράλληλα, με τη διεκδίκηση «μεταλυκειακών» επαγγελματικών σχολών υψηλού επιπέδου, δημόσιων και δωρεάν, για όσα επαγγέλματα δε χρειάζονται επιστημονική ειδίκευση.