ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ
Γεωπολιτικές επιδιώξεις πίσω από νέες, χρυσοφόρες επενδύσεις
Σάββατο 16 Απρίλη 2016

Στιγμιότυπο από τη θερμή υποδοχή του Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν στο αεροδρόμιο του Καΐρου από τον Πρόεδρο Σίσι
Υποσχέσεις και συμφωνίες για έργα και επενδύσεις 22 έως 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων έβγαλε από τις αποσκευές του ο Σαουδάραβας βασιλιάς Σαλμάν, στη διάρκεια πενθήμερης επίσκεψης που πραγματοποίησε από τις 7 έως τις 11 Απρίλη στην Αίγυπτο. Οι συμφωνίες που έκλεισε με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο, Αμπντέλ Φατάχ Σίσι, δίνουν γερή ανάσα στην αιγυπτιακή κυβέρνηση, την αστική τάξη και τα αιγυπτιακά μονοπώλια, που τα τελευταία χρόνια δέχονται ασφυκτικές πιέσεις από τα αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα, την εξάντληση των αποθεματικών σε ξένο συνάλλαγμα, τις κλιμακούμενες επιθέσεις τζιχαντιστών στη Βόρεια Χερσόνησο Σινά και το άνοιγμα ποικίλων μετώπων και συρράξεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής (Υεμένη, Συρία, Ιράκ), που προκαλούν, μεταξύ άλλων, οι εντεινόμενες κόντρες ιμπεριαλιστών σε διεθνές επίπεδο, αλλά και ο περιφερειακός γεωπολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν.

Εντούτοις, η γερή ανάσα πνοής που προσφέρουν τα «δώρα» του Σαουδάραβα μονάρχη, αφενός δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία και ανακούφιση του ταλανιζόμενου από τη φτώχεια και την εκμετάλλευση αιγυπτιακού λαού, ούτε έρχονται δίχως ανταλλάγματα. Η απόφαση, μάλιστα, του Προέδρου Σίσι να ανακοινώσει την εκχώρηση στη Σαουδική Αραβία των στρατηγικών (πλην ακατοίκητων) νησιών Τιράν και Σαναφίρ στον Κόλπο της Ακαμπα στην Ερυθρά Θάλασσα, λίγο πριν την αναχώρηση του Σαλμάν από το Κάιρο, δημιούργησε πόλωση στο λαό και έδωσε τροφή για σχόλια στην αντιπολίτευση, πως εκχωρήθηκε αιγυπτιακό έδαφος και μάλιστα σε στρατηγική θέση, επειδή ο Σίσι «αγοράστηκε από τον Σαλμάν»... Ο σάλος που προκάλεσε αυτή η κίνηση ήταν τέτοιος, που ανάγκασε τον Πρόεδρο Σίσι να δώσει μεσοβδόμαδα εξηγήσεις σε τηλεοπτικό διάγγελμα, υποστηρίζοντας ούτε λίγο - ούτε πολύ ότι τα νησιά δεν ήταν ανέκαθεν αιγυπτιακά αλλά στη δικαιοδοσία της Σ. Αραβίας μέχρι τη δεκαετία του 1950, οπότε η σαουδαραβική μοναρχία ζήτησε από την Αίγυπτο να τα καταλάβει, για να τα προστατεύσει από τους Ισραηλινούς στους πολέμους που επακολούθησαν έως το 1967.

Ανεξάρτητα από το πόσο πειστικές ή όχι ήταν οι «εξηγήσεις» του Σίσι, γεγονός είναι πως η «παράδοση» των νησιών έγινε εν γνώσει και σε συνεννόηση της Αιγύπτου με το Ισραήλ, το οποίο βγαίνει επίσης ωφελημένο από την εξέλιξη, καθώς πλέον δεν θα ζητά την αιγυπτιακή άδεια για διέλευση στην Ερυθρά Θάλασσα, στην οποία αποκτά πλήρως πρόσβαση. Ισραηλινοί αναλυτές έσπευσαν, μάλιστα, να θριαμβολογήσουν, υποστηρίζοντας ότι μετά από την εκχώρηση των νησιών Τιράν και Σαναφίρ στη Σ. Αραβία, «το Ισραήλ αποκτά νέο στρατηγικό και πολιτικό πλεονέκτημα στην περιοχή, με κόστος τη διατήρηση στην περιοχή ενός μονάρχη (Σαουδάραβας βασιλιάς Σαλμάν) και ενός δικτάτορα» (εννοώντας τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Σίσι).

Σχέδια και αντιθέσεις

Με άλλα λόγια, η επίσκεψη Σαλμάν στο Κάιρο όχι μόνο τάραξε τα νερά, αλλά δημιουργεί μεσοπρόθεσμα νέα οικονομικά, γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή, με φόντο περιφερειακές εντάσεις, κρίσιμες αντιπαραθέσεις σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο και οικονομικές πιέσεις. Αποκτά συνεπώς ιδιαίτερη βαρύτητα, όχι λόγω ή μόνο του πακτωλού χρήματος που προσφέρουν τα επενδυτικά σχέδια και οι 17 διμερείς συμφωνίες (τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν ήταν ποτέ ξένα στην Αίγυπτο από τους Σαουδάραβες Κροίσους που επενδύουν στην περιοχή εδώ και δεκαετίες), αλλά επειδή γίνονται σε διακρατικό επίπεδο. Η στήριξη, ως εκ τούτου, του Σαλμάν στον Πρόεδρο Σίσι δεν γίνεται από «αδελφικό» ενδιαφέρον, αλλά με προσδοκίες μεσοπρόθεσμης στήριξης, «εναρμόνισης» και σύμπλευσης, ει δυνατόν, σε πεδία αντιπαράθεσης που έχουν οι δύο χώρες: όπως π.χ. συμβαίνει με τη Συρία και τον Πρόεδρο Μπασάρ Ασαντ, τον οποίον οι Αιγύπτιοι αντιμετωπίζουν φιλικά και οι Σαουδάραβες κάνουν σχεδόν το παν, εδώ και περίπου μία δεκαετία, προκειμένου να τον ανατρέψουν. Οχι βεβαίως από προσωπική εμπάθεια, αλλά επειδή αντιδρά στα ενεργειακά σχέδια που εκείνοι επιδιώκουν να προωθήσουν προς την Ευρώπη, μέσω του λεγόμενου «Αραβικού Αγωγού» που σχεδιάστηκε εξαρχής να ξεκινά από το Κατάρ και να περνά από τη Συρία, μέχρις ότου μεταφέρει στην Ευρώπη αραβικό φυσικό αέριο. Με ό,τι βεβαίως αυτό συνεπάγεται όσον αφορά την άλλη κόντρα του αραβικού μεγάλου κεφαλαίου με τους Ρώσους, που επίσης ενδιαφέρονται να διατηρήσουν το μεγάλο κομμάτι της «πίτας» που έχουν στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά...

Κόντρες μεταξύ των δύο χωρών υπάρχουν και εξαιτίας της προσπάθειας της Σ. Αραβίας να «σύρει» την Αίγυπτο σε γεωπολιτική αντιπαράθεση με το Ιράν, επιδιώκοντας τη συμμετοχή της στην ιμπεριαλιστική εναέρια και χερσαία επέμβαση που γίνεται εδώ και 13 μήνες σε βάρος της φτωχότερης χώρας της Αραβικής Χερσονήσου, την Υεμένη...

Δεν αποκλείεται το σαουδαραβικό χρήμα να κάμψει τις παραπάνω αντιδράσεις, με ενδιαφέρουσες επιπτώσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής.

Από την άλλη, οι επενδύσεις των Σαουδαράβων στην Αίγυπτο εξυπηρετούν και τα σχέδια του Ριάντ για απεξάρτηση της οικονομίας της χώρας από τα πετρέλαια, δεδομένων των σχεδίων αναδιάρθρωσής της, μεταξύ άλλων και με τη δημιουργία ενός τεράστιου επενδυτικού ταμείου πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων που θα προκύψει, εν μέρει, από την πώληση σημαντικού μέρους των μετοχών της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας στον κόσμο, την ARAMCO. Οι Σαουδάραβες, ας μην ξεχνάμε, μέσα στο τελευταίο εξάμηνο αφενός δέχτηκαν τις προειδοποιήσεις του ΔΝΤ για πιθανή χρεοκοπία τους έως το 2020, εάν δεν αλλάξουν στρατηγική στην οικονομική πολιτική τους (λόγω των χαμηλών διεθνών τιμών πετρελαίου), και αφετέρου δέχτηκαν υποβάθμιση του επιπέδου της πιστοληπτικής ικανότητας της σαουδαραβικής οικονομίας από τους χρηματοπιστωτικούς οίκους αξιολόγησης «Στάνταρντ εντ Πουρς» και «Φιτς».

Δεν είναι έτσι τυχαίο πως ανάμεσα στις 17 συμφωνίες που υπέγραψαν Σαουδάραβες και Αιγύπτιοι αξιωματούχοι, είναι και εκείνη που αφορά στη δημιουργία κοινού επενδυτικού ταμείου με αρχικά διαθέσιμα ύψους 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων και τη δημιουργία μίας «φαραωνικής» γέφυρας, πολλών δεκάδων χιλιομέτρων, που θα ενώνει την Αίγυπτο με τη Σαουδική Αραβία και κατ' επέκταση την Αφρική με την Ασία...

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Χαλαρές επικρίσεις στη Σ. Αραβία για την εξαφάνιση του Κασόγκι (2018-10-12 00:00:00.0)
Παζάρια Σαλμάν για εμπόριο, επενδύσεις και πολέμους (2018-03-08 00:00:00.0)
Μπίζνες δισεκατομμυρίων, με «αντάλλαγμα» νησιά... (2016-04-12 00:00:00.0)
Περιοδεία του Κινέζου Προέδρου (2016-01-20 00:00:00.0)
Πιέσεις για «στρατηγικές ασκήσεις» και χερσαία επέμβαση (2015-04-16 00:00:00.0)
Ιμπεριαλιστική επέμβαση με νέα προσχήματα στο έδαφος του σφοδρού ανταγωνισμού (2015-03-29 00:00:00.0)