Το αδιέξοδο που προκαλεί στις εθνικές κινηματογραφίες η αντιδραστική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον κινηματογράφο, πολιτική που εφαρμόζεται φυσικά και στη χώρα μας, προκύπτει και από τα στοιχεία των ίδιων των ευρωπαϊκών οργανισμών, όσο κι αν επιχειρούνται «αθωωτικές» - για την ΕΕ - ερμηνείες.

Αδιέξοδο, όμως, αντιμετωπίζει και το ευρωπαϊκό κεφάλαιο, που αναζητά «διέξοδο» στον ανταγωνισμό του με τις ΗΠΑ ...στις κινηματογραφικές συμπαραγωγές με αυτήν. Η προοπτική αυτή για το κεφάλαιο θα είναι κερδοφόρα, αλλά για τις εθνικές κινηματογραφίες θα είναι «ταφόπλακα». Αυτό ομολογείται ουσιαστικά και από τα στοιχεία που παρουσίασε στις Κάννες το Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο (ΕΟΠ) για την κατάσταση του κινηματογράφου της ΕΕ το 2004.

Το ΕΟΠ εκτιμά ότι η αμερικανική κυριαρχία «οδηγεί την κινηματογραφική βιομηχανία της Ευρώπης σε αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις, με στόχο την παραγωγή καλύτερων και περισσότερο ορατών ταινιών». «Λύση» θεωρεί τις συμπαραγωγές μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών, όσο και με τις ΗΠΑ, συμπαραγωγές «οι οποίες αποτελούν έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης για την ανεξάρτητη και κατακερματισμένη ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία». Δηλαδή, οι ΗΠΑ, ο βασικός ανταγωνιστής του ευρωπαϊκού οπτικοακουστικού κεφαλαίου, εμφανίζεται ως «λύση», μέσω των συμπαραγωγών, για την ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία!

Είναι, όμως, «λύση» και για τις εθνικές κινηματογραφίες; Οι συμπαραγωγές στην Ευρώπη αποτέλεσαν το 23,4% του συνόλου της παραγωγής για το 2004, αλλά «ο καθορισμός της "καταγωγής" μιας ταινίας έχει δίχως άλλο νομικές και στατιστικές διαστάσεις, παράλληλα όμως θίγονται ζητήματα πολιτικής, στρατηγικής της αγοράς, αλλά και πολιτισμού». Παράδειγμα του ΕΟΠ: Η ταινία του Ολιβερ Στόουν «Αλέξανδρος» γυρίστηκε στην Ταϊλάνδη και το Μαρόκο με πρωτοβουλία της Warner, χρηματοδοτήθηκε από κοινού από ευρωπαϊκά, ιαπωνικά και κορεάτικα κεφάλαια με τη μορφή της προ-πώλησης και οργανώθηκε από τη βρετανική θυγατρική ενός γερμανικού ομίλου. Οι ηθοποιοί είναι σε μεγάλο ποσοστό Ευρωπαίοι, ενώ η μετα-παραγωγική φάση (post - production) ολοκληρώθηκε στη Γαλλία!

Κατά τα άλλα, το ΕΟΠ χαρακτηρίζει «θετικά» τα στοιχεία, επειδή το 2004 υπήρξε «μικρή αύξηση» 2% της κινηματογραφικής παραγωγής στην ΕΕ (764 ταινίες μεγάλου μήκους αντί 750 το 2003). Αύξηση κατά 6% υπήρξε στα εισιτήρια, «ξεπερνώντας για δεύτερη φορά, από το 1990, το φράγμα του 1 δισ. εισιτηρίων».

Στο «εσωτερικό» της ΕΕ κυριαρχούν χώρες με ισχυρό κεφάλαιο στο οπτικοακουστικό, με το 2004 να χαρακτηρίζεται από την «κυριαρχία» της Γαλλίας με 167 ταινίες (εθνικές και συμπαραγωγές) και 12,3% αύξηση των εισιτηρίων. «Καλή» χρονιά ήταν η περσινή και για την Ισπανία (109 ταινίες, αντί 85 το 2002) και 4,7% αύξηση εισιτηρίων. Η Ιταλία παρέμεινε στα ίδια στην παραγωγή, με 9,5% αύξηση εισιτηρίων, ενώ Βρετανία και Γερμανία δεν έχουν «αξιοσημείωτες διαφορές» με άλλες χρονιές. «Αντιφατική» χαρακτηρίζεται η κατάσταση στις «μικρές χώρες»: Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία και Τσεχία αύξησαν την παραγωγή, όχι όμως και Βέλγιο, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ουγγαρία και Πολωνία. Η Ελλάδα, η Δανία και η Ολλανδία εμφάνισαν μείωση παραγωγής. Στα εισιτήρια εξακολουθούν φυσικά να κυριαρχούν οι Αμερικανοί με 71,4% σε όλη την ΕΕ!