Στην «πιο κρίσιμη βδομάδα» εισέρχονται τα παζάρια γύρω από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, με ΕΕ και Βρετανία να διαπραγματεύονται με τις ΗΠΑ, αλλά και να αναζητούν τρόπο χρηματοδότησης του Κιέβου από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ή με άλλο δάνειο.

Η σχετική Σύνοδος Κορυφής των 27 ηγετών ξεκινά την Πέμπτη και, όπως ξεκαθάρισε η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κ. Κάλας, «δεν θα φύγουμε από τη Σύνοδο της ΕΕ χωρίς αποφάσεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας».

Οι εδαφικές παραχωρήσεις στο Ντονμπάς, οι λεγόμενες «εγγυήσεις ασφαλείας» και ο βαθμός εμπλοκής των ΗΠΑ σε αυτές, η μοιρασιά της «λείας» στα ζητήματα της Ενέργειας και των επενδύσεων - ζητήματα κομβικά για τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη - βρίσκονται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων.

Είναι χαρακτηριστικό δημοσίευμα της «Wall Street Journal» την περασμένη βδομάδα σύμφωνα με το οποίο οι «ειρηνευτικές προτάσεις» των ΗΠΑ, που έχουν δοθεί στους Ευρωπαίους τις τελευταίες βδομάδες, περιλαμβάνουν την αποκατάσταση των ρωσικών ενεργειακών ροών προς την Ευρώπη, μεγάλες αμερικανικές επενδύσεις στη Ρωσία, καθώς και χρήση των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων για κοινές αμερικανορωσικές επενδύσεις, όπως η δημιουργία ενός μεγάλου νέου κέντρου δεδομένων (αμερικανικών συμφερόντων), που θα τροφοδοτείται από τον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ζαπορίζια.

Επίσης, αμερικανικές εταιρείες προβλέπεται να επενδύσουν σε στρατηγικής σημασίας τομείς στη Ρωσία, όπως η εξόρυξη σπάνιων γαιών και οι γεωτρήσεις πετρελαίου στην Αρκτική, σύμφωνα με την εφημερίδα.

Την Κυριακή ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι είχε πολύωρες συνομιλίες στο Βερολίνο με τον Στιβ Γουίτκοφ, ειδικό απεσταλμένο του Αμερικανού Προέδρου, και τον σύμβουλο του Τραμπ, Τζ. Κούσνερ, παρουσία του Γερμανού καγκελάριου Φρ. Μερτς.

Οι συνομιλίες Ουκρανίας - ΗΠΑ συνεχίστηκαν και χθες στην καγκελαρία, με το Κίεβο να επιχειρεί να πείσει την Ουάσιγκτον ότι πρέπει να επιτευχθεί εκεχειρία χωρίς εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία.

Χθες Ζελένσκι και Μερτς συμμετείχαν σε γερμανο-ουκρανική οικονομική διάσκεψη, ενώ το βράδυ ο καγκελάριος είχε προσκαλέσει σε σύνοδο 12 Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, καθώς και τους ηγέτες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος αιφνιδίασε αρκετούς στο Βερολίνο όταν προσφέρθηκε να εγκαταλείψει την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Παρότι δεν υπάρχει συναίνεση μέσα στο ΝΑΤΟ για ένταξη της Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι και το Κίεβο επέμεναν να μην αποκλειστεί ρητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια αλλαγή στη γραμμή που ακολουθούσε μέχρι τώρα το Κίεβο, διατυμπανίζοντας ότι μια μελλοντική ένταξη στο ΝΑΤΟ θα λειτουργούσε ως «προστασία από τη Ρωσία». Μάλιστα η ευρωατλαντική προοπτική έχει συμπεριληφθεί και στο ουκρανικό Σύνταγμα.

Λίγο πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες με τους Αμερικανούς αξιωματούχους την Κυριακή στο Βερολίνο, ο Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι «από την αρχή ήταν επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, επειδή αυτές θα ήταν γνήσιες εγγυήσεις ασφαλείας», ωστόσο «ορισμένοι εταίροι από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν υποστήριξαν αυτήν την πορεία».

Ο Γουίτκοφ, χωρίς να αναφερθεί σε λεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων, έκανε λόγο για «σημαντική πρόοδο» κατά τη διάρκεια «ενδελεχών συζητήσεων σχετικά με το σχέδιο 20 σημείων, τα οικονομικά προγράμματα και άλλα θέματα».

Η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ «αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους και, φυσικά, υπόκειται σε ειδική συζήτηση», σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.

Πάντως οι ΝΑΤΟικοί επιδιώκουν μια ντε φάκτο ΝΑΤΟποίηση του ουκρανικού εδάφους και του ουκρανικού στρατού, με αντίστοιχους εξοπλισμούς και εκπαίδευση, κοινή παραγωγή όπλων, ακόμα και ευρωπαϊκά στρατεύματα.

Οπως χαρακτηριστικά τόνισε χθες η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα πρέπει να αφορούν πραγματικά στρατεύματα και πραγματικές (στρατιωτικές) ικανότητες.

Ετσι, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των συνομιλιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, Γερμανία και Ουκρανία συμφώνησαν σε ολοκληρωμένη συνεργασία στον τομέα των οπλικών συστημάτων.

Σύμφωνα με την «Bild», η οποία επικαλείται γερμανικές κυβερνητικές πηγές, καταλήχθηκε σχέδιο 10 σημείων για:

- Τακτικές διαβουλεύσεις υψηλού επιπέδου για την «αμυντική» πολιτική, δημιουργία γραφείου σύνδεσης για την ουκρανική «αμυντική» βιομηχανία στο Βερολίνο, για τη βελτίωση της δικτύωσης με γερμανικές εταιρείες, και ταυτόχρονα ενίσχυση των σημείων επαφής για τη γερμανική βιομηχανία όπλων στην Ουκρανία - μέσω και της γερμανικής πρεσβείας στο Κίεβο.

- Νέα έργα για την από κοινού έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή όπλων, συνεχή μεταφορά τεχνολογίας. Αυτό σημαίνει επίσης ότι θα γίνεται στην Γερμανία παραγωγή «αμυντικού» εξοπλισμού που αναπτύχθηκε στην Ουκρανία.

- Οικοδόμηση μιας «μεγάλης συμμαχίας» προμήθειας όπλων με Ευρωπαίους, με εξοπλισμό που κατασκευάζεται στην Ουκρανία.

- Ενσωμάτωση της ουκρανικής βιομηχανίας στην πανευρωπαϊκή αγορά «άμυνας».

- Συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα γεγονότα στο μέτωπο, με μετάδοση και χρήση καταγεγραμμένων ψηφιακών δεδομένων πεδίου μάχης από την Ουκρανία, καθώς και ανταλλαγή πρακτικής εμπειρίας σχετικά με την ανάπτυξη γερμανικών «αμυντικών» τεχνολογιών στην Ουκρανία.

Σημαντικό σημείο τριβής παραμένει το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων, με το Κίεβο μέχρι στιγμής να επιμένει στην άρνησή του να παραχωρήσει έδαφος στη Μόσχα, που διεκδικεί το σύνολο του Ντονμπάς, δηλαδή περίπου το 10% των στρατηγικών εδαφών της περιοχής (σχεδόν αποκλειστικά στο Ντονέτσκ) που δεν έχει καταλάβει ο ρωσικός στρατός - ο οποίος την ίδια ώρα συνεχίζει την αργή αλλά σταθερή προέλασή του.

Και στο θέμα αυτό, όμως, για πρώτη φορά η ευρωπαϊκή διπλωματική γλώσσα φαίνεται να υιοθετεί την προοπτική παραχωρήσεων. Ευρώπη και Ουκρανία ζητούν από τις ΗΠΑ να παράσχουν στο Κίεβο «εγγυήσεις ασφαλείας» πριν από οποιεσδήποτε εδαφικές διαπραγματεύσεις για το υπό ρωσική κατοχή ανατολικό τμήμα της χώρας, ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία.

Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την κατάπαυση του πυρός κατά μήκος των σημερινών γραμμών του μετώπου «δίκαιη επιλογή». Ωστόσο χαρακτήρισε άδικη τη ρωσική απαίτηση για αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τμήματα των ανατολικών περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ που δεν έχουν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις. «Το εδαφικό ζήτημα παραμένει άλυτο και πολύ ευαίσθητο», πρόσθεσε.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ συζητούν το ενδεχόμενο μετατροπής αυτών των περιοχών του Ντονμπάς σε «ελεύθερη οικονομική ζώνη» υπό ειδικό καθεστώς διοίκησης, ενώ η Ρωσία προωθεί την ιδέα μιας «αποστρατιωτικοποιημένης» ζώνης - με παρουσία όμως της ρωσικής Εθνοφρουράς. Την ίδια στιγμή, ο Ζελένσκι άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος για μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις.

Πάντως η Κάλας επέμεινε ότι αν η Ρωσία «πάρει το Ντονμπάς, τότε το φρούριο θα πέσει και σίγουρα θα προχωρήσουν στην κατάληψη ολόκληρης της Ουκρανίας. Αν η Ουκρανία φύγει, τότε και άλλες περιοχές θα κινδυνεύσουν».

Παρόμοια θέση διατύπωσε και ο Γερμανός καγκελάριος, λέγοντας ότι αν η Ρωσία καταλάβει το Ντονμπάς θα πάρει σειρά η ΕΕ. «Πιθανότατα θα καταλάβουμε τις διαστάσεις αυτού που βιώνουμε στον κόσμο μόνο σε πολλά χρόνια από τώρα. Δεν είναι τα σκαμπανεβάσματα των καλών σχέσεων μεταξύ κρατών. Είναι η πραγματική, τεκτονική μετατόπιση των πολιτικών και οικονομικών κέντρων εξουσίας», είπε χαρακτηριστικά ο Μερτς.

Καθώς στρατιωτικά οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να πιέσουν για τους δικούς τους όρους στην Ουκρανία - σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που διαθέτουν τη στρατιωτική ισχύ - επιχειρούν να ασκήσουν πίεση μέσω οικονομικής ισχύος.

Την Πέμπτη, στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες θα επιχειρήσουν να ανοίξουν τον δρόμο ώστε να χρησιμοποιηθούν 210 δισ. ευρώ δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια στην Ευρώπη για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών και άλλων αναγκών της Ουκρανίας.

Αυτό θα χρηματοδοτήσει τον στρατιωτικό προϋπολογισμό του Κιέβου για τα επόμενα δύο έως τρία χρόνια, και θεωρείται ένα αποφασιστικό μήνυμα προς τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν να μην υπολογίζει σε κατάρρευση της Ουκρανίας, αλλά και προς τις ΗΠΑ να συμπεριλάβουν τους Ευρωπαίους στις διαπραγματεύσεις.

Στην χρήση των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων ως εγγύηση για την παροχή δανείου από την ΕΕ στην Ουκρανία, πάντως, υπάρχουν διαφωνίες από το Βέλγιο και άλλες χώρες - μέλη, που φοβούνται τα ρωσικά αντίποινα. Από το 2024 η ΕΕ και το G7 αξιοποιούσαν μόνο τους τόκους των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους 2,5 - 3 δισ. ευρώ ετησίως.

Η απόφαση που πάρθηκε ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης «ανατινάζει» τις προσπάθειες της Ουάσιγκτον να διαπραγματευτεί με τη Μόσχα για το μοίρασμα της Ουκρανίας. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία δεσμεύτηκαν επ' αόριστον, αντί να ανανεώνεται το «πάγωμά» τους ανά εξάμηνο, με τον κίνδυνο κάποιο κράτος - μέλος να ασκήσει βέτο.

Η επίδραση του λεγόμενου «δανείου αποζημίωσης» βάζει πολλά εμπόδια σε μια μελλοντική «διευθέτηση» της σύγκρουσης, διότι ως προϋπόθεση τυχόν επιστροφής των ρωσικών κεφαλαίων η ΕΕ θέτει τον τερματισμό της «ρωσικής επιθετικότητας» και των «υβριδικών επιχειρήσεων» σε ευρωπαϊκό έδαφος, καθώς και την καταβολή αποζημιώσεων από τη Μόσχα στην Ουκρανία.

Εξάλλου, τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια βρίσκονται στην «καρδιά» του σχεδίου που διαπραγματεύεται η Ουάσιγκτον με τη Μόσχα και προβλέπει μεταξύ άλλων την αξιοποίησή τους σε κοινές αμερικανορωσικές επενδύσεις.

Το νέο βήμα της ΕΕ, ένθερμοι υποστηρικτές του οποίου αναδεικνύονται η Κομισιόν και ο γαλλογερμανικός άξονας, είναι εξαιρετικά τολμηρό, διότι αντιβαίνει στους μέχρι τώρα διεθνώς παραδεκτούς κανόνες των καπιταλιστών για τις μπίζνες τους, περί προστασίας της ιδιοκτησίας.

Χώρες που διαφωνούν είναι η Ιταλία, η Μάλτα, η Βουλγαρία, η Τσεχία και η Ουγγαρία.

Σε ένα τέτοιο φόντο, εξάλλου, η Τράπεζα της Ρωσίας κατέθεσε αγωγή ζητώντας 229 δισ. δολ. από το «Euroclear», με έδρα τις Βρυξέλλες, για «παράνομες ενέργειες» που καθιστούν «αδύνατο για την τράπεζα να διαθέσει τα κεφάλαια και τους τίτλους της».