Εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων από τον κλάδο, όπως και στο έργο κατασκευής του Μετρό, συνδικαλιστές έδωσαν το «παρών» στην ταράτσα του Συλλόγου Υπαλλήλων Περιφέρειας Αττικής με την εκδήλωση και το θέμα να κεντρίζουν το ενδιαφέρον.

Στην επιτυχία της αποτυπώνονται το μεράκι και ο κόπος των ΚΟ για την προετοιμασία της, που εκτός των άλλων απαιτούσε ψάξιμο και μελέτη.

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Μάκης Μακρής, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ ακολούθησαν παρεμβάσεις από τους: Παναγιώτη Γολεγό, οικοδόμο, γραμματέα του Σωματείου Εργαζομένων στην κατασκευή του Μετρό, μέλος της Κεντρικής Διοίκησης του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας, και η Νίκη Κυριαζάκου, Τοπογράφος Μηχανικός, αντιπρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στην κατασκευή του Μετρό.

Ο Μ. Μακρής σημείωσε πως το θέμα της εκδήλωσης αναδεικνύει τους δυο κόσμους, «απ' τη μια αυτόν που ζούμε σήμερα, το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, που μόνο του "θεό" έχει το κέρδος. Απ' την άλλη, αυτόν που οι εργαζόμενοι έζησαν στην ΕΣΣΔ που ανάδειξε την ανωτερότητα του σοσιαλισμού μέσα και από το παράδειγμα της κατασκευής του Μετρό της Μόσχας».

Επισήμανε πως η ανάδειξη αυτής της πείρας δεν αφορά την επιστροφή στο 1930, αφού άλλωστε «από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, ειδικά όσον αφορά την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας ως προϊόν του εργαζόμενου ανθρώπου». Αλλά γιατί αποδεικνύει όπως και συνολικά η Οκτωβριανή Επανάσταση και τα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης πως «ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός είναι το μοναδικά νέο, το προοδευτικό, το αναγκαίο και ρεαλιστικό, αυτός που μπορεί να δώσει απάντηση υπέρ των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων στα προβλήματα που ολοένα συσσωρεύονται και οξύνονται».

Πιο αναλυτικά υπογράμμισε πως «μια σειρά από επιτεύγματα της εργατικής τάξης, όπως η εξάλειψη της ανεργίας, η 7ωρη και 6ωρη εργασία, η δωρεάν πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες Υγείας και Εκπαίδευσης, οι μεγάλες κατακτήσεις στον αθλητισμό, στις τέχνες και τον πολιτισμό που έγιναν κτήμα του σοβιετικού λαού, η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνικών και μέσων στη διαδικασία της παραγωγής με κίνητρο τη σοσιαλιστική άμιλλα, φωτίζουν τι μπορεί να γίνει εφόσον στο επίκεντρο της κοινωνικής παραγωγής τεθεί η ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του λαού και παραμεριστεί το καπιταλιστικό κέρδος.

Με θεμέλιο αυτόν τον σκοπό της παραγωγής και κατανομής του κοινωνικού προϊόντος, που είναι αποτέλεσμα της εργασίας εκατομμυρίων, ξεδιπλώθηκαν και αναπτύχθηκαν οι νομοτέλειες της νέας κοινωνίας, όπως η κατάργηση της μισθωτής σκλαβιάς, η κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και στον πλούτο που οι ίδιοι οι εργαζόμενοι παράγουν με τα χέρια και το μυαλό τους, ο κεντρικός πανεθνικός επιστημονικός σχεδιασμός που συνενώνει την εργατική δύναμη με τα εργαλεία της παραγωγής, για την επίτευξη του κοινού σκοπού της σοσιαλιστικής ανάπτυξης».

Σε αυτό το πλαίσιο, για το παράδειγμα της κατασκευής του Μέτρο της Μόσχας σημείωσε πως η σχετική απόφαση από την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος των Μπολσεβίκων «αντικατόπτριζε μια στρατηγική προτεραιότητα για την επίλυση του οξυμένου προβλήματος των αστικών συγκοινωνιών της Μόσχας και την αναμόρφωση της πρωτεύουσας του εργατικού κράτους, δίνοντας βάρος στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς σταθερής τροχιάς... Χαρακτηριστικό είναι ότι την πρώτη μέρα λειτουργίας υπολογίζεται ότι χρησιμοποίησαν το Μετρό πάνω από 285.000 λαού της Μόσχας, ενώ αντίστοιχα στο Λονδίνο ήταν 40.000 και στο Παρίσι 30.000».

Επισήμανε πως τα καπιταλιστικά κράτη και οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου των Κατασκευών «αντιμετώπισαν με χλευασμό και υποτίμηση το σχέδιο του εργατικού κράτους για τη δημιουργία μιας τέτοιας κλίμακας κατασκευής σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα, χωρίς μάλιστα την τεχνογνωσία των "προηγμένων Ευρωπαίων"». Ομως «ο σοβιετικός λαός, στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις και στην τεράστια ώθηση που έδωσαν οι νέες σχέσεις παραγωγής, κατάφερε, μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, να το πραγματοποιήσει με τρόπο υποδειγματικό».

Τονίζοντας πως «η βασική παραγωγική δύναμη, που οι κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής εξυψώνουν, είναι ο ίδιος ο εργάτης», παρέθεσε την παροιμιώδη απάντηση των μπολσεβίκων στις προκλήσεις για την κατασκευή του Μετρό: «"Τεχνικά είναι αδύνατο, αλλά εμείς θα το κάνουμε με τον μπολσεβίκικο τρόπο"».

Ανέδειξε επίσης την αποφασιστική σημασία του κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού, που επέτρεψε «την άμεση και ολοκληρωμένη κινητοποίηση του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού και όλων των απαραίτητων πόρων, υλικών και τεχνογνωσίας, χωρίς τις καθυστερήσεις, τους περιορισμούς, τους ανταγωνισμούς και τις αντιφάσεις που επιβάλλει το αστικό κράτος και οι εταιρικές σκοπιμότητες που χαρακτηρίζουν τον καπιταλισμό».

Πρόσθεσε πως η υλοποίηση ενός τόσο μεγαλεπήβολου έργου «κατέστη δυνατή χάρη στην εκτόξευση της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας, που επέτρεψε τη σχετική αυτονομία στην προμήθεια υλικών και μηχανημάτων. Η Σοβιετική Ενωση, παρά το γεγονός ότι μέχρι τότε δεν είχε κατασκευάσει ούτε ένα χιλιόμετρο μετρό, παρείχε εγχώρια τεράστιες ποσότητες υλικών: 88 χιλιάδες τόνους μετάλλου, 581 χιλιάδες κυβικά μέτρα ξυλείας, 296 χιλιάδες τόνους τσιμέντου, καθώς και πλήθος άλλων απαραίτητων στοιχείων».

«Το Μετρό της Μόσχας ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ», ανέφερε, όπου «η πρώτη φάση, μήκους 11,6 χιλιομέτρων, παραδόθηκε σε λειτουργία σε μόλις 4 χρόνια».

«Αυτός ο επιταχυνόμενος ρυθμός δεν ήταν τυχαίος, αλλά ούτε αποτέλεσμα εντατικοποίησης. Οφειλόταν στην αδιάκοπη προσοχή και καθοδήγηση από το σοβιετικό κράτος, αλλά και από τα ίδια τα συμβούλια των εργατών στο έργο, στην άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων και στην κινητοποίηση του εργατικού δυναμικού που λειτουργούσε κάτω από ένα ενιαίο σχέδιο». «Εκεί εφαρμόστηκαν πρωτοποριακές μέθοδοι οργάνωσης της εργασίας», πρόσθεσε φέρνοντας ως παράδειγμα το «Γραφείο Μεθοδολογίας» που ήταν ένας «καινοτόμος θεσμός που δημιουργήθηκε με σκοπό τη συλλογή, ανάλυση, διάδοση και εφαρμογή των καλύτερων μεθόδων εργασίας που αναπτύσσονταν κατά την κατασκευή του Μετρό».

Αντίστοιχα τόνισε πως το διαμορφωμένο κλίμα «ενθάρρυνε τους εργαζόμενους να προτείνουν δικές τους καινοτόμες λύσεις και βελτιώσεις... στη βάση της συνέλευσης του εργοταξίου».

Συνοψίζοντας το αποτέλεσμα ο Μ. Μακρής σημείωσε πως «αυτός που μέχρι χθες διωχνόταν από τα μεγαθήρια που έχτιζε, σήμερα είναι ο επίτιμος καλεσμένος. Αυτός που μέχρι χθες παρέδιδε τα κλειδιά μιας κατασκευής σε άγνωστους ιδιοκτήτες, σήμερα ξέρει ότι είναι ο ίδιος ο ιδιοκτήτης. Αυτός που χτύπαγε μέχρι χθες το σφυρί μονότονα, χωρίς να κατανοεί το γιατί, σήμερα είχε στη διάθεσή του όλο το σχέδιο για το τι και πώς θέλουμε να φτιάξουμε. Με λίγα λόγια, αυτός που ήταν αποξενωμένος από το προϊόν της εργασίας του γιατί δεν είχε τίποτα δικό του και καταδικαζόταν στη μισθωτή σκλαβιά για να μπορέσει να επιβιώσει, έγινε ένα με αυτό που φτιάχνει, γιατί είχε ως κίνητρο έναν ανώτερο σκοπό, την πρόοδο της κοινωνικής παραγωγής, της οποίας ήταν μέρος και μπορούσε να απολαμβάνει και ο ίδιος».

«Μπορεί ο καθένας μας να αντιπαραβάλει την ανωτερότητα του σοσιαλισμού, όπου η εργατική δύναμη παύει να είναι εμπόρευμα που πουλιέται και αγοράζεται, με την καπιταλιστική βαρβαρότητα» συνέχισε, όπου «οι εργάτες δεν έχουν τίποτα δικό τους και αναγκάζονται να πουλάνε την εργατική τους δύναμη σε μια οικτρή μειοψηφία, στους καπιταλιστές - παράσιτα».

«Πρόκειται για θεμελιώδη αλλαγή», τόνισε, αφού «συνεπάγεται ότι η παραγωγή, πλέον, δεν καθοδηγείται από το κίνητρο του κέρδους και τον τυφλό - καταστροφικό ανταγωνισμό της αγοράς, αλλά από τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, που στόχο έχει τη συνδυασμένη ικανοποίηση των διαρκώς αυξανόμενων λαϊκών αναγκών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής».

Κλείνοντας την ομιλία ο Μ. Μακρής σημείωσε μεταξύ άλλων πως «την πρόταση το ΚΚΕ την καταθέτει πλατιά μέσα στους εργαζόμενους, τον λαό και τα παιδιά του, μπαίνοντας μπροστά καθημερινά στην οργάνωση της πάλης και τη διεκδίκηση για όλα όσα έχουμε ανάγκη. Δεν περιμένουμε παθητικά για να αξιοποιηθούν οι μεγάλες δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα και να λυθούν τα προβλήματα που μας βασανίζουν. Δεν πετάμε στα σύννεφα. Ξέρουμε ότι ο πόλεμος του κεφαλαίου ενάντια στα δικαιώματά μας, στην τσέπη μας, στο εισόδημά μας, στη ζωή μας, δεν πρόκειται να σταματήσει αν δεν οργανώσουμε την αντεπίθεσή μας», τονίζοντας πως «η δύναμη του λαού όταν αποφασίζει να πάρει την τύχη του στα χέρια του είναι πολύ μεγάλη. Δεν μπορεί να τη νικήσει κανένα ιμπεριαλιστικό κέντρο».

O Π. Γολεγός στάθηκε στην κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι του κλάδου τόσο στη φάση της καπιταλιστικής ανάκαμψης όσο και της κρίσης. Αναφέρθηκε στη συνέχεια στο έργο της κατασκευής της γραμμής 4 του Μετρό, που «είναι το μεγαλύτερο σε εξέλιξη δημόσιο έργο αυτή τη στιγμή στη χώρα», σημειώνοντας πως σε αυτό «εργάζεται ένα πολυάριθμο και έμπειρο σε αγώνες εργατοτεχνικό προσωπικό, όπου το ΚΚΕ έχει αναπτύξει δεσμούς από την έναρξη της κατασκευής του Μετρό στην Αθήνα τη δεκαετία του '90. Αυτοί οι δεσμοί ανανεώνονται διαρκώς, με υψηλό βαθμό οργάνωσης στο επιχειρησιακό σωματείο και στα κλαδικά Συνδικάτα του κλάδου των Κατασκευών».

Σχολίασε μια σειρά αφηγήματα της εργοδοσίας με στόχο να στοιχίσει τους εργαζόμενους πίσω από τις επιδιώξεις της, ενώ ανέδειξε την σημασία μελέτης και άντλησης πείρας από τις νεότερες γενιές «στην απόπειρα του ανθρώπου να αποτινάξει τον ζυγό της εκμετάλλευσης», σημειώνοντας την ανάγκη να ενισχυθεί ο προσανατολισμός του εργατικού κινήματος ενάντια στον πραγματικό αντίπαλο, την άρχουσα τάξη, το κράτος της, τους διεθνείς συμμάχους και τα κόμματά της.

Η Ν. Κυριαζάκου αναφέρθηκε διεξοδικά στις μεγάλες τεχνικές απαιτήσεις που είχε η κατασκευή του Μετρό της Μόσχας και των σταθμών του, στο πώς αυτές αντιμετωπίστηκαν. Παράλληλα ανέδειξε τους όρους δουλειάς των εργαζομένων κατά την εκτέλεση του έργου με την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών από την πλευρά του εργατικού κράτους, που επεκτείνονταν από ζητήματα υγείας μέχρι την πρόσβαση στον πολιτισμό και αθλητισμό, το δικαίωμα στην ξεκούραση και αναψυχή.

«Σε σύγκριση με τη σημερινή καπιταλιστική πραγματικότητα, όπου παρά την τεχνολογική πρόοδο επικρατούν οι καθυστερήσεις, η εντατικοποίηση της εργασίας και η εμπορευματοποίηση όλων των κοινωνικών αναγκών, γίνεται φανερό ότι η ουσία βρίσκεται στο ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής και για ποιον σκοπό τα χρησιμοποιεί. Το μετρό της Μόσχας είναι απόδειξη ότι ο σοσιαλισμός είναι ρεαλιστικός, ανώτερος, όχι μόνο στις ιδέες αλλά και στα έργα.

"Οταν τους είδαμε να ταξιδεύουν μέσα στα δικά τους βαγόνια, / που έργο των χεριών τους ήταν, τότε καταλάβαμε / Αυτή είναι η εικόνα που μια φορά κάποτε, γεμάτοι ταραχή, / οι κλασικοί μας είχαν προβλέψει".

Με αυτά τα λόγια του ο Μπρεχτ μάς θυμίζει ακόμα σήμερα ότι το μέλλον μας είναι ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός», ανέφερε μεταξύ άλλων.