Μέρος 6ο

Ο Ρίτσαρντ Κοσολάποφ είναι ένας από τους γνωστότερους και πολυγραφότερους παράγοντες της κομμουνιστικής διανόησης της Ρωσίας, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Κομμουνίστ», που εξέδιδε η ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ). Από τις πρώτες κιόλας μέρες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, συμμετείχε στη διαδικασία ανασυγκρότησης του ρωσικού κομμουνιστικού κινήματος. Σήμερα εξακολουθεί να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας, ενώ δραστηριοποιείται μέσα από τις γραμμές της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ (ή, καλύτερα, εκείνου του κομματιού της ΕΚΚ - ΚΚΣΕ, που δρα υπό την Προεδρία του Ο. Σένιν).

Ο Ρ. Κοσολάποφ, μέσα από τις δικές του θεωρητικές αναζητήσεις, συνδέει έντονα το μέλλον της αναγέννησης της χώρας του με την επαναφορά της στις «ράγες» της σοσιαλιστικής ανάπτυξης. Οπως χαρακτηριστικά μας είπε: «Η Ρωσία και πάλι εγκυμονεί μια νέα σοσιαλιστική επανάσταση». Την ίδια ώρα, προειδοποιεί ότι η χώρα του δε θα πρέπει να γίνει «βαστάζος» των ΗΠΑ στην περιοχή της Ασίας, ενώ δε διστάζει να προβλέψει το τέλος της παγκόσμιας αμερικανικής ηγεμονίας, κάτω από το βάρος των συνεχιζόμενων τυχοδιωκτισμών της ηγεσίας των ΗΠΑ.

-- Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ έχουμε μια παραπέρα όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις καταπατάται το Διεθνές Δίκαιο, όπως έδειξαν κι οι τελευταίοι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ. Πώς εσείς εκτιμάτε το ρόλο της Ρωσίας σ' αυτούς τους πολέμους;

-- Ο ρόλος της Ρωσίας στους τελευταίους ιμπεριαλιστικούς πολέμους δεν ήταν αυτοτελής, αλλά δειλός και σε τελική φάση αντιδραστικός.

Στη Γιουγκοσλαβία, η «παλικαριά» της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΡΟ) έφτασε μόλις για την επιχείρηση κατάληψης του αεροδρομίου της Πρίστινα, από ένα μικρό στρατιωτικό σώμα. Την ίδια ώρα, πολλοί ανέμεναν άλλες, αντρίκειες, με οξυδέρκεια, κι όχι απαραίτητα στρατιωτικές κινήσεις. Πρώτον, απαιτούνταν μια σταθερή, από θέσεις αρχών, στηριγμένη στην παράδοση αιώνων, ηθικο-πολιτική υποστήριξη της Σερβίας και του Μαυροβουνίου, έως και την ένταξη αυτών των σλαβικών κρατών στη ΡΟ, ή, τουλάχιστον, την εξεύρεση σίγουρων δρόμων συνεργασίας κι ενότητας. Δεύτερον, ήταν απαραίτητο να δοθούν οι αναγκαίοι πολεμικοί εξοπλισμοί στη Σερβία. Η σκληρότητα στην επίλυση αυτών των θεμάτων θα έπρεπε να ήταν αντίστοιχη με το επίπεδο διάλυσης των κανόνων της ειρηνικής διαβίωσης, που διαμορφώθηκε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ότι, δηλαδή, η Γερμανία, για πρώτη φορά μετά τη χιτλερική επιθετικότητα, και πάλι συμμετείχε σε βομβαρδισμούς σε βάρος μιας ευρωπαϊκής και σλαβικής χώρας αποτελεί απροκάλυπτη επίδειξη δύναμης. Οχι κάποιοι άλλοι, αλλά οι κυβερνώντες σοσιαλδημοκράτες έδειξαν την ετοιμότητά τους να σβήσουν από το χάρτη της Ευρώπης τα σημάδια της Αντιφασιστικής Νίκης. Από μόνο του αυτό το γεγονός, που ελάχιστοι το σημείωσαν, μας οδηγεί σε ορισμένες πικρές σκέψεις.

Στο Αφγανιστάν, οι ρωσικές αρχές, όχι μόνο συνεργάζονται με τους Αμερικανούς, αλλά και μοιράζονται την πείρα «τους» από τον αφγανικό πόλεμο, σαν να θέλουν να εκφράσουν την ετοιμότητά τους να παίξουν στις ασιατικές υποθέσεις έναν υπο-ιμπεριαλιστικό ρόλο.

Πιο συγκρατημένη, κι ορισμένες φορές στα λόγια σκληρή, ήταν η γραμμή του Προέδρου της ΡΟ στις ιρακινές υποθέσεις. Αλλά κι εδώ υπήρξε τελικά το ίδιο, δηλαδή η υποχώρηση, μπροστά στις ΗΠΑ, των γεωπολιτικών θέσεων της Ρωσίας στην περιοχή της Ευρασίας.

-- Την ίδια ώρα, όλοι αυτοί οι πόλεμοι και η προσπάθεια διασφάλισης μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας μοιάζει πολύ με μια προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας. Ποια η γνώμη σας; Θα μπορούσε η Ρωσία να πάρει κάποια μέτρα απάντησης;

-- Θα συμφωνήσω ότι οι παραπάνω πόλεμοι και η στρατιωτική διείσδυση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας και της Κεντρικής Ασίας σημαίνουν, ουσιαστικά, την περικύκλωση της Ρωσίας. Προσωπικά, βλέπω δύο κατευθύνσεις της παραπέρα ιμπεριαλιστικής ενεργητικότητας: Πρώτον, είναι οι προσπάθειες να συνεχιστεί η «τιμωρία», αυθαιρεσία των ΗΠΑ, σε βάρος των παραδοσιακών μας συμμάχων, όπως της Συρίας και του Ιράν, της Βόρειας Κορέας ή της Κούβας, ενώ δεν πρέπει να αποκλείσουμε και τη Λευκορωσία. Η δεύτερη κατεύθυνση είναι η ενίσχυση του παραπέρα διαμελισμού της Ρωσίας έως της αποχώρησης από τη σύνθεσή της κάποιων νότιων περιοχών, αλλά και περιοχών των Ουραλίων και της Απω Ανατολής, παίρνοντας υπόψη εδώ και το πιθανό ενδιαφέρον που μπορεί να εκδηλώσουν Ιαπωνία και Κίνα.

Ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ δεν μπορεί να συμπεριφερθεί διαφορετικά. Κατ' αρχήν, η χώρα μας είναι πολύ μεγάλη και ακόμη αρκετά πολιτισμένη, ώστε να τη ρίξουν για πάντα και χωρίς γυρισμό στον «Τρίτο Κόσμο». Επειτα, παρά τη σκληρή ήττα του σοσιαλισμού, αναμφίβολα η χώρα μας και πάλι τον εγκυμονεί! Μια δεύτερη σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία, υπό την αύξηση και αποκρυστάλλωση του κινήματος ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και τα φαινόμενα της οικονομικής κρίσης στη Δύση, μάλλον θα είναι δυσβάσταχτη για το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Εφόσον, λοιπόν, είναι φανερός ο υπαρκτός κίνδυνος ύπαρξης του ρωσικού κράτους, αυτό που θα πρέπει να τεθεί απέναντι σε έναν τέτοιο κίνδυνο είναι η σταθερή, συνειδητή κρατική θέληση.

Πρώτα απ' όλα, οι Ρώσοι πολιτικοί ηγέτες θα πρέπει να πάρουν υπόψη τους πως εκτός από τις κεντρόφυγες τάσεις, υπάρχουν και οι κεντρομόλες. Προς τη ΡΟ στρέφονται η Λευκορωσία (το σύμφωνο για την ίδρυση ενιαίου κράτους ήδη υπάρχει κάμποσα χρόνια) και η Δημοκρατία της Υπερδνειστερίας, η αυτόνομη περιοχή της Κριμαίας, η Αμπχαζία, η Νότια Οσετία και το Τατζικιστάν. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού αυτών των περιοχών, αλλά και άλλων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, έχει πάρει και τη δεύτερη, τη ρωσική υπηκοότητα. Πολύ ισχυρές είναι οι φιλο-ρωσικές διαθέσεις στην Ουκρανία, ιδιαίτερα στο αριστερό, ανατολικό τμήμα της. Εως 30 εκατομμύρια ρωσόφωνοι πολίτες διαφορετικών εθνοτήτων (όσο ένα μεσαίο ευρωπαϊκό κράτος) νιώθουν τη γλωσσική καταπίεση πέρα από τα σύνορα της ΡΟ. Ο σοβιετικός λαός, ως νέο διεθνιστικό και κοινωνικό σύνολο ανθρώπων, που ιστορικά διαμορφώθηκε για 70 χρόνια λαϊκής εξουσίας, δε σταμάτησε να υπάρχει εξαιτίας της προδοτικής συμφωνίας του Μπελαβέζσκ της 6ης Δεκέμβρη 1991. Αυτή η ουσιαστική πραγματικότητα έρχεται σε αντίθεση με τη διοικητικο-εδαφική διαίρεση. Αυτή η βασική αντίθεση της μετασοβιετικής κοινωνίας βιώνεται πολύ έντονα από τους συμπατριώτες μου και άρα, το σημαντικότερο, σήμερα πρέπει να κατευθυνθούμε προς μια εθνική και διεθνιστικο-πατριωτική ενοποίηση, ως προϋπόθεση της σοσιαλιστικής αναγέννησης. Αυτό είναι μια γενική τοποθέτηση, που οπωσδήποτε μπορεί εύκολα να αναλυθεί σε επιμέρους ζητήματα και πολιτικά σχέδια, αν τα πρόσωπα που κυβερνούν διαμορφώσουν έστω μια γενική αντίληψη για τα συμφέροντα και τη νοοτροπία του λαού τους κι, επαναλαμβάνω, αν διαμορφώσουν αυτοτελή κρατική θέληση.

-- Πώς, κατά τη γνώμη σας, διαμορφώνονται σήμερα οι σχέσεις (οικονομικές - πολιτικές) της χώρας με τις ΗΠΑ;

-- Οι σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία διαμορφώνονται κατά το αποικιοκρατικό μοντέλο, που με δυσκολία κρύβεται. Εχουμε ακούσει κάμποσα «κοσμητικά» για τη χώρα μας από κάποιους γνωστούς Δυτικούς πολιτικούς, όπως περί «αυτοκρατορίας του κακού», ή περί «περισσευούμενης χώρας» και βλέπουμε ότι δεν πρόκειται απλώς για κάποια επίθετα. Η έξοδος των ΗΠΑ από μια σειρά συμφωνίες αφοπλισμού, τη στιγμή μάλιστα που προωθούν το μονομερή και στηριγμένο στην απάτη αφοπλισμό της ΕΣΣΔ και στη συνέχεια της Ρωσίας, από τους γκορμπατσοφικο-γιελτσινικούς, δείχνει ιδιαίτερα αποκαλυπτική, αλλά κι επικίνδυνη όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά και για όλο τον κόσμο.

Η σημερινή Ρωσία, με την προσχεδιασμένη καταστροφή της οικονομίας της σε τέτοια μεγέθη, που να συγκρίνεται με την κατάσταση στις ΗΠΑ το 1933 (οικονομική κρίση) και της Γερμανίας το 1945 (με την ήττα της στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο), ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη Δύση ως προμηθευτής πρώτων υλών και εγκεφάλων, ως αποθήκη των «πολιτισμένων» αποβλήτων.

Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει οπισθοδρομήσει, σχεδόν στον 19ο αιώνα, εξακολουθεί να ανησυχεί τους Αμερικανούς, εξαιτίας του διηπειρωτικού αμυντικού δυναμικού της, των αποθεμάτων επιστημονικο-τεχνικής σκέψης και των απρόβλεπτων δυνατοτήτων, που προβάλλουν από τη χιλιετή ιστορική εμπειρία του λαού της και το ευρασιατικό μέγεθος του εδάφους της. Στη σταθερότητα του σημερινού, νέου κι «άγριου» καπιταλισμού δε νομίζω να πιστεύει κανείς. Αλλά και ο ανεπτυγμένος καπιταλισμός στη Ρωσία δεν είναι καθόλου επιθυμητός, όπως και ο σοσιαλισμός, από τη Δύση. Εάν η Ρωσία διατηρηθεί ως αυτοτελές κράτος, τότε είναι καταδικασμένη να ακολουθήσει ένα δικό της δρόμο, που θα συνδεθεί με την εξασφάλιση των εγγυήσεων ανάπτυξής της σε τρόφιμα, σε στρατιωτικό και πολιτιστικο-γλωσσικό επίπεδο, που συνδέεται με την εξάλειψη της μίμησης στην ανάπτυξη, κάτι που τελικά θα οδηγήσει στην επιστροφή της χώρας στη σοσιαλιστική πρωτοτυπία της χώρας. Είναι φανερό πως έως ότου θα διατηρείται η παραπάνω ιδιαιτερότητα της Ρωσίας, στις σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας θα εξακολουθεί να είναι έντονη η έλλειψη εμπιστοσύνης. Η «εμπιστοσύνη», αλα-ιμπεριαλιστικά σημαίνει, είτε την πλήρη υποταγή, είτε την ουσιαστική εξαφάνιση της χώρας.

-- Πώς εκτιμάτε τις σχέσεις που αναπτύσσει η Ρωσία με το ΝΑΤΟ, όπως και τις προσπάθειες βαθύτερης σύνδεσης έως και ένταξης της Ρωσίας σ' αυτόν τον ιμπεριαλιστικό οργανισμό;

-- Ξέρετε, δεν πιστεύω στην πιθανότητα ομαλής ένταξης της ΡΟ στο ΝΑΤΟ. Κατ' αρχήν, η εμφάνιση της Ρωσίας σ' αυτήν την οργάνωση, εξαιτίας του διηπειρωτικού μεγέθους της χώρας, μπορεί να οδηγήσει σε μια ποιοτική αλλαγή του χαρακτήρα αυτής της οργάνωσης και στην άμβλυνση του ιμπεριαλιστικού δηλητηρίου της. Δεύτερον, αυτό μπορεί να σημαίνει τη χρέωση του νέου μέλους με τέτοιες λειτουργίες, τις οποίες μια κυρίαρχη Ρωσία να μην μπορεί να τις αναλάβει. Εννοώ εδώ την ελπίδα ενός υπο-ιμπεριαλιστικού ρόλου της Ρωσίας (κάτω από τους Αμερικάνους) στο ανατολικό ημισφαίριο, που θα συνδέεται με την αντιμετώπιση του «κίτρινου» κινδύνου (της τεράστιας Κίνας) και του μουσουλμανικού κόσμου, μιας προώθησης, δηλαδή, των συμφερόντων των ΗΠΑ σ' αυτήν την περιοχή.

Η Ρωσία κινδυνεύει να σταματήσει να είναι ο εαυτός της, πρωτόγονα και εξευτελιστικά να εξομοιωθεί με μια πολιτεία της Βόρειας Αμερικής. Τα αποθέματα των φιλικών και συμμαχικών σχέσεων της ΡΟ με την Ευρώπη, που ήταν ιδιαίτερα πλούσια στις αρχές της δεκαετίας του '80, πλέον χάρη στις ενέργειες γνωστών ισχυρών κύκλων, έχουν εξαντληθεί. Αλλά παραμένει ένα πολύ ισχυρό δυναμικό, το οποίο υποδείκνυε ακόμη ο Λένιν, η Ινδία και η Κίνα, πολύ διαφορετικές χώρες. Για μας, πιστεύω ιδιαίτερη σημασία έχει η πρώτη, καθώς επίσης ο αραβικός κόσμος και η περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Σ' αυτό το φόντο, η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα ήταν ένας αναχρονισμός, αν και τίποτα δεν αποκλείεται. Εάν μας κατάφεραν να μας σπρώξουν στο προηγούμενο σύστημα και, μάλιστα, σε παραλλαγή μπαγιάτικη, είναι πιθανό να καταφέρουν να μας σπρώξουν και στη γνωστή για την επιθετικότητα διεθνή οργάνωση, που αντικειμενικά δε συμβαδίζει με τον ΟΗΕ.

-- Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι σχέσεις της Ρωσίας με την ΕΕ;

-- Για το χαρακτήρα του ενδιαφέροντος της Δύσης για τις σχέσεις με τη Ρωσία, ήδη, αναφέρθηκα. Η προσχεδιασμένη αποβιομηχανοποίηση (πτώση της παραγωγής κατά 50-60%) και η διακοπή εδώ της επιστημονικο-τεχνικού προόδου δε μου επιτρέπουν να ελπίζω στη δυνατότητα ανάπτυξης αυτών των σχέσεων, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, στη βάση του αμοιβαίου οφέλους.

-- Η Ρωσία κινείται για τη δημιουργία μιας σειράς νέων διεθνών οργανώσεων, όπως είναι το Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας (ΣΣΑ), η «Ομάδα της Σαγκάης» με την Κίνα. Κατά πόσον, κατά τη γνώμη σας, αυτές οι οργανώσεις μπορούν να γίνουν «αποτρεπτικός» παράγοντας στη διείσδυση των ΗΠΑ και της ΕΕ στην περιοχή;

-- Ηδη έκανα μια αναφορά, στο ποια θα πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη μου, μια εναλλακτική, στη φιλοαμερικανική και φιλο-ΝΑΤΟική, πολιτική. Οπωσδήποτε θα πρέπει το ΣΣΑ και η «Ομάδα της Σαγκάης» να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν, αλλά εδώ τα ερωτήματα είναι περισσότερα από τις απαντήσεις. Οι δυνατότητες είναι περισσότερες από τις πράξεις, όπως και περισσότερη είναι η τάση της ενσωμάτωσης, παρά της αντίστασης. Ενώ θα έπρεπε να είναι διαφορετικά.

-- Στο έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ υπάρχουν σήμερα τόσες ενώσεις, όπως η ΚΑΚ, η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση, το ΣΣΑ και η Ενωση Ρωσίας - Λευκορωσίας. Πώς εκτιμάτε το ρόλο της Ρωσίας σ' αυτές τις οργανώσεις και ποια η προοπτική τους;

-- Ο ρόλος της Ρωσίας στις διακρατικές οργανώσεις στο μετασοβιετικό χώρο εξακολουθεί να είναι «ρόλος - κλειδί». Είναι ο ρόλος ενός μεγάλου μαγνήτη, εξαιτίας μιας σειράς αιτιών, ενός πυρήνα κάποιου συνόλου. Στις σημερινές συνθήκες, εξαιτίας εμφανών κινήτρων, μόνον η νεοεμφανιζόμενη αστική τάξη «καλεί» εδώ ξένους, κυρίως Αμερικανούς «φίλους». Αυτό μαρτυρά, μεταξύ των άλλων, και την αδυναμία της, αλλά και τις σχέσεις της. Αυτή η αδυναμία είναι εσωτερική. Για παράδειγμα, ο Σεβαρντνάτζε προσπαθεί να ισχυροποιηθεί με μια αμερικανική στρατιωτική δύναμη, τόσο από τους Γεωργιανούς μισθοφόρους που εκπαίδευσαν οι ίδιοι, όσο και από την αντιπολίτευση, αλλά και να ξεπεράσει τον πολυ-διαμελισμό της χώρας, στην οποία οι αυτόνομες περιοχές της Αμπχαζίας, της Νότιας Οσετίας και της Ατζαρίας δε βλέπουν καθόλου το μέλλον τους μέσα από τα «γυαλιά» που φοράει η Τιφλίδα, αλλά στρέφονται προς τη Μόσχα.

Για παράδειγμα, το Ενωσιακό Κράτος, το νομοθετικό πλαίσιο που ήδη έχει διαμορφωθεί με σχετικό Σύμφωνο, αποτελεί ένα παράδειγμα που ασκεί επίδραση. Εκεί αναγνωρίζεται η ανάγκη ενότητας των ανατολικο-σλαβικών λαών, ρωσικής προέλευσης. Κι αυτή η διαδικασία θα έχει συνέχεια. Οι φιλοδυτικές και φιλο-ΝΑΤΟικές δυνάμεις προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την επαναπροσέγγιση των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, πρώτα απ' όλα των ρωσογενών λαών. Ομως, αυτή τους η προσπάθεια δεν έχει οργανικό χαρακτήρα, είναι τεχνητή. Αλλά τι μπορεί να είναι η Ρωσία χωρίς το Κίεβο, τη «μητέρα - πόλη των Ρώσων»; Από τη συμπεριφορά της ηγεσίας της ΡΟ, αλλά κι από τη συσπείρωση, την αγωνιστικότητα του αριστερο-πατριωτικού κινήματος εξαρτάται πρώτα απ' όλα το σε ποια κατεύθυνση θα πάνε τα πράγματα, μέσα από ποιες μορφές θα πάρει «σάρκα και οστά» η κρατική οικοδόμηση της καρδιάς της Ευρασίας, την οποία ο Ζ. Μπρεζίνσκι βιάστηκε να χαρακτηρίσει «μαύρη τρύπα» (στο βιβλίο του «Η μεγάλη σκακιέρα»).

-- Η Ρωσία με όλες τις δυνάμεις της προσπαθεί να ενταχθεί σε τέτοιες διεθνείς ενώσεις, όπως είναι η G-8 και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ). Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες;

-- Η πλήρης ένταξη της Ρωσίας σ' αυτές τις ενώσεις είναι το λιγότερο πρόωρη, αν όχι εντελώς άσκοπη.

Ανατρέχοντας σε μια ακριβή ακαδημαϊκή έκδοση με τον πολύ χαρακτηριστικό τίτλο «Ρωσία - 2015: Αισιόδοξο σενάριο» (έκδοση του 1999), θα δούμε ότι ορισμένοι δικοί μας αισιόδοξοι ακαδημαϊκοί θεωρούν την ένταξη στον ΠΟΕ «πρωταρχικό στόχο της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην επεξεργασία της εξωτερικής οικονομικής στρατηγικής». Οι ίδιοι αναμένουν από αυτό το βήμα τη διασφάλιση και για τη ΡΟ του καθεστώτος της μεγαλύτερης δυνατής εύνοιας, με τη μείωση των δασμών των άλλων χωρών, την άρση των εμποδίων για την κίνηση των προϊόντων της μεταποιητικής βιομηχανίας (που μεταξύ των άλλων έχει περισσότερο απ' όλους τους τομείς πληγεί από τις «μεταρρυθμίσεις»), μεταξύ των άλλων και των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Υπολογίζουν ακόμη ότι θα αρθούν και τα εμπόδια για την εισαγωγή στη Ρωσία ξένης τεχνολογίας. Σ' αυτές τις «προγνώσεις» ταιριάζει αυτό που λένε: «Μακάριοι οι ευκολόπιστοι, τα περνούν εύκολα στη ζωή!!»

Ακόμη, όμως, και αυτοί οι ακαδημαϊκοί αισιόδοξοι δεν μπορούν να μην αναγνωρίσουν πως «η σημερινή χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ρωσικής οικονομίας απαιτεί προσπάθειες στήριξης από το κράτος των ντόπιων παραγωγών στους ζωτικά αναγκαίους για την εθνική οικονομία τομείς» και προβάλλουν ορισμένες διεκδικήσεις σχετικά με την ένταξη της Ρωσίας στον ΠΟΕ. «Πρέπει όλα τα προβλήματα της υπεράσπισης της εσωτερικής αγοράς να επιλυθούν πριν την ένταξη της Ρωσίας στον ΠΟΕ», σημειώνουν αυτοί οι ακαδημαϊκοί. Πιστέψτε με, όταν μπαίνει έτσι το ζήτημα, πρόκειται για έναν τόσο μεγάλο αριθμό ζητημάτων, που αν αποφασίσεις πως πρέπει να τα λύσεις, τότε και πάλι θα καταλήξεις να βάλεις και πάλι το ερώτημα από την αρχή, αν, δηλαδή, αξίζει η όποια συμμετοχή στον ΠΟΕ.

-- ΟΙ ΗΠΑ έχουν φτιάξει ένα μακρύ κατάλογο των επόμενων θυμάτων τους. Είναι βέβαια γνωστό πως «τρώγοντας έρχεται η όρεξη». Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Ρωσίας σ' αυτούς τους σχεδιαζόμενους ιμπεριαλιστικούς πολέμους;

-- Για τον εξαρτημένο, υπο-ιμπεριαλιστικό ρόλο, τον οποίο δίνουν στη Ρωσία σ' αυτούς τους πολέμους των ΗΠΑ, έχω ήδη μιλήσει. Πιστεύω ότι αυτός ο ρόλος της είναι απολύτως ξένος. Η Ρωσία θα ξεπουλήσει την ιστορία της, την πολιτιστική κι απελευθερωτική αποστολή της, που προωθούσε για αρκετό διάστημα στην περιοχή της Ευρασίας, αν αποδεχτεί το ρόλο του «τσοπανόπουλου» της Αμερικής στο ανατολικό ημισφαίριο.

Η Ρωσία θα πρέπει, επιτέλους, να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της και να επιτρέψει στις ΗΠΑ μόνες τους να ηττηθούν εξαιτίας των τυχοδιωκτισμών τους.

Η Ρωσία θα πρέπει, χρησιμοποιώντας και τη λέξη του γνωστού Ρώσου διπλωμάτη του 19ου αιώνα, του Γκόρτσακοφ, να «συγκεντρωθεί» κι εκ νέου να επεξεργαστεί τη στρατηγική της στη διεθνή και εθνική πολιτική, παίρνοντας υπόψη την εμπειρία των αιώνων, τις προκλήσεις του μέλλοντος, σε συνδυασμό με τις δικές της ανάγκες και τις ελπίδες των γειτονικών λαών της.

ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ:

Το 7ο μέρος