«Ο ηρωικός Δεκέμβρης ήταν αναπόφευκτος. Εξέφραζε τη συνέχιση της ασίγαστης ταξικής πάλης που προϋπήρχε στη διάρκεια του πολέμου και κρυβόταν πίσω από τις φλόγες του, όσο βέβαια ήταν δυνατό να κρυφτεί», τόνισε η Αλέκα Παπαρήγα στην ομιλία της στη χτεσινοβραδινή εκδήλωση.

Η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε σε γεγονότα της περιόδου του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και σε συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτά. Μεταξύ άλλων υπογράμμισε:

«Ενα πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει δεν αφορά αυτά καθαυτά τα γεγονότα που ξεκίνησαν στις 3 και 4 Δεκέμβρη, αλλά την προηγούμενη περίοδο της ΕΑΜικής ένοπλης πάλης στα χρόνια 1941 - 1944, το ζήτημα ποια στρατηγική πρέπει να χαράξει το Κομμουνιστικό Κόμμα στις συνθήκες του ιμπεριαλιστικού πολέμου κατά τη διάρκεια και με τη λήξη του. Είναι γνωστό ότι επανειλημμένα το ΚΚΕ, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχει αναγνωρίσει την ευθύνη του, καθώς δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα σε διαλεκτική σχέση με την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. (...)

Η νίκη της ΕΣΣΔ, που ολοκληρώθηκε με την απόσπαση από το καπιταλιστικό σύστημα άλλων 8 κρατών στην Ευρώπη, ήταν καθαρή νίκη υπέρ των λαών. Αντίθετα, στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο ο εργαζόμενος λαός του ηττημένου κράτους βίωσε όλες τις συνέπειες της ήττας, αλλά και ο εργαζόμενος λαός του κράτους-νικητή πλήρωσε βαριά όλο το τίμημα του κόστους και των απωλειών του πολέμου. Νικητές και ηττημένοι καπιταλιστές ξεζουμίζουν τους λαούς για να γίνει η καπιταλιστική ανοικοδόμηση. Αυτό το συμπέρασμα είναι απολύτως επίκαιρο σήμερα. (...)

Ολοκληρώνοντας το πρώτο βασικό συμπέρασμα σημειώνουμε: Τύραννος δεν είναι μόνο ο στρατός κατοχής και οι διοικητές του. Τύραννος δεν είναι μόνο ο δικτάτορας. Τύραννος είναι πάνω απ' όλα η αστική τάξη, η αστική κυριαρχία και εξουσία, γιατί αυτή χρησιμοποιεί και αξιοποιεί και τον πόλεμο και το φασισμό και τις διάφορες μορφές δικτατορίας. (...)

Ενα δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει ως δίδαγμα είναι το ζήτημα της συμμετοχής του ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις ή γενικά σε κυβερνήσεις που έχουν στόχο την αστική διαχείριση. Δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση που η συμμετοχή ενός ΚΚ σε αστική διακυβέρνηση να ωφέλησε το λαό. Οταν τα αστικά κόμματα σε θέλουν ως σύμμαχο, ξέρουν καλά ότι θα ωφεληθούν τα ίδια και το σύστημα πολύ περισσότερο (...)».

Κλείνοντας την ομιλία της, η Αλ. Παπαρήγα σημείωσε ότι πατρίδα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της είναι η Ελλάδα απαλλαγμένη από την ταξική εκμετάλλευση και αυτή η πατρίδα αξίζει κάθε θυσία. «Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω, η Ιστορία μας είναι τιμή και δέσμευση. Τα λόγια είναι το βαθύ και στέρεο πιστεύω μας, το πιστεύω μας είναι η πράξη. Η ιδεολογική και πολιτική μας επαγρύπνηση είναι στο υψηλό σημείο της. Η επαγρύπνηση είναι αρετή για κείνον που οργανώνει την αντεπίθεση, αυτές τις δύο ιδιότητες είμαστε σε θέση να τις συνδυάζουμε, καθώς πλησιάζουμε τα 100 χρόνια ζωής και δράσης, ανιδιοτέλειας, προσφοράς και θυσιών. Ξέρουμε τις ευθύνες μας, ξέρουμε τις υποχρεώσεις μας! Ηδη στο ΚΚΕ έχει διαμορφωθεί μια νέα γενιά κομμουνιστών που, αξιοποιώντας την πείρα του Κόμματος, θα βαδίσει σταθερά μπροστά, δεν το ελπίζουμε, το πιστεύουμε και το διαβεβαιώνουμε», υπογράμμισε.

Παρουσιάζοντας την έκδοση «Δεκέμβρης του '44 - κρίσιμη ταξική σύγκρουση», ο Μ. Μαΐλης σημείωσε ότι αποτελεί συλλογική μελετητική προσπάθεια που πραγματοποιήθηκε, με αφορμή τα 70χρονα του Δεκέμβρη, που συμπίπτουν με τα 96 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ.

Στην έκδοση, σημείωσε ο Μ. Μαΐλης, αναδεικνύονται μια σειρά γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν κάθε ένοπλο μαζικό αγώνα και που έλαμψαν στις συγκρούσεις των 33 ημερών. Πρόκειται για τις αρετές που αναδεικνύουν μαζί και ο καθένας χωριστά απλοί άνθρωποι, μόνο όταν μπαίνουν οργανωμένα στην πάλη, ορμητικά και αποφασισμένοι να τα δώσουν όλα, προκειμένου να κυριαρχήσει το δίκιο τους για καλύτερες μέρες. Ο ηρωικός αγώνας του ΚΚΕ και των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ αναδεικνύεται σε ολόκληρο το βιβλίο, κυρίως στα άρθρα για τις μάχες των 33 ημερών στην Αθήνα, στο Χρονικό του Δεκέμβρη και στην πάλη της γυναίκας, της ΕΑΜίτισσας και ΕΠΟΝίτισσας.

Ο Μ. Μαΐλης αναφέρθηκε στο καθήκον του κομμουνιστικού κινήματος να αναζητήσει τις αιτίες εξελίξεων, όπως η αντεπανάσταση που συνιστά ένα γιγάντιο πισωγύρισμα, προκειμένου να βγάλει τα αναγκαία συμπεράσματα. Σ' αυτό το καθήκον - τόνισε - συμβάλλει το ΚΚΕ, έχοντας πραγματοποιήσει μια σειρά βήματα, με τις επεξεργασίες που περιλαμβάνονται στις Αποφάσεις του 18ου και του 19ουΣυνεδρίων του, καθώς και το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949 - 1968. Στο πλαίσιο αυτών των επεξεργασιών, πραγματοποιήθηκε και η μελέτη για το Δεκέμβρη του '44.

«Η εξαγωγή διδαγμάτων συνιστά πολιτική στάση τιμής μιας ηρωικής πορείας και των πρωταγωνιστών της, των λαϊκών μαζών, καθώς και προσπάθεια εκπλήρωσης των οραμάτων τους, αφού ισχυροποιεί την πάλη για το σοσιαλισμό», σημείωσε.

«Οι ελευθερωτές γυρίσαν απ' τη μάχη

Και βρήκανε καινούργια αφεντικά

Να κυβερνάν τις πολιτείες τους.

Κι απ' τα κανόνια ανάμεσα, προβάλανε οι έμποροι».

Μ' αυτούς τους στίχους του Μπ. Μπρεχτ να προβάλλονται στην οθόνη άρχισε το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της εκδήλωσης, ένα μουσικό - λογοτεχνικό χρονικό που απέδωσε τις 33 ηρωικές μέρες του Δεκέμβρη του '44, μέσα από κείμενα της Μέλπως Αξιώτη από το έργο της «Αθήνα 1941 - 1945», του Μενέλαου Λουντέμη από το «Μεγάλο Δεκέμβρη» και μέσα από ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, που διάβασαν οι ηθοποιοί Κώστας Καζάκος και Ελένη Γερασιμίδου.

«Κρίμας που δεν μπορείτε να διαβάσετε όλο το έντυπο υλικό που τυπωνότανε σ' εκείνες τις 33 μέρες. Ν' ακούσετε τις αναφορές των υπευθύνων. Τα λόγια των μανάδων. Να βλέπατε πως βγάζαν όλοι την μπουκιά απ' το στόμα τους να την δώσουν στον άλλον. Θ' ανατριχιάζατε όταν ξεψυχούσανε οι αμούστακοι ΕΛΑΣίτες μας μ' εκείνο το τραγούδι της Λαοκρατίας. Οταν νεκροφιλούσε ο γέρος το τελευταίο του παιδί κι έπιανε αυτός το πολυβόλο. Μόνο τότε θα νιώθατε. Δείγματα ελάχιστα σας αντιγράφομε. Τα πολλά τα πήραν μαζί τους στο θάνατο οι πολεμιστές. 'Η τα βαστούνε μυστικά μες στην καινούργια φυλακή τους οι φυλακισμένοι» (Μ. Αξιώτη).

Στο φόντο, εικόνες της εποχής που ξεκινούσαν από την Απελευθέρωση, με το λαό της Αθήνας να πανηγυρίζει, κι έπειτα την απόβαση των Αγγλων στο λιμάνι του Πειραιά, το μεγάλο συλλαλητήριο στις 3 του Δεκέμβρη, τους νεκρούς, τη διαδήλωση στην κηδεία, τις μάχες του ΕΛΑΣ... εναλλάσσονταν έργα του εικαστικού Α. Τάσσου.

Παράλληλα, δέκα ελληνικά και διεθνιστικά τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη, Χρήστου Λεοντή, Γιάννη Μαρκόπουλου, Ζαν Μπατίστ Κλεμάν, Χανς Αϊσλερ πλαισίωσαν όμορφα τα λογοτεχνικά κείμενα και τις εικόνες. Τα τραγούδια έπαιξε το συγκρότημα «Ρωμιοσύνη», σε καλλιτεχνική επιμέλεια κι ενορχήστρωση του Τεό Λαζάρου. Ξεχωριστή μουσική στιγμή το αντάμωμα των ανταρτών με τους προπάππους συντρόφους τους, τους Κομμουνάρους. Για πρώτη φορά αποδόθηκε και τραγουδήθηκε στα ελληνικά το τραγούδι της Παρισινής Κομμούνας «Η ματοβαμμένη βδομάδα».