- Τρέχουσα
- Προηγούμενη
- Επόμενη
- Μόνο κείμενο
- Σύνθετη αναζήτηση
- Πολιτική
- Κόσμος
- Οικονομία
- Εργαζόμενοι
- Κοινωνία
- Νεολαία
- Πολιτισμός
- Αθλητισμός
- Ανασκόπηση
- Από μέρα σε μέρα
- Σαν σήμερα
- Ιστορία
- Αρθρα
- Σχόλια
- Τετρασέλιδα
- Ολες οι στήλες
- Σκίτσα
- Ιστορική διαδρομή
- Ενθετα ιστορίας
- Ειδικές εκδόσεις
- International
- Νέα του site
- Επικοινωνία
Feeds- Οδηγίες
- Υπεραστικοί Αριθμ.
- Διαφορές ώρας
Η συντριπτική πλειοψηφία των κινητοποιήσεων που πάνε στα δικαστήρια, κρίνονται διαχρονικά παράνομες ή/και καταχρηστικές
Από κινητοποίηση ενάντια στην ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης |
Αυτό που πρέπει να έχουν καθαρό οι εργαζόμενοι, είναι ότι και στις σημερινές συνθήκες, η κατάσταση που έχουν διαμορφώσει το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του, με τη βοήθεια της αστικής Δικαιοσύνης, έχει υπονομεύσει σε μεγάλο βαθμό το δικαίωμα στην απεργία. Πάνω σ' αυτό το έδαφος γίνεται η συζήτηση για αλλαγές που θα κάνουν πιο αντιδραστικό το θεσμικό πλαίσιο για τη συνδικαλιστική δράση.
Από αυτή τη σκοπιά, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των απεργιών που φτάνουν στα δικαστήρια με προσφυγή της εργοδοσίας, χαρακτηρίζονται παράνομες ή/και καταχρηστικές. Στη βάση των εκατοντάδων δικαστικών αποφάσεων, η αστική Δικαιοσύνη κτίζει μεθοδικά ένα ασφυκτικό πλαίσιο όρων και προϋποθέσεων που κάνουν σχεδόν αδύνατη την οργάνωση μιας απεργίας, ακόμα κι αν αυτή κηρυχτεί με βάση τις διαδικασίες που προβλέπει ο Ν. 1264/82.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά και αμείλικτα: Στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών «ΝΟΜΟΣ» είναι καταχωρημένες 121 δικαστικές αποφάσεις για απεργιακές διαφορές, για την περίοδο 1985 - 2001. Από αυτές, οι 104 έκριναν παράνομη την απεργία, ενώ μόλις 17 την έκριναν νόμιμη! Μάλιστα, από τις 17 αποφάσεις, τουλάχιστον τρεις πρωτόδικες ανατράπηκαν στο Εφετείο! Συνολικά, στο συγκεκριμένο διάστημα, που ξεκινάει τρία μόλις χρόνια μετά την ψήφιση του Ν. 1264/82 από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 88% των απεργιών κρίθηκαν παράνομες!
Σύμφωνα με μια άλλη επεξεργασία, την οποία έκανε και δημοσίευσε ο «Ρ» το 2008, από το 1999 μέχρι και τον Ιούνη του 2008 εκδικάστηκαν 248 προσφυγές της εργοδοσίας σε βάρος απεργιακών κινητοποιήσεων (εξαιρείται ο Δεκέμβρης του 2003 και ολόκληρο το 2005, επειδή το Πρωτοδικείο δε διέθετε τα στοιχεία). Από αυτές τις προσφυγές, οι 215, δηλαδή το 86,7%, κρίθηκαν πρωτόδικα παράνομες ή/και καταχρηστικές! Νόμιμες κρίθηκαν 30, ενώ 3 ακόμα προσφυγές παραπέμφθηκαν να δικαστούν σε άλλο δικαστήριο ή συνέτρεξε άλλος λόγος, ώστε να μη βγει τελεσίδικη απόφαση.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η δικαστική απόφαση που έκρινε παράνομη και καταχρηστική την απεργία - αποχή των εργαζομένων στο Δημόσιο από τη διαδικασία της «αξιολόγησης». Συνοπτικά, το σκεπτικό της απόφασης είναι ότι μια απεργία, όταν χαρακτηρίζεται «πολιτική» από τα δικαστήρια, είναι ασυζητητί παράνομη, όπως παράνομη είναι και όποια απεργία διεκδικεί την κατάργηση αντεργατικών και αντιλαϊκών νόμων!
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο αποφάνθηκε πως «η αμιγώς πολιτική απεργία, δηλαδή εκείνη που επιδιώκει αμιγώς πολιτικούς σκοπούς (π.χ. ανατροπή της κυβέρνησης, τη συμβολή στην επικράτηση πολιτικού κόμματος) (...) είναι παράνομη». Επίσης, ότι η απεργία διαμαρτυρίας «δεν μπορεί να έχει ως σκοπό την κάμψη της βούλησης των νομοθετικών οργάνων, ούτε μπορεί να διαρκέσει μέχρι η πολιτεία να υποκύψει και να αποδεχθεί τα αιτήματα των απεργών, διαφορετικά, αν έχει τέτοιο σκοπό είναι παράνομη»!
Οπως φαίνεται, η αστική Δικαιοσύνη έχει «ποικιλία» στο σκεπτικό με το οποίο κρίνει παράνομες ή/και καταχρηστικές τις απεργίες, ενώ δεν λείπει και η παραδειγματική τιμωρία συνδικαλιστών που πρωτοστάτησαν σε μια απεργία, όπως στην περίπτωση των χαλυβουργών.
Ενδεικτικά, άλλες δικαστικές αποφάσεις επικαλούνται καθαρά τυπικούς λόγους (τρόπος κήρυξης της απεργίας, αρμόδιο όργανο που την κηρύσσει, χρόνος προειδοποίησης της εργοδοσίας κ.ά.), άλλες επικαλούνται το «διευθυντικό δικαίωμα» του εργοδότη, σε σύγκρουση με τα αιτήματα των εργαζομένων (π.χ., σε κινητοποιήσεις που έχουν αίτημα την ανάκληση μιας απόλυσης) και άλλες χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι μια απεργία προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά στην επιχείρηση από το όφελος που προσδοκούν οι απεργοί.
Συχνή είναι η επίκληση και του «γενικού συμφέροντος», που συγκαλύπτει ότι στην απεργία συγκρούεται τάξη με τάξη, με εκ διαμέτρου αντίθετα συμφέροντα. Χαρακτηριστική γι' αυτό είναι η απόφαση του Εφετείου Αθηνών 5687/2004, που είχε κρίνει παράνομη την απεργία των ξενοδοχοϋπαλλήλων την περίοδο πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων, με το σκεπτικό ότι από την επιτυχία των Αγώνων και από την αύξηση της τουριστικής κίνησης κρίνεται το γενικό συμφέρον του κοινωνικού συνόλου!
Ανάλογα επιχειρήματα αξιοποιήθηκαν και την περίοδο της κρίσης, για παράδειγμα σε βάρος των ναυτεργατών. Οταν απεργούσαν ενάντια στο καμποτάζ, πέρα από την κατηγορία ότι διώχνουν τους τουρίστες και συμβάλλουν στην καθυστέρηση της ανάκαμψης, αντιμετώπισαν και τη συκοφαντία ότι με τον αγώνα τους ενάντια στην άρση του καμποτάζ υπονομεύουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην ακτοπλοΐα και τον τουρισμό.
Οι εξελίξεις, με το διώξιμο χιλιάδων ναυτεργατών από τα πλοία, την κατάργηση επί της ουσίας των κλαδικών συμβάσεων και των οργανικών συνθέσεων στα πλοία, σε αντιδιαστολή με τα κέρδη των εφοπλιστών και των μεγάλων τουριστικών ομίλων, επαληθεύουν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν «κοινά συμφέροντα» ανάμεσα στο κεφάλαιο, από τη μια, στους εργαζόμενους και τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού, από την άλλη...
Η πρόσφατη, επικίνδυνη, απόφαση 2902/2014 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθήνας (ΜΠΑ), για την απεργία - αποχή που κήρυξε η ΑΔΕΔΥ αντιδρώντας στην «αξιολόγηση», συμπληρώνει έναν κατάλογο δρακόντειων όρων και προϋποθέσεων, που «χτίστηκε» απεργία την απεργία, βήμα - βήμα, απόφαση την απόφαση, τα τελευταία 40 χρόνια.
Το σημαντικότερο και ουσιαστικότερο στοιχείο, που δεν είναι όμως πρωτόγνωρο σε αντιαπεργιακές δικαστικές αποφάσεις αλλά για πρώτη φορά χρησιμοποιείται σε πανελλαδική απεργία στο Δημόσιο, είναι ότι απαγορεύει μία κινητοποίηση που στοχεύει στην αλλαγή ενός αντεργατικού νόμου, χαρακτηρίζοντάς την «πολιτική» απεργία. Μια τέτοια απεργία, λέει, πλήττει τη νομοθετική βούληση και τελικά εκβιάζει το νομοθετικό σώμα.
Με άλλα λόγια, κάθε λαϊκή αντίδραση, κινητοποίηση, διαμαρτυρία ενάντια σε μια κυβερνητική απόφαση ή σε νομοθετική ρύθμιση ή ακόμη και σε μελλοντική νομοθετική ρύθμιση και σχεδιασμό, συνιστά «πολιτική» απεργία. Ως τέτοια, είναι παράνομη και απαγορεύεται. Συνεπώς, ο εργαζόμενος δικαιούται μόνο μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια να καθορίζει τη σύνθεση της Βουλής. Από κει και πέρα, είναι υποχρεωμένος να υποτάσσεται αδιαμαρτύρητα στις αποφάσεις της.
Η συγκεκριμένη απόφαση θεωρεί παράνομη κάθε απεργία που χαρακτηρίζεται πολιτική, όπως έκαναν και παλιότερες αποφάσεις. Στη συνέχεια, διαχωρίζει την καθαρά πολιτική απεργία από τη «μεικτή», δηλαδή αυτήν που έχει τόσο πολιτικά όσο και εργασιακά αιτήματα. Διαπιστώνει, όμως, για πρώτη φορά ότι ακόμη και αυτή η «μεικτή» απεργία μπορεί να λάβει χώρα μόνο ως απεργία διαμαρτυρίας, δηλαδή συμβολική. Αυτό είναι ένα πρωτόγνωρο στοιχείο σε σχέση με παλιότερες δικαστικές αποφάσεις.
Στην πραγματικότητα, σπάνια μια απεργία έχει αμιγώς πολιτικά αιτήματα, αφού ακόμη και απεργίες με έντονα πολιτικοποιημένο χαρακτήρα είχαν -και δε θα μπορούσαν αλλιώς- και αιτήματα εργασιακού χαρακτήρα (μισθολογικά, ασφαλιστικά, συνδικαλιστικά δικαιώματα κλπ.).
Τα δικαστήρια, όμως, για τις λεγόμενες «μεικτές», πολιτικο - εργασιακές απεργίες, διαμόρφωσαν με τα χρόνια έναν άτυπο κατάλογο απαγορεύσεων, τον οποίο τα σωματεία έπρεπε να παίρνουν υπόψη προκειμένου να αποφύγουν τη σίγουρη καταδίκη της απεργίας τους ως παράνομης ή καταχρηστικής.
Στον ιδιωτικό τομέα, κατά βάση, οι απεργίες με αιτήματα που απευθύνονταν στο κράτος (π.χ., απεργία για το ασφαλιστικό σύστημα) κηρύσσονταν καταχρηστικές αν δεν είχαν το χαρακτήρα της λεγόμενης «βραχύχρονης - συμβολικής διαμαρτυρίας», με τη δικαιολογία ότι μόνο η κρατική εξουσία και όχι ο εργοδότης είναι ο πραγματικός αποδέκτης.
Εδώ να σημειώσουμε ότι ο διαχωρισμός μεταξύ «πολιτικής» απεργίας και απεργίας με εργασιακά αιτήματα είναι τελείως πλαστός και ψεύτικος. Είτε το αίτημα της απεργίας είναι η κατάργηση ενός αντεργατικού νόμου («πολιτική» απεργία) είτε η ικανοποίηση ενός εργασιακού προβλήματος, αποδέκτες είναι τόσο οι συγκεκριμένοι αστοί εργοδότες όσο και το κράτος τους. Γι' αυτό, άλλωστε, το κράτος κινητοποιεί τους κατασταλτικούς και διωκτικούς μηχανισμούς του, γι' αυτό χρησιμοποιεί την πολιτική επιστράτευση των απεργών. Για να σπάσει η απεργία και να μπούνε οι εργαζόμενοι για δουλειά στα εργοστάσια των αστών, όπως στη «Χαλυβουργία», στα καράβια των εφοπλιστών και αλλού.
Στο δημόσιο τομέα, όμως, η πραγματικότητα είναι ότι ελάχιστες απεργίες της ΑΔΕΔΥ προσβάλλονταν από την εκάστοτε κυβέρνηση στα δικαστήρια με αγωγή. Συχνότερο ήταν το φαινόμενο της δικαστικής διαμάχης σε επιμέρους κλάδους, π.χ., σε απεργίες Ομοσπονδιών του δημόσιου τομέα ή σε πρώην ΔΕΚΟ.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις, είχε σταδιακά εμφιλοχωρήσει το σκεπτικό ότι η πολιτικο - εργασιακή απεργία είναι παράνομη αν τα σημαντικά αιτήματα της απεργίας δεν έχουν στενά εργασιακό χαρακτήρα. Αν τα εργασιακά αιτήματα ήταν αυτά που προβάλλονταν ως καίρια, τότε. καταρχήν, δε θεωρούνταν παράνομη, αλλά κρινόταν βέβαια καταχρηστική για άλλους λόγους.
Η λεγόμενη απεργία «διαμαρτυρίας», καταρχήν, θεωρείται «νόμιμη» από τα δικαστήρια. Μάλιστα, επειδή οι όποιες απεργίες προκηρύσσει η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ και με τον τρόπο που τις προετοιμάζει θεωρούνταν συνήθως τέτοιου χαρακτήρα, δεν προσβάλλονταν καν δικαστικώς. Γι' αυτό, αν προσέξει κανείς, θα δει ότι η απόφαση για την απεργία της ΑΔΕΔΥ επικαλείται παλιές, προ 20ετίας αποφάσεις.
Το επιχείρημα της απεργίας «διαμαρτυρίας» χρησιμοποιεί και η πρόσφατη απόφαση, η οποία ισχυρίζεται το εξής: Εφόσον έχει γίνει ήδη από το Μάη του 2014 απεργία «διαμαρτυρίας» (η οποία, σύμφωνα με τα δικαστήρια, επιτρέπεται να είναι μόνο συμβολική) για το θέμα της «αξιολόγησης» στο Δημόσιο, κάθε περαιτέρω απεργία με το ίδιο θέμα δεν έχει πια το χαρακτήρα της διαμαρτυρίας.
Το τραγελαφικό είναι ότι και εκείνη η απεργία του Μάη είχε κριθεί παράνομη, για άλλο βέβαια λόγο! Αυτό που επιβεβαιώνεται, με αφορμή τη συγκεκριμένη απόφαση για την απεργία της ΑΔΕΔΥ, είναι ότι το αστικό κράτος και η δικαστική εξουσία επιστρατεύουν κάθε είδους σοφιστείες και επικίνδυνα αντεργατικά επιχειρήματα για να χτυπήσουν το απεργιακό δικαίωμα.
