Οι νέοι διευθυντές των σχολείων της «αγοράς» θα πρέπει να είναι «ηγέτες» - μάνατζερ. Θα πρέπει να αντιλαμβάνονται πως διευθύνουν μια επιχείρηση, ενώ θα πρέπει να αποκτήσουν και «πυγμή» για την επιβολή της τάξης, ώστε να μην υπάρχουν μαθητές και εκπαιδευτικοί που θα αντιδρούν και θα διεκδικούν. Οι νέοι διευθυντές θα υποχρεωθούν να υλοποιήσουν μαζί με την κυβέρνηση όλες τις αναδιαρθρώσεις, να είναι οι εκπρόσωποι του αστικού κράτους που θα «αντιμετωπίζουν» τους αγώνες των μαθητών, θα υπερασπίζονται την αύξηση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, τη σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα κ.ά. Με λίγα λόγια, θα είναι το «πρόσωπο» της κυβέρνησης μέσα στο σχολείο.

Την προηγούμενη βδομάδα το υπουργείο Παιδείας έδωσε στη δημοσιότητα θέματα («Μελέτες περίπτωσης») που θα απαντήσουν οι υποψήφιοι διευθυντές. Πρόκειται για περιγραφές διαφόρων καταστάσεων που μπορεί να αντιμετωπίσουν και, προφανώς, πρέπει να απαντήσουν πώς θα τις χειριστούν. Οι απαντήσεις, βέβαια, δε δόθηκαν, αλλά οι περιγραφές αποκαλύπτουν το ρόλο που θα έχουν. Παρουσιάζουμε ορισμένες ενδεικτικές περιπτώσεις:

«O νέος Διευθυντής της σχολικής μονάδας διαπίστωσε ότι έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βανδαλισμού σε βάρος της σχολικής περιουσίας και του διδακτηρίου την ώρα που το σχολείο δεν βρίσκεται σε λειτουργία. Σε σύσκεψη με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου κατάλαβε ότι υπεύθυνοι δεν είναι μαθητές αλλά "εξωσχολικοί". Οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν ότι χρόνια τώρα προσπαθούν να πείσουν για να τοποθετηθούν συστήματα ασφαλείας και περίφραξης στα σχολεία, αλλά κανείς δε συμφωνεί γιατί το κόστος είναι υπερβολικό και πέραν των δυνατοτήτων των σχολικών επιτροπών». Η ...τυχαία περιγραφή θεωρεί ως «φυσιολογική» την εγκατάσταση «συστημάτων ασφαλείας» στα σχολεία και θέτει μόνο θέμα κόστους! Ο διευθυντής πρέπει να πείσει, μάλλον, τους ανωτέρους του για την αναγκαιότητα της «επένδυσης»...

«Στο Λύκειο στο οποίο είστε Διευθυντής οι μαθητές, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, έχουν προχωρήσει στην κατάληψη του σχολείου και αποχή από τα μαθήματά τους. Από την επαφή σας με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου και από τις πληροφορίες που συγκεντρώνετε προκύπτει ότι οι καταλήψεις έχουν μάλλον "εθιμοτυπικό" χαρακτήρα, αφού οι μαθητές δεν έχουν συγκεκριμένα αιτήματα και επικαλούνται προβλήματα ήσσονος ή άνευ σημασίας για τη συνέχιση των κινητοποιήσεών τους. Προκύπτει επίσης ότι οι μαθητές υποκινούνται από συγκεκριμένες δυναμικές μειοψηφίες μαθητών και ότι για τη λήψη των αποφάσεων των μαθητών δεν έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες δημοκρατικές διαδικασίες». Ο διευθυντής πρέπει να είναι το μακρύ αυταρχικό χέρι της κυβέρνησης, που θα απαντήσει στις αποφάσεις των «δυναμικών μειοψηφιών» (έτσι ονομάζουν πάντα τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των μαθητών οι κυβερνήσεις, πριν τις «χτυπήσουν»). Θυμάστε μήπως κάποια κυβέρνηση που θεώρησε ότι μια κατάληψη ήταν αποτέλεσμα δημοκρατικών διαδικασιών;

«Η εκπαιδευτική έρευνα τα τελευταία χρόνια μας έχει προσφέρει πολλά δεδομένα από τα οποία προκύπτει ότι το επιστημονικό μάνατζμεντ στα σχολεία είναι μια αναγκαία αλλά και σπουδαία υπόθεση. Πολλοί πιστεύουν ότι η εφαρμογή των αρχών του επιστημονικού μάνατζμεντ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αξίες και τους σκοπούς των δημόσιων σχολείων». Ο υποψήφιος διευθυντής μάνατζερ τι πρέπει - άραγε - να απαντήσει για το μάνατζμεντ;...

«Στη σύγχρονη διοίκηση ο πολίτης είναι στο επίκεντρο όλων των δράσεών της. Ειδικότερα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση απευθύνεται αποκλειστικά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις για να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους, τόσο για τη διαβίωση, την εργασία και την επιχειρηματικότητά τους στην Ευρώπη, όσο και σαν χρήστες των διοικητικών υπηρεσιών, ως φορολογούμενοι και ως συμμέτοχοι στη δημοκρατία. Το γεγονός ότι όλες οι δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να σχεδιάζουν τις διαδικασίες τους από τη σκοπιά του χρήστη σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις, οι προτεραιότητες και οι προτιμήσεις κάθε μεμονωμένης κατηγορίας χρηστών. Ολα αυτά αφορούν και την εκπαίδευση, την οποία εσείς υπηρετείτε ως Διευθυντής/Διευθύντρια σχολείου». Τα πολλά λόγια σε αυτή την περίπτωση είναι περιττά. Ο διευθυντής είναι μάνατζερ μιας επιχείρησης και πρέπει να αντιμετωπίζει τους «χρήστες» των προϊόντων σαν πελάτες...

«Μόλις έχετε αναλάβει την Δ/νση ενός σχολείου και έχει προκύψει κάποιο θέμα, για το οποίο θα πρέπει να εργαστείτε το απόγευμα. Ζητάτε από έναν εκπαιδευτικό του σχολείου σας να μείνει μαζί σας για να σας βοηθήσει στην διεκπεραίωση αυτή και εκείνος αντιδρά. Μάλιστα κάποια στιγμή σας λέει: "Τόσον καιρό λειτουργούσαμε μέσα στο ωράριό μας, γιατί να αλλάξει αυτό τώρα; Αφού δεν πληρώνομαι παραπάνω γιατί να δουλέψω περισσότερο;"». Εδώ ο διευθυντής πρέπει να αντιδράσει σωστά, να υπερασπίσει την ανάγκη υπερωριών, οι οποίες είτε θα επιβληθούν, είτε θα υλοποιηθούν με το ...δελεαστικό μέτρο της σύνδεσης του μισθού με την παραγωγικότητα. Με λίγα λόγια, οι πολλοί με μειωμένους μισθούς και κάποιοι «άξιοι» εκπαιδευτικοί που θα κερδίζουν μπόνους.

«Η διεθνής εμπειρία από την ανάπτυξη συστημάτων συλλογικής εσωτερικής αξιολόγησης (αυτοαξιολόγησης) έχει υποδείξει τα σημαντικά πλεονεκτήματα αυτής της μορφής αξιολόγησης. Ως διευθυντής σχολικής μονάδας επιθυμείτε να εισάγετε τον θεσμό της αυτοαξιολόγησης. Η αντίσταση που προβάλλουν οι εκπαιδευτικοί είναι εξαιρετικά έντονη και πολλές φορές ακραία. Μόνο τρεις από τους 12 εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στο σχολείο έχουν θετική άποψη για την αυτοαξιολόγηση». Πρόκειται για ερώτηση «sos»! Ο διευθυντής θα επιβάλλει τους κανόνες του σχολείου της «αγοράς» απέναντι σε μια «ακραία» πλειοψηφία ή όχι;

«Ο σύλλογος διδασκόντων προκειμένου να βελτιώσει τις αποδόσεις των μαθητών συζητά την δυνατότητα να κατανείμει τους μαθητές του ανάλογα με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους μετά από διαγνωστικά τεστ». Εδώ υπάρχει η αντίληψη των μαθητών ή των τμημάτων πολλών ταχυτήτων και ο διευθυντής καλείται να την αξιολογήσει.

Το ρόλο του διευθυντή - μάνατζερ και τη θέση του ΠΑΜΕ για τις κρίσεις των διευθυντών περιγράφει σε ανακοίνωσή της η Πανελλαδική Γραμματεία Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ. Η ανακοίνωση έχεις ως εξής:

«Ενα πλέγμα από νομοθετικές διατάξεις και μέτρα (ν.3848/2010, νέο σχολείο, νέα διοικητική δομή εκπαίδευσης, ρόλος διευθυντή και συλλόγου διδασκόντων, ενιαίο μισθολόγιο, σύνδεση αξιολόγησης με την "αποδοτικότητα", σύνδεση αξιολόγησης με ποινές και απόλυση, "Καλλικράτης" κ.ο.κ.) αναφέρονται στο νέο ρόλο του διευθυντή με έμμεσο και άμεσο τρόπο. Ολα συνηγορούν στο δεδομένο ότι ο ρόλος των διευθυντών των σχολείων αλλάζει ριζικά.

Αναβαθμίζεται η ευθύνη τους στο πέρασμα της κυβερνητικής πολικής και των κατευθύνσεων της ΕΕ. Ο διευθυντής μετατρέπεται σε μάνατζερ, αξιολογητή. Είναι φανερό ότι και με την ανασύνθεση των ΠΥΣΔΕ / ΠΥΣΠΕ και με τις "μελέτες περίπτωσης", δηλαδή το πλαίσιο συνέντευξης για την αξιολόγηση των διευθυντών που δόθηκε στη δημοσιότητα, το υπουργείο Παιδείας θέτει ως προϋπόθεση για την επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης την υιοθέτηση της κυρίαρχης πολιτικής, του νέου σχολείου.

Η προκλητικότητα του πλαισίου συνέντευξης θέτει και θέμα αξιοπρέπειας τόσο για αυτούς που θα επιλέξουν όσο και για τους συναδέλφους που θα προσέλθουν για κρίση. Τα ζητήματα αυτά και οι θέσεις του ΠΑΜΕ εκφράστηκαν δημόσια και στα συνέδρια ΟΛΜΕ - ΔΟΕ (Ιούνης 2011). Η υπόθεση της αποτροπής της αντιδραστικής εξέλιξης αφορά και τη στάση των αιρετών στη διαδικασία των συνεντεύξεων, διαδικασία η οποία δεν πρέπει να νομιμοποιηθεί.

Τονίζουμε πως η θέση του ΠΑΜΕ ήταν και είναι: Δε συμμετέχουμε στη διαδικασία αξιολόγησης και σε καμιά περίπτωση οι αιρετοί που εκλέχθηκαν με τα ψηφοδέλτια που στήριξε το ΠΑΜΕ δεν γίνονται αξιολογητές. Βάζουμε παύλα (-) στη συνέντευξη. Παραβρισκόμαστε στη διαδικασία από τη σκοπιά της καλύτερης αποκάλυψης - ελέγχου - καταγγελίας. Δε βάζουμε βαθμό (ούτε άριστα σε όλους). Η θέση μας είναι: "Επιλογές στελεχών εκπαίδευσης με 100% αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια". Με επισήμανση ότι τα σημερινά μετρήσιμα, σε πολλές περιπτώσεις (με εξαίρεση το χρόνο υπηρεσίας ή ορισμένα άλλα που έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα), δεν είναι αντικειμενικά, αλλά ευθυγραμμίζονται με τη γενικότερη κυρίαρχη πολιτική. Η ακύρωση των αντιδραστικών εξελίξεων είναι υπόθεση του κινήματος και προφανώς αυτό δεν θα κριθεί μέσα στους τέσσερις τοίχους των ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ».