Κυριακή 25 Φλεβάρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΓΥΝΑΙΚΑ
Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Να μην πω και αμόρφωτοι!

Πάνω στη σκηνή οι χορευτές πάσχιζαν να χορέψουν σε μια σκηνή που δεν έχει τις προδιαγραφές για χορό! Κάτω στη σάλα και στους εξώστες, οι θεατές έδιναν τη δική τους μάχη για να βλέπουν. Η κλίση του εδάφους και η τοποθέτηση των καθισμάτων έκανε την παρακολούθηση σχεδόν αδύνατη. Οταν οι χορευτές έφευγαν από τη μια άκρη να πάνε στην άλλη, όπως απαιτούσε η χορογραφία, στη σάλα και στους εξώστες γινόταν ο χαλασμός. Τα μπροστινά κεφάλια εμπόδιζαν τους πίσω θεατές να παρακολουθήσουν ολόκληρη τη διαδρομή. Φυσικά, τους μπροστινούς θεατές τους εμπόδιζαν οι πιο μπροστινοί και πάει λέγοντας. Μόνον αυτοί της πρώτης σειράς λογίζονταν τυχεροί. Λέω λογίζονταν, γιατί και αυτοί είχαν το δικό τους (άλλο) μαρτύριο. Επρεπε να έχουν τα κεφάλια τους ριγμένα ολόκληρα πίσω, να κοιτάζουν, περίπου, όπως κοιτάζουμε τα αστέρια ή τους ουρανοξύστες, γιατί η σκηνή ήταν πολύ ψηλότερη από τα μάτια τους. Και το χειρότερο γι' αυτούς ήταν πως έβλεπαν τους χορευτές από τα γόνατα και πάνω. Οι γάμπες και τα πέλματα, εκεί που γίνεται η περισσότερη «δουλιά» στο χορό, δε φαίνονταν. Το μπροστινό μέρος της σκηνής έκοβε τα ποδάρια των χορευτών! Τους πιο πίσω χορευτές, τους έκοβε στη μέση. Και τους ακόμα πιο πίσω στο στήθος. Τους προτελευταίους στα κεφάλια. Τους τελευταίους δεν τους έβλεπαν καθόλου.

Χορευτές με κομμένα ποδάρια! Με κομμένες μέσες! Χωρίς κεφάλια! `Η τελείως εξαφανισμένους! Αντιλαμβάνεστε το θέαμα! Αφήστε τους θεατές που είχαν την ατυχία να τους τοποθετήσουν στις πλάγιες θέσεις. Ετούτοι δεν έβλεπαν όλα τα δρώμενα. Εβλεπαν από τη μέση της σκηνής και την απέναντί τους πλευρά. Η πλευρά που ήταν προς το μέρος τους ήταν σαν να μην υπήρχε. Και, ωστόσο, στη σκοτεινή γι' αυτούς πλευρά της σκηνής, συμβαίνανε δραματικά χορευτικά γεγονότα. Τα οποία οι ίδιοι έπρεπε να τα φανταστούν ή να τα συμπεράνουν από τις κινήσεις των χορευτών που ήταν μέσα στο οπτικό τους πεδίο, αν, βέβαια, η χορογραφία προέβλεπε «αντιδράσεις» στην ορατή πλευρά της σκηνής. Οταν δεν προέβλεπε, και οι φανεροί χορευτές έμεναν ακίνητοι, οι πλαϊνοί θεατές γύριζαν προς τους θεατές του κέντρου και προσπαθούσαν από τις αντιδράσεις τους να καταλάβουν τι περίπου γίνεται στη σκηνή. Και επειδή τα συναισθήματα των θεατών ποικίλλουν, ανάλογα με τις εμπειρίες και τις γνώσεις του βλέπει ο καθένας, οι πλαϊνοί θεατές ήταν αδύνατο να καταλήξουν σε κάποιο συμπέρασμα.

Με λίγα λόγια, προσπαθώ να σας πω πως, τελικά, όσοι βρεθήκαμε στις παραστάσεις του μπαλέτου της Λυρικής, στο Θέατρο «Ακροπόλ», χορευτές και θεατές, μισά πράγματα κάναμε και μισά πράγματα είδαμε. Και, σκεφτείτε. Το ζητούμενο στην Τέχνη είναι η τελειότητα! Ο χορευτής πρέπει να χορεύει απερίσπαστος. Πάνω σε σανίδι φιλικό για τα πέλματά του. Σε σκηνή που να επιτρέπει τα ανοίγματά του. Να διευκολύνει τα πετάγματά του στον αέρα. Τις στροφές του. Τα άλματά του.

Το ίδιο απερίσπαστος πρέπει να είναι και ο θεατής. Να ακούει και να βλέπει σωστά. Να μην τον ενοχλεί τίποτα. Να μπορεί να επικοινωνεί με όλες τις λεπτομέρειες των χορευτών, των μουσικών, των φωτισμών, των σκηνικών, των κοστουμιών. Να μπορεί να χαρεί την ατμόσφαιρα...

Γιατί δεν έχουμε θέατρα με τις απαιτούμενες προδιαγραφές; Δε θα σας το πω εγώ, θα μας το πει, με το δικό της τρόπο, μια ταξιθέτρια που ρώτησα. «Γιατί, κύριε, η άρχουσα τάξη, και μαζί της και αυτοί που την υπηρετούν, δεν έρχονται ποτέ στο θέατρο. Και γιατί μισούν το λαό που, παρόλη την ακρίβεια και την έλλειψη παιδείας, έρχεται! Είδες ποτέ κάποιον της οικονομικής ολιγαρχίας, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό, τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την πρόεδρο της Βουλής (τον υπουργό Πολιτισμού δε θέλω ούτε καν να τον σχολιάσω), να πηγαίνουν στο θέατρο, να έρχονται στη Λυρική; Ο χώρος που ετούτοι διασκεδάζουν είναι τα νυχτομάγαζα ή οι βίλες στη Μύκονο και στην Πάρο. Και τα κότερα, βέβαια! Και οι ταβέρνες, φυσικά, για κάνα κοψίδι! Εκεί φρόντισαν και για την ακουστική, και για την οπτική, και για το στομάχι τους! Προπαντός γι' αυτό! Είμαστε άτυχοι, κύριε! Εδώ στην Ελλάδα, είμαστε διπλά άτυχοι! Γιατί δεν είχαμε ούτε καν την "τύχη" της υπόλοιπης Ευρώπης, που γνώρισε την παλιά άρχουσα τάξη, η οποία διασκέδαζε με αρκετό, για την εποχή της, γούστο. Και, ακριβώς, γιατί επιθυμούσε να διασκεδάζει καλύτερα, έφτιαχνε και ανετότερα θέατρα. Τα οποία μείνανε στους πολίτες των χωρών τους. Εμείς, δυστυχώς, περάσαμε από τον γνωστό Μεσαίωνα στον Μεσαίωνα των νεόπλουτων. Η δική μας άρχουσα τάξη και οι υπηρέτες της, ανάμεσα στα άλλα κακά, είναι κακόγουστοι, να μην πω και αμόρφωτοι»!


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

Ισότητα ή ισοτιμία των δύο φύλων

Και αυτή τη χρονιά που πέρασε, συνεχίστηκε ο εμπαιγμός για την «ισότητα» των δύο φύλων, που υποτίθεται κερδίζεται καθημερινά και στη χώρα μας με την εφαρμογή της πολιτικής των ίσων ευκαιριών - ίσων δικαιωμάτων και της κατάργησης διακρίσεων λόγω φύλου. Είναι αυτή η «ισότητα» που ξεθεμελιώνει δικαιώματα και από τις γυναίκες και από τους άντρες, ενώ χρησιμοποιεί τις γυναίκες ως αγωγούς των πιο αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων.

Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι για να καταλάβουμε.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών σήμερα είναι και πολλά και σύνθετα.

Ο καπιταλισμός αναγκάζεται να πάρει πίσω τα περισσότερα δικαιώματα που είχε υποχρεωθεί να παραχωρήσει στη γυναίκα, γιατί θέλει να καλύψει δικές του ανάγκες, να «λύσει» σοβαρά προβλήματα κρίσης, να συσσωρεύσει περισσότερα κέρδη για το μεγάλο κεφάλαιο.

Αλλωστε, είχε παραχωρήσει στη γυναίκα τόσα όσα χρειαζόταν για να μπορεί να παίρνει απ' αυτήν μεγαλύτερο κέρδος, ακόμη μεγαλύτερο από αυτό που παίρνει από τον άντρα.

Μ' αυτή την έννοια δεν είναι σωστό αυτό που συχνά λέγεται ότι δηλαδή η κατάργηση κατακτήσεων είναι πισωγύρισμα.

Η πορεία του καπιταλισμού προς τα μπρος που την υλοποιούν τα αστικά κόμματα με τη βοήθεια κι άλλων δυνάμεων είναι καινούργια βήματα εκμετάλλευσης. Ο καπιταλισμός δεν κάνει βήματα προς τα πίσω, αναπτύσσεται μέσα από την αύξηση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης και φτάνει στη βαρβαρότητα. Εχει λοιπόν άλλες ανάγκες.

Συνεπώς, σήμερα δε φτάνει να ζητάς πίσω όσα σου παίρνουν ή απλά να αντιστέκεσαι για να κρατήσεις δικαιώματα. Αυτό δε λέει σχεδόν τίποτε, δε βελτιώνει τη ζωή σου. Πρέπει να απαιτήσεις όσα δεν είχες μέχρι τώρα.

Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι η γυναίκα ζει καλύτερα σήμερα, απ' ό,τι ζούσε η μητέρα μας και η γιαγιά μας. Δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, γιατί η τάση εξέλιξης είναι αντικειμενική. Τα πράγματα δε μένουν στατικά, εξελίσσονται και η εξέλιξη έχει θετικά, προοδευτικά στοιχεία. Ακόμη να θυμηθούμε ότι έχουν αναπτυχθεί στην πορεία της ανθρωπότητας μεγάλοι αγώνες που επέδρασαν και στο επίπεδο της ιδεολογίας των λαών.

Τις τελευταίες λοιπόν δεκαετίες οι δυνάμεις που στηρίζουν τον καπιταλισμό επινοούν διάφορα ιδεολογήματα, για να παραπλανήσουν τη συνείδηση γυναικών και αντρών, ώστε να γίνουν αποδεκτά, χωρίς αντιδράσεις τα μέτρα που παίρνουν σε βάρος τους και σε όφελος του καπιταλιστικού συστήματος.

Και όσον αφορά στις γυναίκες, τα καταφέρνουν πιο εύκολα. Εχουν δουλέψει γι' αυτό όλα τα προηγούμενα κοινωνικοοικονομικά συστήματα. Αντιδραστικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις που έχουν να κάνουν με τις γυναίκες και που είναι βαθιά ριζωμένες στη συνείδηση και των δύο φύλων βοηθούν στο συμβιβασμό και την αποδοχή των επιχειρημάτων αποπροσανατολισμού. Για παράδειγμα το επιχείρημα ότι πρέπει να καταργηθούν ό,τι θετικές ρυθμίσεις υπάρχουν υπέρ των γυναικών στο όνομα των ίσων δικαιωμάτων, εύκολα γίνεται αποδεκτό. Το στηρίζουν στη «λογική» ότι για να υπάρχει ισότητα όλοι πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα.

Τι ξεχνούν όλοι αυτοί να υπολογίσουν; Οτι δε γίνεται ισότητα δικαιωμάτων των δύο φύλων όταν παραγνωρίζονται οι βιολογικές διαφορές, αλλά και οι διαφορές κοινωνικής φύσης που έχουν ήδη διαμορφωθεί σε βάρος των γυναικών μέσα στους αιώνες, που διατηρούνται και αυξάνονται στα πλαίσια του ταξικού ανισότιμου κοινωνικού συστήματος, του καπιταλισμού. Και είναι αυτές ακριβώς οι διαφορές που λειτουργούν ως εμπόδια στην ανάπτυξη της συνείδησης και δράσης των γυναικών.

Τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η γυναίκα έχουν στο κέντρο τους το στοιχειώδες δικαίωμα της εργασίας, τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και τη μη αναγνώριση του κοινωνικού ρόλου της μητρότητας, δηλαδή τα στοιχεία εκείνα που αυξάνουν σημαντικά το βαθμό εκμετάλλευσής της.

Η μερική και ευέλικτη απασχόληση επιδιώκεται να είναι η κύρια μορφή απασχόλησης των γυναικών (για να «μειωθεί» η μεγάλη γυναικεία ανεργία). Ο στόχος της αύξησης αυτής της μορφής απασχόλησης σημειώνεται σε κάθε ντοκουμέντο της ΕΕ. Ας προετοιμαστούμε ανάλογα, γιατί το 2007 είναι «αφιερωμένο» εξαιρετικά στις γυναίκες, από την Κομισιόν!

Αυτή, λοιπόν, η ισότητα που προωθείται από την ΕΕ και τις δυνάμεις του κεφαλαίου σημαίνει όξυνση της ανισότητας των δύο φύλων. Αυτή η ισότητα μεταφράζεται σε ισότητα στις υποχρεώσεις χωρίς δικαιώματα, ισότητα στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην καταπίεση.

Το ΚΚΕ, οι ταξικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και το αγωνιστικό γυναικείο κίνημα αποφεύγουν τη λέξη ισότητα, γιατί έχει κακοποιηθεί από την ΕΕ και το κεφάλαιο και γιατί δε λέει τίποτε η έννοια ίσος με τον άλλο στην εκμεταλλευτική κοινωνία. Χρησιμοποιείται λοιπόν η λέξη ισοτιμία, που σημαίνει ίδια αξία, αξία που θα την αποκτήσεις με ίσα κοινωνικά δικαιώματα, δηλαδή κοινωνική ισοτιμία σ' ένα ισότιμο κοινωνικό σύστημα, χωρίς κανενός είδους εκμετάλλευση και καταπίεση.

Γι' αυτό και αγωνιζόμαστε για καθημερινές κατακτήσεις, αλλά πάντα με τελικό στόχο την κοινωνική χειραφέτηση των γυναικών μέσα από την ανατροπή της εκμεταλλευτικής βάσης του κοινωνικού συστήματος.

Διεκδικούμε ισότιμα δικαιώματα με τον άντρα στη δουλιά, στη μόρφωση, στην οικογένεια, σε κάθε πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας. Επιμένουμε ότι πρέπει να διατηρούνται και να διευρύνονται οι θετικές ρυθμίσεις υπέρ των γυναικών (π.χ. απαγόρευση νυκτερινής εργασίας, πενταετής διαφορά στη συνταξιοδότηση των γυναικών, κοινωνικές παροχές στη μητρότητα κλπ.), όσο διατηρούνται και σκληραίνουν οι όροι εκμετάλλευσης όλων των εργαζομένων, όσο δηλαδή υπάρχει καπιταλισμός. Αλλωστε, είναι η ελάχιστη αναγνώριση της ανισότιμης θέσης τους στην ταξική κοινωνία.

Εχει, επίσης, μεγάλη σημασία να κατανοηθεί από γυναίκες και άντρες των λαϊκών στρωμάτων ότι τα ιδιαίτερα προβλήματα των γυναικών πρέπει να είναι αιτήματα διεκδίκησης μέσα από το εργατικό κίνημα και να δένονται με τον αγώνα για αντιμονοπωλιακά, αντιιμπεριαλιστικά αιτήματα.

Η λογική να περιορίζουμε στο εργατικό και λαϊκό κίνημα τις απαιτήσεις μας σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη απομάκρυνση από την πραγματική ισοτιμία και χειραφέτηση της γυναίκας. Σημαίνει όχι μόνον ισοτιμία στα βάρη και στις υποχρεώσεις, αλλά πολύ χειρότερα βάρη για τις γυναίκες.

Πρέπει να πειστούμε ακόμη ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα. Το μόνο εμπόδιο είναι ο ατομικός περιορισμός που μπορεί να έχει ο καθένας σωματικά ή πνευματικά είτε είναι άντρας, είτε γυναίκα.

Εμείς δε θα παραιτηθούμε από την ευθύνη μας να βοηθήσουμε τις γυναίκες της εργατικής - λαϊκής οικογένειας για να συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους και να πάρουν στα χέρια τους την τύχη τους. Να γίνουν ικανές να απορρίπτουν τα επιχειρήματα της ΕΕ και του κεφαλαίου, να μπουν στο λαϊκό κίνημα και να απαιτήσουν την ισοτιμία τους μέσα από τον αγώνα για την κοινωνική ισοτιμία και το σοσιαλισμό.


Της
Αιμιλίας ΑΓΚΑΒΑΝΑΚΗ*
*Η Αιμιλία Αγκαβανάκη είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση των γυναικών



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ