Την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, μέσω αποχώρησης από τη διεθνή συμφωνία που υπογράφτηκε τον Ιούλη του 2015, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θα συνεχιστεί μόνο για ειρηνικούς σκοπούς, ανακοίνωσε χτες το βράδυ ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ. Η απόφασή του προκάλεσε αντιδράσεις σε Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ, που επέμεναν (για τα δικά τους συμφέροντα και συμβόλαια μονοπωλίων) στη διατήρηση της συμφωνίας, και ευαρέσκεια σε συμμάχους της Ουάσιγκτον, όπως το Ισραήλ και οι πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου, που αντιμετωπίζουν το Ιράν ως τον μεγαλύτερο, γεωπολιτικά, αντίπαλό τους.

«Ισχυρές κυρώσεις θα τεθούν πλήρως σε ισχύ. Εάν το (ιρανικό) καθεστώς συνεχίσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες θα έχει μεγαλύτερα προβλήματα από πριν...», τόνισε ο Πρόεδρος Τραμπ, προσθέτοντας ότι «οι ΗΠΑ δεν εκτοξεύουν πλέον κενές απειλές αλλά εννοούν ό,τι λένε».

Χαρακτήρισε την ιρανική κυβέρνηση «δικτατορία», που είναι «ο μεγαλύτερος σπόνσορας της τρομοκρατίας», και είπε: «Είμαστε ενωμένοι στην αντίληψη της απειλής και στην πεποίθηση ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα». Αφησε ωστόσο «ανοιχτή πόρτα» για τα επόμενα παζάρια με το Ιράν, λέγοντας ότι θα είναι έτοιμος να συζητήσει «όταν οι Ιρανοί ηγέτες θελήσουν να κάνουν μία νέα συμφωνία».

Η εξέλιξη προκάλεσε ένταση στα σύνορα Ισραήλ - Συρίας, με τον ισραηλινό στρατό να τίθεται σε «κόκκινο συναγερμό» και να ετοιμάζει τα καταφύγια βλέποντας «ασυνήθιστη δραστηριότητα των ιρανικών δυνάμεων στη Συρία».

Η απόφαση Τραμπ προκάλεσε δυσαρέσκεια σε ισχυρές δυνάμεις στην ΕΕ. Μετά από χτεσινοβραδινή τηλεφωνική τους συνομιλία, οι ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας και Βρετανίας εξέφρασαν «λύπη» αλλά εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να συνεχίσουν τα παζάρια και να «δουλέψουν όλοι μαζί» στην κατεύθυνση «ενίσχυσης» της συμφωνίας για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες του Προέδρου Τραμπ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και το ρόλο της Τεχεράνης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Η στάση της ΕΕ, κατά τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, στο ζήτημα θα είναι «ενιαία» και θα αποφασιστεί κατά τη Σύνοδο Κορυφής στη Σόφια την επόμενη βδομάδα. Από την πλευρά της, η ύπατη εκπρόσωπος της Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας, Φεντερίκα Μογκερίνι, εξέφρασε επίσης «λύπη» και δήλωσε ότι η συμφωνία ισχύει.

Νωρίτερα, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες με τον Ιρανό υφυπουργό Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκτσί, σε μία προσπάθεια να δουν ποιες εναλλακτικές έχουν μπροστά τους, με φόντο τις μπίζνες δισεκατομμυρίων που έχουν κλείσει ευρωπαϊκά μονοπώλια αφότου ήρθησαν οι περισσότερες διεθνείς κυρώσεις κατά του Ιράν μετά τη συμφωνία. Μετά τη συνάντηση, εκπρόσωπος της ΕΕ επαναβεβαίωσε ότι αυτή «εξακολουθεί να στηρίζει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και την εφαρμογή της»...

Ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ροχανί, πάντως, πρωτύτερα προέτρεψε την κυβέρνηση Τραμπ να μην αποχωρήσει από τη συμφωνία, εκτιμώντας ότι θα ήταν «σοβαρό λάθος», ενώ μετά την ανακοίνωση σημείωσε ότι αν οι κυρώσεις των ΗΠΑ αυξηθούν, η χώρα του θα αυξήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου. Ωστόσο, κατά ορισμένα διεθνή ΜΜΕ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τηρήσει το Ιράν τη συμφωνία εφόσον χώρες της ΕΕ (που έχουν στενότερες εμπορικές σχέσεις με το Ιράν) προσφέρουν εγγυήσεις που μπορούν να ωφελήσουν την Τεχεράνη.

Ο πρόεδρος της ιρανικής Βουλής, Αλί Λαριτζανί, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «παραβιάζουν τη δέσμευσή τους στην πυρηνική συμφωνία», ο αντιπρόεδρος του Ιράν, Εσάκ Ζαχανγκιρί, διεμήνυσε πως το Ιράν «είναι έτοιμο για οποιοδήποτε σενάριο» και ο Χοσεΐν Σαλαμί, υποδιοικητής των «Φρουρών της Επανάστασης», προειδοποίησε ότι το Ιράν «δεν φοβάται τις αμερικανικές κυρώσεις ούτε ακόμη και μια επίθεση από τις ΗΠΑ»!

Η ιρανική τηλεόραση χαρακτήρισε την απόφαση Τραμπ «παράνομη, παράτυπη, που υπονομεύει τις διεθνείς συμφωνίες».