Με την εκδήλωση που διοργανώνει, η ΤΕ Πειραιά του ΚΚΕ την Κυριακή 9/10, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών μπροστά στα 100 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος, φωτίζει τα πρώτα ηρωικά βήματα του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος στον Πειραιά. Στόχος της είναι να δείξει στη νεολαία, τη νέα βάρδια της εργατικής τάξης, ότι οι πρόγονοί τους είχαν σπουδαία αγωνιστική και επαναστατική παράδοση και ότι σήμερα υπάρχει δρόμος να βαδίσει ο λαός για το δίκιο του.

Αυτές οι αγωνιστικές παραδόσεις γράφτηκαν από το λαό με την ανεξίτηλη υπογραφή του ΚΚΕ. Διότι οι κομμουνιστές είναι σάρκα από τη σάρκα της εργατιάς, συμβάλλουν από την ίδρυση του Κόμματος στην οργάνωση του αγώνα της, στο πώς ο λαός θα προτάξει το στήθος του απέναντι στην αντιλαϊκή επίθεση. Πάντα δείχνοντας ότι η διέξοδος είναι η πάλη και μάλιστα όχι εξαντλώντας την απέναντι στο τάδε ή το δείνα μέτρο, στην τάδε ή τη δείνα κυβέρνηση, αλλά με σκοπό το επαναστατικό τσάκισμα του καπιταλιστικού συστήματος. Ολη αυτή η περίοδος, αλλά και η συνέχεια, επιβεβαιώνουν ότι για να κάνει μπρος το εργατικό κίνημα, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ισχυροποίηση του ΚΚΕ.

Αυτές τις ηρωικές σελίδες, η ΤΕ Πειραιά επιδιώκει να τις παρουσιάσει με τη ζωντάνια που τους πρέπει. Ετσι, στην εκδήλωση θα κυκλοφορήσει πολυσέλιδο φωτογραφικό λεύκωμα, που μέσα από εικόνες και στιγμιότυπα, πληροφορίες και ιστορικές αναφορές, δίνει την πορεία του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος από το 1918 έως το 1936 στον Πειραιά.

Στο Λεύκωμα ο αναγνώστης θα βρει 7 θεματικές ενότητες: Στην 1η παρουσιάζεται η συγκρότηση του Πειραιά σε βιομηχανικό κέντρο, με την ταυτόχρονη συγκέντρωση της εργατικής τάξης. Η 2η ενότητα είναι αφιερωμένη στην ίδρυση του Κόμματός μας (17-23/11/1918). Στην 3η ενότητα, αναδεικνύεται ο πόλεμος με τη δραματική κατάληξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας και την πανομοιότυπη με την πρόσφατη εικόνα των προσφύγων στις προβλήτες του Πειραιά, που αποτέλεσαν μια τεράστια εργατική δύναμη που μπήκε στη «μηχανή» απόσπασης της υπεραξίας για την κερδοφορία της αστικής τάξης. Αυτή θα διακοπεί από το αναπόφευκτο φαινόμενο του καπιταλισμού, την καπιταλιστική οικονομική κρίση του 1929-1933, που παρουσιάζεται στην 4η ενότητα. Η 5η ενότητα αναφέρεται στην κρατική καταστολή και τη δράση των φασιστικών οργανώσεων, στην προσπάθεια της αστικής τάξης να «αμβλύνει» την ταξική πάλη, στοχεύοντας πρώτα απ' όλα στο ΚΚΕ. Στην 6η ενότητα, ο αναγνώστης θα βρει πλευρές για τη δράση και τις μάχες του εργατικού κινήματος στον Πειραιά μέχρι το 1936.

Η παράθεση των ιστορικών γεγονότων γίνεται με τρόπο που φωτίζει το ζητούμενο για την εργατική τάξη, το οποίο δεν είναι η παρακολούθηση της δράσης των «επάνω», αλλά η ενεργητική στάση στην ιστορία των ίδιων των εργατών. Δηλαδή, το πώς οργανώνεται η δράση τους, το πώς και σε ποια κατεύθυνση δίνεται η μάχη. Το πώς η εργατική τάξη θα μείνει ακλόνητη στην πάλη της παρά την ασφυκτική πίεση που της ασκεί η αστική τάξη, είτε με το μαστίγιο, είτε με το καρότο.

Τέτοια στιγμιότυπα δίνονται, όπως με την απεργία των σιδηροδρομικών το Φλεβάρη του 1921: Σε συνθήκες πολέμου προχώρησαν σε απεργία, δίνοντας τελεσίγραφο στη ρεφορμιστική διοίκηση της Ομοσπονδίας τους, η οποία επιδίωκε να μην συντονιστεί ο απεργιακός τους αγώνας με αυτόν των ναυτεργατών και άλλων κλάδων. Τελικά, η έκβαση της μάχης μέτρησε 580 απεργούς που στάλθηκαν στο μικρασιατικό μέτωπο.

Επίσης μέσα στον πόλεμο, το Νοέμβρη του 1921, οι εργάτες του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Ν. Φαλήρου έριξαν το διακόπτη που ηλεκτροδοτούσε την Αθήνα και τον Πειραιά επί διήμερο, δείχνοντας τη δύναμη της εργατικής τάξης.

Χαρακτηριστική, επίσης, είναι η μεγαλύτερη χρονικά απεργιακή μάχη που δόθηκε σε όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου στον Πειραιά, διάρκειας 27 ημερών, στην κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα, ένα κορυφαίο παράδειγμα δράσης των γυναικών εργατριών.

Τα γεγονότα αυτά, της δράσης της εργατικής τάξης, έχουν μια απαραίτητη προϋπόθεση. Σε όλες τις περιπτώσεις, η καρδιά παραμένει να είναι η δράση των κομμουνιστών μέσα στα εργοστάσια, τα καράβια, τους χώρους εργασίας.

Ειδικά μετά το 1931, το Κόμμα και η Οργάνωση του Πειραιά προσανατολίζεται στο πώς θα δημιουργήσει κομμουνιστικούς πυρήνες μέσα στα εργοστάσια, συνδυάζοντας ανοικτή αλλά και συνωμοτική δράση, ώστε αυτοί να μην ξηλώνονται εύκολα από τις επιθέσεις της εργοδοσίας.

Απαραίτητο όπλο σε αυτήν τη δράση είναι ο «Ριζοσπάστης». Η τελευταία ενότητα του Λευκώματος είναι αφιερωμένη στον Επαναστατικό Τύπο: Το απαραίτητο όπλο των κομμουνιστών, που συνενώνει την καθημερινή πείρα των διάφορων εργατών και εργοστασίων, ώστε ο αγώνας συνεχώς να πολιτικοποιείται, δείχνοντας ότι η ρίζα της εκμετάλλευσης θα αρθεί με την ανατροπή του καπιταλισμού. Ετσι, η συνδυασμένη δράση μαζί με τη διακίνηση του «Ριζοσπάστη» αναδεικνύεται από τη συστράτευση μελών του Κόμματος, οπαδών και φίλων, που κατάφεραν να αυξήσουν την καθημερινή πανελλαδική διακίνησή του από 2.500 φύλλα το 1931, σε 15.000 το 1933 και ο στόχος για το Πρωτοχρονιάτικο φύλλο του 1934 έφτασε να είναι τα 25.000 φύλλα. Με συντρόφους που έφταναν να διακινούν ο καθένας μέσα σε 20 μέρες αθροιστικά 660 φύλλα!

Πλούσια πείρα καταγράφεται, επίσης, από το πώς οργανώθηκε η επαναστατική άμιλλα για τον «Ριζοσπάστη» τη δεκαετία του 1930, που εκτός από την αύξηση της διακίνησής του, επιδίωκε την οργάνωση εργατών ανταποκριτών, με στόχο να εμπλουτίζεται η ύλη του με ανταποκρίσεις από κάθε εργοστάσιο και χώρο δουλειάς. Οι εργάτες ανταποκριτές έστελναν ειδήσεις για τις συνθήκες εργασίας, τους αγώνες στο χώρο τους, με τις χαρακτηριστικές «ανώνυμες» υπογραφές: Είτε με κάποιον αριθμό, είτε με κάποιον προσδιοριστικό χαρακτηρισμό όπως «κόκκινος ναυτεργάτης». Τα χαρακτηριστικά αυτά ντοκουμέντα επιβεβαιώνουν ότι ο «Ριζοσπάστης», αποτελώντας την εφημερίδα των εργατών, ήταν η μόνη που αναδείκνυε τους αγώνες τους με σκοπό να τους ενισχύσει, σε αντίθεση με όλο τον αστικό Τύπου, που έριχνε «χολή» ενάντια σε κάθε εργατική κινητοποίηση.

Ιωνας ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΣ

Μέλος του Γραφείου της ΤΕ Πειραιά του ΚΚΕ