Τις μέρες αυτές συμπληρώνεται ένας χρόνος από την ψήφιση στη Βουλή του 3ου μνημονίου που φόρτωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αλλά και οι ψήφοι ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού, στον ελληνικό λαό, επιπρόσθετα σε όλα τα υπόλοιπα αντιλαϊκά μέτρα και τα δύο προηγούμενα μνημόνια. Το 3ο μνημόνιο περιλαμβάνει και μια σειρά από μέτρα που αφορούν την Παιδεία, την Επαγγελματική Εκπαίδευση, τα πανεπιστήμια και που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ υλοποίησε τον ένα αυτό χρόνο με «θρησκευτική ευλάβεια». Αλλωστε, τίποτα δεν άλλαξε, ούτε στις στρατηγικές κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ ούτε, βέβαια, στις απαιτήσεις των καπιταλιστών για «στενότερη» σύνδεση της Παιδείας και της Ερευνας με τις ανάγκες τους. Αυτήν τη στρατηγική του κεφαλαίου για την Εκπαίδευση ακολούθησε κατά γράμμα, πηγαίνοντάς την και ένα βήμα παραπέρα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως έδειξαν και μια σειρά από στοιχεία, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της, τα πορίσματα του «διαλόγου» για την Παιδεία κ.ο.κ., και πολύ περισσότερο η σκληρή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν μαθητές, φοιτητές, εκπαιδευτικοί και γονείς. Ολα όσα δηλαδή κάνουν ακόμα πιο ζοφερή την προοπτική της νέας χρονιάς, απαιτώντας από το μαθητικό, το γονεϊκό και εκπαιδευτικό κίνημα αλλά και ευρύτερα το εργατικό - λαϊκό να βρεθούν και εδώ σε «θέσεις μάχης» για να εμποδίσουν τα νέα αντιλαϊκά μέτρα που είναι μπροστά, να διεκδικήσουν την αναπλήρωση των απωλειών των προηγούμενων χρόνων και, πολύ περισσότερο, την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους.

Ενα μήνα πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και παρά τις αμέτρητες διαβεβαιώσεις και πρόωρα πανηγύρια του υπουργείου Παιδείας ότι τα σχολεία θα ανοίξουν «για πρώτη φορά με τα πάντα στη θέση τους» (τα ίδια επανέλαβε και ο υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης την περασμένη βδομάδα κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση), τα δεδομένα σηματοδοτούν μια πολύ διαφορετική κατάσταση:

• Η διακήρυξη για 20.000 επιπλέον εκπαιδευτικούς στα σχολεία έγινε καπνός μέσα στη χρονιά. Η «υπόσχεση» που έχει ήδη μεταφερθεί «σε βάθος τετραετίας», και πάλι δεν μπορεί να κρύψει την απάτη. Εξάλλου, χιλιάδες αναπληρωτές απολύθηκαν, με τους υπολογισμούς να κάνουν λόγο για 3 εκατομμύρια χαμένες διδακτικές ώρες. Η προσθαφαίρεση ωρών στα Δημοτικά, στο όνομα του «ενιαίου τύπου ολοήμερου», οδηγεί τελικά σε 3.000 εκπαιδευτικούς λιγότερους. Οι αλλαγές στο Γυμνάσιο, που υποτίθεται σκοπεύουν να ελαφρύνουν τους μαθητές, στην πραγματικότητα «ελαφρύνουν» τα Γυμνάσια από χιλιάδες καθηγητές. Τα αδιέξοδα που η κυβέρνηση διαχειρίζεται αντιλαϊκά είναι εκρηκτικά: Χαρακτηριστικό είναι πως από τα 350 εκατομμύρια ευρώ του ΕΣΠΑ που προορίζονται για προσλήψεις αναπληρωτών έως το 2020, πάνω από τα μισά (160 εκατομμύρια) ξοδεύτηκαν μόνο την περασμένη σχολική χρονιά, χωρίς και πάλι να μπορέσουν να καλύψουν εξολοκλήρου το πρόβλημα.
• Οι «απώλειες» δεν αφορούν μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά μια σειρά από πλευρές της λειτουργίας του σχολείου. Τα Τμήματα Ενταξης που αφορούν 20.000 παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, επί της ουσίας κλείνουν. Από τα ολοήμερα τμήματα, με τις νέες διατάξεις, αποκλείονται χιλιάδες παιδιά που οι γονείς τους είτε είναι άνεργοι, είτε δουλεύουν σε καθεστώς «μαύρης» εργασίας. Η ενισχυτική διδασκαλία με το ζόρι λειτούργησε τη χρονιά που πέρασε για ένα μήνα, με τις προοπτικές να μην είναι καλύτερες για φέτος. Από τα σχολικά εργαστήρια καταργείται ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός ενώ ο υπουργός δεν αποκλείει τη διδασκαλία μαθημάτων από καθηγητές χωρίς την αντίστοιχη επιστημονική ειδίκευση.
• Η ρύθμιση για τα νηπιαγωγεία και η εφαρμογή της κατάργησης διθέσιων νηπιαγωγείων με λιγότερα από 14 νήπια απειλεί περίπου 800 αναπληρωτές νηπιαγωγούς, ανοίγει το δρόμο για συμπτύξεις νηπιακών τμημάτων, ενώ μπαίνουν και νέοι περιορισμοί στην εγγραφή στο ολοήμερο που, όπως είπε την περασμένη βδομάδα εκπρόσωπος του υπουργείου σε συνάντηση με τη ΔΟΕ, «θα εξυπηρετεί καθαρά τις ανάγκες των εργαζόμενων γονιών». Στην ουσία, υποβαθμίζονται το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο και ο παιδαγωγικός του ρόλος και ταυτόχρονα εντατικοποιείται το πρωινό πρόγραμμα. Στην πραγματικότητα, ο μονός ρόλος που αναγνωρίζει το υπουργείο στο νέο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, που μόνο ενιαίου τύπου δεν είναι, αφορά τη φύλαξη και την απασχόληση και αυτό για περιορισμένο αριθμό παιδιών που θα πληρούν τις προϋποθέσεις εγγραφής, υποβαθμίζοντας ταυτόχρονα τον ίδιο τον παιδαγωγικό ρόλο της νηπιαγωγού. Ταυτόχρονα, στο όνομα των δύσκολων οικονομικών συνθηκών, η κυβέρνηση καλεί τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να αποδεχτούν μια πραγματικότητα που λέει ότι χιλιάδες προνήπια κάθε χρόνο μένουν έξω από την Εκπαίδευση και χιλιάδες ακόμα νήπια κάνουν μάθημα σε ακατάλληλα κτίρια - αποθήκες.
• Στην Ειδική Αγωγή, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες της περασμένης βδομάδας για αύξηση κατά 20% των Τμημάτων Ενταξης και κατά 8% των ειδικών σχολείων, είναι δηλωμένη η πρόθεση της κυβέρνησης να υλοποιήσει την παραπέρα συρρίκνωση της Ειδικής Αγωγής και την ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στα γενικά σχολεία, γεγονός που εκτός των άλλων θα διευρύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα σε αυτόν τον τομέα. Παράλληλα, από τις εξαγγελίες, που ούτως ή άλλως είναι έτη φωτός μακριά από τις πραγματικές ανάγκες, δεν διευκρινίζονται και μια σειρά σημαντικών ζητημάτων, όπως, για παράδειγμα, το με τι κονδύλια θα καλύπτονται, ποιος θα είναι ο ρόλος και το περιεχόμενο των Τμημάτων Ενταξης, πόσοι διορισμοί θα γίνουν, το πότε θα φτάσουν οι αναπληρωτές στα σχολεία και αν τα τμήματα και Ειδικά Σχολεία θα λειτουργήσουν με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, αν έως τότε θα έχει λυθεί το ζήτημα μεταφοράς των μαθητών από και προς το σχολείο και πολλά ακόμα.

Με δυο λόγια, και παρά τον προπαγανδιστικό οίστρο της κυβέρνησης, το μόνο σίγουρο είναι ότι... τα κτίρια θα είναι στη θέση τους με την έναρξη της χρονιάς.

Ολα τα παραπάνω, στο πλαίσιο της υποχρηματοδότησης και της γενικότερης πολιτικής για τον περιορισμό των κρατικών δαπανών σε βασικούς για τις λαϊκές ανάγκες τομείς, ανοίγουν ταυτόχρονα το δρόμο και για το «νέο» σχολείο, έτσι όπως το οραματίζεται η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο. Γι' αυτό το «όραμα» η κυβέρνηση φρόντισε όλη την προηγούμενη χρονιά να μας δώσει πολλά στοιχεία, κυρίως μέσα από τον ψευτο-διάλογο για την Παιδεία, επιβεβαιώνοντας ότι θα είναι ένα σχολείο κομμένο και ραμμένο στις ανάγκες του κεφαλαίου. Εντελώς κωδικοποιημένα από τις κυβερνητικές ρυθμίσεις, εξαγγελίες, διακηρύξεις και σχέδια, ξεπροβάλλει ένα σχολείο:

• Στα λόγια δημόσιο, για το οποίο όμως έχει απαλειφθεί ακόμα και ο όρος «δωρεάν», και έχει ανοίξει στα γεμάτα η κουβέντα της «ανταποδοτικότητας», δηλαδή της επί πληρωμή Εκπαίδευσης με διάφορες μορφές (κουπόνια, δίδακτρα, επιπλέον δραστηριότητες).
• Ακόμα πιο «ανοιχτό» στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, σχολείο στο οποίο ακόμα πιο αποφασιστικά θα παρεμβαίνουν επιχειρήσεις και Τοπική Διοίκηση με βαρύνοντα λόγο για σοβαρές πλευρές της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως οι δραστηριότητες, οι υποδομές, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με τις γνωστές προπαγανδιστικές σάλτσες περί «αυτονομίας», «απελευθέρωσης από τον ασφυκτικό κρατικό εναγκαλισμό» κ.ο.κ.
• Ακόμα πιο ταξικά διαφοροποιημένο στο περιεχόμενο, στη φιλοσοφία του και τη μεθοδολογία. Με περισσότερο ταξικά κατηγοριοποιημένη μόρφωση, όπως αποτυπώνεται και στα σχέδια για το σχολικό πρόγραμμα, που επαναφέρουν μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή του κοινωνικού δαρβινισμού και που οδηγούν στο «ευέλικτο, εξατομικευμένο πρόγραμμα κάθε μαθητή», που στην καπιταλιστική κοινωνία δεν μπορεί παρά να καθορίζεται από τις ταξικές παραμέτρους.

Πάνω σε αυτούς τους άξονες ξεδιπλώθηκαν και οι διάφοροι «προβληματισμοί» και διάφορες προτάσεις κυβερνητικών στελεχών (π.χ. 4χρονο Γυμνάσιο, εξεταστικό, κατάργηση επιμέρους μαθημάτων και ενοποίησή τους κ.ά.), όπως επίσης και η προσπάθεια της κυβέρνησης για τη μαζικοποίηση της πρώιμης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με τη χρονιά να είναι πλούσια σε ρυθμίσεις που αφορούν τη γενίκευση της μαθητείας, που αποτελεί άλλωστε και μόνιμο στόχο της αστικής στρατηγικής για την Εκπαίδευση.

Τα όσα ενδεικτικά και κωδικοποιημένα καταγράφουμε παραπάνω, περιγράφουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα γίνει η έναρξη και της φετινής σχολικής χρονιάς. Κάνουν παράλληλα παραπάνω από φανερό ότι εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές πρέπει από την έναρξη κιόλας της σχολικής χρονιάς να βρεθούν ξανά σε «θέσεις μάχης». Στη μάχη αυτή πρέπει να πρωτοστατήσουν οι κομμουνιστές που από φέτος έχουν στα χέρια τους και την επικαιροποιημένη πρόταση του Κόμματος για το σχολείο των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Πρόταση που απαντάει στις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες, στηρίζεται στις σύγχρονες δυνατότητες που υπάρχουν, δε χωράει στην εκμεταλλευτική κοινωνία και τις επιταγές της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Γι' αυτό και δίνει τη δυνατότητα να επεξεργαζόμαστε αιτήματα και στόχους πάλης που μπορούν να ανακουφίσουν τη λαϊκή οικογένεια, να καθυστερούν μέτρα, κυρίως να δημιουργούν ταξικό κριτήριο για το τι φταίει για τη σημερινή κατάσταση στην Παιδεία και πώς αυτή μπορεί να αλλάξει, βοηθώντας έτσι στην οργάνωση της πάλης σε ταξική κατεύθυνση.