Κομμένος και ραμμένος στις προδιαγραφές των τραπεζών είναι ο «Κώδικας δεοντολογίας» που απέστειλε προς διαβούλευση η Τράπεζα της Ελλάδας, με τον οποίο συμπληρώνεται το νομοθετικό οπλοστάσιο για την άρση της όποιας παρεχόμενης προστασίας και για την έναρξη των πλειστηριασμών για τα κόκκινα δάνεια λαϊκών νοικοκυριών στις τράπεζες από το 2015.

Η διαμόρφωση «κώδικα συμπεριφοράς» από την πλευρά των τραπεζών προβλέπεται στις διατάξεις του νόμου 4224/2013. Σε επόμενη φάση θα προσδιοριστούν από την κυβέρνηση οι όροι του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», ενώ σε συνεργασία με τη στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) το ύψος των «ευλόγων δαπανών διαβίωσης», που αναμένεται να διαμορφωθούν στα όρια της επίσημης φτώχειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, κλιμακώνονται οι εκβιασμοί και οι απειλές απέναντι σε ανήμπορα λαϊκά νοικοκυριά, τα οποία επιχειρούν να στριμώξουν σε νέες συνεννοήσεις με τις τράπεζες, ακόμη και με την παραχώρηση του ακινήτου και με τη διαμονή σε αυτό με την πληρωμή ενοικίου στις τράπεζες. Με τον «Κώδικα δεοντολογίας» και το γενικότερο νομοθετικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται, επιχειρούν να «διαχειριστούν» τα κόκκινα δάνεια στις τράπεζες, τα οποία συνεχίζουν σε πορεία διόγκωσης.

Η όλη διαδικασία παραπέμπει τα λαϊκά νοικοκυριά από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Συγκεκριμένα:

• Οι τράπεζες προσαρμόζουν τη «συχνότητα και το περιεχόμενο της επικοινωνίας, αναλόγως του χρόνου καθυστέρησης» της πελατείας τους.
• «Επεξηγούν τις έννοιες του συνεργάσιμου δανειολήπτη και τις οικονομικές και νομικές επιπτώσεις της μη συνεργασίας», δηλαδή για την έναρξη της διαδικασίας των κατασχέσεων.
• Συγκεντρώνουν και αξιολογούν τα οικονομικά στοιχεία και άλλες πληροφορίες των δανειοληπτών και στη συνέχεια προτείνουν σε αυτούς τις «κατάλληλες λύσεις».
• Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για δάνεια με «ενδείξεις πιθανής καθυστέρησης», τις οποίες ο δανειολήπτης, προκειμένου να ενταχθεί σε ρύθμιση, μπορεί να τις δηλώσει εγγράφως στο πιστωτικό ίδρυμα. Οι ίδιες οι τράπεζες καλούνται να εντοπίζουν έγκαιρα τυχόν μελλοντικά προβλήματα, ώστε να «εξεταστούν έγκαιρα τυχόν εναλλακτικές».
• Ασφυκτικές προθεσμίες, το πολύ μέχρι 60 μέρες, προβλέπονται για τη συμμόρφωση των πελατών με τον Κώδικα των τραπεζών. Σε περίπτωση καθυστέρησης πάνω από 90 μέρες κινούνται οι διαδικασίες για την αποστολή «προειδοποιητικής επιστολής», όπου θα αναφέρονται οι «συνέπειες του χαρακτηρισμού του δανειολήπτη ως μη συνεργάσιμου»...

Στις προτεινόμενες «λύσεις διευθέτησης» για τα λαϊκά νοικοκυριά, που δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν, όταν αυτό πιστοποιείται από την τράπεζα, συγκαταλέγονται και τα παρακάτω:

• Πώληση και ενοικίαση του ακινήτου. Με αυτό το πλαίσιο ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και στη συνέχεια μπορεί να έχει το δικαίωμα της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου, «συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών». Με το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, στις οποίες θα ανήκει η ακίνητη ιδιοκτησία των πελατών τους.
• Υπό προϋποθέσεις προβλέπονται ρυθμίσεις όπως αυτές που ήδη εφαρμόζουν οι τράπεζες (χρονική μετακύλιση, μείωση επιτοκίων κ.ά.).

Πρόσθετες δικλίδες ασφαλείας προβλέπονται για τα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια που βγαίνουν στο «κόκκινο». Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται οι «προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου της επιχείρησης», τα «επιχειρηματικά πλάνα ή τα σχέδια αναδιάρθρωσης, οι «εκτιμούμενες μελλοντικές ταμειακές ροές της επιχείρησης», οι «παράγοντες κινδύνου» κ.ά. Τέλος, προβλέπεται και η δυνατότητα συμφωνίας ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών. Σε αυτήν την περίπτωση οι τράπεζες αποκτούν ποσοστά των εταιρειών που έχουν δανείσει.